Krekole: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Kościół w Krekolach.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Kościół w Krekolach |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Krekole''' (niem. ''Krekollen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[gmina | + | ''' Krekole''' (niem. ''Krekollen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[Kiwity (gmina wiejska)|gminie Kiwity]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. |
W 2010 roku miejscowość liczyła mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Anna Grzegrzółka]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/kiwity_gmina_wiejska/169/SOLTYSI_KADENCJI_2010-2014/ [data dostępu: 5.03.2014] </ref>. | W 2010 roku miejscowość liczyła mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Anna Grzegrzółka]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/kiwity_gmina_wiejska/169/SOLTYSI_KADENCJI_2010-2014/ [data dostępu: 5.03.2014] </ref>. | ||
| Linia 38: | Linia 38: | ||
Miejscowość leży w odległości 15,5 km na północny wschód od [[Lidzbark Warmiński| Lidzbarka Warmińskiego]]. | Miejscowość leży w odległości 15,5 km na północny wschód od [[Lidzbark Warmiński| Lidzbarka Warmińskiego]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
Miejscowość została założona w roku 1336 roku przez wójta krajowego [[Henryk z Lutr| Henryka z Lutr]]. Nowej osadzie przyznano 53 łany ziemi. Lokacja została potwierdzona przez biskupa [[Herman z Pragi| Hermana z Pragi]] w 1346 roku. W XIV wieku wybudowany został pierwszy kościół. Rozwój wsi zahamował najazd litewski (1414) oraz okres [[wojny polsko-krzyżackie|wojen polsko-krzyżackich]] w latach 1519-1521. Jeszcze w XIV wieku doszło do zniszczenia pierwszej świątyni. Nowy kościół został konsekrowany w 1424 roku przez biskupa [[Franciszek Kuhschmalz| Franciszka Kuhschmalza]]. W 1582 roku ponownej konsekracji dokonał biskup [[lkwim:Marcin Kromer|Marcin Kromer]]. Najazdy i wojny XIV i XV stulecia doprowadziły do spustoszenia wsi, co bez wątpienia wpłynęło na proces obsadzania ziemi przez osadników. W 1583 roku obszar wsi obejmował łącznie 53 włóki. Jeszcze w XVI stuleciu podjęto zapewne akcję rekolonizacji opuszczonych gospodarstw. W 1638 roku Krekolach było 28 gospodarzy: 2 sołtysów, 20 chłopów oraz 4 zagrodników. W 1783 roku miejscowość składała się z 50 budynków. W 1818 roku wieś liczyła 328 mieszkańców. W 1939 roku liczba mieszkańców wzrosła do 627 osób. Po zakończeniu [[II wojna światowa| II wojny światowej]] Krekole uzyskały status wsi sołeckiej, uruchomiono również szkołę. W 1998 roku miejscowość liczyła 320 mieszkańców. | Miejscowość została założona w roku 1336 roku przez wójta krajowego [[Henryk z Lutr| Henryka z Lutr]]. Nowej osadzie przyznano 53 łany ziemi. Lokacja została potwierdzona przez biskupa [[Herman z Pragi| Hermana z Pragi]] w 1346 roku. W XIV wieku wybudowany został pierwszy kościół. Rozwój wsi zahamował najazd litewski (1414) oraz okres [[wojny polsko-krzyżackie|wojen polsko-krzyżackich]] w latach 1519-1521. Jeszcze w XIV wieku doszło do zniszczenia pierwszej świątyni. Nowy kościół został konsekrowany w 1424 roku przez biskupa [[Franciszek Kuhschmalz| Franciszka Kuhschmalza]]. W 1582 roku ponownej konsekracji dokonał biskup [[lkwim:Marcin Kromer|Marcin Kromer]]. Najazdy i wojny XIV i XV stulecia doprowadziły do spustoszenia wsi, co bez wątpienia wpłynęło na proces obsadzania ziemi przez osadników. W 1583 roku obszar wsi obejmował łącznie 53 włóki. Jeszcze w XVI stuleciu podjęto zapewne akcję rekolonizacji opuszczonych gospodarstw. W 1638 roku Krekolach było 28 gospodarzy: 2 sołtysów, 20 chłopów oraz 4 zagrodników. W 1783 roku miejscowość składała się z 50 budynków. W 1818 roku wieś liczyła 328 mieszkańców. W 1939 roku liczba mieszkańców wzrosła do 627 osób. Po zakończeniu [[II wojna światowa| II wojny światowej]] Krekole uzyskały status wsi sołeckiej, uruchomiono również szkołę. W 1998 roku miejscowość liczyła 320 mieszkańców. | ||
| Linia 44: | Linia 43: | ||
Od 2004 roku w miejscowości działa [[Stowarzyszenie "Łańcuch Wzajemności"|Stowarzyszenie Łańcuch Wzajemności]]. | Od 2004 roku w miejscowości działa [[Stowarzyszenie "Łańcuch Wzajemności"|Stowarzyszenie Łańcuch Wzajemności]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Edukacja == | == Edukacja == | ||
*[[Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Krekolach]] (działa od 2004 roku) | *[[Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Krekolach]] (działa od 2004 roku) | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
*[[lkwim:Kościół pw. Krzyża Świętego i św. Wawrzyńca w Krekolach| Gotycki kościół pw. Krzyża Świętego i św. Wawrzyńca]] z przełomu XIV i XV wieku; poddany renowacji w XVIII wieku. Z tego okresu pochodzi dobudowana wówczas wieża kościelna. Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z XVIII stulecia. | *[[lkwim:Kościół pw. Krzyża Świętego i św. Wawrzyńca w Krekolach| Gotycki kościół pw. Krzyża Świętego i św. Wawrzyńca]] z przełomu XIV i XV wieku; poddany renowacji w XVIII wieku. Z tego okresu pochodzi dobudowana wówczas wieża kościelna. Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z XVIII stulecia. | ||
*Cmentarz przykościelny | *Cmentarz przykościelny | ||
*Sześć tradycyjnych kapliczek warmińskich | *Sześć tradycyjnych kapliczek warmińskich | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Chłosta Jan, ''Słownik Warmii'', Olsztyn 2002.<br/> | |
| − | + | Chrzanowski Tadeusz, ''Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii'', Olsztyn 1978.<br/> | |
| − | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [10.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#789/pl/i/krekole_-_zabytkowy_kosciol_par._p.w._swietego_krzyza| CiekaweMazury.pl] [05.03.2014] <br/> | |
| − | + | [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/4330,krekole-kosciol-swietego-krzyza-i-sw--wawrzynca-%28xiv-w-%29.html| Polska Niezwykła] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.swrw.pl/| Stowarzyszenie Łańcuch Wzajemności] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014] | |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references> | <references> | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat lidzbarski]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat lidzbarski]] [[Kategoria: Kiwity (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wieś sołecka]] |
Wersja z 14:41, 1 gru 2014
| Krekole | |
| | |
 Kościół w Krekolach
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | lidzbarski |
| Gmina | Kiwity |
| Liczba ludności (2010) | 288 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Krekole | |
| Położenie na mapie Polski  Krekole | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Krekole (niem. Krekollen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Kiwity. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
W 2010 roku miejscowość liczyła mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Anna Grzegrzółka[1].
We wsi działa Stowarzyszenie "Łańcuch Wzajemności".
Położenie
Miejscowość leży w odległości 15,5 km na północny wschód od Lidzbarka Warmińskiego.
Dzieje miejscowości
Miejscowość została założona w roku 1336 roku przez wójta krajowego Henryka z Lutr. Nowej osadzie przyznano 53 łany ziemi. Lokacja została potwierdzona przez biskupa Hermana z Pragi w 1346 roku. W XIV wieku wybudowany został pierwszy kościół. Rozwój wsi zahamował najazd litewski (1414) oraz okres wojen polsko-krzyżackich w latach 1519-1521. Jeszcze w XIV wieku doszło do zniszczenia pierwszej świątyni. Nowy kościół został konsekrowany w 1424 roku przez biskupa Franciszka Kuhschmalza. W 1582 roku ponownej konsekracji dokonał biskup Marcin Kromer. Najazdy i wojny XIV i XV stulecia doprowadziły do spustoszenia wsi, co bez wątpienia wpłynęło na proces obsadzania ziemi przez osadników. W 1583 roku obszar wsi obejmował łącznie 53 włóki. Jeszcze w XVI stuleciu podjęto zapewne akcję rekolonizacji opuszczonych gospodarstw. W 1638 roku Krekolach było 28 gospodarzy: 2 sołtysów, 20 chłopów oraz 4 zagrodników. W 1783 roku miejscowość składała się z 50 budynków. W 1818 roku wieś liczyła 328 mieszkańców. W 1939 roku liczba mieszkańców wzrosła do 627 osób. Po zakończeniu II wojny światowej Krekole uzyskały status wsi sołeckiej, uruchomiono również szkołę. W 1998 roku miejscowość liczyła 320 mieszkańców.
Od 2004 roku w miejscowości działa Stowarzyszenie Łańcuch Wzajemności.
Edukacja
- Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Krekolach (działa od 2004 roku)
Zabytki
- Gotycki kościół pw. Krzyża Świętego i św. Wawrzyńca z przełomu XIV i XV wieku; poddany renowacji w XVIII wieku. Z tego okresu pochodzi dobudowana wówczas wieża kościelna. Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z XVIII stulecia.
- Cmentarz przykościelny
- Sześć tradycyjnych kapliczek warmińskich
Bibliografia
Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
Chrzanowski Tadeusz, Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii, Olsztyn 1978.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.03.2014]
CiekaweMazury.pl [05.03.2014]
Polska Niezwykła [05.03.2014]
Stowarzyszenie Łańcuch Wzajemności [05.03.2014]
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Przypisy
- ↑ http://bip.warmia.mazury.pl/kiwity_gmina_wiejska/169/SOLTYSI_KADENCJI_2010-2014/ [data dostępu: 5.03.2014]
<references>
