Zielonka Pasłęcka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 596<ref>Łącznie: Zielonka Pasłęcka, | + | |liczba ludności = 596<ref>Łącznie: Zielonka Pasłęcka, Kielminek, Wójtowizna.</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
| − | |stopniN = 53 |minutN = | + | |stopniN = 53 |minutN = 59 |sekundN = 43 |
| − | |stopniE = | + | |stopniE = 19 |minutE = 41 |sekundE = 55 |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodróże = | |wikipodróże = | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Zielonka Pasłęcka ''' (niem. ''Grünhagen'') – | + | ''' Zielonka Pasłęcka ''' (niem. ''Grünhagen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pasłęk]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. |
| − | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 596 mieszkańców (łącznie z [[Kielminek|Kielminkiem]] i [[Wójtowizna|Wójtowizną]]). W skład sołectwa wchodzą wsie: Zielonka Pasłęcka, Kielminek, Wójtowizna, [[Kudyński Bór]] i [[Stacja PKP Zielonka Pasłęcka]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jan Urban. | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 596 mieszkańców (łącznie z [[Kielminek|Kielminkiem]] i [[Wójtowizna|Wójtowizną]]). W skład sołectwa wchodzą wsie: Zielonka Pasłęcka, | + | [[File: Przedwojenny budynek dawnej szkoły w Zielonce Pasłęckiej.jpg|thumb|right|290px|Przedwojenny budynek dawnej szkoły w Zielonce Pasłęckiej. Źródło: [http://spzielonka.edupage.org/text9/? www.spzielonka.edupage.org] ]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 8 km na południe od [[Pasłęk|Pasłęka]], przy drodze krajowej nr 7 | + | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 8 km na południe od [[Pasłęk|Pasłęka]], przy drodze krajowej nr 7. |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Przed 1945 rokiem była to jedna z największych wsi dawnego powiatu. Miejscowość została założona około roku 1483 | + | Przed 1945 rokiem była to jedna z największych wsi dawnego powiatu. Miejscowość została założona około roku 1483 i występowała dawniej pod nazwą ''Grunehayn''. Obejmowała obszar 64 łanów, działała w niej również karczma. We wspomnianym 1483 roku komtur pasłęcki [[Filip von Angelbach]] wystawił przywilej lokacyjny. W 1543 roku Zielonka Pasłęcka była wsią kościelną zamieszkaną przez 28 chłopów, karczmarza i 2 zagrodników. W czasie przemarszu wojsk szwedzkich w 1659 roku miejscowość została doszczętnie zniszczona. Jednak w 1774 roku miała już liczyć 358 mieszkańców. Wśród nich byli również Polacy. |
| − | + | W 1839 roku wybudowano szosę, która połączyła wieś z Pasłękiem. W 1849 roku w miejscowości uruchomiono placówkę pomocnic duszpasterskich, diakonis, która funkcjonowała do 1945 roku. W 1875 roku Zielonka Pasłęcka była zamieszkana przez 961 osób. W 1882 roku uruchomiona została linia kolejowa, a w miejscowości wybudowano dworzec. Od 1905 roku w Zielonce Pasłęckiej działała agentura pocztowa. Pięć lat później w okolicy przeprowadzane były manewry wojsk cesarskich. | |
| − | W 1839 roku wybudowano szosę, która połączyła wieś z Pasłękiem. W 1849 roku w miejscowości uruchomiono placówkę pomocnic duszpasterskich | ||
| − | W czasie | + | W 1939 roku wieś liczyła 787 mieszkańców: 746 ewangelików i 22 katolików. Naprzeciwko budynku dworcowego działała jedna mleczarnia, druga natomiast była usytuowana w centrum wsi (zamknięto ją w 1934 roku). W Zielonce działały również dwie gospody i stacje benzynowe. We wsi funkcjonowała trzyklasowa szkoła. Przed 1945 rokiem w miejscowości żyło i pracowało 6 stolarzy, 2 cieśli, 2 piekarzy, 4 krawców, 2 kowali, rzeźnik oraz zegarmistrz. Wiadomo również, że Eveline Wichmann była tutejszą położną i pielęgniarką. Przed miejscowym kościołem ustawiono pomnik ku czci poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców parafii, który rozebrano w 1949 roku. W Zielonce Pasłęckiej działała także szkoła rolnicza oraz księgarnia. Ostatnim wójtem wsi był Otto Penner. |
| + | |||
| + | W czasie II wojny światowe znajdował się tutaj obóz zbiorowego zakwaterowania robotników przymusowych, w którym przebywali głównie Polacy. Między czerwcem a sierpniem 1945 roku do Zielonki Pasłęckiej przybyli przesiedleńcy z Wołynia. Pierwszym powojennym wójtem został Maksymilian Malik. Miejscową szkołę uruchomiono w dawnej niemieckiej placówce. W jednej z gospód urządzono prywatny sklep, druga natomiast została przekształcona w pierwszą siedzibę posterunku Milicji Obywatelskiej. W Zielonce uruchomiono również restaurację. Budynek został później zaadaptowany na potrzeby Spółdzielni Samopomoc Chłopska. We wsi działa jednostka straży pożarnej. W 1966 roku oddano do użytku nowy budynek szkoły. Obecnie w miejscowości funkcjonuje ośrodek zdrowia, poczta i gospoda. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Edukacja == | == Edukacja == | ||
*[[Szkoła Podstawowa w Zielonce Pasłęckiej]] | *[[Szkoła Podstawowa w Zielonce Pasłęckiej]] | ||
| − | |||
| − | |||
==Kultura== | ==Kultura== | ||
| − | W miejscowości działa [[Dom Kultury w Zielonce Pasłęckiej | + | W miejscowości działa [[Dom Kultury w Zielonce Pasłęckiej]]. |
| − | |||
| + | ==Religia== | ||
| + | We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej|parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej]]. | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[ | + | *[[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej|barokowy kościół]] z 1792 roku z wieżą, wzniesioną w 1778 roku. |
| − | * | + | *drewniano-murowany wiatrak holenderski z początku XIX stulecia |
| − | * | + | *dwa drewniane domy (nr 43 i 69) z początku XIX wieku |
| − | * | + | *budynek dawnej szkoły |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, ''Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych'', Elbląg 2012.<br/> | ||
| + | ''Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297–1997'', red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.<br/> | ||
| + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.06.2014]<br/> | ||
| + | Lech Słodownik, ''Zielonka Pasłęcka'', [http://www.glospasleka.pl/index.php?id=news&idd=16447| "Głos Pasłęka"] [05.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://spzielonka.edupage.org/ Szkoła Podstawowa w Zielonce Pasłęckiej] [05.06.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1401-1500]] | |
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 16:01, 14 wrz 2021
| Zielonka Pasłęcka | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | elbląski |
| Gmina | Pasłęk |
| Liczba ludności (2010) | 596[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Zielonka Pasłęcka | |
| Położenie na mapie Polski  Zielonka Pasłęcka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Zielonka Pasłęcka (niem. Grünhagen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 596 mieszkańców (łącznie z Kielminkiem i Wójtowizną). W skład sołectwa wchodzą wsie: Zielonka Pasłęcka, Kielminek, Wójtowizna, Kudyński Bór i Stacja PKP Zielonka Pasłęcka. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jan Urban.
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 8 km na południe od Pasłęka, przy drodze krajowej nr 7.
Dzieje miejscowości
Przed 1945 rokiem była to jedna z największych wsi dawnego powiatu. Miejscowość została założona około roku 1483 i występowała dawniej pod nazwą Grunehayn. Obejmowała obszar 64 łanów, działała w niej również karczma. We wspomnianym 1483 roku komtur pasłęcki Filip von Angelbach wystawił przywilej lokacyjny. W 1543 roku Zielonka Pasłęcka była wsią kościelną zamieszkaną przez 28 chłopów, karczmarza i 2 zagrodników. W czasie przemarszu wojsk szwedzkich w 1659 roku miejscowość została doszczętnie zniszczona. Jednak w 1774 roku miała już liczyć 358 mieszkańców. Wśród nich byli również Polacy.
W 1839 roku wybudowano szosę, która połączyła wieś z Pasłękiem. W 1849 roku w miejscowości uruchomiono placówkę pomocnic duszpasterskich, diakonis, która funkcjonowała do 1945 roku. W 1875 roku Zielonka Pasłęcka była zamieszkana przez 961 osób. W 1882 roku uruchomiona została linia kolejowa, a w miejscowości wybudowano dworzec. Od 1905 roku w Zielonce Pasłęckiej działała agentura pocztowa. Pięć lat później w okolicy przeprowadzane były manewry wojsk cesarskich.
W 1939 roku wieś liczyła 787 mieszkańców: 746 ewangelików i 22 katolików. Naprzeciwko budynku dworcowego działała jedna mleczarnia, druga natomiast była usytuowana w centrum wsi (zamknięto ją w 1934 roku). W Zielonce działały również dwie gospody i stacje benzynowe. We wsi funkcjonowała trzyklasowa szkoła. Przed 1945 rokiem w miejscowości żyło i pracowało 6 stolarzy, 2 cieśli, 2 piekarzy, 4 krawców, 2 kowali, rzeźnik oraz zegarmistrz. Wiadomo również, że Eveline Wichmann była tutejszą położną i pielęgniarką. Przed miejscowym kościołem ustawiono pomnik ku czci poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców parafii, który rozebrano w 1949 roku. W Zielonce Pasłęckiej działała także szkoła rolnicza oraz księgarnia. Ostatnim wójtem wsi był Otto Penner.
W czasie II wojny światowe znajdował się tutaj obóz zbiorowego zakwaterowania robotników przymusowych, w którym przebywali głównie Polacy. Między czerwcem a sierpniem 1945 roku do Zielonki Pasłęckiej przybyli przesiedleńcy z Wołynia. Pierwszym powojennym wójtem został Maksymilian Malik. Miejscową szkołę uruchomiono w dawnej niemieckiej placówce. W jednej z gospód urządzono prywatny sklep, druga natomiast została przekształcona w pierwszą siedzibę posterunku Milicji Obywatelskiej. W Zielonce uruchomiono również restaurację. Budynek został później zaadaptowany na potrzeby Spółdzielni Samopomoc Chłopska. We wsi działa jednostka straży pożarnej. W 1966 roku oddano do użytku nowy budynek szkoły. Obecnie w miejscowości funkcjonuje ośrodek zdrowia, poczta i gospoda.
Edukacja
Kultura
W miejscowości działa Dom Kultury w Zielonce Pasłęckiej.
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej.
Zabytki
- barokowy kościół z 1792 roku z wieżą, wzniesioną w 1778 roku.
- drewniano-murowany wiatrak holenderski z początku XIX stulecia
- dwa drewniane domy (nr 43 i 69) z początku XIX wieku
- budynek dawnej szkoły
Przypisy
- ↑ Łącznie: Zielonka Pasłęcka, Kielminek, Wójtowizna.
Bibliografia
Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297–1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.06.2014]
Lech Słodownik, Zielonka Pasłęcka, "Głos Pasłęka" [05.06.2014]
Szkoła Podstawowa w Zielonce Pasłęckiej [05.06.2014]
