Gulb: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zabytki) |
|||
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Zajazd w Gulbie. Pocztówka z początku XX wieku.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Zajazd w Gulbie. Pocztówka z początku XX wieku.<br>Źródło: [http://aefl.de/rosenberg/Rosenberg/doerfer_2/doerfer_teil2.htm www.aefl.de] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 350<ref>Łącznie Gulb, | + | |liczba ludności = 350<ref>Łącznie: Gulb, Skarszewo i Zazdrość.</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Gulb ''' (niem. ''Gulbien'', ''Gulbin'') – | + | ''' Gulb ''' (niem. ''Gulbien'', ''Gulbin'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Iława (gmina wiejska)|gminie Iława]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 350 mieszkańców (łącznie z osadami [[Skarszewo]] i [[Zazdrość]]). W skład sołectwa wchodzą Gulb i Zazdrość. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Józef Baran]]<ref>[http://www.gmina-ilawa.pl/dla_mieszkanca/jednostki-podlegle/ gmina-ilawa.pl] </ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], 11 km na zachód od [[Iława|Iławy]], na południe od drogi krajowej nr 16. Miejscowość leży nad [[Jezioro Gulbińskie|Jeziorem Gulbińskim]]. | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], 11 km na zachód od [[Iława|Iławy]], na południe od drogi krajowej nr 16. Miejscowość leży nad [[Jezioro Gulbińskie|Jeziorem Gulbińskim]]. | ||
| Linia 40: | Linia 38: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Data założenia wsi nie jest znana. W 1414 roku miejscowość została spustoszona i właśnie w tym czasie miał zaginąć pierwszy dokument lokacyjny. Nowy przywilej został wystawiony już po odbudowaniu Gulbia w 1447 roku. Najstarsze nazwy miejscowości: ''Golme'', ''Gulbiens'', nawiązywały do [[Prusowie|pruskich]] początków osady. Tereny te były niegdyś strefą graniczną, oddzielającą terytoria polskie i pruskie. | + | Data założenia wsi nie jest znana. W 1414 roku miejscowość została spustoszona i właśnie w tym czasie miał zaginąć pierwszy dokument lokacyjny. Nowy przywilej został wystawiony już po odbudowaniu Gulbia w 1447 roku. Najstarsze nazwy miejscowości: ''Golme'', ''Gulbiens'', nawiązywały do [[Prusowie|pruskich]] początków osady. Tereny te były niegdyś strefą graniczną, oddzielającą terytoria polskie i pruskie. |
| − | |||
| − | + | Gulb w 1789 roku składał się z wsi wraz z karczmą, folwarku oraz majątku szlacheckiego (łącznie 28 domów). W tym czasie istniała wspomniana karczma, a w skład miejscowości wchodził również folwark i majątek ziemski. W 1896 roku Pruskie Towarzystwo Osiedleńcze w Poznaniu rozparcelowało majątek ziemski, którego ostatnim właścicielem był niejaki Wentscher. W 1906 roku resztki majątku znalazły się w rękach rodziny von Willisch. | |
| − | + | Sześć lat później majątek został zakupiony przez Edwarda Schimanskiego. W tym okresie miejscowe dzieci uczęszczały do jednoklasowej szkoły w [[Mózgowo|Mózgowie]]. Po 1934 roku wybudowana została droga łącząca miejscowość z [[Laseczno|Lasecznem]] i [[Ząbrowo|Ząbrowem]]. Od tego momentu mieszkańcy mogli łatwiej docierać do stacji kolejowych w Ząbrowie i [[Kisielice|Kisielicach]] i tym sposobem dostarczać swoje produkty na lokalne rynki w [[Prabuty|Prabutach]], [[Iława|Iławie]], [[Susz|Suszu]] oraz [[Biskupiec|Biskupcu]]. W tym okresie jeden z mieszkańców, niejaki Adolf Wolff, zbudował w Gulbiu zajazd oraz sklep z artykułami kolonialnymi. W 1937 roku dzięki wsparciu Powiatowego Towarzystwa Sportowego oddano do użytku kąpielisko oraz trampolinę. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych w następujących latach wynosiła: | ||
| + | *1817 – 53 osoby, 24 domy | ||
| + | *1831 – 116 osób, 16 domów | ||
| + | *1864 – 186 osób, 9 domów | ||
| + | *1871 – 176 osób, 10 domów | ||
| + | *1885 – 150 osób, 10 domów | ||
| + | *1895 – 262 osoby, 19 domów | ||
| + | *1905 – 341 osób, 53 domy | ||
| + | *1933 – 477 osób (łącznie z Zazdrością i Skarszewem) | ||
| + | == Religia == | ||
| + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Lasecznie|parafii rzymskokatolickiej pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Lasecznie]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, zlokalizowany w centrum wsi, przy szkole, własność parafii ewangelickiej; obiekt nieczynny, powierzchnia 0,16 ha |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku, położony na wschód od wsi, w lesie, przy drodze do Skarszewa, własność parafii ewangelickiej; obiekt nieczynny, powierzchnia 0,16 ha |
| − | * | + | *owalne grodzisko zlokalizowane w pobliżu jeziora, pochodzące z I tysiąclecia n.e. |
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | ''Iława. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.<br/> | ||
| + | Niesiobędzki Wiesław, ''Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne'', wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.<br/> | ||
| + | Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Iława 2003, [http://gmina-ilawa.mpzp.org/| gmina-ilawa.mpzp.org, Uchwała Nr XIII/108/2003 z dnia 3 grudnia 2003] [5.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://bip.warmia.mazury.pl/ilawa_gmina_wiejska/76/172/STRATEGIA_ROZWOJU_GMINY_ILAWA_2000-2015/| bip.warmia.mazury.pl, Strategia rozwoju gminy Iława 2000-2015] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]<br/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Iława (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] [[Kategoria: 1401-1500]] |
Aktualna wersja na dzień 07:49, 20 maj 2016
| Gulb | |
| | |
 Zajazd w Gulbie. Pocztówka z początku XX wieku.
Źródło: www.aefl.de | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | iławski |
| Gmina | Iława |
| Liczba ludności (2010) | 350[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Gulb | |
| Położenie na mapie Polski  Gulb | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Gulb (niem. Gulbien, Gulbin) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 350 mieszkańców (łącznie z osadami Skarszewo i Zazdrość). W skład sołectwa wchodzą Gulb i Zazdrość. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Józef Baran[2].
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, 11 km na zachód od Iławy, na południe od drogi krajowej nr 16. Miejscowość leży nad Jeziorem Gulbińskim.
Dzieje miejscowości
Data założenia wsi nie jest znana. W 1414 roku miejscowość została spustoszona i właśnie w tym czasie miał zaginąć pierwszy dokument lokacyjny. Nowy przywilej został wystawiony już po odbudowaniu Gulbia w 1447 roku. Najstarsze nazwy miejscowości: Golme, Gulbiens, nawiązywały do pruskich początków osady. Tereny te były niegdyś strefą graniczną, oddzielającą terytoria polskie i pruskie.
Gulb w 1789 roku składał się z wsi wraz z karczmą, folwarku oraz majątku szlacheckiego (łącznie 28 domów). W tym czasie istniała wspomniana karczma, a w skład miejscowości wchodził również folwark i majątek ziemski. W 1896 roku Pruskie Towarzystwo Osiedleńcze w Poznaniu rozparcelowało majątek ziemski, którego ostatnim właścicielem był niejaki Wentscher. W 1906 roku resztki majątku znalazły się w rękach rodziny von Willisch.
Sześć lat później majątek został zakupiony przez Edwarda Schimanskiego. W tym okresie miejscowe dzieci uczęszczały do jednoklasowej szkoły w Mózgowie. Po 1934 roku wybudowana została droga łącząca miejscowość z Lasecznem i Ząbrowem. Od tego momentu mieszkańcy mogli łatwiej docierać do stacji kolejowych w Ząbrowie i Kisielicach i tym sposobem dostarczać swoje produkty na lokalne rynki w Prabutach, Iławie, Suszu oraz Biskupcu. W tym okresie jeden z mieszkańców, niejaki Adolf Wolff, zbudował w Gulbiu zajazd oraz sklep z artykułami kolonialnymi. W 1937 roku dzięki wsparciu Powiatowego Towarzystwa Sportowego oddano do użytku kąpielisko oraz trampolinę.
Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych w następujących latach wynosiła:
- 1817 – 53 osoby, 24 domy
- 1831 – 116 osób, 16 domów
- 1864 – 186 osób, 9 domów
- 1871 – 176 osób, 10 domów
- 1885 – 150 osób, 10 domów
- 1895 – 262 osoby, 19 domów
- 1905 – 341 osób, 53 domy
- 1933 – 477 osób (łącznie z Zazdrością i Skarszewem)
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Lasecznie.
Zabytki
- cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, zlokalizowany w centrum wsi, przy szkole, własność parafii ewangelickiej; obiekt nieczynny, powierzchnia 0,16 ha
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku, położony na wschód od wsi, w lesie, przy drodze do Skarszewa, własność parafii ewangelickiej; obiekt nieczynny, powierzchnia 0,16 ha
- owalne grodzisko zlokalizowane w pobliżu jeziora, pochodzące z I tysiąclecia n.e.
Przypisy
- ↑ Łącznie: Gulb, Skarszewo i Zazdrość.
- ↑ gmina-ilawa.pl
Bibliografia
Iława. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.
Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Iława 2003, gmina-ilawa.mpzp.org, Uchwała Nr XIII/108/2003 z dnia 3 grudnia 2003 [5.03.2014]
bip.warmia.mazury.pl, Strategia rozwoju gminy Iława 2000-2015 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
