Turowo (gmina Pisz): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Turowo | |nazwa = Turowo | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Turowa | |dopełniacz wsi = Turowa | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| − | |powiat = | + | |powiat = piski |
| − | |gmina = | + | |gmina = Pisz |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 330 | + | |liczba ludności = 330 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna =(+48) 87 | |strefa numeracyjna =(+48) 87 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Turowo''' (niem. ''Turowen'', od 1938 r. ''Turau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]]. |
| − | + | W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 330 mieszkańców<ref>łącznie Turowo i Turowo Duże</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Grażyna Cicha]]<ref>[http://bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853 Strona Urzędu Gminy Pisz] </ref>. | |
| − | W latach | + | <br/><br/> |
| − | |||
| − | < | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Wieś położona jest 14 km na południe od [[Pisz|Pisza]], na wschód od drogi krajowej nr 63, w pobliżu granicy z [[Powiat kolneński|powiatem kolneńskim]] w województwie podlaskim. W Turowie zaczyna swój bieg strumyk [[Strumień Dziadówka |Dziadówka]], lewy dopływ [[Rzeka Pisa|Pisy]], a na wschód od wsi płynie strumyk [[Strumień Jankowa Struga |Jankowa Struga]], prawy dopływ [[Rzeka Wincenta |Wincenty]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | Osada istniała już w 1424 roku, gdy o 60 łanów dąbrowy w tej okolicy starał się niejaki Jone. Przywilej został wydany w 1429 roku dla Mikołaja von Sernaw na [[ | + | Osada istniała już w 1424 roku, gdy o 60 łanów dąbrowy w tej okolicy starał się niejaki Jone. Przywilej został wydany w 1429 roku dla Mikołaja von Sernaw na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] na 50 łanów. Okolica ta już wówczas zwana była ''Thuraw''. W 1445 roku wieś należała do niejakiego Tomka i zwana była ''Tomken feld''; z kolei w XVI wieku Turowo, [[Rakówko]] i dwa inne majątki ([[Siedliska (gmina Pisz)|Siedliska]] i [[Lipniki]]) znajdowały się w posiadaniu jednej rodziny i wszystkie je łącznie nazywano ''Krzysztofami''. Tak więc w XV i XVI wieku zmiany nazw są dla tych dóbr charakterystyczne i prawdopodobnie wiązały się z kolejnymi właścicielami: ''Thuraw'',''Turenn'', ''Tomken feld'', ''Turoβtzicken'', ''Turoffczicken'', ''Stennicko Turoffsken'', ''Krzysztofy'', ''alten Christffs''; ostatecznie jednak utrwaliła się nazwa ''Turowen''. W 1750 roku wieś należała do Urszuli Ślesińskiej i Stanisława Karpińskiego. |
Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli zajmowało się tu edukacją 82 dzieci. | Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli zajmowało się tu edukacją 82 dzieci. | ||
| − | |||
| − | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | |
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | |
| − | + | *1857 r. – 304 osoby | |
| − | + | *1864 r. – 333 osoby | |
| − | + | *1867 r. – 320 osób | |
| − | + | *1933 r. – 364 osoby | |
| − | + | *1939 r. – 305 osób | |
| − | + | *1988 r. – 300 osób (łącznie z [[Turowo Duże |Turowem Dużym]]) | |
| − | * | ||
| − | + | == Zabytki == | |
| + | *dawny [[Cmentarz ewangelicki w Turowie |cmentarz ewangelicki]] z XIX wieku, wpisany do gminnej ewidencji zabytków | ||
| − | + | == Bibliografia== | |
| − | + | Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011.<br/> | |
| − | + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/> | |
| − | + | Gąsiorowski Andrzej, ''Podróże historyczne i krajoznawcze po pograniczu pruskim 1466-1939'', Olsztyn 2005.<br/> | |
| − | + | von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.<br/> | |
| − | + | Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. <br/> | |
| − | + | ''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.08.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [05.08.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [05.08.2013] | |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | |||
<references/> | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat piski]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Pisz (gmina miejsko-wiejska)]] |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1401-1500]] | |
| − | [[Kategoria: | ||
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 11:32, 14 mar 2016
| Turowo | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 330 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Turowo | |
| Położenie na mapie Polski  Turowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Turowo (niem. Turowen, od 1938 r. Turau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 330 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Grażyna Cicha[2].
Położenie
Wieś położona jest 14 km na południe od Pisza, na wschód od drogi krajowej nr 63, w pobliżu granicy z powiatem kolneńskim w województwie podlaskim. W Turowie zaczyna swój bieg strumyk Dziadówka, lewy dopływ Pisy, a na wschód od wsi płynie strumyk Jankowa Struga, prawy dopływ Wincenty.
Dzieje miejscowości
Osada istniała już w 1424 roku, gdy o 60 łanów dąbrowy w tej okolicy starał się niejaki Jone. Przywilej został wydany w 1429 roku dla Mikołaja von Sernaw na prawie chełmińskim na 50 łanów. Okolica ta już wówczas zwana była Thuraw. W 1445 roku wieś należała do niejakiego Tomka i zwana była Tomken feld; z kolei w XVI wieku Turowo, Rakówko i dwa inne majątki (Siedliska i Lipniki) znajdowały się w posiadaniu jednej rodziny i wszystkie je łącznie nazywano Krzysztofami. Tak więc w XV i XVI wieku zmiany nazw są dla tych dóbr charakterystyczne i prawdopodobnie wiązały się z kolejnymi właścicielami: Thuraw,Turenn, Tomken feld, Turoβtzicken, Turoffczicken, Stennicko Turoffsken, Krzysztofy, alten Christffs; ostatecznie jednak utrwaliła się nazwa Turowen. W 1750 roku wieś należała do Urszuli Ślesińskiej i Stanisława Karpińskiego.
Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli zajmowało się tu edukacją 82 dzieci.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1857 r. – 304 osoby
- 1864 r. – 333 osoby
- 1867 r. – 320 osób
- 1933 r. – 364 osoby
- 1939 r. – 305 osób
- 1988 r. – 300 osób (łącznie z Turowem Dużym)
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku, wpisany do gminnej ewidencji zabytków
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Gąsiorowski Andrzej, Podróże historyczne i krajoznawcze po pograniczu pruskim 1466-1939, Olsztyn 2005.
von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.08.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Pisz [05.08.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Turowo i Turowo Duże
- ↑ Strona Urzędu Gminy Pisz
