Kruzy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Turystyka) |
|||
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
''' Kruzy ''' (niem. ''Krausen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Kolno (gmina wiejska)| gminie Kolno]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. | ''' Kruzy ''' (niem. ''Krausen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Kolno (gmina wiejska)| gminie Kolno]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. | ||
| − | Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 233 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[ | + | Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 233 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Monika Kajetaniak]]<ref>[http://bip-kolno.sprint.com.pl/article/solectwa_gminy_kolno/index.php/ Strona Urzędu Gminy Kolno] </ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| Linia 47: | Linia 47: | ||
==Bezpieczeństwo== | ==Bezpieczeństwo== | ||
| − | W Kruzach znajduje się jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna| Ochotniczej Straży Pożarnej]]. | + | W Kruzach znajduje się jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna w Kruzach| Ochotniczej Straży Pożarnej]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 55: | Linia 55: | ||
== Religia == | == Religia == | ||
| − | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia greckokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego w Reszlu |parafii greckokatolickiej w Reszlu]]. | + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia greckokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego w Reszlu |parafii greckokatolickiej pw. Przemienienia Pańskiego w Reszlu]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *Zabudowa wiejska z połowy XIX oraz przełomu XIX i XX stulecia. |
== Turystyka == | == Turystyka == | ||
| Linia 68: | Linia 68: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | ''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS][12.12.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.pskoewkruzy.republika.pl/onas.htm| Publiczny Specjalny Katolicki Ośrodek Edukacyjno-Wychowawczy w Kruzach]] [12.12.2013]<br/> | |
| − | + | [http://bip-kolno.sprint.com.pl/ Strona Urzędu Gminy Kolno] [18.12.2013] | |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Aktualna wersja na dzień 10:17, 25 lis 2016
| Kruzy | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Kolno |
| Liczba ludności (2010) | 233 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kruzy | |
| Położenie na mapie Polski  Kruzy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kruzy (niem. Krausen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Kolno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 233 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Monika Kajetaniak[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 4,1 km od Jeziora Bęskiego.
Dzieje miejscowości
Niemiecka nazwa miejscowości była przeróbką pruskiej wersji, która oznaczała gruszkę.
Dokument lokacyjny wsi został wystawiony w 1374 roku. Nowa miejscowość miała powstać na 60 włókach nadanych na prawie chełmińskim. Kruzy stanowiły jeden z elementów łańcucha obronnego obejmującego obszar od jeziora Dadaj aż do wsi Łężany. Wieś została doszczętnie zniszczona w czasie wojny polsko–krzyżackiej w latach 1519–1521. Kruzy zostały opuszczone przez dotychczasowych mieszkańców. Podobnie jak w przypadku pozostałych wsi, podjęto próby ponownego obsadzenia ziemi leżącej odłogiem. Do 1533 roku udało się zagospodarować zaledwie 25 włók. Akcja osadnicza przebiegała powoli i nie przynosiła oczekiwanych rezultatów. Ostatecznie biskup Stanisław Hozjusz w 1568 roku sprzedał Kruzy swojemu krewnemu Piotrowi Zawadzkiemu. Tym sposobem wieś przekształciła się w majątek lenny na prawie chełmińskim. Z części majątku wydzielono folwark; część funkcjonowała jako wieś szlachecka. W późniejszym okresie w nieznanych okolicznościach dobra przeszły w ręce jezuitów z Reszla. Fakt ten potwierdza dokument odnawiający zapis majątku na rzecz jezuitów, który został wystawiony w 1 września 1639 roku przez biskupa Mikołaja Szyszkowskiego. W latach 1709-1711 Kruzy nawiedziła epidemia dżumy. W 1783 roku w miejscowości działał nieprzerwanie folwark oraz młyn; wieś składała się z 35 domów. W 1820 roku Kruzy były zamieszkane przez 258 osób. 28 lat później liczba mieszkańców wzrosła do 384. Większość z nich była zatrudniona w miejscowym folwarku. Ludność polska stanowiła znaczny procent mieszkańców. W 1939 roku Kruzy były zamieszkane przez 531 osób. Po zakończeniu II wojny światowej we wsi osiedlili się przybysze z różnych części ziem polskich.
Kultura
W miejscowości działa świetlica wiejska.
Bezpieczeństwo
W Kruzach znajduje się jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.
Szkolnictwo
W miejscowości działa Publiczny Specjalny Katolicki Ośrodek Edukacyjno–Wychowawczy.
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii greckokatolickiej pw. Przemienienia Pańskiego w Reszlu.
Zabytki
- Zabudowa wiejska z połowy XIX oraz przełomu XIX i XX stulecia.
Turystyka
- Szlak rowerowy o długości 65 km – przebieg trasy: Biskupiec – Stanclewo – Stary Gieląd – Zyndaki – Burszewo – Widryny – Leginy – Samławki – Kabiny – Kolno – Górowo – Kruzy – Labuchy – Biskupiec.
Ludzie związani z miejscowością
- Ewa Maria Sirowatka (1917–1989) – urodzona w Kruzach warmińska pisarka tworząca w języku niemieckim
Bibliografia
Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
Bank Danych Lokalnych GUS[12.12.2013]
Publiczny Specjalny Katolicki Ośrodek Edukacyjno-Wychowawczy w Kruzach] [12.12.2013]
Strona Urzędu Gminy Kolno [18.12.2013]
Przypisy
