Popielno: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Turystyka) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Popielno | |nazwa = Popielno | ||
| Linia 8: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = Popielna | |dopełniacz wsi = Popielna | ||
|zdjęcie = Popielno. Tradycyjna chałupa mazurska z początków XX wieku.jpg | |zdjęcie = Popielno. Tradycyjna chałupa mazurska z początków XX wieku.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Popielno. Tradycyjna chałupa mazurska z początków XX wieku | + | |opis zdjęcia = Popielno. Tradycyjna chałupa mazurska z początków XX wieku [http://mojemazury.pl/9784-0,Popielno,235560.html/ Moje Mazury] [19.10.2014] |
|rodzaj miejscowości =wieś niesołecka | |rodzaj miejscowości =wieś niesołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 12: | ||
|gmina = Ruciane-Nida | |gmina = Ruciane-Nida | ||
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
| − | |sołectwo = | + | |sołectwo = Onufryjewo |
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 205 | + | |liczba ludności = 205 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna =(+48) 87 | |strefa numeracyjna =(+48) 87 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Popielno''' (niem. ''Popielne'', ''Popielnen'') – wieś niesołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski | powiecie piskim]], w [[Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)|gminie Ruciane–Nida]]. Do 1972 roku wieś wchodziła w skład gminy (później gromady) [[Gmina Wejsuny|Wejsuny]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 205 mieszkańców<ref>łącznie Popielno i Wierzba</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | Do 1972 roku wieś wchodziła w skład gminy (później gromady) [[Gmina Wejsuny|Wejsuny]]. W latach | ||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Popielno położone jest we wschodniej części [[Równina Mazurska|Równiny Mazurskiej]], obejmującej częściowo południową część [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]]. Miejscowość leży na półwyspie [[Popielski Róg]] otoczonym przez jeziora: [[Jezioro Bełdany|Bełdany]], [[Jezioro Mikołajskie|Mikołajskie]], [[Jezioro Śniardwy|Śniardwy]] i [[Jezioro Warnołty|Warnołty]]. Miejscowość znajduje się w odległości 14 km od [[Ruciane-Nida|Rucianego–Nidy]] i 8,5 km od [[Mikołajki|Mikołajek]]. W pobliskiej [[Wierzba|Wierzbie]] znajduje się przeprawa promowa przez jezioro Bełdany. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | + | Wieś została założona w XVIII wieku. W następnym stuleciu istniał tu majątek rolny, którego pozostałości zachowały się do dziś; w 1857 roku wieś liczyła 61 mieszkańców. Przed [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojną światową]] istniała tu stacja badawcza Uniwersytetu w Królewcu. | |
| − | |||
| − | Wieś została założona w XVIII wieku. W następnym stuleciu istniał tu majątek rolny, którego pozostałości zachowały się do dziś; w 1857 roku wieś liczyła 61 mieszkańców. Przed [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojną światową]] istniała tu stacja badawcza Uniwersytetu w | ||
W 1955 roku założono w Popielnie Zakład Doświadczalny Instytutu Genetyki i Hodowli Zwierząt Polskiej Akademii Nauk, który od 1993 roku działa pod nazwą Stacji Badawczej Rolnictwa Ekologicznego i Hodowli Zachowawczej Zwierząt PAN. Założycielem placówki był prof. [[Mieczysław Czaja]]. Zakład prowadził badania w zakresie hodowli bydła, trzody chlewnej, fizjologii zwierząt łownych; tutaj powstała pierwsza w kraju doświadczalna hodowla bobra europejskiego (badania prof. [[Wergiliusz Żurowski|Wergiliusza Żurowskiego]]). Jednak zakład najbardziej znany jest z prac badawczych w zakresie hodowli konika polskiego („tarpana”), którego hodowlę w Popielnie prowadzono zresztą już w 1949 roku. | W 1955 roku założono w Popielnie Zakład Doświadczalny Instytutu Genetyki i Hodowli Zwierząt Polskiej Akademii Nauk, który od 1993 roku działa pod nazwą Stacji Badawczej Rolnictwa Ekologicznego i Hodowli Zachowawczej Zwierząt PAN. Założycielem placówki był prof. [[Mieczysław Czaja]]. Zakład prowadził badania w zakresie hodowli bydła, trzody chlewnej, fizjologii zwierząt łownych; tutaj powstała pierwsza w kraju doświadczalna hodowla bobra europejskiego (badania prof. [[Wergiliusz Żurowski|Wergiliusza Żurowskiego]]). Jednak zakład najbardziej znany jest z prac badawczych w zakresie hodowli konika polskiego („tarpana”), którego hodowlę w Popielnie prowadzono zresztą już w 1949 roku. | ||
| − | Do połowy lat 60. w Popielnie mieszkało zaledwie kilkanaście osób. Wraz z rozwojem placówki PAN wieś zaczęła się rozbudowywać, a mieszkańcy znajdowali zatrudnienie w ośrodku badawczym. W 1974 roku droga połączyła Popielno z | + | Do połowy lat 60. w Popielnie mieszkało zaledwie kilkanaście osób. Wraz z rozwojem placówki PAN wieś zaczęła się rozbudowywać, a mieszkańcy znajdowali zatrudnienie w ośrodku badawczym. W 1974 roku droga połączyła Popielno z Rucianem-Nidą. W 1978 roku wieś liczyła 175 mieszkańców, a w 1987 roku – 203 mieszkańców. Pod koniec lat 80. istniało tu przedszkole i klub „Ruchu”. |
Ośrodek naukowy PAN jest udostępniany do zwiedzania, istnieje możliwość noclegu wraz z całodziennym wyżywieniem, nauki jazdy konnej i przejażdżek bryczką. Wśród budynków należących do placówki znajduje się spichlerz z XIX wieku – pozostałość dawnego majątku – w którym w 1998 roku urządzone zostało muzeum poświęcone historii prowadzonych w Popielnie badań. | Ośrodek naukowy PAN jest udostępniany do zwiedzania, istnieje możliwość noclegu wraz z całodziennym wyżywieniem, nauki jazdy konnej i przejażdżek bryczką. Wśród budynków należących do placówki znajduje się spichlerz z XIX wieku – pozostałość dawnego majątku – w którym w 1998 roku urządzone zostało muzeum poświęcone historii prowadzonych w Popielnie badań. | ||
Między Popielnem a [[Onufryjewo|Onufryjewem]] las po obu stronach drogi jest zamknięty dla ruchu turystycznego; urządzone są w nim ścieżki dydaktyczne. | Między Popielnem a [[Onufryjewo|Onufryjewem]] las po obu stronach drogi jest zamknięty dla ruchu turystycznego; urządzone są w nim ścieżki dydaktyczne. | ||
| − | Około 1,5 km na zachód od Popielna znajduje się wieś | + | Około 1,5 km na zachód od Popielna znajduje się wieś Wierzba (niem. ''Beldahnsee'') – założona w 1694 roku jako osada szkatułowa. Część gruntów wsi przejęła placówka PAN z Popielna. Jest to znana miejscowość turystyczna z polami namiotowymi, domkami letniskowymi, ośrodkami wypoczynkowymi, w tym Domem Pracy Twórczej PAN. |
| + | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki == | |
| − | + | *pozostałości zespołu dworskiego: spichlerz z 1858 roku, park z przełomu XIX i XX wieku, cztery domy (nr 11, 12, 13, 14) z okresu międzywojennego | |
| − | * | + | *dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, po południowej stronie drogi prowadzącej do majątku |
| − | * | + | *kilka drewnianych chałup z początków XX wieku |
| − | * | ||
| − | |||
| − | + | == Turystyka == | |
Przez miejscowość przebiega [[Szlak żeglugowy z Mikołajek do Pisza |szlak żeglugowy z Mikołajek do Pisza]]. | Przez miejscowość przebiega [[Szlak żeglugowy z Mikołajek do Pisza |szlak żeglugowy z Mikołajek do Pisza]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Bibliografia == | |
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. II, Olsztyn 2011. | #Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. II, Olsztyn 2011. | ||
#Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, ''Warmia. Mazury'', Białystok 1998. | #Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, ''Warmia. Mazury'', Białystok 1998. | ||
#Gąsiorowski Andrzej, ''Podróże historyczne i krajoznawcze po pograniczu pruskim 1466-1939'', Olsztyn 2005. | #Gąsiorowski Andrzej, ''Podróże historyczne i krajoznawcze po pograniczu pruskim 1466-1939'', Olsztyn 2005. | ||
| − | #Jaczewski Zbigniew, ''Dorobek naukowy i ważniejsze osiągnięcia Stacji Badawczej Rolnictwa Ekologicznego i Hodowli Zachowawczej Zwierząt PAN w Popielnie'', Znad Pisy, nr 1, 1995, | + | #Jaczewski Zbigniew, ''Dorobek naukowy i ważniejsze osiągnięcia Stacji Badawczej Rolnictwa Ekologicznego i Hodowli Zachowawczej Zwierząt PAN w Popielnie'', Znad Pisy, nr 1, 1995, ss. 46–49. |
#''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008. | #''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857. | ||
| Linia 75: | Linia 69: | ||
#Śliwiński Józef, ''Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic'', Olsztyn 1993. | #Śliwiński Józef, ''Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic'', Olsztyn 1993. | ||
#Żurkowska Tekla, ''Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie'', Olsztyn 2008. | #Żurkowska Tekla, ''Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie'', Olsztyn 2008. | ||
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [15.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.bip.ruciane-nida.pl/zalaczniki/prawo/130215093910.pdf/ Strona Urzędu Gminy Ruciane-Nida] [15.08.2013] |
| − | < | + | {{Przypisy}} |
| + | <references/> | ||
[[Kategoria: Powiat piski]] | [[Kategoria: Powiat piski]] | ||
Wersja z 10:56, 19 paź 2014
| Popielno | |
| | |
![Popielno. Tradycyjna chałupa mazurska z początków XX wieku Moje Mazury [19.10.2014]](/index.php/Plik:Popielno._Tradycyjna_cha%C5%82upa_mazurska_z_pocz%C4%85tk%C3%B3w_XX_wieku.jpg) Popielno. Tradycyjna chałupa mazurska z początków XX wieku Moje Mazury [19.10.2014]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś niesołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Ruciane-Nida |
| Sołectwo | Onufryjewo |
| Liczba ludności (2010) | 205 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-220 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Popielno | |
| Położenie na mapie Polski  Popielno | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Popielno (niem. Popielne, Popielnen) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Ruciane–Nida. Do 1972 roku wieś wchodziła w skład gminy (później gromady) Wejsuny. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 205 mieszkańców[1].
Położenie
Popielno położone jest we wschodniej części Równiny Mazurskiej, obejmującej częściowo południową część Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Miejscowość leży na półwyspie Popielski Róg otoczonym przez jeziora: Bełdany, Mikołajskie, Śniardwy i Warnołty. Miejscowość znajduje się w odległości 14 km od Rucianego–Nidy i 8,5 km od Mikołajek. W pobliskiej Wierzbie znajduje się przeprawa promowa przez jezioro Bełdany.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w XVIII wieku. W następnym stuleciu istniał tu majątek rolny, którego pozostałości zachowały się do dziś; w 1857 roku wieś liczyła 61 mieszkańców. Przed II wojną światową istniała tu stacja badawcza Uniwersytetu w Królewcu.
W 1955 roku założono w Popielnie Zakład Doświadczalny Instytutu Genetyki i Hodowli Zwierząt Polskiej Akademii Nauk, który od 1993 roku działa pod nazwą Stacji Badawczej Rolnictwa Ekologicznego i Hodowli Zachowawczej Zwierząt PAN. Założycielem placówki był prof. Mieczysław Czaja. Zakład prowadził badania w zakresie hodowli bydła, trzody chlewnej, fizjologii zwierząt łownych; tutaj powstała pierwsza w kraju doświadczalna hodowla bobra europejskiego (badania prof. Wergiliusza Żurowskiego). Jednak zakład najbardziej znany jest z prac badawczych w zakresie hodowli konika polskiego („tarpana”), którego hodowlę w Popielnie prowadzono zresztą już w 1949 roku.
Do połowy lat 60. w Popielnie mieszkało zaledwie kilkanaście osób. Wraz z rozwojem placówki PAN wieś zaczęła się rozbudowywać, a mieszkańcy znajdowali zatrudnienie w ośrodku badawczym. W 1974 roku droga połączyła Popielno z Rucianem-Nidą. W 1978 roku wieś liczyła 175 mieszkańców, a w 1987 roku – 203 mieszkańców. Pod koniec lat 80. istniało tu przedszkole i klub „Ruchu”.
Ośrodek naukowy PAN jest udostępniany do zwiedzania, istnieje możliwość noclegu wraz z całodziennym wyżywieniem, nauki jazdy konnej i przejażdżek bryczką. Wśród budynków należących do placówki znajduje się spichlerz z XIX wieku – pozostałość dawnego majątku – w którym w 1998 roku urządzone zostało muzeum poświęcone historii prowadzonych w Popielnie badań.
Między Popielnem a Onufryjewem las po obu stronach drogi jest zamknięty dla ruchu turystycznego; urządzone są w nim ścieżki dydaktyczne.
Około 1,5 km na zachód od Popielna znajduje się wieś Wierzba (niem. Beldahnsee) – założona w 1694 roku jako osada szkatułowa. Część gruntów wsi przejęła placówka PAN z Popielna. Jest to znana miejscowość turystyczna z polami namiotowymi, domkami letniskowymi, ośrodkami wypoczynkowymi, w tym Domem Pracy Twórczej PAN.
Zabytki
- pozostałości zespołu dworskiego: spichlerz z 1858 roku, park z przełomu XIX i XX wieku, cztery domy (nr 11, 12, 13, 14) z okresu międzywojennego
- dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, po południowej stronie drogi prowadzącej do majątku
- kilka drewnianych chałup z początków XX wieku
Turystyka
Przez miejscowość przebiega szlak żeglugowy z Mikołajek do Pisza.
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
- Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
- Gąsiorowski Andrzej, Podróże historyczne i krajoznawcze po pograniczu pruskim 1466-1939, Olsztyn 2005.
- Jaczewski Zbigniew, Dorobek naukowy i ważniejsze osiągnięcia Stacji Badawczej Rolnictwa Ekologicznego i Hodowli Zachowawczej Zwierząt PAN w Popielnie, Znad Pisy, nr 1, 1995, ss. 46–49.
- Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych, Orzysz 2004.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Śliwiński Józef, Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic, Olsztyn 1993.
- Żurkowska Tekla, Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie, Olsztyn 2008.
- Bank Danych Lokalnych GUS [15.08.2013]
- Strona Urzędu Gminy Ruciane-Nida [15.08.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Popielno i Wierzba
