Brzeźno Mazurskie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 8: | Linia 8: | ||
|dopełniacz wsi = Brzeźna Mazurskiego | |dopełniacz wsi = Brzeźna Mazurskiego | ||
|zdjęcie = Brzezno Mazurskie.jpg | |zdjęcie = Brzezno Mazurskie.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Brzeźno Mazurskie | + | |opis zdjęcia = Brzeźno Mazurskie. Pozostałości stacji kolejowej [http://www.galeriafundamenty.pl/ Galeria fundamenty] [01.07.2014] |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 36: | Linia 36: | ||
Miejscowość położona w południowo–zachodniej części [[Kraina Tysiąca Jezior|Krainy Tysiąca Jezior]], na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]], na terenie [[Garb Lubawski|Garbu Lubawskiego]], nad [[Jezioro Brzeźno|Jeziorem Brzeźno]]. Brzeźno Mazurskie leży w odległości ok. 2 km od jezior [[Jezioro Okrąglica |Okrąglica]] i [[Jezioro Wilk|Wilk]]. | Miejscowość położona w południowo–zachodniej części [[Kraina Tysiąca Jezior|Krainy Tysiąca Jezior]], na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]], na terenie [[Garb Lubawski|Garbu Lubawskiego]], nad [[Jezioro Brzeźno|Jeziorem Brzeźno]]. Brzeźno Mazurskie leży w odległości ok. 2 km od jezior [[Jezioro Okrąglica |Okrąglica]] i [[Jezioro Wilk|Wilk]]. | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Staropruska nazwa osady brzmiała Persing. Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawiła się w roku 1411. Osada miała wówczas liczyć 40 łanów . W 1420 roku wielki mistrz [[Michał Küchmeister]] odnowił zaginiony przywilej lokacyjny na 34 łany rycerzowi Mikołajowi Sarwinowi. Niejaki Pielgrzym z [[Tymawa|Tymawy]] w 1467 roku otrzymał w Brzeźnie majątek na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. W początkach XX wieku właścicielem dóbr był [[Stanisław Wilimski]] – w czasie przygotowań do plebiscytu członek [[Mazurska Rada Ludowa|Mazurskiej Rady Ludowej]]. W lutym 1920 roku przed przeprowadzeniem plebiscytu Polsce przyznano część [[Powiat nidzicki|powiatu nidzickiego]] z [[Działdowo|Działdowem]]. Granica miała przebiegać zaraz za Brzeźnem, pozostawiając po stronie polskiej stację kolejową. W kwietniu do [[Uzdowo|Uzdowa]] wjechał polski pociąg pancerny. | + | Staropruska nazwa osady brzmiała Persing. Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawiła się w roku 1411. Osada miała wówczas liczyć 40 łanów . W 1420 roku wielki mistrz [[Michał Küchmeister]] odnowił zaginiony przywilej lokacyjny na 34 łany rycerzowi [[Mikołaj z Sarwin |Mikołajowi Sarwinowi]]. Niejaki Pielgrzym z [[Tymawa|Tymawy]] w 1467 roku otrzymał w Brzeźnie majątek na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. W początkach XX wieku właścicielem dóbr był [[Stanisław Wilimski]] – w czasie przygotowań do plebiscytu członek [[Mazurska Rada Ludowa|Mazurskiej Rady Ludowej]]. W lutym 1920 roku przed przeprowadzeniem plebiscytu Polsce przyznano część [[Powiat nidzicki|powiatu nidzickiego]] z [[Działdowo|Działdowem]]. Granica miała przebiegać zaraz za Brzeźnem, pozostawiając po stronie polskiej stację kolejową. W kwietniu do [[Uzdowo|Uzdowa]] wjechał polski pociąg pancerny. Niemcy - w obawie, by nie zapędził się głębiej w kierunku [[Ostróda|Ostródy]] - rozebrali tory w okolicy Brzeźna. Droga żelazna relacji [[Samborowo]] – [[Turza Wielka]] przestała istnieć. Po plebiscycie Niemcy zbudowali kilometr od granicy nową stację kolejową, po której zostały dziś jedynie krawędzie peronów. Po zajezdni końcowej i nastawni zbudowanej jeszcze bliżej granicy i rozebranej w trakcie przebudowy w 1940 roku nie zostało nic. Podobnie po zabudowaniach granicznych. |
W 1820 roku Brzeźno zamieszkiwało 189 osób, zaś w roku 1861 – 152. osoby. W roku 1939 wieś liczyła 138. mieszkańców. | W 1820 roku Brzeźno zamieszkiwało 189 osób, zaś w roku 1861 – 152. osoby. W roku 1939 wieś liczyła 138. mieszkańców. | ||
| Linia 43: | Linia 43: | ||
*Stanisław Wilimski – właściciel majątku w Brzeźnie, członek Mazurskiej Rady Ludowej w czasie przygotowań do plebiscytu | *Stanisław Wilimski – właściciel majątku w Brzeźnie, członek Mazurskiej Rady Ludowej w czasie przygotowań do plebiscytu | ||
==Zabytki== | ==Zabytki== | ||
| − | + | *pozostałości stacji kolejowej | |
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
#Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. | #Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. | ||
| Linia 50: | Linia 50: | ||
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [26.08.2013] | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [26.08.2013] | ||
#[http://bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [29.08.2013] | #[http://bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [29.08.2013] | ||
| + | #[http://www.galeriafundamenty.pl/ Galeria fundamenty] [01.07.2014] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
Wersja z 14:54, 1 lip 2014
| Brzeźno Mazurskie | |
| | |
![Brzeźno Mazurskie. Pozostałości stacji kolejowej Galeria fundamenty [01.07.2014]](/index.php/Plik:Brzezno_Mazurskie.jpg) Brzeźno Mazurskie. Pozostałości stacji kolejowej Galeria fundamenty [01.07.2014]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ostródzki |
| Gmina | Dąbrówno |
| Liczba ludności (2010) | 106 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 14-120 |
| Tablice rejestracyjne | NOS |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Brzeźno Mazurskie | |
| Położenie na mapie Polski  Brzeźno Mazurskie | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Brzeźno Mazurskie (niem. Gut Bergling, Bergling) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Dąbrówno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 106. mieszkańców. Aktualnie miejscowość jest siedzibą sołectwa. Funkcję sołtysa pełni Jerzy Kowalski [1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona w południowo–zachodniej części Krainy Tysiąca Jezior, na Mazurach Zachodnich, na terenie Garbu Lubawskiego, nad Jeziorem Brzeźno. Brzeźno Mazurskie leży w odległości ok. 2 km od jezior Okrąglica i Wilk.
Dzieje miejscowości
Staropruska nazwa osady brzmiała Persing. Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawiła się w roku 1411. Osada miała wówczas liczyć 40 łanów . W 1420 roku wielki mistrz Michał Küchmeister odnowił zaginiony przywilej lokacyjny na 34 łany rycerzowi Mikołajowi Sarwinowi. Niejaki Pielgrzym z Tymawy w 1467 roku otrzymał w Brzeźnie majątek na prawie chełmińskim. W początkach XX wieku właścicielem dóbr był Stanisław Wilimski – w czasie przygotowań do plebiscytu członek Mazurskiej Rady Ludowej. W lutym 1920 roku przed przeprowadzeniem plebiscytu Polsce przyznano część powiatu nidzickiego z Działdowem. Granica miała przebiegać zaraz za Brzeźnem, pozostawiając po stronie polskiej stację kolejową. W kwietniu do Uzdowa wjechał polski pociąg pancerny. Niemcy - w obawie, by nie zapędził się głębiej w kierunku Ostródy - rozebrali tory w okolicy Brzeźna. Droga żelazna relacji Samborowo – Turza Wielka przestała istnieć. Po plebiscycie Niemcy zbudowali kilometr od granicy nową stację kolejową, po której zostały dziś jedynie krawędzie peronów. Po zajezdni końcowej i nastawni zbudowanej jeszcze bliżej granicy i rozebranej w trakcie przebudowy w 1940 roku nie zostało nic. Podobnie po zabudowaniach granicznych.
W 1820 roku Brzeźno zamieszkiwało 189 osób, zaś w roku 1861 – 152. osoby. W roku 1939 wieś liczyła 138. mieszkańców. 12 listopada 1946 roku nadano miejscowości polską nazwę Brzeźno Mazurskie.
Ludzie związani z miejscowością
- Stanisław Wilimski – właściciel majątku w Brzeźnie, członek Mazurskiej Rady Ludowej w czasie przygotowań do plebiscytu
Zabytki
- pozostałości stacji kolejowej
Bibliografia
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
- Bank Danych Lokalnych GUS [26.08.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [26.08.2013]
- Wrota Warmii i Mazur [29.08.2013]
- Galeria fundamenty [01.07.2014]
Przypisy
- ↑ Wrota Warmii i Mazur [29.08.2013]
