Gaj (gmina Sępopol): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = gaj zabud.jpg |
| − | |opis zdjęcia = Gaj. Zabudowania z początku XX wieku | + | |opis zdjęcia = Gaj. Zabudowania z początku XX wieku.<br> Fot. Mieczysław Kalski |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = Lipica | |sołectwo = Lipica | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 120<ref>Łącznie Gaj, | + | |liczba ludności = 120<ref>Łącznie: Gaj, Melejdy, Romaliny i Smodajny.</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Gaj ''' (niem. ''Grünhof'') – | + | ''' Gaj ''' (niem. ''Grünhof'') – wieś niesołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Sępopol (gmina miejsko-wiejska)|gminie Sępopol]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. |
| − | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 120 mieszkańców (łącznie z miejscowościami [[Melejdy]], [[Romaliny]] i [[Smodajny]]). Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Lipica]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Teresa Sańko. | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 120 mieszkańców (łącznie z miejscowościami [[Melejdy]], [[Romaliny]] i [[Smodajny]]). Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Lipica]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska| | + | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 27 km na północny wschód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i 12 km na północny wschód od [[Sępopol|Sępopola]], w pobliżu granicy państwowej z [[obwód kaliningradzki|obwodem kaliningradzkim]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Prawdopodobnie przez większość swoich dziejów był to niewielki majątek ziemski. W połowie XIX wieku Gaj liczył 87 mieszkańców (stan na 1857 rok). Do 1945 roku miejscowość wchodziła w skład [[ | + | Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Prawdopodobnie przez większość swoich dziejów był to niewielki majątek ziemski. W połowie XIX wieku Gaj liczył 87 mieszkańców (stan na 1857 rok). Do 1945 roku miejscowość wchodziła w skład parafii ewangelickiej w [[Garbno|Garbnie]]. |
| − | Po | + | Po II wojnie światowej wieś włączono do sołectwa Lipica. Na bazie dawnego majątku uruchomiono PGR Gaj. Według spisu powszechnego z 1983 roku wieś składała się z 16 budynków mieszkalnych tworzących zwartą zabudowę. Znajdował się tu punkt biblioteczny. Miejscowość miała elektryczne oświetlenie ulic, a także sieć wodociągową na odcinku 1100 m. Gaj liczył wówczas 171 mieszkańców. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Turystyka == | == Turystyka == | ||
| − | *Przez wieś przebiega | + | *Przez wieś przebiega rowerowy [[Szlak Bociana Białego|Szlak Bociana Białego]]. |
| − | |||
| − | |||
| + | Trasa: Sępopol – [[Romankowo]] – [[Lwowiec]] – [[Wanikajmy]] – Gaj – [[Smodajny]] – [[Dzietrzychowo]] – [[Miedna]] – Sępopol. | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *Park | + | *park dworski w stylu krajobrazowym |
| − | * | + | Park zachował się w dawnych granicach, lecz obecnie układ kompozycyjny jest nieczytelny. Obiekt jest zaniedbany; zachował się fragment alei grabowej i dwa stawy, 15 buków i 2 dęby będące pomnikami przyrody. |
| − | * | + | *rodzinny cmentarz ewangelicki na terenie parku dworskiego z połowy XIX wieku. |
| − | * | + | Zachowały się nieliczne fragmenty nagrobków i metalowe ogrodzenia kwater; stan bardzo zły. |
| − | < | + | *zespół folwarczny z przełomu XIX i XX wieku (34,3 ha): rządcówka, cielętnik, stajnia i obora, obora i chlewnia, stodoła, suszarnia i spichlerz, lodownia; kolonia mieszkalna robotników folwarcznych: trzy dwojaki i jeden trojak oraz zabudowania gospodarcze; układ przestrzenny zespołu dobrze zachowany |
| + | *piękna aleja lipowa wzdłuż drogi Gaj – [[Melejdy]] (na odcinku 500 m) | ||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
| + | == Zobacz też == | ||
| + | *[[Gaj (gmina Biskupiec Pomorski)]] | ||
| + | *[[Gaj (gmina Barczewo)]] | ||
| + | *[[Gaj (gmina Olsztynek)]] | ||
| + | *[[Gaj (gmina Pasym)]] | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | ''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://bip.warmia.mazury.pl/sepopol_gmina_miejsko_-_wiejska/76/428/Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego_miasta_i_gminy_Sepopol/| Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sępopol bip.warmia.mazury.pl], [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Sępopol (gmina miejsko-wiejska)]] |
Aktualna wersja na dzień 09:42, 15 kwi 2020
| Gaj | |
| | |
 Gaj. Zabudowania z początku XX wieku.
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Bartoszyce |
| Sołectwo | Lipica |
| Liczba ludności (2010) | 120[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Gaj | |
| Położenie na mapie Polski  Gaj | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Gaj (niem. Grünhof) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Sępopol. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 120 mieszkańców (łącznie z miejscowościami Melejdy, Romaliny i Smodajny). Wieś wchodzi w skład sołectwa Lipica, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Teresa Sańko.
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 27 km na północny wschód od Bartoszyc i 12 km na północny wschód od Sępopola, w pobliżu granicy państwowej z obwodem kaliningradzkim.
Dzieje miejscowości
Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Prawdopodobnie przez większość swoich dziejów był to niewielki majątek ziemski. W połowie XIX wieku Gaj liczył 87 mieszkańców (stan na 1857 rok). Do 1945 roku miejscowość wchodziła w skład parafii ewangelickiej w Garbnie.
Po II wojnie światowej wieś włączono do sołectwa Lipica. Na bazie dawnego majątku uruchomiono PGR Gaj. Według spisu powszechnego z 1983 roku wieś składała się z 16 budynków mieszkalnych tworzących zwartą zabudowę. Znajdował się tu punkt biblioteczny. Miejscowość miała elektryczne oświetlenie ulic, a także sieć wodociągową na odcinku 1100 m. Gaj liczył wówczas 171 mieszkańców.
Turystyka
- Przez wieś przebiega rowerowy Szlak Bociana Białego.
Trasa: Sępopol – Romankowo – Lwowiec – Wanikajmy – Gaj – Smodajny – Dzietrzychowo – Miedna – Sępopol.
Zabytki
- park dworski w stylu krajobrazowym
Park zachował się w dawnych granicach, lecz obecnie układ kompozycyjny jest nieczytelny. Obiekt jest zaniedbany; zachował się fragment alei grabowej i dwa stawy, 15 buków i 2 dęby będące pomnikami przyrody.
- rodzinny cmentarz ewangelicki na terenie parku dworskiego z połowy XIX wieku.
Zachowały się nieliczne fragmenty nagrobków i metalowe ogrodzenia kwater; stan bardzo zły.
- zespół folwarczny z przełomu XIX i XX wieku (34,3 ha): rządcówka, cielętnik, stajnia i obora, obora i chlewnia, stodoła, suszarnia i spichlerz, lodownia; kolonia mieszkalna robotników folwarcznych: trzy dwojaki i jeden trojak oraz zabudowania gospodarcze; układ przestrzenny zespołu dobrze zachowany
- piękna aleja lipowa wzdłuż drogi Gaj – Melejdy (na odcinku 500 m)
Przypisy
- ↑ Łącznie: Gaj, Melejdy, Romaliny i Smodajny.
Zobacz też
Bibliografia
Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sępopol bip.warmia.mazury.pl, [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
