Brzeźno Mazurskie

Brzeźno Mazurskie
Brzeźno Mazurskie
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Dąbrówno
Liczba ludności (2010)	106
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	14-120
Tablice rejestracyjne	NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Brzeźno Mazurskie
Położenie na mapie Polski Brzeźno Mazurskie
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Brzeźno Mazurskie (niem. Gut Bergling, Bergling) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Dąbrówno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 106. mieszkańców. Aktualnie miejscowość jest siedzibą sołectwa. Funkcję sołtysa pełni Jerzy Kowalski .

Położenie

Miejscowość położona w południowo–zachodniej części Krainy Tysiąca Jezior, na Mazurach Zachodnich, na terenie Garbu Lubawskiego, nad Jeziorem Brzeźno. Brzeźno Mazurskie leży w odległości ok. 2 km od jezior Okrąglica i Wilk.

Dzieje miejscowości

Staropruska nazwa osady brzmiała Persing. Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawiła się w roku 1411. Osada miała wówczas liczyć 40 łanów . W 1420 roku wielki mistrz Michał Küchmeister odnowił zaginiony przywilej lokacyjny na 34 łany rycerzowi Mikołajowi Sarwinowi. Niejaki Pielgrzym z Tymawy w 1467 roku otrzymał w Brzeźnie majątek na prawie chełmińskim. W początkach XX wieku właścicielem dóbr był Stanisław Wilimski – w czasie przygotowań do plebiscytu członek Mazurskiej Rady Ludowej. W lutym 1920 roku przed przeprowadzeniem plebiscytu Polsce przyznano część powiatu nidzickiego z Działdowem. Granica miała przebiegać zaraz za Brzeźnem, pozostawiając po stronie polskiej stację kolejową. W kwietniu do Uzdowa wjechał polski pociąg pancerny. Niemcy - w obawie, by nie zapędził się głębiej w kierunku Ostródy - rozebrali tory w okolicy Brzeźna. Droga żelazna relacji Samborowo – Turza Wielka przestała istnieć. Po plebiscycie Niemcy zbudowali kilometr od granicy nową stację kolejową, po której zostały dziś jedynie krawędzie peronów. Po zajezdni końcowej i nastawni zbudowanej jeszcze bliżej granicy i rozebranej w trakcie przebudowy w 1940 roku nie zostało nic. Podobnie po zabudowaniach granicznych.

W 1820 roku Brzeźno zamieszkiwało 189 osób, zaś w roku 1861 – 152. osoby. W roku 1939 wieś liczyła 138. mieszkańców. 12 listopada 1946 roku nadano miejscowości polską nazwę Brzeźno Mazurskie.

Ludzie związani z miejscowością

• Stanisław Wilimski – właściciel majątku w Brzeźnie, członek Mazurskiej Rady Ludowej w czasie przygotowań do plebiscytu

Zabytki

Pozostałości stacji Brzeźno Mazurskie.

Bibliografia

1. Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
2. Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
3. Bank Danych Lokalnych GUS [26.08.2013]
4. Deutsche Verwaltungsgeschichte [26.08.2013]
5. Wrota Warmii i Mazur [29.08.2013]