Zielonka Pasłęcka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        =       
 
  |dopełniacz wsi        =       
  |zdjęcie              = Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej.jpg
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej
+
  |opis zdjęcia          =  
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 14: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 596<ref>Łącznie: Zielonka Pasłęcka, [[Kielminek]], [[Wójtowizna]].</ref>
+
  |liczba ludności      = 596<ref>Łącznie: Zielonka Pasłęcka, Kielminek, Wójtowizna.</ref>
 
  |rok                  = 2010  
 
  |rok                  = 2010  
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
Linia 22: Linia 22:
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
 
  |kod mapy              = PL-WN
 
  |kod mapy              = PL-WN
  |stopniN = 53 |minutN = 42 |sekundN = 56
+
  |stopniN = 53 |minutN = 59 |sekundN = 43
  |stopniE = 21 |minutE = 19 |sekundE = 02
+
  |stopniE = 19 |minutE = 41 |sekundE = 55
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikipodróże          =
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
''' Zielonka Pasłęcka ''' (niem. ''Grünhagen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pasłęk]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
+
''' Zielonka Pasłęcka ''' (niem. ''Grünhagen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pasłęk]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
 
+
Miejscowość w 2010 roku liczyła 596 mieszkańców (łącznie z [[Kielminek|Kielminkiem]] i [[Wójtowizna|Wójtowizną]]). W skład sołectwa wchodzą wsie: Zielonka Pasłęcka, Kielminek, Wójtowizna, [[Kudyński Bór]] i [[Stacja PKP Zielonka Pasłęcka]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jan Urban.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 596 mieszkańców (łącznie z [[Kielminek|Kielminkiem]] i [[Wójtowizna|Wójtowizną]]). W skład sołectwa wchodzą wsie: Zielonka Pasłęcka, [[Kielminek]], [[Wójtowizna]], [[Gajówka]], [[Kudyński Bór]] i [[Stacja PKP Zielonka Pasłęcka]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krystyna Krasińska]]<ref>[http://www.paslek.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1132:wybory-sotysow&catid=1:informacje-biece paslek.pl] [05.03.2014]</ref>.
+
[[File: Przedwojenny budynek dawnej szkoły w Zielonce Pasłęckiej.jpg|thumb|right|290px|Przedwojenny budynek dawnej szkoły w Zielonce Pasłęckiej. Źródło: [http://spzielonka.edupage.org/text9/? www.spzielonka.edupage.org] ]]
<br/><br/>
 
{{Galeria|Nazwa=Zielonka Pasłęcka|wielkość=290|pozycja=right
 
|File: Przedwojenny budynek dawnej szkoły w Zielonce Pasłęckiej.jpg|Przedwojenny budynek dawnej szkoły w Zielonce Pasłęckiej
 
}}
 
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 8 km na południe od [[Pasłęk|Pasłęka]], przy drodze krajowej nr 7, w pobliżu granicy z [[powiat ostródzki|powiatem ostródzkim]].
+
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 8 km na południe od [[Pasłęk|Pasłęka]], przy drodze krajowej nr 7.
 
<br/>
 
<br/>
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Przed 1945 rokiem była to jedna z największych wsi dawnego powiatu. Miejscowość została założona około roku 1483. Pierwsza wzmianka na jej temat pochodzi z lat 1402-1408. Występowała wówczas pod nazwą ''Grunehayn''. Wieś obejmowała obszar 64 łanów, działała w niej również karczma. We wspomnianym 1483 roku komtur pasłęcki [[Filip von Angelbach]] wystawił przywilej lokacyjny dla Zielonki. W 1543 roku Zielonka Pasłęcka była wsią kościelną zamieszkaną przez 28 chłopów, karczmarza i 2 zagrodników. W czasie przemarszu wojsk szwedzkich w 1659 roku miejscowość została doszczętnie zniszczona. Jednak w 1774 roku miała już liczyć 358 mieszkańców. Wśród nich byli również Polacy.
+
Przed 1945 rokiem była to jedna z największych wsi dawnego powiatu. Miejscowość została założona około roku 1483 i występowała dawniej pod nazwą ''Grunehayn''. Obejmowała obszar 64 łanów, działała w niej również karczma. We wspomnianym 1483 roku komtur pasłęcki [[Filip von Angelbach]] wystawił przywilej lokacyjny. W 1543 roku Zielonka Pasłęcka była wsią kościelną zamieszkaną przez 28 chłopów, karczmarza i 2 zagrodników. W czasie przemarszu wojsk szwedzkich w 1659 roku miejscowość została doszczętnie zniszczona. Jednak w 1774 roku miała już liczyć 358 mieszkańców. Wśród nich byli również Polacy.
 
   
 
   
W 1839 roku wybudowano szosę, która połączyła wieś z Pasłękiem. W 1849 roku w miejscowości uruchomiono placówkę pomocnic duszpasterskich - diakonis, która funkcjonowała do 1945 roku. W 1875 roku Zielonka Pasłęcka była zamieszkana przez 961 osób. W 1882 roku uruchomiona została linia kolejowa, a w miejscowości wybudowano dworzec. Od 1905 roku w Zielonce Pasłęckiej działała agentura pocztowa. Pięć lat później w okolicy przeprowadzane były manewry wojsk cesarskich. W 1939 roku wieś liczyła 787 mieszkańców - 746 ewangelików i 22 katolików. Naprzeciwko budynku dworcowego działała mleczarnia, druga natomiast była usytuowana w centrum wsi. Została jednak zamknięta w 1934 roku. W Zielonce działały również dwie gospody i stacje benzynowe. We wsi funkcjonowała także trzyklasowa szkoła. Przed 1945 rokiem w miejscowości żyło i pracowało 6 stolarzy, 2 cieśli, 2 piekarzy, 4 krawców, 2 kowali, rzeźnik oraz zegarmistrz. Eveline Wichmann była tutejszą położną i pielęgniarką. Przed miejscowym kościołem ustawiono pomnik ku czci poległych w czasie [[I Wojna Światowa|I wojnie światowej]] mieszkańców parafii, który rozebrano w 1949 roku. W Zielonce Pasłęckiej działała także szkoła rolnicza oraz księgarnia. Ostatnim wójtem wsi był Otto Penner.
+
W 1839 roku wybudowano szosę, która połączyła wieś z Pasłękiem. W 1849 roku w miejscowości uruchomiono placówkę pomocnic duszpasterskich, diakonis, która funkcjonowała do 1945 roku. W 1875 roku Zielonka Pasłęcka była zamieszkana przez 961 osób. W 1882 roku uruchomiona została linia kolejowa, a w miejscowości wybudowano dworzec. Od 1905 roku w Zielonce Pasłęckiej działała agentura pocztowa. Pięć lat później w okolicy przeprowadzane były manewry wojsk cesarskich.  
  
W czasie [[II Wojna Światowa|II wojny światowej]] znajdował się tutaj obóz zbiorowego zakwaterowania robotników przymusowych, w którym przebywali głównie Polacy. Między czerwcem a sierpniem 1945 roku do Zielonki Pasłęckiej przybyli Polacy wysiedleni z Wołynia. Pierwszym powojennym wójtem został [[Maksymilian Malik]]. Miejscową szkołę uruchomiono w dawnej niemieckiej placówce. W jednej z gospód urządzono prywatny sklep, druga natomiast została przekształcona w pierwszą siedzibę posterunku Milicji Obywatelskiej. W Zielonce uruchomiono również restaurację. Budynek został później zaadaptowany na potrzeby Spółdzielni Samopomoc Chłopska. We wsi działa jednostka straży pożarnej. W 1966 roku oddano do użytku nowy szkolny budynek. Obecnie w miejscowości funkcjonuje ośrodek zdrowia, poczta i gospoda.
+
W 1939 roku wieś liczyła 787 mieszkańców: 746 ewangelików i 22 katolików. Naprzeciwko budynku dworcowego działała jedna mleczarnia, druga natomiast była usytuowana w centrum wsi (zamknięto ją w 1934 roku). W Zielonce działały również dwie gospody i stacje benzynowe. We wsi funkcjonowała trzyklasowa szkoła. Przed 1945 rokiem w miejscowości żyło i pracowało 6 stolarzy, 2 cieśli, 2 piekarzy, 4 krawców, 2 kowali, rzeźnik oraz zegarmistrz. Wiadomo również, że Eveline Wichmann była tutejszą położną i pielęgniarką. Przed miejscowym kościołem ustawiono pomnik ku czci poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców parafii, który rozebrano w 1949 roku. W Zielonce Pasłęckiej działała także szkoła rolnicza oraz księgarnia. Ostatnim wójtem wsi był Otto Penner.
 +
 
 +
W czasie II wojny światowe znajdował się tutaj obóz zbiorowego zakwaterowania robotników przymusowych, w którym przebywali głównie Polacy. Między czerwcem a sierpniem 1945 roku do Zielonki Pasłęckiej przybyli przesiedleńcy z Wołynia. Pierwszym powojennym wójtem został Maksymilian Malik. Miejscową szkołę uruchomiono w dawnej niemieckiej placówce. W jednej z gospód urządzono prywatny sklep, druga natomiast została przekształcona w pierwszą siedzibę posterunku Milicji Obywatelskiej. W Zielonce uruchomiono również restaurację. Budynek został później zaadaptowany na potrzeby Spółdzielni Samopomoc Chłopska. We wsi działa jednostka straży pożarnej. W 1966 roku oddano do użytku nowy budynek szkoły. Obecnie w miejscowości funkcjonuje ośrodek zdrowia, poczta i gospoda.
 
<br/>
 
<br/>
 
== Edukacja ==
 
== Edukacja ==
 
*[[Szkoła Podstawowa w Zielonce Pasłęckiej]]
 
*[[Szkoła Podstawowa w Zielonce Pasłęckiej]]
 
==Kultura==
 
==Kultura==
W miejscowości działa [[Dom Kultury w Zielonce Pasłęckiej| Dom Kultury]].
+
W miejscowości działa [[Dom Kultury w Zielonce Pasłęckiej]].
 +
 
 
==Religia==
 
==Religia==
 
We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej|parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej]].  
 
We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej|parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej]].  
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*[[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej|Barokowy kościół]] z 1792 roku z wieżą, wzniesioną w 1778 roku.
+
*[[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej|barokowy kościół]] z 1792 roku z wieżą, wzniesioną w 1778 roku.
*Drewniano-murowany wiatrak holenderski z początku XIX stulecia
+
*drewniano-murowany wiatrak holenderski z początku XIX stulecia
*Dwa drewniane domy (nr 43 i 69) z początku XIX wieku
+
*dwa drewniane domy (nr 43 i 69) z początku XIX wieku
*Budynek dawnej szkoły
+
*budynek dawnej szkoły
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, ''Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych'', Elbląg 2012.<br/>
 
Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, ''Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych'', Elbląg 2012.<br/>
''Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997'', red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.<br/>
+
''Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297–1997'', red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.<br/>
 
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.06.2014]<br/>
 
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.06.2014]<br/>
[http://www.glospasleka.pl/index.php?id=news&idd=16447| Lech Słodownik, Zielonka Pasłęcka] [05.06.2014]<br/>
+
Lech Słodownik, ''Zielonka Pasłęcka'', [http://www.glospasleka.pl/index.php?id=news&idd=16447| "Głos Pasłęka"] [05.06.2014]<br/>
[http://spzielonka.edupage.org/| Szkoła Podstawowa w Zielonce Pasłęckiej]] [05.06.2014]
+
[http://spzielonka.edupage.org/ Szkoła Podstawowa w Zielonce Pasłęckiej] [05.06.2014]
<br/>
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: Zabytki]] [[Kategoria: Kościoły]]
+
 
 +
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1401-1500]]

Aktualna wersja na dzień 16:01, 14 wrz 2021

Zielonka Pasłęcka

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat elbląski
Gmina Pasłęk
Liczba ludności (2010) 596[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Zielonka Pasłęcka
Zielonka Pasłęcka
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Zielonka Pasłęcka
Zielonka Pasłęcka
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Zielonka Pasłęcka (niem. Grünhagen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 596 mieszkańców (łącznie z Kielminkiem i Wójtowizną). W skład sołectwa wchodzą wsie: Zielonka Pasłęcka, Kielminek, Wójtowizna, Kudyński Bór i Stacja PKP Zielonka Pasłęcka. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jan Urban.

Przedwojenny budynek dawnej szkoły w Zielonce Pasłęckiej. Źródło: www.spzielonka.edupage.org

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 8 km na południe od Pasłęka, przy drodze krajowej nr 7.

Dzieje miejscowości

Przed 1945 rokiem była to jedna z największych wsi dawnego powiatu. Miejscowość została założona około roku 1483 i występowała dawniej pod nazwą Grunehayn. Obejmowała obszar 64 łanów, działała w niej również karczma. We wspomnianym 1483 roku komtur pasłęcki Filip von Angelbach wystawił przywilej lokacyjny. W 1543 roku Zielonka Pasłęcka była wsią kościelną zamieszkaną przez 28 chłopów, karczmarza i 2 zagrodników. W czasie przemarszu wojsk szwedzkich w 1659 roku miejscowość została doszczętnie zniszczona. Jednak w 1774 roku miała już liczyć 358 mieszkańców. Wśród nich byli również Polacy.

W 1839 roku wybudowano szosę, która połączyła wieś z Pasłękiem. W 1849 roku w miejscowości uruchomiono placówkę pomocnic duszpasterskich, diakonis, która funkcjonowała do 1945 roku. W 1875 roku Zielonka Pasłęcka była zamieszkana przez 961 osób. W 1882 roku uruchomiona została linia kolejowa, a w miejscowości wybudowano dworzec. Od 1905 roku w Zielonce Pasłęckiej działała agentura pocztowa. Pięć lat później w okolicy przeprowadzane były manewry wojsk cesarskich.

W 1939 roku wieś liczyła 787 mieszkańców: 746 ewangelików i 22 katolików. Naprzeciwko budynku dworcowego działała jedna mleczarnia, druga natomiast była usytuowana w centrum wsi (zamknięto ją w 1934 roku). W Zielonce działały również dwie gospody i stacje benzynowe. We wsi funkcjonowała trzyklasowa szkoła. Przed 1945 rokiem w miejscowości żyło i pracowało 6 stolarzy, 2 cieśli, 2 piekarzy, 4 krawców, 2 kowali, rzeźnik oraz zegarmistrz. Wiadomo również, że Eveline Wichmann była tutejszą położną i pielęgniarką. Przed miejscowym kościołem ustawiono pomnik ku czci poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców parafii, który rozebrano w 1949 roku. W Zielonce Pasłęckiej działała także szkoła rolnicza oraz księgarnia. Ostatnim wójtem wsi był Otto Penner.

W czasie II wojny światowe znajdował się tutaj obóz zbiorowego zakwaterowania robotników przymusowych, w którym przebywali głównie Polacy. Między czerwcem a sierpniem 1945 roku do Zielonki Pasłęckiej przybyli przesiedleńcy z Wołynia. Pierwszym powojennym wójtem został Maksymilian Malik. Miejscową szkołę uruchomiono w dawnej niemieckiej placówce. W jednej z gospód urządzono prywatny sklep, druga natomiast została przekształcona w pierwszą siedzibę posterunku Milicji Obywatelskiej. W Zielonce uruchomiono również restaurację. Budynek został później zaadaptowany na potrzeby Spółdzielni Samopomoc Chłopska. We wsi działa jednostka straży pożarnej. W 1966 roku oddano do użytku nowy budynek szkoły. Obecnie w miejscowości funkcjonuje ośrodek zdrowia, poczta i gospoda.

Edukacja

Kultura

W miejscowości działa Dom Kultury w Zielonce Pasłęckiej.

Religia

We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej.

Zabytki

  • barokowy kościół z 1792 roku z wieżą, wzniesioną w 1778 roku.
  • drewniano-murowany wiatrak holenderski z początku XIX stulecia
  • dwa drewniane domy (nr 43 i 69) z początku XIX wieku
  • budynek dawnej szkoły

Przypisy

  1. Łącznie: Zielonka Pasłęcka, Kielminek, Wójtowizna.

Bibliografia

Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297–1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.06.2014]
Lech Słodownik, Zielonka Pasłęcka, "Głos Pasłęka" [05.06.2014]
Szkoła Podstawowa w Zielonce Pasłęckiej [05.06.2014]