Kiertyny Wielkie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 153<ref>Łącznie Kiertyny Wielkie i | + | |liczba ludności = 153<ref>Łącznie: Kiertyny Wielkie i Kiertyny Małe.</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Kiertyny Wielkie ''' (niem. ''Gross Kärthen'') – | + | ''' Kiertyny Wielkie ''' (niem. ''Gross Kärthen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Bartoszyce (gmina wiejska)|gminie Bartoszyce]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. |
| − | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 153 mieszkańców (łącznie z [[Kiertyny Małe|Kiertynami Małymi]]). W skład sołectwa wchodzą wsie Kiertyny Wielkie i Kiertyny Małe. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Marek Staniec. | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 153 mieszkańców (łącznie z [[Kiertyny Małe|Kiertynami Małymi]]). W skład sołectwa wchodzą wsie Kiertyny Wielkie i Kiertyny Małe. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje | ||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| Linia 40: | Linia 37: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Brak jest informacji na temat okoliczności i daty jej powstania. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach z 1414 roku jako wieś [[Prusowie|pruska]]. Jej nazwa wywodzi się z języka pruskiego, od słowa ''kertene'' oznaczającego "kąt", "róg". |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | W kolejnych wojnach Krzyżaków z Polską i Litwą wieś poniosła znaczne straty. Po ponownym zasiedleniu i zagospodarowaniu była to wieś książęca, a potem królewska, aż do reform uwłaszczeniowych z początku XIX wieku. W 1857 roku wieś liczyła 278 mieszkańców. Należała do parafii ewangelickiej w Bartoszycach. | ||
| − | + | Szkołę we wsi założono w 1720 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 106 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie. Duże zasługi dla jej rozwoju położył nauczyciel [[Jan Bieżuński]]. Placówkę zlikwidowano w 1975 roku w ramach reorganizacji sieci szkolnej. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Po 1945 roku wieś stała się siedzibą sołectwa. Przy wsi działało Państwowe Gospodarstwo Rolne [[Markiny]]. Według spisu powszechnego z 1983 roku wieś składała się z 37 budynków mieszkalnych i liczyła 40 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały obszar 417 ha. Znajdowały się tu w tym czasie: klub, sala kinowa na 70 miejsc, sklep wielobranżowy oraz świetlica (ta ostatnia działa również obecnie); w tym samym 1983 roku Kiertyny Wielkie liczyły 191 mieszkańców. | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
*[[Kiertyny Małe]] | *[[Kiertyny Małe]] | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | ''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
| + | [http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/| bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/bartenstein.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Bartoszyce (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1401-1500]] |
Aktualna wersja na dzień 08:22, 15 kwi 2020
| Kiertyny Wielkie | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Bartoszyce |
| Liczba ludności (2010) | 153[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kiertyny Wielkie | |
| Położenie na mapie Polski  Kiertyny Wielkie | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kiertyny Wielkie (niem. Gross Kärthen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 153 mieszkańców (łącznie z Kiertynami Małymi). W skład sołectwa wchodzą wsie Kiertyny Wielkie i Kiertyny Małe. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Marek Staniec.
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 7 km na północ od Bartoszyc, na wschód od drogi krajowej nr 51; przebiega przez nią linia kolejowa.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Brak jest informacji na temat okoliczności i daty jej powstania. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach z 1414 roku jako wieś pruska. Jej nazwa wywodzi się z języka pruskiego, od słowa kertene oznaczającego "kąt", "róg".
W kolejnych wojnach Krzyżaków z Polską i Litwą wieś poniosła znaczne straty. Po ponownym zasiedleniu i zagospodarowaniu była to wieś książęca, a potem królewska, aż do reform uwłaszczeniowych z początku XIX wieku. W 1857 roku wieś liczyła 278 mieszkańców. Należała do parafii ewangelickiej w Bartoszycach.
Szkołę we wsi założono w 1720 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 106 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie. Duże zasługi dla jej rozwoju położył nauczyciel Jan Bieżuński. Placówkę zlikwidowano w 1975 roku w ramach reorganizacji sieci szkolnej.
Po 1945 roku wieś stała się siedzibą sołectwa. Przy wsi działało Państwowe Gospodarstwo Rolne Markiny. Według spisu powszechnego z 1983 roku wieś składała się z 37 budynków mieszkalnych i liczyła 40 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały obszar 417 ha. Znajdowały się tu w tym czasie: klub, sala kinowa na 70 miejsc, sklep wielobranżowy oraz świetlica (ta ostatnia działa również obecnie); w tym samym 1983 roku Kiertyny Wielkie liczyły 191 mieszkańców.
Przypisy
- ↑ Łącznie: Kiertyny Wielkie i Kiertyny Małe.
Zobacz też
Bibliografia
Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
