Kiertyny Wielkie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę " {{Wieś infobox |nazwa = Tumiany |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = Pole-obowi...")
 
 
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
  |nazwa                = Tumiany
+
  |nazwa                = Kiertyny Wielkie
  |herb wsi              =
+
  |herb wsi              =
  |flaga wsi            =
+
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe 
+
  |dopełniacz wsi        =    
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          =  
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
+
  |rodzaj miejscowości  =
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
  |powiat                = olsztyński
+
  |powiat                = bartoszycki
  |gmina                =Barczewo
+
  |gmina                = Bartoszyce
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 153<ref>Łącznie: Kiertyny Wielkie i Kiertyny Małe.</ref>
  |rok                  =  
+
  |rok                  = 2010
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
+
  |strefa numeracyjna    =
  |kod pocztowy          =11-010
+
  |kod pocztowy          =
  |tablice rejestracyjne = NOL
+
  |tablice rejestracyjne =  
 
  |SIMC                  =
 
  |SIMC                  =
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
 
  |kod mapy              = PL-WN
 
  |kod mapy              = PL-WN
  |stopniN = 53 |minutN = 49 |sekundN = 00
+
  |stopniN = 54 |minutN = 18 |sekundN = 13
  |stopniE = 20 |minutE = 49|sekundE = 00
+
  |stopniE = 20 |minutE = 46 |sekundE = 27
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikipodróże          =
Linia 31: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
<big>''' Tumiany – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Barczewo.
+
''' Kiertyny Wielkie ''' (niem. ''Gross Kärthen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Bartoszyce (gmina wiejska)|gminie Bartoszyce]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
+
Miejscowość w 2010 roku liczyła 153 mieszkańców (łącznie z [[Kiertyny Małe|Kiertynami Małymi]]). W skład sołectwa wchodzą wsie Kiertyny Wielkie i Kiertyny Małe. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Marek Staniec.
<br/>
 
 
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
Pojezierze Olsztyńskie. Jednostka ta wyodrębniona jest w granicach makroregionu Pojezierze Mazurskie, stanowiącego część prowincji Niż Środkowoeuropejski.
 
 
 
<br/>
 
 
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
Miejscowość ma charakter turystyczny. Znajduje się tu kemping, domki letniskowe i ośrodek wypoczynkowo-szkoleniowy. Wieś położona jest nad jeziorami: Tumieńskie i Pisz. Przez okoliczne rzeki i jeziora przebiegają szlaki kajakowe
 
 
<br/>
 
 
 
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
 
  
 +
== Położenie ==
 +
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 7 km na północ od [[Bartoszyce|Bartoszyc]], na wschód od drogi krajowej nr 51; przebiega przez nią linia kolejowa.
 
<br/>
 
<br/>
  
 +
== Dzieje miejscowości ==
 +
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Brak jest informacji na temat okoliczności i daty jej powstania. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach z 1414 roku jako wieś [[Prusowie|pruska]]. Jej nazwa wywodzi się z języka pruskiego, od słowa ''kertene'' oznaczającego "kąt", "róg".
  
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
+
W kolejnych wojnach Krzyżaków z Polską i Litwą wieś poniosła znaczne straty. Po ponownym zasiedleniu i zagospodarowaniu była to wieś książęca, a potem królewska, aż do reform uwłaszczeniowych z początku XIX wieku. W 1857 roku wieś liczyła 278 mieszkańców. Należała do parafii ewangelickiej w Bartoszycach.
 
 
=== Zabytki: ===
 
  
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
+
Szkołę we wsi założono w 1720 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 106 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie. Duże zasługi dla jej rozwoju położył nauczyciel [[Jan Bieżuński]]. Placówkę zlikwidowano w 1975 roku w ramach reorganizacji sieci szkolnej.
 
 
<br/>
 
 
 
=== Bibliografia: ===
 
  
 +
Po 1945 roku wieś stała się siedzibą sołectwa. Przy wsi działało Państwowe Gospodarstwo Rolne [[Markiny]]. Według spisu powszechnego z 1983 roku wieś składała się z 37 budynków mieszkalnych i liczyła 40 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały obszar 417 ha. Znajdowały się tu w tym czasie: klub, sala kinowa na 70 miejsc, sklep wielobranżowy oraz świetlica (ta ostatnia działa również obecnie); w tym samym 1983 roku Kiertyny Wielkie liczyły 191 mieszkańców.
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
 
<references/>
 
<references/>
 +
== Zobacz też ==
 +
*[[Kiertyny Małe]]
 +
== Bibliografia ==
 +
''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/>
 +
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
 +
[http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/| bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/bartenstein.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Bartoszyce (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1401-1500]]
 
 
 
 
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: wieś sołecka]] [[Kategoria: powiat olsztyński]] [[Kategoria: gmina Barczewo]]  
 
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 17:11, 4 lis 2013 (CET)
 

Aktualna wersja na dzień 08:22, 15 kwi 2020

Kiertyny Wielkie

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat bartoszycki
Gmina Bartoszyce
Liczba ludności (2010) 153[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Kiertyny Wielkie
Kiertyny Wielkie
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Kiertyny Wielkie
Kiertyny Wielkie
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kiertyny Wielkie (niem. Gross Kärthen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 153 mieszkańców (łącznie z Kiertynami Małymi). W skład sołectwa wchodzą wsie Kiertyny Wielkie i Kiertyny Małe. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Marek Staniec.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 7 km na północ od Bartoszyc, na wschód od drogi krajowej nr 51; przebiega przez nią linia kolejowa.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Brak jest informacji na temat okoliczności i daty jej powstania. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach z 1414 roku jako wieś pruska. Jej nazwa wywodzi się z języka pruskiego, od słowa kertene oznaczającego "kąt", "róg".

W kolejnych wojnach Krzyżaków z Polską i Litwą wieś poniosła znaczne straty. Po ponownym zasiedleniu i zagospodarowaniu była to wieś książęca, a potem królewska, aż do reform uwłaszczeniowych z początku XIX wieku. W 1857 roku wieś liczyła 278 mieszkańców. Należała do parafii ewangelickiej w Bartoszycach.

Szkołę we wsi założono w 1720 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 106 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie. Duże zasługi dla jej rozwoju położył nauczyciel Jan Bieżuński. Placówkę zlikwidowano w 1975 roku w ramach reorganizacji sieci szkolnej.

Po 1945 roku wieś stała się siedzibą sołectwa. Przy wsi działało Państwowe Gospodarstwo Rolne Markiny. Według spisu powszechnego z 1983 roku wieś składała się z 37 budynków mieszkalnych i liczyła 40 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały obszar 417 ha. Znajdowały się tu w tym czasie: klub, sala kinowa na 70 miejsc, sklep wielobranżowy oraz świetlica (ta ostatnia działa również obecnie); w tym samym 1983 roku Kiertyny Wielkie liczyły 191 mieszkańców.

Przypisy

  1. Łącznie: Kiertyny Wielkie i Kiertyny Małe.

Zobacz też

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]