Sułowo (gmina Bisztynek): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = sulowok.jpg |
| − | |opis zdjęcia = Kościół w Sułowie | + | |opis zdjęcia = Kościół w Sułowie.<br>Fot. Mieczysław Kalski |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 164<ref>Łącznie Sułowo i | + | |liczba ludności = 164<ref>Łącznie: Sułowo i Winiec.</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Sułowo ''' (niem. ''Schulen'') – | + | ''' Sułowo ''' (niem. ''Schulen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[ Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)|gminie Bisztynek]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. |
| − | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 164 mieszkańców (łącznie z [[Winiec|Wińcem]]). W skład sołectwa wchodzą wsie Sułowo i Winiec. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Mirosława Wapniewska<ref>[http://bip.bisztynek.pl/101/132/WYKAZ__SOLTYSOW__SOLECTW__GMINY__BISZTYNEK/]</ref>. | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 164 mieszkańców (łącznie z [[Winiec|Wińcem]]). W skład sołectwa wchodzą wsie Sułowo i Winiec. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje | + | <br/><br/> |
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, między [[Nizina Sępopolska|Niziną Sępopolską]] a [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzem Olsztyńskim]], 23 km na południe od [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i 5,5 km na zachód od [[Bisztynek|Bisztynka]], na południe od drogi wojewódzkiej nr 513, w pobliżu granicy z [[ | + | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, między [[Nizina Sępopolska|Niziną Sępopolską]] a [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzem Olsztyńskim]], 23 km na południe od [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i 5,5 km na zachód od [[Bisztynek|Bisztynka]], na południe od drogi wojewódzkiej nr 513, w pobliżu granicy z [[Powiat lidzbarski|powiatem lidzbarskim]]. Wieś zachowała dawny układ ulicówki. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | + | Wieś powstała w 1335 roku. W pierwszej połowie XVII wieku jej właścicielem był Stefan Sadorski, fundator drugiej kaplicy w [[Święta Lipka|Świętej Lipce]]. Przez kolejne stulecia był to niewielki majątek ziemski. Otoczony parkiem [[Dwór w Sułowie|dwór]] wybudowano tu na początku XX wieku. W drugiej połowie XX wieku budynek zaczął niszczeć, ale w ostatnich latach prywatny właściciel zlecił w nim gruntowny remont. Zachowała się również część zabudowań podwórza gospodarczo-inwentarskiego, ale z parku pozostały jedynie pojedyncze drzewa. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | Kościół w Sułowie wzniesiono w latach 1380–1400, a w 1700 roku dobudowano do niego drewnianą wieżę, którą [[Mieczysław Orłowicz]], autor przedwojennego przewodnika po Mazurach i Warmii, określił na początku XX wieku jako "brzydką"<ref>Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku G. Jasiński, A. Rzempołuch, R. Traba, Olsztyn 1991, s. 245.</ref>. | |
| − | + | We wsi funkcjonuje pensjonat (w ofercie korty tenisowe, jazda konna, wypożyczalnia rowerów). | |
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Sułowie| | + | *[[Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Sułowie|kościół pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego]] |
| − | * | + | *cmentarz rzymskokatolicki parafialny z XVII wieku, przy kościele, nieczynny |
| − | * | + | *cmentarz rzymskokatolicki parafialny z końca XIX wieku, w południowej części wsi, 300 m od kościoła, czynny |
| − | * | + | *dwór w Sułowie z początków XX wieku |
| − | * | + | *trzy kapliczki przydrożne |
| − | + | *liczne przykłady budownictwa wiejskiego z końca XIX i początku XX wieku (domy mieszkalne i zabudowania gospodarcze) | |
| − | + | *budynek dawnej szkoły (nr 25) | |
| − | * | + | *budynek remizy strażackiej (nr 30) |
| − | * | + | ==Ciekawostki== |
| − | * | + | Pozostałości kół młyńskich dawnego młyna zostały wykorzystane jako elementy schodów kościelnych i schodów na prywatnej posesji we wsi Sułowo. |
| − | < | + | {{Przypisy}} |
| + | <references/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.<br/> | |
| − | + | Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http:///bisztynek_gmina_miejsko_-_wiejska/76/338/OGLOSZENIE_o_wylozeniu_do_publicznego_wgladu_projektu_zmiany_studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego_Gminy_i_Miasta_Bisztynek/|bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bisztynek] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.bisztynek24.pl/wies_sulowo.html bisztynek24.pl] [09.02.2015]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014] | |
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] |
Aktualna wersja na dzień 08:51, 15 kwi 2020
| Sułowo | |
| | |
 Kościół w Sułowie.
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Bisztynek |
| Liczba ludności (2010) | 164[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Sułowo | |
| Położenie na mapie Polski  Sułowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Sułowo (niem. Schulen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bisztynek. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 164 mieszkańców (łącznie z Wińcem). W skład sołectwa wchodzą wsie Sułowo i Winiec. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Mirosława Wapniewska[2].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, między Niziną Sępopolską a Pojezierzem Olsztyńskim, 23 km na południe od Bartoszyc i 5,5 km na zachód od Bisztynka, na południe od drogi wojewódzkiej nr 513, w pobliżu granicy z powiatem lidzbarskim. Wieś zachowała dawny układ ulicówki.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w 1335 roku. W pierwszej połowie XVII wieku jej właścicielem był Stefan Sadorski, fundator drugiej kaplicy w Świętej Lipce. Przez kolejne stulecia był to niewielki majątek ziemski. Otoczony parkiem dwór wybudowano tu na początku XX wieku. W drugiej połowie XX wieku budynek zaczął niszczeć, ale w ostatnich latach prywatny właściciel zlecił w nim gruntowny remont. Zachowała się również część zabudowań podwórza gospodarczo-inwentarskiego, ale z parku pozostały jedynie pojedyncze drzewa.
Kościół w Sułowie wzniesiono w latach 1380–1400, a w 1700 roku dobudowano do niego drewnianą wieżę, którą Mieczysław Orłowicz, autor przedwojennego przewodnika po Mazurach i Warmii, określił na początku XX wieku jako "brzydką"[3].
We wsi funkcjonuje pensjonat (w ofercie korty tenisowe, jazda konna, wypożyczalnia rowerów).
Zabytki
- kościół pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego
- cmentarz rzymskokatolicki parafialny z XVII wieku, przy kościele, nieczynny
- cmentarz rzymskokatolicki parafialny z końca XIX wieku, w południowej części wsi, 300 m od kościoła, czynny
- dwór w Sułowie z początków XX wieku
- trzy kapliczki przydrożne
- liczne przykłady budownictwa wiejskiego z końca XIX i początku XX wieku (domy mieszkalne i zabudowania gospodarcze)
- budynek dawnej szkoły (nr 25)
- budynek remizy strażackiej (nr 30)
Ciekawostki
Pozostałości kół młyńskich dawnego młyna zostały wykorzystane jako elementy schodów kościelnych i schodów na prywatnej posesji we wsi Sułowo.
Przypisy
Bibliografia
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bisztynek [05.03.2014]
bisztynek24.pl [09.02.2015]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
