Borki (gmina Bartoszyce): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (MagdaS przeniósł stronę Borki (gmina Bartoszyce) na Borki (powiat bartoszycki), bez pozostawienia przekierowania pod starym tytułem) |
|||
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Borki ''' (niem. ''Borken'') – wieś niesołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Bartoszyce (gmina wiejska)|gminie Bartoszyce]]. W latach | + | ''' Borki ''' (niem. ''Borken'') – wieś niesołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Bartoszyce (gmina wiejska)|gminie Bartoszyce]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. |
| − | + | W 2009 r. wieś liczyła 187 mieszkańców. Wchodzi w skład sołectwa [[Wojciechy (gmina Bartoszyce)|Wojciechy]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Kazimierz Krysiński. | |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 7 km na zachód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]], na północ od drogi wojewódzkiej nr 512. Na północny wschód od wsi wznosi się pagórek [[Działowa Góra]] (116 m n.p.m.). | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 7 km na zachód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]], na północ od drogi wojewódzkiej nr 512. Na północny wschód od wsi wznosi się pagórek [[Działowa Góra]] (116 m n.p.m.). | ||
| Linia 39: | Linia 38: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Została założona prawdopodobnie już w XIV w. jako wieś czynszowa na 44 łanach. Spis z 1414 r. wymienia ją jako jedną z wsi, które poniosły największe straty podczas [[wojna polsko-krzyżacka 1414 roku| wojny polsko-krzyżackiej]]. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | W drugiej połowie XV w. Borki znalazły się w rękach prywatnych, a następnie stały się majątkiem szlacheckim. Pod koniec XIX w. obejmował on obszar 615 ha (stan na rok 1889). | |
| − | + | Pierwszy wzniesiony tu kościół spłonął podczas wojny 1414 r.; odbudowano go jeszcze w pierwszej połowie XV w., a w XVII w. dobudowano do niego wieżę. W latach 1525–1945 znajdowała się tu siedziba parafii ewangelickiej. W 1945 r. kościół spłonął podczas działań wojennych i nie został odbudowany; pozostały ruiny oraz przykościelny cmentarz. | |
| − | + | Szkołę przykościelną we wsi założono wkrótce po 1525 r., a w 1737 r. zreorganizowano ją i oddano pod nadzór państwa. W 1935 r. do miejscowej szkoły uczęszczało 44 uczniów, a zatrudniony był jeden nauczyciel. Po II wojnie światowej placówkę uruchomiono ponownie; duże zasługi dla jej rozwoju położył nauczyciel [[Władysław Stefanowicz]]. | |
| − | + | Po 1945 r. wieś weszła w skład sołectwa Wojciechy. Obok wsi działało Państwowe Gospodarstwo Rolne Borki uruchomione na bazie dawnego majątku. W 1978 r. do wsi należało osiem indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały powierzchnię 80 ha. | |
| − | 1983 | + | Według spisu powszechnego z 1983 r. Borki składały się z 20 budynków mieszkalnych tworzących zwartą zabudowę. Znajdowała się tu siedziba leśnictwa. |
| + | Liczba mieszkańców kształtowała się następująco: | ||
| + | *1857 – 310 osób | ||
| + | *1933 – 406 osób | ||
| + | *1939 – 357 osób | ||
| + | *1983 – 196 osób | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *park dworski z licznymi pomnikami przyrody, które stanowią okazy dziewięć dębów, trzech lip oraz modrzew europejski |
| − | * | + | *ruiny kościoła ewangelickiego wraz z cmentarzem przykościelnym |
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
| + | == Zobacz też == | ||
| + | *[[Borki (gmina Biskupiec)]] | ||
| + | *[[Borki (gmina Ełk)]] | ||
| + | *[[Borki (gmina Kętrzyn)]] | ||
| + | *[[Borki (gmina Kowale Oleckie)]] | ||
| + | *[[Borki (gmina Kruklanki)]] | ||
| + | *[[Borki (gmina Lidzbark)]] | ||
| + | *[[Borki (gmina Miłki)]] | ||
| + | *[[Borki (gmina Pisz)]] | ||
| + | *[[Borki (gmina Prostki)]] | ||
| + | *[[Borki (gmina Świętajno)]] | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/> | ''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/> | ||
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
| − | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/> |
| − | [http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/ | + | [http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/ bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce] [05.03.2014]<br/> |
| − | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> |
| − | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/preylau.html | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/preylau.html verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]<br/> |
| − | + | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Bartoszyce (gmina wiejska)]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Bartoszyce (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie niesołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] |
Aktualna wersja na dzień 08:20, 15 kwi 2020
| Borki | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Bartoszyce |
| Sołectwo | Wojciechy |
| Liczba ludności (2010) | 187 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Borki | |
| Położenie na mapie Polski  Borki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Borki (niem. Borken) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
W 2009 r. wieś liczyła 187 mieszkańców. Wchodzi w skład sołectwa Wojciechy, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Kazimierz Krysiński.
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 7 km na zachód od Bartoszyc, na północ od drogi wojewódzkiej nr 512. Na północny wschód od wsi wznosi się pagórek Działowa Góra (116 m n.p.m.).
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Została założona prawdopodobnie już w XIV w. jako wieś czynszowa na 44 łanach. Spis z 1414 r. wymienia ją jako jedną z wsi, które poniosły największe straty podczas wojny polsko-krzyżackiej.
W drugiej połowie XV w. Borki znalazły się w rękach prywatnych, a następnie stały się majątkiem szlacheckim. Pod koniec XIX w. obejmował on obszar 615 ha (stan na rok 1889).
Pierwszy wzniesiony tu kościół spłonął podczas wojny 1414 r.; odbudowano go jeszcze w pierwszej połowie XV w., a w XVII w. dobudowano do niego wieżę. W latach 1525–1945 znajdowała się tu siedziba parafii ewangelickiej. W 1945 r. kościół spłonął podczas działań wojennych i nie został odbudowany; pozostały ruiny oraz przykościelny cmentarz.
Szkołę przykościelną we wsi założono wkrótce po 1525 r., a w 1737 r. zreorganizowano ją i oddano pod nadzór państwa. W 1935 r. do miejscowej szkoły uczęszczało 44 uczniów, a zatrudniony był jeden nauczyciel. Po II wojnie światowej placówkę uruchomiono ponownie; duże zasługi dla jej rozwoju położył nauczyciel Władysław Stefanowicz.
Po 1945 r. wieś weszła w skład sołectwa Wojciechy. Obok wsi działało Państwowe Gospodarstwo Rolne Borki uruchomione na bazie dawnego majątku. W 1978 r. do wsi należało osiem indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały powierzchnię 80 ha.
Według spisu powszechnego z 1983 r. Borki składały się z 20 budynków mieszkalnych tworzących zwartą zabudowę. Znajdowała się tu siedziba leśnictwa.
Liczba mieszkańców kształtowała się następująco:
- 1857 – 310 osób
- 1933 – 406 osób
- 1939 – 357 osób
- 1983 – 196 osób
Zabytki
- park dworski z licznymi pomnikami przyrody, które stanowią okazy dziewięć dębów, trzech lip oraz modrzew europejski
- ruiny kościoła ewangelickiego wraz z cmentarzem przykościelnym
Przypisy
Zobacz też
- Borki (gmina Biskupiec)
- Borki (gmina Ełk)
- Borki (gmina Kętrzyn)
- Borki (gmina Kowale Oleckie)
- Borki (gmina Kruklanki)
- Borki (gmina Lidzbark)
- Borki (gmina Miłki)
- Borki (gmina Pisz)
- Borki (gmina Prostki)
- Borki (gmina Świętajno)
Bibliografia
Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
