Radzie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez jednego użytkownika)
Linia 4: Linia 4:
 
  |flaga wsi            =   
 
  |flaga wsi            =   
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe   
+
  |dopełniacz wsi        =    
  |zdjęcie              = Radzie zimą.jpg 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Radzie zimą  
+
  |opis zdjęcia          =   
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 14: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 248 (łącznie Radzie i [[Ranty]])
+
  |liczba ludności      = 248 (łącznie Radzie i Ranty)
 
  |rok                  = 2010  
 
  |rok                  = 2010  
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
Linia 28: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Radzie ''' (niem. ''Radzien'', od 1938 r. ''Königsfliess'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[gmina Wydminy|gminie Wydminy]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
+
''' Radzie ''' (niem. ''Radzien'', od 1938 r. ''Königsfliess'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Wydminy (gmina wiejska)|gminie Wydminy]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
 
+
Miejscowość w 2010 roku liczyła 248 mieszkańców (łącznie z [[Ranty|Rantami]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Paweł Wójtowicz]]<ref>http://bip.wydminy.pl/2/SOLECTWA/</ref>.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 248 mieszkańców (łącznie z [[Ranty|Rantami]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Piotr Palczewski]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/2/SOLECTWA/ [data dostępu: 5.03.2014]</ref>.
+
<br/><br/>
 
 
<br/>
 
 
 
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
 
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], 26 km na południowy wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 6,5 km na południe od [[Wydminy|Wydmin]], na wschód od drogi wojewódzkiej nr 656, w pobliżu granicy z [[powiat ełcki|powiatem ełckim]].
 
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], 26 km na południowy wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 6,5 km na południe od [[Wydminy|Wydmin]], na wschód od drogi wojewódzkiej nr 656, w pobliżu granicy z [[powiat ełcki|powiatem ełckim]].
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. W 1485 roku komtur [[Jan von Tieffen]] wystawił przywilej dla niejakich Raczka (Radzia) i Mazura. Otrzymali oni dziesięć łanów na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] z obowiązkiem jednej służby zbrojnej. Początkowo w użyciu były dwie nazwy, obie pochodzące od pierwszych właścicieli: najpierw głównie Mazur (''Massir''), a od 1507 r. częściej Radzie: ''Raschke'', ''Rassen'', ''Rase'', a później utrwaliła się forma ''Radzien''. W 1561 roku przywilej dla wsi odnowił książę [[Albrecht Hohenzollern]]. W 1719 roku Radzie obejmowały obszar ponad 23 łanów, na których gospodarowało 12 chłopów. Wieś należała do [[parafia ewangelicka w Wydminach|parafii ewangelickiej w Wydminach]]. W XIX wieku wybudowano tu wiatrak, który działał jeszcze przez kilka lat po 1945 roku.
+
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. W 1485 roku komtur [[Jan von Tieffen]] wystawił przywilej dla niejakich Raczka (Radzia) i Mazura. Otrzymali oni dziesięć łanów na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] z obowiązkiem wystawienia jednej służby zbrojnej. Początkowo w użyciu były dwie nazwy miejscowości, obie pochodzące od pierwszych właścicieli: najpierw głównie Mazur (''Massir''), a od 1507 r. częściej Radzie: ''Raschke'', ''Rassen'', ''Rase''. Później utrwaliła się forma ''Radzien''. W 1561 roku przywilej dla wsi odnowił książę [[Albrecht Hohenzollern]]. W 1719 roku Radzie obejmowały obszar ponad 23 łanów, na których gospodarowało 12 chłopów. Wieś należała do [[parafia ewangelicka w Wydminach|parafii ewangelickiej w Wydminach]]. W XIX wieku wybudowano tu wiatrak, który działał jeszcze przez kilka lat po 1945 roku.
 
 
Szkoła we wsi powstała w 1813 roku. Przed [[II wojna światowa|II wojną światową]] zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli. Po wojnie uruchomiono ją ponownie już 1 grudnia 1945 roku, staraniem [[Halina Gralewicz|Haliny Gralewicz]], pierwszej nauczycielki i kierowniczki. W połowie lat 60. pracowało tu już czterech nauczycieli, a placówka liczyła osiem klas. W 1974 roku stała się filią szkoły w [[Talki|Talkach]].
 
 
 
W 1970 roku Radzie liczyły 43 budynki mieszkalne; znajdowały się tu: świetlica, klub, punkt biblioteczny, sala kinowa na 100 miejsc, sklep wielobranżowy, działało kółko rolnicze; przy wsi funkcjonowało [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Ranty]], które uruchomiono na bazie dawnego majątku. W latach 1954-1972 wieś należała do [[gromada Talki|gromady Talki]].
 
 
 
 
 
Liczba mieszkańców
 
 
 
1857 - 182 osoby
 
  
1933 - 386 osób
+
Szkoła we wsi powstała w 1813 roku. Przed II wojną światową zatrudniała dwóch nauczycieli. Po wojnie uruchomiono ją ponownie 1 grudnia 1945 roku, dzięki staraniom [[Halina Gralewicz|Haliny Gralewicz]] – pierwszej nauczycielki i kierowniczki. W połowie lat 60. pracowało tu już czterech nauczycieli, a placówka liczyła osiem klas. W 1974 roku stała się ona filią szkoły w [[Talki|Talkach]].
  
1939 - 396 osób
+
W 1970 roku Radzie liczyły 43 budynki mieszkalne; znajdowały się tu: świetlica, klub, punkt biblioteczny, sala kinowa na 100 miejsc, sklep wielobranżowy; działało kółko rolnicze. Przy wsi funkcjonowało Państwowe Gospodarstwo Rolne Ranty, które uruchomiono na bazie dawnego majątku. W latach 1954–1972 wieś należała do gromady Talki.
  
1970 - 316 osób (łącznie z Rantami)
+
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
+
*1857 – 182 osoby
<br/>
+
*1933 – 386 osób
 +
*1939 – 396 osób
 +
*1970 316 osób (łącznie z Rantami)
  
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*Domy i budynki inwentarskie w zagrodach nr: 9, 12, 17, 19 i 21; murowane, z przełomu XIX i XX wieku
+
*domy i budynki inwentarskie w zagrodach nr: 9, 12, 17, 19 i 21; murowane, z przełomu XIX i XX wieku
*Cmentarz ewangelicki z XIX wieku
+
*cmentarz ewangelicki z XIX wieku
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.
 
#''Giżycko. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
 
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
 
#Gminna ewidencja zabytków, w: [http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/akty/118/40/w_sprawie_uchwalenia_zmiany___Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego_Gminy_Wydminy__-_w_obrebach_geodezyjnych__Okragle__Talki__Siedliska/| Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy], Wydminy 2009 [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/loetzen.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 5.03.2014]
 
<br/>
 
 
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 +
== Bibliografia ==
 +
Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/>
 +
''Giżycko. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.<br/>
 +
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
 +
Gminna ewidencja zabytków, w: [http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/akty/118/40/w_sprawie_uchwalenia_zmiany___Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego_Gminy_Wydminy__-_w_obrebach_geodezyjnych__Okragle__Talki__Siedliska/ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy], Wydminy 2009 [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/loetzen.html Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]
 
<br/>
 
<br/>
 
+
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Wydminy (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]]
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Gmina Wydminy]] [[Kategoria: Wieś sołecka]]
 

Aktualna wersja na dzień 09:55, 14 lip 2016

Radzie

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat giżycki
Gmina Wydminy
Liczba ludności (2010) 248 (łącznie Radzie i Ranty)
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Radzie
Radzie
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Radzie
Radzie
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Radzie (niem. Radzien, od 1938 r. Königsfliess) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Wydminy. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 248 mieszkańców (łącznie z Rantami). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Paweł Wójtowicz[1].

Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, 26 km na południowy wschód od Giżycka i 6,5 km na południe od Wydmin, na wschód od drogi wojewódzkiej nr 656, w pobliżu granicy z powiatem ełckim.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa zakonu krzyżackiego. W 1485 roku komtur Jan von Tieffen wystawił przywilej dla niejakich Raczka (Radzia) i Mazura. Otrzymali oni dziesięć łanów na prawie magdeburskim z obowiązkiem wystawienia jednej służby zbrojnej. Początkowo w użyciu były dwie nazwy miejscowości, obie pochodzące od pierwszych właścicieli: najpierw głównie Mazur (Massir), a od 1507 r. częściej Radzie: Raschke, Rassen, Rase. Później utrwaliła się forma Radzien. W 1561 roku przywilej dla wsi odnowił książę Albrecht Hohenzollern. W 1719 roku Radzie obejmowały obszar ponad 23 łanów, na których gospodarowało 12 chłopów. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Wydminach. W XIX wieku wybudowano tu wiatrak, który działał jeszcze przez kilka lat po 1945 roku.

Szkoła we wsi powstała w 1813 roku. Przed II wojną światową zatrudniała dwóch nauczycieli. Po wojnie uruchomiono ją ponownie 1 grudnia 1945 roku, dzięki staraniom Haliny Gralewicz – pierwszej nauczycielki i kierowniczki. W połowie lat 60. pracowało tu już czterech nauczycieli, a placówka liczyła osiem klas. W 1974 roku stała się ona filią szkoły w Talkach.

W 1970 roku Radzie liczyły 43 budynki mieszkalne; znajdowały się tu: świetlica, klub, punkt biblioteczny, sala kinowa na 100 miejsc, sklep wielobranżowy; działało kółko rolnicze. Przy wsi funkcjonowało Państwowe Gospodarstwo Rolne Ranty, które uruchomiono na bazie dawnego majątku. W latach 1954–1972 wieś należała do gromady Talki.

Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:

  • 1857 – 182 osoby
  • 1933 – 386 osób
  • 1939 – 396 osób
  • 1970 – 316 osób (łącznie z Rantami)

Zabytki

  • domy i budynki inwentarskie w zagrodach nr: 9, 12, 17, 19 i 21; murowane, z przełomu XIX i XX wieku
  • cmentarz ewangelicki z XIX wieku

Przypisy

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Gminna ewidencja zabytków, w: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy, Wydminy 2009 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]