Brzeźno Mazurskie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 1: Linia 1:
 
  
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
Linia 33: Linia 32:
 
''' Brzeźno Mazurskie''' (niem. ''Gut Bergling'', ''Bergling'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko–mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[Dąbrówno (gmina wiejska)|gminie Dąbrówno]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 106 mieszkańców. Aktualnie miejscowość jest siedzibą sołectwa. Funkcję sołtysa pełni [[Jerzy Kowalski ]]<ref> [http://bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [29.08.2013]</ref>.
 
''' Brzeźno Mazurskie''' (niem. ''Gut Bergling'', ''Bergling'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko–mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[Dąbrówno (gmina wiejska)|gminie Dąbrówno]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 106 mieszkańców. Aktualnie miejscowość jest siedzibą sołectwa. Funkcję sołtysa pełni [[Jerzy Kowalski ]]<ref> [http://bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [29.08.2013]</ref>.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 +
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
 
Miejscowość położona w  południowo–zachodniej części [[Kraina Tysiąca Jezior|Krainy Tysiąca Jezior]], na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]], na terenie [[Garb Lubawski|Garbu Lubawskiego]], nad [[Jezioro Brzeźno|Jeziorem Brzeźno]]. Brzeźno Mazurskie leży w odległości ok. 2 km od jezior [[Jezioro Okrąglica |Okrąglica]] i [[Jezioro Wilk|Wilk]].
 
Miejscowość położona w  południowo–zachodniej części [[Kraina Tysiąca Jezior|Krainy Tysiąca Jezior]], na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]], na terenie [[Garb Lubawski|Garbu Lubawskiego]], nad [[Jezioro Brzeźno|Jeziorem Brzeźno]]. Brzeźno Mazurskie leży w odległości ok. 2 km od jezior [[Jezioro Okrąglica |Okrąglica]] i [[Jezioro Wilk|Wilk]].
 +
<br/>
 +
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
 
Staropruska nazwa osady brzmiała Persing. Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawiła się w roku 1411. Osada miała wówczas liczyć 40 łanów . W 1420 roku wielki mistrz [[Michał Küchmeister]] odnowił zaginiony przywilej lokacyjny na 34 łany rycerzowi [[Mikołaj z Sarwin |Mikołajowi Sarwinowi]]. Niejaki Pielgrzym z [[Tymawa|Tymawy]] w 1467 roku otrzymał  w Brzeźnie majątek na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. W początkach XX wieku właścicielem dóbr był [[Stanisław Wilimski]] –  w czasie przygotowań do plebiscytu członek [[Mazurska Rada Ludowa|Mazurskiej Rady Ludowej]]. W lutym 1920 roku przed przeprowadzeniem plebiscytu Polsce przyznano część [[Powiat nidzicki|powiatu nidzickiego]] z [[Działdowo|Działdowem]]. Granica miała przebiegać zaraz za Brzeźnem, pozostawiając po stronie polskiej stację kolejową. W kwietniu do [[Uzdowo|Uzdowa]] wjechał polski pociąg pancerny. Niemcy - w obawie, by nie zapędził się głębiej w kierunku [[Ostróda|Ostródy]] - rozebrali tory w okolicy Brzeźna. Droga żelazna relacji [[Samborowo]] – [[Turza Wielka]] przestała istnieć. Po plebiscycie Niemcy zbudowali kilometr od granicy nową stację kolejową, po której zostały dziś jedynie krawędzie peronów. Po zajezdni końcowej i nastawni zbudowanej jeszcze bliżej granicy i rozebranej w trakcie przebudowy w 1940 roku nie zostało nic. Podobnie po zabudowaniach granicznych.
 
Staropruska nazwa osady brzmiała Persing. Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawiła się w roku 1411. Osada miała wówczas liczyć 40 łanów . W 1420 roku wielki mistrz [[Michał Küchmeister]] odnowił zaginiony przywilej lokacyjny na 34 łany rycerzowi [[Mikołaj z Sarwin |Mikołajowi Sarwinowi]]. Niejaki Pielgrzym z [[Tymawa|Tymawy]] w 1467 roku otrzymał  w Brzeźnie majątek na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. W początkach XX wieku właścicielem dóbr był [[Stanisław Wilimski]] –  w czasie przygotowań do plebiscytu członek [[Mazurska Rada Ludowa|Mazurskiej Rady Ludowej]]. W lutym 1920 roku przed przeprowadzeniem plebiscytu Polsce przyznano część [[Powiat nidzicki|powiatu nidzickiego]] z [[Działdowo|Działdowem]]. Granica miała przebiegać zaraz za Brzeźnem, pozostawiając po stronie polskiej stację kolejową. W kwietniu do [[Uzdowo|Uzdowa]] wjechał polski pociąg pancerny. Niemcy - w obawie, by nie zapędził się głębiej w kierunku [[Ostróda|Ostródy]] - rozebrali tory w okolicy Brzeźna. Droga żelazna relacji [[Samborowo]] – [[Turza Wielka]] przestała istnieć. Po plebiscycie Niemcy zbudowali kilometr od granicy nową stację kolejową, po której zostały dziś jedynie krawędzie peronów. Po zajezdni końcowej i nastawni zbudowanej jeszcze bliżej granicy i rozebranej w trakcie przebudowy w 1940 roku nie zostało nic. Podobnie po zabudowaniach granicznych.
Linia 40: Linia 42:
 
W 1820 roku Brzeźno zamieszkiwało  189 osób, zaś w roku 1861 – 152 osoby.  W roku 1939 wieś liczyła 138 mieszkańców.
 
W 1820 roku Brzeźno zamieszkiwało  189 osób, zaś w roku 1861 – 152 osoby.  W roku 1939 wieś liczyła 138 mieszkańców.
 
12 listopada 1946 roku nadano miejscowości polską nazwę Brzeźno Mazurskie.
 
12 listopada 1946 roku nadano miejscowości polską nazwę Brzeźno Mazurskie.
 +
<br/>
 +
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
 
*Stanisław Wilimski – właściciel majątku w Brzeźnie, członek Mazurskiej Rady Ludowej w czasie przygotowań do plebiscytu
 
*Stanisław Wilimski – właściciel majątku w Brzeźnie, członek Mazurskiej Rady Ludowej w czasie przygotowań do plebiscytu
 +
 
==Zabytki==
 
==Zabytki==
 
*pozostałości stacji kolejowej  
 
*pozostałości stacji kolejowej  
 +
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
#Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.   
 
#Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.   
Linia 51: Linia 57:
 
#[http://bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [29.08.2013]
 
#[http://bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [29.08.2013]
 
#[http://www.galeriafundamenty.pl/ Galeria fundamenty] [01.07.2014]
 
#[http://www.galeriafundamenty.pl/ Galeria fundamenty] [01.07.2014]
 +
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>

Wersja z 14:03, 22 lip 2014

Brzeźno Mazurskie

Brzeźno Mazurskie. Pozostałości stacji kolejowej Galeria fundamenty [01.07.2014]
Brzeźno Mazurskie. Pozostałości stacji kolejowej Galeria fundamenty [01.07.2014]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat ostródzki
Gmina Dąbrówno
Liczba ludności (2010) 106
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 14-120
Tablice rejestracyjne NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Brzeźno Mazurskie
Brzeźno Mazurskie
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Brzeźno Mazurskie
Brzeźno Mazurskie
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Brzeźno Mazurskie (niem. Gut Bergling, Bergling) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Dąbrówno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 106 mieszkańców. Aktualnie miejscowość jest siedzibą sołectwa. Funkcję sołtysa pełni Jerzy Kowalski [1].

Położenie

Miejscowość położona w południowo–zachodniej części Krainy Tysiąca Jezior, na Mazurach Zachodnich, na terenie Garbu Lubawskiego, nad Jeziorem Brzeźno. Brzeźno Mazurskie leży w odległości ok. 2 km od jezior Okrąglica i Wilk.

Dzieje miejscowości

Staropruska nazwa osady brzmiała Persing. Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawiła się w roku 1411. Osada miała wówczas liczyć 40 łanów . W 1420 roku wielki mistrz Michał Küchmeister odnowił zaginiony przywilej lokacyjny na 34 łany rycerzowi Mikołajowi Sarwinowi. Niejaki Pielgrzym z Tymawy w 1467 roku otrzymał w Brzeźnie majątek na prawie chełmińskim. W początkach XX wieku właścicielem dóbr był Stanisław Wilimski – w czasie przygotowań do plebiscytu członek Mazurskiej Rady Ludowej. W lutym 1920 roku przed przeprowadzeniem plebiscytu Polsce przyznano część powiatu nidzickiego z Działdowem. Granica miała przebiegać zaraz za Brzeźnem, pozostawiając po stronie polskiej stację kolejową. W kwietniu do Uzdowa wjechał polski pociąg pancerny. Niemcy - w obawie, by nie zapędził się głębiej w kierunku Ostródy - rozebrali tory w okolicy Brzeźna. Droga żelazna relacji SamborowoTurza Wielka przestała istnieć. Po plebiscycie Niemcy zbudowali kilometr od granicy nową stację kolejową, po której zostały dziś jedynie krawędzie peronów. Po zajezdni końcowej i nastawni zbudowanej jeszcze bliżej granicy i rozebranej w trakcie przebudowy w 1940 roku nie zostało nic. Podobnie po zabudowaniach granicznych.

W 1820 roku Brzeźno zamieszkiwało 189 osób, zaś w roku 1861 – 152 osoby. W roku 1939 wieś liczyła 138 mieszkańców. 12 listopada 1946 roku nadano miejscowości polską nazwę Brzeźno Mazurskie.

Ludzie związani z miejscowością

  • Stanisław Wilimski – właściciel majątku w Brzeźnie, członek Mazurskiej Rady Ludowej w czasie przygotowań do plebiscytu

Zabytki

  • pozostałości stacji kolejowej

Bibliografia

  1. Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
  2. Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
  3. Bank Danych Lokalnych GUS [26.08.2013]
  4. Deutsche Verwaltungsgeschichte [26.08.2013]
  5. Wrota Warmii i Mazur [29.08.2013]
  6. Galeria fundamenty [01.07.2014]

Przypisy

  1. Wrota Warmii i Mazur [29.08.2013]