Marcinkowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Marcinkowo | |nazwa = Marcinkowo | ||
| Linia 7: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = Marcinkowa | |dopełniacz wsi = Marcinkowa | ||
|zdjęcie = Marcinkowo.jpg | |zdjęcie = Marcinkowo.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Chałupa w Marcinkowie | + | |opis zdjęcia = Chałupa w Marcinkowie.<br>Fot. Piotr Marynowski. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Marcinkowo_-_budynek_%2801%29.jpg Commons Wikimedia] [12.09.2013] |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 15: | Linia 14: | ||
|sołectwo = Marcinkowo | |sołectwo = Marcinkowo | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 872 |
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna = (+48) 89 | |strefa numeracyjna = (+48) 89 | ||
|kod pocztowy = | |kod pocztowy = | ||
| Linia 29: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Marcinkowo''' (niem. ''Mertinsdorf'', ''Mertensdorf'') – wieś sołecka w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]], w [[Mrągowo (gmina wiejska)|gminie Mrągowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 872 mieszkańców. Obecnie funkcje sołtysa pełni [[Jarosław Biedka]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/mragowo_gmina_wiejska/101/Jednostki_pomocnicze/] </ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | == Położenie == | ||
| + | Marcinkowo leży w północnej Polsce, w środkowej części [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]], które zalicza się do [[Pojezierze Mazurskie |Pojezierza Mazurskiego]]. Wieś rozlokowana jest pośród 4 jezior: [[Jezioro Marcinkowskie|Marcinkowskiego]], [[Jezioro Kociołek|Kociołek]], [[Jezioro Głębokie|Głębokiego]], [[Jezioro Czarne|Czarnego]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | Miejscowość lokowali przed 1422 r. [[Zakon Krzyżacki |Krzyżacy]] jako [[Wieś czynszowa| wieś czynszową]]. W początkowym okresie funkcjonowania wsi istniał tu młyn, należący do zakonu. W okresie wojny trzynastoletniej (1454 -1466) wieś została całkowicie wyludniona. Ponowne lokowanie miejscowości nastąpiło w XVI w. W 1555 r. komornik z [[Szestno |Szestna]] – Marcin Kaszten – otrzymał od starosty [[Jerzy von Dibes| Jerzego von Dibesa]] pięć [[Włóka| włók]] sołeckich na [[Prawo magdeburskie| prawie magdeburskim]]. Kasztelanowi nakazano obsadzenie 45 łanów między [[Mrągowo |Mrągowem]], [[Polska Wieś |Polską Wsią]], majątkiem sorkwickim a lasem marcinkowskim. Nazwa wsi pochodzi od jednego z lokatorów. | |
| − | |||
| − | + | [[lkwim: Wojciech Kętrzyński| Wojciech Kętrzński]] uważał, że w pierwszym stuleci istnienia Marcinkowa mieszkali tu zarówno Niemcy, jak i Polacy, a w XVII w. jedynie Polacy. W XVII w. we wsi funkcjonował folwark oraz owczarnia. W folwarku książęcym na 12 włókach [[Szarwark |szarwark]] odrabiało 50 chłopów z sąsiednich miejscowości. Ponadto w XVII w. w Marcinkowie istniała straż leśna, która podległa władzy [[Krutyń |Krutyni]]. | |
| − | |||
| − | + | W XVIII w. powstała szkoła, w której nauczano po polsku. Pierwszym nauczycielem był [[Andrzej Olszewski]]. | |
| − | + | W XIX w. we wsi utworzono bity trakt, łączący Mrągowo z [[Olsztyn |Olsztynem]]. W tym samym czasie liczba mieszkańców sukcesywnie rosła. W 1856 r. tern wsi obejmował 1890 mórg. | |
| − | + | Na początku XX w. folwark funkcjonujący we wsi należał do dworu w Szestnie. W 1928 r. istniała tutaj placówka pocztowa, a w 1935 r. szkoła czteroklasowa, w której dwóch nauczycieli uczyło 182 dzieci. W 1939 r. na obszarze wiejskim znajdowały się 244 gospodarstwa domowe, z czego 93 gospodarstwa rolnicze. Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojnie światowej]] Marcinkowo do 1954 r. było siedzibą [[Gmina Marcinkowo |gminy]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Na początku XX w. folwark funkcjonujący we wsi należał do dworu w | ||
| − | |||
Liczba ludności w kolejnych latach: | Liczba ludności w kolejnych latach: | ||
| − | 1815 r. | + | *1815 r. – 158 osób |
| − | 1838 r. – 289 | + | *1838 r. – 289 osób |
| − | 1856 r. | + | *1856 r. – 393 osoby |
| − | + | ==Gospodarka== | |
| − | + | We wsi działają małe firmy prywatne z zakresu: handlu, usług logopedycznych, usług blacharskich, ogrodnictwa i logopedii. Znajdują się tu również: szkoła tańca, ferma drobiu i punkt sprzedaży opału. | |
| − | We wsi działają małe firmy prywatne z zakresu: handlu, usług logopedycznych, usług blacharskich, ogrodnictwa i logopedii. | + | <br/> |
| + | ==Kultura== | ||
| + | W Marcinkowie funkcjonuje świetlica, organizowane są festyny i pikniki. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | ==Religia== |
| − | + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Błogosławionego Honorata Koźmińskiego w Mrągowie |parafii rzymskokatolickiej w Mrągowie]]. | |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | ==Szkolnictwo== |
| − | + | We wsi działa [[Szkoła Podstawowa w Marcinkowie|szkoła podstawowa]]. | |
| − | We wsi działa [[Szkoła Podstawowa w Marcinkowie| | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Ludzie związani z miejscowością== | |
| − | + | Z miejscowością związana jest postać Andrzeja Olszewskiego – nauczyciela. | |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki== | |
| − | + | *budynek szkoły z XX w. | |
| + | *dwa cmentarze ewangelickie z XIX-XX w. | ||
| + | *zabudowania przy głównej drodze z XX w. | ||
| + | *krzyż i dwie kapliczki przydrożne | ||
| + | == Turystyka == | ||
| + | W miejscowości ma swój początek [[Szlak pieszy Marcinkowo – Mrągowo]] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Bibliografia== | |
| − | + | Achremczyk Stanisław,''Historia Warmii i Mazur'', t. 1, Olsztyn 2010.<br/> | |
| − | Achremczyk Stanisław,''Historia Warmii i Mazur'', t. 1, Olsztyn 2010 | + | ''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.<br/> |
| − | + | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885. <br/> | |
| − | ''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975 | + | [http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf/ Informacja Turystyczna – Mrągowo] [12.09.2013]<br/> |
| − | + | [http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [12.09.2013]<br/> | |
| − | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885 | + | [http://faktymazur.pl/region/mragowo/272-marcinkowo-row-zamiast-przejazdu/ Fakty Mazur] [28.07.2014] |
| − | + | {{Przypisy}} | |
| + | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat mrągowski]] | |
| − | + | [[Kategoria: Mrągowo (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1401-1500]] | |
| − | |||
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 11:49, 3 cze 2016
| Marcinkowo | |
| | |
![Chałupa w Marcinkowie.Fot. Piotr Marynowski. Źródło: Commons Wikimedia [12.09.2013]](/index.php/Plik:Marcinkowo.jpg) Chałupa w Marcinkowie.
Fot. Piotr Marynowski. Źródło: Commons Wikimedia [12.09.2013] | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Mrągowo |
| Sołectwo | Marcinkowo |
| Liczba ludności (2010) | 872 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Marcinkowo | |
| Położenie na mapie Polski  Marcinkowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Marcinkowo (niem. Mertinsdorf, Mertensdorf) – wieś sołecka w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 872 mieszkańców. Obecnie funkcje sołtysa pełni Jarosław Biedka[1].
Spis treści
Położenie
Marcinkowo leży w północnej Polsce, w środkowej części Pojezierza Mrągowskiego, które zalicza się do Pojezierza Mazurskiego. Wieś rozlokowana jest pośród 4 jezior: Marcinkowskiego, Kociołek, Głębokiego, Czarnego.
Dzieje miejscowości
Miejscowość lokowali przed 1422 r. Krzyżacy jako wieś czynszową. W początkowym okresie funkcjonowania wsi istniał tu młyn, należący do zakonu. W okresie wojny trzynastoletniej (1454 -1466) wieś została całkowicie wyludniona. Ponowne lokowanie miejscowości nastąpiło w XVI w. W 1555 r. komornik z Szestna – Marcin Kaszten – otrzymał od starosty Jerzego von Dibesa pięć włók sołeckich na prawie magdeburskim. Kasztelanowi nakazano obsadzenie 45 łanów między Mrągowem, Polską Wsią, majątkiem sorkwickim a lasem marcinkowskim. Nazwa wsi pochodzi od jednego z lokatorów.
Wojciech Kętrzński uważał, że w pierwszym stuleci istnienia Marcinkowa mieszkali tu zarówno Niemcy, jak i Polacy, a w XVII w. jedynie Polacy. W XVII w. we wsi funkcjonował folwark oraz owczarnia. W folwarku książęcym na 12 włókach szarwark odrabiało 50 chłopów z sąsiednich miejscowości. Ponadto w XVII w. w Marcinkowie istniała straż leśna, która podległa władzy Krutyni.
W XVIII w. powstała szkoła, w której nauczano po polsku. Pierwszym nauczycielem był Andrzej Olszewski.
W XIX w. we wsi utworzono bity trakt, łączący Mrągowo z Olsztynem. W tym samym czasie liczba mieszkańców sukcesywnie rosła. W 1856 r. tern wsi obejmował 1890 mórg.
Na początku XX w. folwark funkcjonujący we wsi należał do dworu w Szestnie. W 1928 r. istniała tutaj placówka pocztowa, a w 1935 r. szkoła czteroklasowa, w której dwóch nauczycieli uczyło 182 dzieci. W 1939 r. na obszarze wiejskim znajdowały się 244 gospodarstwa domowe, z czego 93 gospodarstwa rolnicze. Po II wojnie światowej Marcinkowo do 1954 r. było siedzibą gminy.
Liczba ludności w kolejnych latach:
- 1815 r. – 158 osób
- 1838 r. – 289 osób
- 1856 r. – 393 osoby
Gospodarka
We wsi działają małe firmy prywatne z zakresu: handlu, usług logopedycznych, usług blacharskich, ogrodnictwa i logopedii. Znajdują się tu również: szkoła tańca, ferma drobiu i punkt sprzedaży opału.
Kultura
W Marcinkowie funkcjonuje świetlica, organizowane są festyny i pikniki.
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Mrągowie.
Szkolnictwo
We wsi działa szkoła podstawowa.
Ludzie związani z miejscowością
Z miejscowością związana jest postać Andrzeja Olszewskiego – nauczyciela.
Zabytki
- budynek szkoły z XX w.
- dwa cmentarze ewangelickie z XIX-XX w.
- zabudowania przy głównej drodze z XX w.
- krzyż i dwie kapliczki przydrożne
Turystyka
W miejscowości ma swój początek Szlak pieszy Marcinkowo – Mrągowo
Bibliografia
Achremczyk Stanisław,Historia Warmii i Mazur, t. 1, Olsztyn 2010.
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885.
Informacja Turystyczna – Mrągowo [12.09.2013]
Wikipedia [12.09.2013]
Fakty Mazur [28.07.2014]
Przypisy
