Derc

Jeziorany
Derc. Kapliczka przy drodze do Olsztyna Derc. Kapliczka przy drodze do Olsztyna
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Jeziorany
Liczba ludności (2010)	232
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Jeziorany
Położenie na mapie Polski Jeziorany
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Derc (niem. Derz, Dertz) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. W latach 1946-1954 Derc należał do gminy Lamkowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 232 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Ewa Maculewicz.

Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 9 km na południowy zachód od Jezioran.

Dzieje miejscowości

Pierwszy dokument lokacyjny został wystawiony przez biskupa Henryka Sorboma w roku 1376. Na przełomie XIV i XV stulecia miejscowość strawił pożar. Proces odbudowy i ponownego obsadzania ziemi zakończyło powtórne nadanie lokacji w 1360 roku. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 630 osób. Po zakończeniu II wojny światowej miejscowość została zasiedlona przez przybyszy z Polski centralnej. Derc wyróżniał się na tle innych warmińskich wsi jedną ciekawostką - posiadał 9 sołtysów, sprawujących w tym samym czasie urząd. W latach 1997-2009 w Dercu działa pierwsza niepubliczna szkoła w Polsce. W miejscowości działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej oraz kaplica (funkcjonująca w przebudowanej dawnej rozlewni mleka).

Kultura

W miejscowości działa Stowarzyszenie ''Nasz Derc''.

Szkolnictwo

• Szkoła Podstawowa w Dercu

Ludzie związani z miejscowością

• Ewa Maculewicz (ur. 1958) - artystka, współtworząca razem z mężem Tadeuszem Maculewiczem. Członek Stowarzyszenia Twórców Warmii i Mazur, obecnie sołtys wsi Derc.

Turystyka

• Szlak rowerowy o długości 29,6 km - przebieg trasy: Jeziorany-Lekity-Derc-Frączki-Studzianka-Radostowo-Studnica-Jeziorany

Zabytki

• Pięć przydrożnych kapliczek warmińskich, zlokalizowanych poza granicami wsi
• Zachowany budynek dawnej karczmy

Kapliczka zlokalizowana przy drodze na Lamkowo

Bibliografia

1. Jadwiszczak Andrzej S., Klimek Robert, Kosińska Teresa, Warmia znana i nieznana: Ługwałd, Spręcowo, Sętal, Nowe Włóki, Plutki, Gradki, Tuławki, Gady, Frączki, Studzianka, Derc, Barczewko, Maruny, Gady 2011.
2. Bank Danych Lokalnych GUS
3. Ciekawe Mazury.pl [data dostępu: 10.12.2013]
4. MojeMazury.pl [data dostępu: 10.12.2013]
5. Polska Niezwykła [data dostępu: 10.12.2013]
6. Wikipedia: Derc [data dostępu: 10.12.2013]