Mikołajki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zobacz też) |
(→Zobacz też) |
||
| Linia 148: | Linia 148: | ||
[[Kategoria: Powiat mrągowski]] | [[Kategoria: Powiat mrągowski]] | ||
[[Kategoria: Mikołajki]] | [[Kategoria: Mikołajki]] | ||
| + | [[Kategoria: Miasta]] | ||
| + | [[Kategoria: 1401-1500]] | ||
Wersja z 20:43, 30 cze 2014
| Mikołajki | |
| | |
 Mikołajki, źródło: Mikołajki, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | miasto gminne |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Mikołajki |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Mikołajki | |
| Położenie na mapie Polski  Mikołajki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Mikołajki (Sant Niclas, Nicolas , niem. Nikolaiken, Niclos, Niklasdorf) – miasto gminne w Polsce w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Mikołajki. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa suwalskiego. Burmistrzem Miasta Mikołajki jest Piotr Jakubowski.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miasto położone jest nad jeziorem Tałty i Mikołajskim. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Mikołajki, gdzie skupienia wodne wynoszą ok. 23% powierzchni gminy a lasy ok 22%. W granicach gminy znajdują się: Jezioro Mikołajskie, Jezioro Tałty, Jezioro Łukajno, część Jeziora Śniardwy oraz 10 mniejszych. W obrębie gminy znajduje się Mazurski Park Krajobrazowy a tereny o nadrzędnej funkcji ekologicznej (z przeciwskazaniem do inwestycji) obejmują ok. 53% powierzchni.
Dzieje miejscowości
Nazwa miejscowości pochodzi od kaplicy pod wezwaniem św. Mikołaja, którą postawiono na wzgórzu wiatracznym. W 1414 r. wielki mistrz Konrad von Erlichshausen przekazał Wawrzyńcowi na prawie magdeburskim 15 włók. Wawrzyniec zobowiązany został do służby zbrojnej na rzecz wielkiego mistrza oraz otrzymał prawo do sprawowania wyższego i niższego sądownictwa w Mikołajkach. W 1516 r. Rudolf von Diepoltskirchen (komtur ryński) nadał Janowi Nogaj karczmę na prawie chełmińskim. W 1555 r. sołtys Jerzy Sonne poprosił o odnowienie przywileju sołeckiego, według którego wieś zajmowała 64 włóki. Książę Olbracht odnowił przywilej lokacyjny Mikołajek i przekazał 5 włók sołeckich, a dla miasta 65.
W 1539 r. w Mikołajkach byli sami Polacy. W 1552 r. w mieście pojawili się pastorzy wyznania luterskiego. W 1565 r. obszar miejscowości zwiększył się o 16 włók. W tym roku książę pruski Albrecht Hohenzollern nadał Jerzemu Masinowi włókę lasu między wsią a Jeziorem Mikołajskim. Na tym obszarze powstały trzy osady, które do XVIII w. wchodziły w skład Mikołajek: Koniec, Nicelsdorf, Kozłowo.
Mieszkańcy Mikołajek słynęli z produkcji tkanin z sierści krowiej i końskiej. Rozwinęło się tutaj również browarnictwo i gorzelnictwo.
W 1772 r. Fryderyk Wilhelm I formalnie przyznał prawa miejskie Mikołajkom. Miasto dzieliło się wówczas na: rynek, Koniec i Kozłowo – przedmieście. Pierwszym burmistrzem został rendent akcyzy Kopeć. W 1729 r. Mikołajki spłonęły, a w 1749 r. plebania ewangelicka. W 1767 r. przez miasto przeszła wichura.
W 1714 r. powstała w Mikołajkach szkoła, w której początkowo uczył jeden nauczyciel.
W 1832 r. teren miasta obejmował 65 włók. 5 włók należało do Skarbu Państwa i 5 włók do kościoła. Mieszkańcy Mikołajek zajmowali się głównie rolnictwem, hodowlą bydła i koni, rybołówstwem i handlem drzewa. Mikołajki słynęły z ryb: morenek i stynek. Ryby były suszone na dachach. W XIX w. miasto zostało dotknięte zarazami, głodem i pożarami. W XIX w. miasto było siedzibą nadleśniczego urzędu kasy leśniczej, inspektora kanałów, kasy podatkowej i komisji sądowej. Nikolasken Forstrevier – okręg leśniczy liczył w 1880 r. 402 osoby. W XIX w. odbywały się jeszcze w mieście jarmarki: 4 po 2 dni; 1 przez 8 dni – na płótno.
W 1911 r. Mikołajki uzyskały połączenie kolejowe z Mrągowem i Orzyszem. W czasie II wojny światowej znajdowała się w Mikołajkach placówka Abwehry o kryptonimie Walli II. Placówka ta od roku 1940 zbierała informacje na temat ZSRR, a z chwilą przeniesienia kwatery głównej Hitlera do lasu koło Kętrzyna przekazywała je bezpośrednio do "Wilczego Szańca". W 1945 r. miasto zostało włączone do Polski.
Liczba ludności w kolejnych latach:
1849 r. - 1674
1846 r. – 2276 (2204 ewangelików, 30 katolików, 42 wyznawców judaizmu)
1877 r. - 2280
1880 r. - 2192
1939 r. - 2637
Gospodarka
W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rybackie Mikołajki, obecnie sprywatyzowane Gospodarstwo Rybackie Sp. z o.o.. Ponadto w mieście jest wiele małych firm zajmujących się handlem, usługami i transportem. W XX w. Firma Burs wybudowała w Mikołajkach dwa tartaki.
Kultura
W mieście działa Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach oraz Centrum Kultury "Kołbuk", Gminna Biblioteka Publiczna oraz Schronisko Młodzieżowe. W mieście odbywają się liczne imprezy związane z kulturą żeglarską, takie jak Mikołajki Szanty Festiwal.
Edukacja
W Mikołajkach działają: Szkoła Podstawowa, Gimnazjum Publiczne, Społeczne Liceum Ogólnokształcące.
Sport
W mieście funkcjonuje także klub sportowy - MKS Kłobuk Mikołajki. Od 2005 r. Mikołajki są bazą samochodowego Rajdu Polski. Ponadto w mieście znajduje się szereg stowarzyszeń kultury fizycznej i sportowej
Turystyka
W XX w. Mikołajki zyskały miano turystycznej miejscowości. Dzisiaj jest to jeden z głównych punktów na mapie turystyki województwa warmińsko-mazurskiego. W mieście znajduje się wiele hoteli, pensjonatów i kwater prywatnych. Wśród nich największy kompleks wypoczynkowy stanowi Hotel Gołębiewski. Jest tu także Przystań Żeglugi Mazurskiej. Stała żegluga na Mazurach została uruchomiona w 1843 r. Mikołajki zajmują ważne miejsce na Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. Są jednym z głównych portów żeglarskich na Warmii i Mazurach.
Przyroda
W Mikołajkach znajduje się: Rezerwat "Jezioro Łuknajno", Stacja Hydrobiologiczna, Centrum Badań Ekologicznych PAN, Stacja Hydrologiczno-Meteorologiczna Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
Służba zdrowia i opieka społeczna
Działają tutaj Gminny Ośrodek Pomocy, Gminny Ośrodek Zdrowia.
Ludzie związani z miejscowością
Z miastem związana jest postać Andrzeja Kowalewskiego – pastora.
Zabytki
W miejscowości znajduje się ewangelicko-augsburski z 1842 r., neogotycki kościół katolicki Matki Boskiej Różańcowej z 1910 r., kaplica cmentarna XIX w, domy mieszkalne przy ulicach: Kajki, Kolejowej, Mrągowskiej, Okrężnej, Placu Wolności, Kowalskiej, Placu Kościelnym, gazownia, dworzec kolejowy, zespół młynowo-magazynowy, stara szkoła, umocnienia mostu kolejowego i obecnego pieszego, cmentarz ewangelicki, cmentarz żydowski.
Bibliografia
Mrągowo. Z dziejów powiatu i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885, 960 ss.
Zobacz też
