Montowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Montowo'''</big> (niem. Montaw ) – wieś sołecka w Polsce w [[ | + | <big>'''Montowo'''</big> (niem. Montaw ) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[Województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[Grodziczno (gmina wiejska)|gminie Grodziczno]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] przynależała do województwa toruńskiego. |
| Linia 37: | Linia 37: | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Miejscowość znajduje się na terenie [[gmina | + | Miejscowość znajduje się na terenie [[Grodziczno (gmina wiejska)| gminy Grodziczno]] w obszarze, której występuje tu wyjątkowo duże nagromadzenie polodowcowych form rzeźby terenu, takich jak m.in. moreny denne, pagórkii wzgórza morenowe, rynny subglacjalne, płaty sandru, wytopiskowe. Najniżej położonym obszarem jest dolina [[Rzeka Wel |rzeki Wel]] - poniżej 100m n.p.m. W kierunku północno-wschodnim gminy ([[Garb Lubawski]]) teren wznosi się i w rejonie na wschód od m. [[Zwiniarz]] osiąga największą wysokość 200,8 m n.p.m. Powierzchnia gminy dzieli się na: wysoczyznę morenową, dolinę [[Rzeka Wel |rzeki Weli]] rynnę [[Jezioro Kiełpińskie |Jeziora Kiełpińskiego]], fragmentem sandru Skrwy. Ponadto odnajdziemy tutaj gleby brunatne właściwe i brunatne wyługowan, czarne ziemie, gleby organiczne – torfowe, murszasto-torfowe oraz mułowo-torfowe. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1216 r. i znajduje się w dokumencie papieża Innocentego III. W pierwszym okresie funkcjonowania Montowo było w rękach [[ | + | Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1216 r. i znajduje się w dokumencie papieża Innocentego III. W pierwszym okresie funkcjonowania Montowo było w rękach [[Zakon Krzyżacki |Krzyżaków]]. W 1492 r. ziemie Montowa kupili: Andrzej Łaszewski i Arnold z Frący. Majątek Montowo stanowił dobra szlacheckie. Nie znana jest dokładna data lokacji ani etymologia nazwy miejscowości. W XIX i XX w. majątek należał do rodziny [[Ossowscy |Ossowskich]], która zasłużyła się dla rozwoju polskich form życia gospodarczego i politycznego w dawnym [[Powiat lubawski| powiecie lubawskim]]. W XIX w. funkcjonowała w folwarku gorzelnia i owczarnia. W tym okresie w okolicach Montowa powstała kolej. W 1868 r. w majątku było 16 budynków i 9 domów. W tym samym roku mieszkało tutaj 229 osób w tym 220 katolików i 9 ewangelików. [[Bolesław Ossowski]] (jeden z właścicieli) był w 1918 r. jednym z delegatów [[Powiat lubawski |powiatu lubawskiego]] na Polski Sejm Dzielnicowy. Po Bolesławie majątek przejął jego zięć Kochanowski. W wyniku wybuchu II wojny światowej Niemcy wysiedlili rodzinę Kochanowskich na Mazowsze, a majątek przejęli Grossmannowie. W 1945 r. Montowo trafiło w zarząd państwa. Utworzono tutaj, jak w większości wsi polskich, PGR. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowań wiejskich. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
===Gospodarka=== | ===Gospodarka=== | ||
| − | + | W Montowie działa [[Rybaczówka - Zespół Gospodarki Rybacko - Wędkarskiej]], a także firma [[ORiSTO Sp. z o.o.]]. | |
| − | W Montowie działa [[Rybaczówka - Zespół Gospodarki Rybacko - Wędkarskiej]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Kultura === | === Kultura === | ||
| + | We wsi funkcjonuje [[Szkoła Podstawowa]] oraz klub sportowy [[LZS Błękitni Montowo]], grający obecnie w B klasie warmińsko-mazurskiej - [[GSKF Oristo Montowo]]. | ||
| + | |||
| + | <br/> | ||
| − | + | === Religia === | |
| + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Grodzicznie |parafii rzymskokatolickiej pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Grodzicznie]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
===Ludzie związani z miejscowością:=== | ===Ludzie związani z miejscowością:=== | ||
| − | + | Wśród zasłużonych dla wsi znajdują się: [[Anastazy Nadolny]] - wójt [[Gmina Montowo| gminy Montowo]]; [[Bolesław Ossowski]] - właściciel Montowa oraz rodzina [[Nadolnych]]. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Barbara Szymańska]]. | |
| − | Wśród zasłużonych dla wsi znajdują się: [[Anastazy Nadolny]] - wójt [[ | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | Na terenie miejscowości znajduje się [[dwór wraz z parkiem z I poł. XIX w. | + | Na terenie miejscowości znajduje się [[Dwór w Montowie |dwór wraz z parkiem]] z I poł. XIX w. oraz zabytkowy spichlerz. |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 78: | Linia 77: | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat nowomiejski]] | |
| − | + | [[Kategoria: Grodziczno (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: 1201-1300]] |
Wersja z 16:05, 28 lip 2014
| Montowo | |
| | |
| Montowo, źródło: www.schulzbratian.republika.pl, 12.09.2013. Montowo, źródło: www.schulzbratian.republika.pl, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | nowomiejski |
| Gmina | Grodziczno |
| Sołectwo | Montowo |
| Liczba ludności (2012, żródło: www.grodziczno.pl) | 470 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
| Kod pocztowy | 13 - 324 |
| Tablice rejestracyjne | NNM |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Montowo | |
| Położenie na mapie Polski  Montowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Montowo (niem. Montaw ) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Grodziczno. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa toruńskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość znajduje się na terenie gminy Grodziczno w obszarze, której występuje tu wyjątkowo duże nagromadzenie polodowcowych form rzeźby terenu, takich jak m.in. moreny denne, pagórkii wzgórza morenowe, rynny subglacjalne, płaty sandru, wytopiskowe. Najniżej położonym obszarem jest dolina rzeki Wel - poniżej 100m n.p.m. W kierunku północno-wschodnim gminy (Garb Lubawski) teren wznosi się i w rejonie na wschód od m. Zwiniarz osiąga największą wysokość 200,8 m n.p.m. Powierzchnia gminy dzieli się na: wysoczyznę morenową, dolinę rzeki Weli rynnę Jeziora Kiełpińskiego, fragmentem sandru Skrwy. Ponadto odnajdziemy tutaj gleby brunatne właściwe i brunatne wyługowan, czarne ziemie, gleby organiczne – torfowe, murszasto-torfowe oraz mułowo-torfowe.
Dzieje miejscowości
Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1216 r. i znajduje się w dokumencie papieża Innocentego III. W pierwszym okresie funkcjonowania Montowo było w rękach Krzyżaków. W 1492 r. ziemie Montowa kupili: Andrzej Łaszewski i Arnold z Frący. Majątek Montowo stanowił dobra szlacheckie. Nie znana jest dokładna data lokacji ani etymologia nazwy miejscowości. W XIX i XX w. majątek należał do rodziny Ossowskich, która zasłużyła się dla rozwoju polskich form życia gospodarczego i politycznego w dawnym powiecie lubawskim. W XIX w. funkcjonowała w folwarku gorzelnia i owczarnia. W tym okresie w okolicach Montowa powstała kolej. W 1868 r. w majątku było 16 budynków i 9 domów. W tym samym roku mieszkało tutaj 229 osób w tym 220 katolików i 9 ewangelików. Bolesław Ossowski (jeden z właścicieli) był w 1918 r. jednym z delegatów powiatu lubawskiego na Polski Sejm Dzielnicowy. Po Bolesławie majątek przejął jego zięć Kochanowski. W wyniku wybuchu II wojny światowej Niemcy wysiedlili rodzinę Kochanowskich na Mazowsze, a majątek przejęli Grossmannowie. W 1945 r. Montowo trafiło w zarząd państwa. Utworzono tutaj, jak w większości wsi polskich, PGR. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowań wiejskich.
Gospodarka
W Montowie działa Rybaczówka - Zespół Gospodarki Rybacko - Wędkarskiej, a także firma ORiSTO Sp. z o.o..
Kultura
We wsi funkcjonuje Szkoła Podstawowa oraz klub sportowy LZS Błękitni Montowo, grający obecnie w B klasie warmińsko-mazurskiej - GSKF Oristo Montowo.
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Grodzicznie.
Ludzie związani z miejscowością:
Wśród zasłużonych dla wsi znajdują się: Anastazy Nadolny - wójt gminy Montowo; Bolesław Ossowski - właściciel Montowa oraz rodzina Nadolnych. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Barbara Szymańska.
Zabytki:
Na terenie miejscowości znajduje się dwór wraz z parkiem z I poł. XIX w. oraz zabytkowy spichlerz.
Bibliografia:
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885, 960 ss.
