Pamry: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | |dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
}} | }} | ||
''' Pamry ''' (niem. ''Gut Pammern'', ''Pammern'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Wydminy (gmina wiejska)|gminie Wydminy]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. | ''' Pamry ''' (niem. ''Gut Pammern'', ''Pammern'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Wydminy (gmina wiejska)|gminie Wydminy]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. | ||
| − | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 336 mieszkańców (łącznie z miejscowościami: [[Talki]] i [[Rostki (gmina Wydminy)|Rostki]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Ewelina Giżyńska. | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 336 mieszkańców (łącznie z miejscowościami: [[Talki]] i [[Rostki (gmina Wydminy)|Rostki]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje | ||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na północnym brzegu jeziora [[Jezioro Pamer|Pamer]], 21 km na południowy wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 7,5 km na południe od [[Wydminy|Wydmin]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 656 w kierunku [[Ełk|Ełku]]. | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na północnym brzegu jeziora [[Jezioro Pamer|Pamer]], 21 km na południowy wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 7,5 km na południe od [[Wydminy|Wydmin]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 656 w kierunku [[Ełk|Ełku]]. | ||
| Linia 38: | Linia 36: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Dokładna data jej założenia nie jest znana. Najprawdopodobniej istniała już pod koniec XV wieku, a na początku następnego stulecia (1507) występowała jako Czarne (''Scherna'', ''Scharne''). Po raz pierwszy jako Pamry (''Pamer'', ''Pammer'') występuje w źródłach z 1519 roku. Były to wówczas dobra służebne, zobowiązane do wystawienia jednej służby zbrojnej i obejmujące osiem łanów. | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Dokładna data jej założenia nie jest znana. Najprawdopodobniej istniała już pod koniec XV wieku, a na początku następnego stulecia (1507) występowała jako Czarne (''Scherna'', ''Scharne''). Po raz pierwszy jako Pamry (''Pamer'', ''Pammer'') występuje w źródłach z 1519 roku. Były to wówczas dobra służebne, zobowiązane do wystawienia jednej służby zbrojnej i obejmujące osiem łanów. | ||
| − | [[parafia ewangelicka w Zelkach|parafii ewangelickiej w Zelkach]]. Wkrótce potem (1526) wieś weszła w skład rozległych posiadłości von Heydecków z [[Zelki|Zelek]]. W 1540 roku mieszkało tu 20 osób. Z czasem wieś powiększyła swój obszar i w XVIII wieku miała już 27 łanów. Pamry należały do [[parafia ewangelicka w Zelkach|parafii ewangelickiej w Zelkach | + | Wieś należała do [[parafia ewangelicka w Zelkach|parafii ewangelickiej w Zelkach]]. Wkrótce potem (1526) wieś weszła w skład rozległych posiadłości von Heydecków z [[Zelki|Zelek]]. W 1540 roku mieszkało tu 20 osób. Z czasem wieś powiększyła swój obszar i w XVIII wieku miała już 27 łanów. Pamry należały do [[parafia ewangelicka w Zelkach|parafii ewangelickiej w Zelkach]]. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Przed II wojną światową przy majątku w Pamrach funkcjonowała cegielnia. W latach 20. XX wieku majątek należał do rodziny Kamradt. Ostatni właściciel przed 1945 rokiem mieszkał na stałe w Królewcu, a Pamry odwiedzał jedynie w sezonie letnim. | ||
| − | + | Po wojnie na bazie majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne Pamry. W latach 1954–1972 wieś wchodziła w skład gromady Talki. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Liczba mieszkańców na przestrzeni lat: | ||
| + | *1857 – 84 osoby | ||
| + | *1939 – 302 osoby (łącznie z [[Malinka|Malinką]]) | ||
| + | *1970 – 387 osób (łącznie z [[Talki|Talkami]]) | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[ | + | *[[dwór w Pamrach]] z około 1886 roku, uległ pożarowi w 1937 roku, poddany potem renowacji |
| − | * | + | *park dworski z przyległym terenem zabudowy gospodarczej i mieszkalnej, połowa XIX wieku |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
| + | ''Giżycko. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.<br/> | ||
| + | Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
| + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | Gminna ewidencja zabytków, w: [http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/akty/118/40/w_sprawie_uchwalenia_zmiany___Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego_Gminy_Wydminy__-_w_obrebach_geodezyjnych__Okragle__Talki__Siedliska/ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy], Wydminy 2009 [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Wydminy (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1201-1300]] [[Kategoria: 1301-1400]] |
Aktualna wersja na dzień 08:43, 11 maj 2020
| Pamry | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Wydminy |
| Liczba ludności (2010) | 336[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Pamry | |
| Położenie na mapie Polski  Pamry | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Pamry (niem. Gut Pammern, Pammern) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Wydminy. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 336 mieszkańców (łącznie z miejscowościami: Talki i Rostki). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Ewelina Giżyńska.
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na północnym brzegu jeziora Pamer, 21 km na południowy wschód od Giżycka i 7,5 km na południe od Wydmin; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 656 w kierunku Ełku.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa zakonu krzyżackiego. Dokładna data jej założenia nie jest znana. Najprawdopodobniej istniała już pod koniec XV wieku, a na początku następnego stulecia (1507) występowała jako Czarne (Scherna, Scharne). Po raz pierwszy jako Pamry (Pamer, Pammer) występuje w źródłach z 1519 roku. Były to wówczas dobra służebne, zobowiązane do wystawienia jednej służby zbrojnej i obejmujące osiem łanów. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Zelkach. Wkrótce potem (1526) wieś weszła w skład rozległych posiadłości von Heydecków z Zelek. W 1540 roku mieszkało tu 20 osób. Z czasem wieś powiększyła swój obszar i w XVIII wieku miała już 27 łanów. Pamry należały do parafii ewangelickiej w Zelkach.
Przed II wojną światową przy majątku w Pamrach funkcjonowała cegielnia. W latach 20. XX wieku majątek należał do rodziny Kamradt. Ostatni właściciel przed 1945 rokiem mieszkał na stałe w Królewcu, a Pamry odwiedzał jedynie w sezonie letnim.
Po wojnie na bazie majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne Pamry. W latach 1954–1972 wieś wchodziła w skład gromady Talki.
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
Zabytki
- dwór w Pamrach z około 1886 roku, uległ pożarowi w 1937 roku, poddany potem renowacji
- park dworski z przyległym terenem zabudowy gospodarczej i mieszkalnej, połowa XIX wieku
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku
Przypisy
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Gminna ewidencja zabytków, w: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy, Wydminy 2009 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
