Jan Nowakowski

Jan Nowakowski
Źródło: Archiwum rodzinne
Data i miejsce urodzenia	6 marca 1928 r. Polik, pow. Sierpc
Data i miejsce śmierci	3 stycznia 2018 Pisz
Zawód	nauczyciel, działacz społeczny

Jan Nowakowski - (1927-2018) - nauczyciel, działacz społeczny.

Biografia i działalność zawodowa

Urodzony 8 marca 1927 w wielodzietnej rodzinie chłopskiej we wsi Polik w powiecie sierpeckim. Patriotyczna atmosfera jego domu rodzinnego, etos chłopskiej rzetelności i pracowitości, poczucie niesprawiedliwości społecznej na polskiej wsi w II RP, a także dramatyczne przeżycia czasu wojny i okupacji odcisnęły swoje piętno i ukształtowały system wartości, którym kierował się w życiu. Wyjątkowa uczciwość, rozsądek i odwaga podejmowania decyzji. Te niezwykle ważne walory w pracy na stanowisku kierowniczym, które piastował przez większą część (37 lat) swojej pracy zawodowej.

Wykształcenie

Był absolwentem Liceum Ogólnokształcącego w Bieżuniu (1948 r.) i Wyższej Szkoły Nauk Społecznych w Warszawie (1969). Kwalifikacje rolnicze zdobywał poprzez samokształcenie i pracę, najpierw w gospodarstwie rodzinnym, a potem zarządzając gospodarstwem szkolnym.

Praca zawodowa

Po skończeniu w 1948 r. Liceum Ogólnokształcącego przez rok był nauczycielem w Szkole Podstawowej w Jackowie w powiecie toruńskim. Od 1949 roku związał się z oświatą rolniczą na Warmii i Mazurach. Przez rok był instruktorem w zespołach przysposobienia rolniczo-wojskowego w Reszlu. W roku 1950 został zatrudniony na stanowisku nauczyciela w Szkole Praktyków Specjalistów Mleczarstwa w Białej Piskiej. Po jej przekształceniu (w 1951 roku) w Technikum Rolnicze, w którym prowadził zajęcia przed-miotów ogólnokształcących, pełniąc jednocześnie funkcję zastępcy dyrektora.

W roku 1953 przez osiem miesięcy pracował na stanowisku wizytatora w Zarządzie Wojewódzkim Szkolnictwa Rolniczego w Olsztynie, a od 1 września tego roku powołano go na dyrektora we wspomnianym Technikum. Na stanowisku tym pracował aż do emerytury, na którą przyszedł w roku 1990. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych pod jego kierownictwem powstały tam kolejne jednostki kształcenia rolniczego (szkoły zasadnicze, 3- i 5-letnie technika mechanizacji rolnictwa, technika wieczorowe, korespondencyjne, filialne szkoły rolnicze w kilku miejscowościach (m.in. w Prawdowie k/Mikołajek, w Miłkach, w Rynie). W ten sposób w 1975 r. powstał duży Zespół Szkół Rolniczych w Białej Piskiej. Wymagało to rozbudowy bazy szkolnej. W warunkach nakazowo-rozdzielczej gospodarki socjalistycznej, permanentnych braków materiałów, mocy przerobowych, limitów… nie było to sprawą łatwą. Działalność inwestycyjna w tych warunkach wymagała dużej sprawności organizacyjnej, czasami wręcz sprytu a także zaangażowania społecznego. Pomimo trudności, zmodernizowano gruntownie istniejące budynki, a także zbudowano i wyposażono: sale gimnastyczną (1965), internat (1967), warsztaty szkolne i garaże (1968), stadion (1975), strzelnicę sportową (1968) i inne szkolne obiekty. Powstały bloki mieszkalne, dla kadry pedagogicznej i pracowników przyszkolnego gospodarstwa. Po transformacji ustrojowej mieszkania te za niewielką opłatą zostały przekazane ich dotychczasowym użytkownikom.

Szkoła wywarła bardzo duży wpływ na rozwój Białej Piskiej i po przekształceniu w 1999 r. w Zespół Szkół Nr 1 istnieje do dziś, korzystając z wcześniejszego dorobku i tradycji.

W działalności dydaktyczno-wychowawczej i opiekuńczej dyrektor Jan Nowakowski przywiązywał dużą uwagę do poziomu kształcenia. Gospodarstwo szkolne umożliwiało praktyczną naukę poznawanych na lekcjach treści. W roku gospodarczym 1960/61 zajęło ono II miejsce w kraju wśród około 200 jednostek.

W 1965 r. z inicjatywy dyrektora powiększono obszar gospodarstwa z 50 do 480 ha, a w latach późniejszych do ponad 500 ha. Bardzo dobrze wyposażone w najnowocześniejsze wówczas maszyny rolnicze i urządzenia, stanowiło przykład racjonalnej gospodarki rolnej dla okolicznych rolników. Czynny udział w procesie produkcyjnym zapewniał młodzieży dobre przygotowanie do zawodu rolnika. Wysoki poziom kształcenia umożliwiały praktyki odbywane w szkolnych gospodarstwach znajdujących się w Oblewie – 2 km od Białej Piskiej oraz w miejscowym gospodarstwie znajdującym się na terenie miasteczka jak i w warsztatach szkolnych. Uczniowie wyjeżdżali także na praktyki w gospodarstwach na terenie Wschodnich Niemiec (ówczesne NRD).

W działalności pozalekcyjnej dyrektor Jan Nowakowski przywiązywał dużą wagę do rozwoju szkolnego sportu i wysokiego poziomu pracy zespołów kulturalnych. Między innymi działał chór szkolny, w którego repertuarze poczesne miejsce zajmowała twórczość ludowa z Mazur i pobliskiej Kurpiowszczyzny.

Pod kierownictwem Jana Nowakowskiego solidne wykształcenie zdobyło kilka tysięcy chłopców i dziewcząt z Mazur, północnego Mazowsza i Podlasia. Sporo absolwentów szkoły ukończyło też studia wyższe. Kilkanaście osób zostało nauczycielami akademickimi. Wśród nich są profesorowie zwyczajni na UWM w Olsztynie i Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technicznym w Szczecinie.

Liczna grupa wychowanków szkoły utrzymywała ze swoim dyrektorem przyjazne kontakty do końca jego życia.

Działalność społeczna

Był zaangażowanym działaczem społecznym w środowisku wiejskim. Organizował szkolenia rolników na terenie powiatu piskiego. Był członkiem rady nadzorczej miejscowej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”.

W latach osiemdziesiątych pełnił funkcję przewodniczącego Wojewódzkiej Rady Narodowej w Suwałkach. W okresie trudnych zmian społeczno-politycznych szacunkiem darzyli go nawet działacze ówczesnej opozycji. Po transformacji ustrojowej przewodniczył Radzie Miasta i Gminy w Białej Piskiej. Był autorytetem. Świadczy o tym chociażby masowy udział mieszkańców w jego ostatniej drodze, a także kondolencje osobiste i pisemne, składane rodzinie przez samorządowe władze miasta i powiatu, wychowanków oraz ludzi, którzy mieli okazję z Nim współpracować.

Odznaczenia i wyróżnienia

Był wielokrotnie wyróżniony i nagradzany odznaczeniami. Podczas długiego i pracowitego życia otrzymał między innymi:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1984),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1971),
• Zasłużony Nauczyciel PRL (1981,
• Złoty Krzyż Zasługi (1962),
• Medale 30-lecia PRL (1974) i 40-lecia PRL(1984),
• Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” 1979),
• Odznaka „Zasłużony Pracownik Rolnictwa (1972),
• Odznaka „ Zasłużony Działacz NOT” (1979),
• Odznaka „Zasłużony dla Województwa Suwalskiego” (1979),
• Złota Odznaka Honorowa Zasłużonym dla Warmii i Mazur (1964)
• Odznaka „Zasłużony Działacz LZS” (1974),
• Złota Honorowa Odznaka ZMW (1974)
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (1986)
• Zasłużony Działacz Ruchu Spółdzielczego
• Krzyż za Zasługi dla ZHP

i inne…

Bibliografia

1. http:/./nr1bialapiska.pl/aktualności/historia-szkoly.html
2. http://tygodnikpiski.pl/2018/01/03/zmarl-wieloletni-dyrektor-szkoly-w-bialej-piskiej/.
3. Włodzimierz Nowakowski “Wspomnienia o moim ojcu Janie Nowakowskim” – rękopis

Hasło opracował Apolinary Zapisek.