Kochanówka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Dzieje miejscowości)
(Ludzie związani z miejscowością)
 
(Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Kochanówki  
 
  |dopełniacz wsi        = Kochanówki  
  |zdjęcie              = Kochanówka.jpg 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Kochanówka 
+
  |opis zdjęcia          =  
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 14: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 179<ref>Łącznie Kochanówka i [[Swajnie]].</ref>  
+
  |liczba ludności      = 179<ref>Łącznie: Kochanówka i Swajnie.</ref>  
 
  |rok                  = 2010
 
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
Linia 28: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Kochanówka''' (niem. ''Stolzhagen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[gmina Lidzbark Warmiński|gminie Lidzbark Warmiński]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
+
''' Kochanówka''' (niem. ''Stolzhagen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)|gminie Lidzbark Warmiński]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
 
 
W 2010 roku miejscowość liczyła 179 mieszkańców (łącznie ze [[Swajnie|Swajniami]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Małgorzata Sajkowska]]<ref>http://www.gminalidzbark.com/pl/aktualnosci/25-2011/198-wykaz-sotysow.html [data dostępu: 5.03.2014] </ref>.
 
<br/>
 
  
 +
W 2010 roku miejscowość liczyła 179 mieszkańców (łącznie ze [[Swajnie|Swajniami]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Małgorzata Sajkowska]]<ref>[http://www.gminalidzbark.com/pl/aktualnosci/25-2011/198-wykaz-sotysow.html gminalidzbark.com] [05.03.2014]</ref>.
 +
<br/><br/>
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
 
Miejscowość leży w odległości 12,5 km od [[Lidzbark Warmiński|Lidzbarka Warmińskiego]].
 
Miejscowość leży w odległości 12,5 km od [[Lidzbark Warmiński|Lidzbarka Warmińskiego]].
Linia 39: Linia 38:
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Wieś została założona między 1332 a 1342 rokiem przez ówczesnego wójta krajowego [[Henryk z Lutr|Henryka z Lutr]]. Lokację osady potwierdził w 1342 roku biskup warmiński [[Jan Stryprock]]. Miejscowość otrzymała 40 łanów ziemi. W tym okresie funkcję sołtysa sprawował niejaki Mikołaj. Pod koniec XIV stulecia w Kochanówce powstał młyn. Na przełomie XIV i XV  wieku wybudowany został pierwszy kościół. Posługę duszpasterską pełnił w tym czasie Baltazar Rabe. W okresie [[wojny polsko-krzyżackie| wojen polsko-krzyżackich]] miejscowość została dotkliwie zniszczona. Ucierpiała również miejscowa świątynia. Najprawdopodobniej wieś wyludniła się. Świadczy o tym decyzja biskupa [[Maurycy Ferber|Maurycego Ferbera]], który w 1528 roku wystawił nowy przywilej lokacyjny dla Kochanówki. Akcja obsadzania opuszczonej ziemi musiała jednak przebiegać z trudnościami. W 1580 roku odbudowany kościół został konsekrowany przez ówczesnego biskupa warmińskiego [[lkwim: Marcin Kromer| Marcina Kromera]]. Siedem lat później w miejscowości gospodarzyło zaledwie 8 chłopów. Do Kochanówki dotarła zapewne [[epidemia dżumy]], pustosząca [[Prusy Królewskie]] w pierwszym dziesięcioleciu XVIII wieku. Nie znamy jednak liczby ofiar. W latach 80. XVIII stulecia miejscowość składała się z 33 budynków. W XIX wieku wzrost liczby mieszkańców przebiegał stosunkowo równomiernie. W 1905 roku wieś była zamieszkana przez 447 osób. U progu [[II wojna światowa| II wojny światowej]] liczba mieszkańców wzrosła do 456 osób. Na codzienne życie społeczności Kochanówki w latach 1935-1945 wpłynęła bez wątpienia postać ówczesnego duszpasterza [[Karol Langwald| Karola Langwalda]] - prezesa [[Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmii|Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmii]]. Po 1945 roku Kochanówka uzyskała status wsi sołeckiej. W roku 1998 miejscowość liczyła 181 mieszkańców.
+
Wieś została założona między 1332 a 1342 rokiem przez ówczesnego wójta krajowego [[Henryk z Lutr|Henryka z Lutr]]. Lokację osady potwierdził w 1342 roku biskup warmiński [[Jan Stryprock]]. Miejscowość otrzymała 40 łanów ziemi. W tym okresie funkcję sołtysa sprawował niejaki Mikołaj. Pod koniec XIV stulecia w Kochanówce powstał młyn.  
 +
 
 +
Na przełomie XIV i XV  wieku wybudowany został pierwszy kościół. Posługę duszpasterską pełnił w tym czasie Baltazar Rabe. W okresie wojen polsko-krzyżackich miejscowość została dotkliwie zniszczona. Ucierpiała również miejscowa świątynia. Najprawdopodobniej wieś wyludniła się, o czym świadczy decyzja biskupa [[Maurycy Ferber|Maurycego Ferbera]], który w 1528 roku wystawił nowy przywilej lokacyjny dla Kochanówki. Akcja obsadzania opuszczonej ziemi musiała jednak przebiegać z trudnościami. W 1580 roku odbudowany kościół konsekrował ówczesny biskup warmiński [[lkwim: Marcin Kromer| Marcin Kromer]]. Siedem lat później w miejscowości gospodarzyło zaledwie 8 chłopów. Do Kochanówki dotarła zapewne [[epidemia dżumy 1709-1711|epidemia dżumy]] pustosząca [[Prusy Królewskie]] na początku XVIII wieku. Nie znamy jednak liczby ofiar w Kochanówce.  
 +
 
 +
W latach 80. XVIII stulecia miejscowość składała się z 33 budynków. W XIX wieku wzrost liczby mieszkańców przebiegał stosunkowo równomiernie. W 1905 roku wieś była zamieszkana przez 447 osób. U progu II wojny światowej liczba mieszkańców wzrosła do 456 osób. Na codzienne życie społeczności Kochanówki w latach 1935–1945 wpłynęła bez wątpienia postać ówczesnego duszpasterza [[Karol Langwald| Karola Langwalda]], prezesa [[Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmii|Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmii]].  
 +
 
 +
Po 1945 roku Kochanówka uzyskała status wsi sołeckiej. W roku 1998 miejscowość liczyła 181 mieszkańców.
 
<br/>
 
<br/>
[[File:Kościół w Kochanówce.jpg|thumb|300 px|left|Kościół w Kochanówce]]
 
 
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
*[[Karol Langwald]] (1886-1945) - proboszcz w Kochanówce w latach 1935-1945, prezes Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmii. W styczniu 1945 roku Langwald został aresztowany przez żołnierzy Armii Czerwonej, a następnie deportowany w głąb Rosji, gdzie wkrótce zmarł
+
*[[Karol Langwald]] (1886–1945) proboszcz w Kochanówce w latach 1935–1945, prezes Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmii. W styczniu 1945 roku Langwald został aresztowany przez żołnierzy Armii Czerwonej, a następnie deportowany w głąb Rosji, gdzie wkrótce zmarł.
 
+
*[[Baltazar Rabe]] (zm. ok. 3 lipca 1430 r.) – duchowny rzymskokatolicki, prawnik biskupi, kanonik warmiński
 
<br/>
 
<br/>
  
 
==Turystyka==
 
==Turystyka==
Szlak rowerowy o długości 32 km - przebieg trasy: Lidzbark Warmiński - [[Łabno]] - [[Jarandowo]] - Kochanówka - [[Suryty]] - [[Blanki]] - Ośrodek „Świteź” - [[Medyny]] - Lidzbark Warmiński
+
Szlak rowerowy o długości 32 km
[[File:Kochanówka. Przydrożna kapliczka warmińska.jpg|thumb|300 px|Kochanówka. Przydrożna kapliczka warmińska]]
+
Przebieg trasy: Lidzbark Warmiński [[Łabno]] [[Jarandowo]] Kochanówka [[Suryty]] [[Blanki]] Ośrodek "Świteź" – [[Medyny]] Lidzbark Warmiński
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*[[lkwim:Kościół pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce|Kościół pw. św. Wawrzyńca]] wzniesiony w stylu neogotyckim w roku 1918. We wnętrzu zachowały się elementy poprzedniej budowli pochodzącej z przełomu XIV i XV wieku. Wśród szczególnie cennych zabytków należy wymienić  wczesnobarokowy ołtarz główny, barokowe ołtarze boczne, zegar szafkowy z XVIII stulecia, autorstwa londyńskiego zegarmistrza Williama Smitha, konfesjonały z XVII i XVIII wieku oraz relikwiarz rokokowy z 2. połowy XVIII wieku.
+
*[[lkwim:Kościół pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce|kościół pw. św. Wawrzyńca]] wzniesiony w stylu neogotyckim w roku 1918
*Tradycyjne przydrożne kapliczki warmińskie
+
We wnętrzu zachowały się elementy poprzedniej budowli pochodzącej z przełomu XIV i XV wieku. Wśród szczególnie cennych zabytków należy wymienić  wczesnobarokowy ołtarz główny, barokowe ołtarze boczne, zegar szafkowy z XVIII stulecia, autorstwa londyńskiego zegarmistrza Williama Smitha, konfesjonały z XVII i XVIII wieku oraz relikwiarz rokokowy z drugiej połowy XVIII wieku.
*Pomnik poległych w czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]]
+
*tradycyjne przydrożne kapliczki warmińskie
 
+
*pomnik poległych w czasie I wojny światowej
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
#Chłosta Jan, ''Słownik Warmii'', Olsztyn 2002.
 
#Chrzanowski Tadeusz, ''Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii'', Olsztyn 1978.
 
#Kopiczko Andrzej, ''Historia parafii i kościoła w Kochanówce'', Olsztyn 2012.
 
#''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', redaktor prowadzący Bronisław Magdziarz, t. II, Olsztyn 1999.
 
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red.  Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
 
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS]  [data dostępu: 10.03.2014]
 
#[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#608/pl/i/kochanowka_-_zabytkowy_kosciol_par._p.w._sw._wawrzynca| CiekaweMazury.pl][data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [data dostępu: 5.03.2014]
 
<br/>
 
 
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 +
== Bibliografia ==
 +
Chłosta Jan, ''Słownik Warmii'', Olsztyn 2002.<br/>
 +
Chrzanowski Tadeusz, ''Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii'', Olsztyn 1978.<br/>
 +
Kopiczko Andrzej, ''Historia parafii i kościoła w Kochanówce'', Olsztyn 2012.<br/>
 +
''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', redaktor prowadzący Bronisław Magdziarz, t. II, Olsztyn 1999.<br/>
 +
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red.  Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS]  [10.03.2014]<br/>
 +
[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#608/pl/i/kochanowka_-_zabytkowy_kosciol_par._p.w._sw._wawrzynca| ciekawemazury.pl][05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/>
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat lidzbarski]] [[Kategoria: Gmina Lidzbark Warmiński]] [[Kategoria: Wieś sołecka]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat lidzbarski]] [[Kategoria: Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]]

Aktualna wersja na dzień 22:48, 22 sty 2015

Kochanówka

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat lidzbarski
Gmina Lidzbark Warmiński
Liczba ludności (2010) 179[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Kochanówka
Kochanówka
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Kochanówka
Kochanówka
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kochanówka (niem. Stolzhagen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Lidzbark Warmiński. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

W 2010 roku miejscowość liczyła 179 mieszkańców (łącznie ze Swajniami). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Małgorzata Sajkowska[2].

Położenie

Miejscowość leży w odległości 12,5 km od Lidzbarka Warmińskiego.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona między 1332 a 1342 rokiem przez ówczesnego wójta krajowego Henryka z Lutr. Lokację osady potwierdził w 1342 roku biskup warmiński Jan Stryprock. Miejscowość otrzymała 40 łanów ziemi. W tym okresie funkcję sołtysa sprawował niejaki Mikołaj. Pod koniec XIV stulecia w Kochanówce powstał młyn.

Na przełomie XIV i XV wieku wybudowany został pierwszy kościół. Posługę duszpasterską pełnił w tym czasie Baltazar Rabe. W okresie wojen polsko-krzyżackich miejscowość została dotkliwie zniszczona. Ucierpiała również miejscowa świątynia. Najprawdopodobniej wieś wyludniła się, o czym świadczy decyzja biskupa Maurycego Ferbera, który w 1528 roku wystawił nowy przywilej lokacyjny dla Kochanówki. Akcja obsadzania opuszczonej ziemi musiała jednak przebiegać z trudnościami. W 1580 roku odbudowany kościół konsekrował ówczesny biskup warmiński Marcin Kromer. Siedem lat później w miejscowości gospodarzyło zaledwie 8 chłopów. Do Kochanówki dotarła zapewne epidemia dżumy pustosząca Prusy Królewskie na początku XVIII wieku. Nie znamy jednak liczby ofiar w Kochanówce.

W latach 80. XVIII stulecia miejscowość składała się z 33 budynków. W XIX wieku wzrost liczby mieszkańców przebiegał stosunkowo równomiernie. W 1905 roku wieś była zamieszkana przez 447 osób. U progu II wojny światowej liczba mieszkańców wzrosła do 456 osób. Na codzienne życie społeczności Kochanówki w latach 1935–1945 wpłynęła bez wątpienia postać ówczesnego duszpasterza Karola Langwalda, prezesa Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmii.

Po 1945 roku Kochanówka uzyskała status wsi sołeckiej. W roku 1998 miejscowość liczyła 181 mieszkańców.

Ludzie związani z miejscowością

  • Karol Langwald (1886–1945) – proboszcz w Kochanówce w latach 1935–1945, prezes Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmii. W styczniu 1945 roku Langwald został aresztowany przez żołnierzy Armii Czerwonej, a następnie deportowany w głąb Rosji, gdzie wkrótce zmarł.
  • Baltazar Rabe (zm. ok. 3 lipca 1430 r.) – duchowny rzymskokatolicki, prawnik biskupi, kanonik warmiński


Turystyka

Szlak rowerowy o długości 32 km Przebieg trasy: Lidzbark Warmiński – ŁabnoJarandowo – Kochanówka – SurytyBlanki – Ośrodek "Świteź" – Medyny – Lidzbark Warmiński

Zabytki

We wnętrzu zachowały się elementy poprzedniej budowli pochodzącej z przełomu XIV i XV wieku. Wśród szczególnie cennych zabytków należy wymienić wczesnobarokowy ołtarz główny, barokowe ołtarze boczne, zegar szafkowy z XVIII stulecia, autorstwa londyńskiego zegarmistrza Williama Smitha, konfesjonały z XVII i XVIII wieku oraz relikwiarz rokokowy z drugiej połowy XVIII wieku.

  • tradycyjne przydrożne kapliczki warmińskie
  • pomnik poległych w czasie I wojny światowej

Przypisy

  1. Łącznie: Kochanówka i Swajnie.
  2. gminalidzbark.com [05.03.2014]

Bibliografia

Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
Chrzanowski Tadeusz, Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii, Olsztyn 1978.
Kopiczko Andrzej, Historia parafii i kościoła w Kochanówce, Olsztyn 2012.
Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, redaktor prowadzący Bronisław Magdziarz, t. II, Olsztyn 1999.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.03.2014]
ciekawemazury.pl[05.03.2014]
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]