Zielonka Pasłęcka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Zielonka Pasłęcka ''' (niem. ''Grünhagen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[gmina | + | ''' Zielonka Pasłęcka ''' (niem. ''Grünhagen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pasłęk]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 596 mieszkańców (łącznie z [[Kielminek|Kielminkiem]] i [[Wójtowizna|Wójtowizną]]). W skład sołectwa wchodzą wsie: Zielonka Pasłęcka, [[Kielminek]], [[Wójtowizna]], [[Gajówka]], [[Kudyński Bór]] i [[Stacja PKP Zielonka Pasłęcka]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krystyna Krasińska]]<ref>[http://www.paslek.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1132:wybory-sotysow&catid=1:informacje-biece paslek.pl] [05.03.2014]</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| + | {{Galeria|Nazwa=Zielonka Pasłęcka|wielkość=290|pozycja=right | ||
| + | |File: Przedwojenny budynek dawnej szkoły w Zielonce Pasłęckiej.jpg|Przedwojenny budynek dawnej szkoły w Zielonce Pasłęckiej | ||
| + | }} | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 8 km na południe od [[Pasłęk|Pasłęka]], przy drodze krajowej nr 7, w pobliżu granicy z [[powiat ostródzki|powiatem ostródzkim]]. | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 8 km na południe od [[Pasłęk|Pasłęka]], przy drodze krajowej nr 7, w pobliżu granicy z [[powiat ostródzki|powiatem ostródzkim]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
Przed 1945 rokiem była to jedna z największych wsi dawnego powiatu. Miejscowość została założona około roku 1483. Pierwsza wzmianka na jej temat pochodzi z lat 1402-1408. Występowała wówczas pod nazwą ''Grunehayn''. Wieś obejmowała obszar 64 łanów, działała w niej również karczma. We wspomnianym 1483 roku komtur pasłęcki [[Filip von Angelbach]] wystawił przywilej lokacyjny dla Zielonki. W 1543 roku Zielonka Pasłęcka była wsią kościelną zamieszkaną przez 28 chłopów, karczmarza i 2 zagrodników. W czasie przemarszu wojsk szwedzkich w 1659 roku miejscowość została doszczętnie zniszczona. Jednak w 1774 roku miała już liczyć 358 mieszkańców. Wśród nich byli również Polacy. | Przed 1945 rokiem była to jedna z największych wsi dawnego powiatu. Miejscowość została założona około roku 1483. Pierwsza wzmianka na jej temat pochodzi z lat 1402-1408. Występowała wówczas pod nazwą ''Grunehayn''. Wieś obejmowała obszar 64 łanów, działała w niej również karczma. We wspomnianym 1483 roku komtur pasłęcki [[Filip von Angelbach]] wystawił przywilej lokacyjny dla Zielonki. W 1543 roku Zielonka Pasłęcka była wsią kościelną zamieszkaną przez 28 chłopów, karczmarza i 2 zagrodników. W czasie przemarszu wojsk szwedzkich w 1659 roku miejscowość została doszczętnie zniszczona. Jednak w 1774 roku miała już liczyć 358 mieszkańców. Wśród nich byli również Polacy. | ||
| − | |||
W 1839 roku wybudowano szosę, która połączyła wieś z Pasłękiem. W 1849 roku w miejscowości uruchomiono placówkę pomocnic duszpasterskich - diakonis, która funkcjonowała do 1945 roku. W 1875 roku Zielonka Pasłęcka była zamieszkana przez 961 osób. W 1882 roku uruchomiona została linia kolejowa, a w miejscowości wybudowano dworzec. Od 1905 roku w Zielonce Pasłęckiej działała agentura pocztowa. Pięć lat później w okolicy przeprowadzane były manewry wojsk cesarskich. W 1939 roku wieś liczyła 787 mieszkańców - 746 ewangelików i 22 katolików. Naprzeciwko budynku dworcowego działała mleczarnia, druga natomiast była usytuowana w centrum wsi. Została jednak zamknięta w 1934 roku. W Zielonce działały również dwie gospody i stacje benzynowe. We wsi funkcjonowała także trzyklasowa szkoła. Przed 1945 rokiem w miejscowości żyło i pracowało 6 stolarzy, 2 cieśli, 2 piekarzy, 4 krawców, 2 kowali, rzeźnik oraz zegarmistrz. Eveline Wichmann była tutejszą położną i pielęgniarką. Przed miejscowym kościołem ustawiono pomnik ku czci poległych w czasie [[I Wojna Światowa|I wojnie światowej]] mieszkańców parafii, który rozebrano w 1949 roku. W Zielonce Pasłęckiej działała także szkoła rolnicza oraz księgarnia. Ostatnim wójtem wsi był Otto Penner. | W 1839 roku wybudowano szosę, która połączyła wieś z Pasłękiem. W 1849 roku w miejscowości uruchomiono placówkę pomocnic duszpasterskich - diakonis, która funkcjonowała do 1945 roku. W 1875 roku Zielonka Pasłęcka była zamieszkana przez 961 osób. W 1882 roku uruchomiona została linia kolejowa, a w miejscowości wybudowano dworzec. Od 1905 roku w Zielonce Pasłęckiej działała agentura pocztowa. Pięć lat później w okolicy przeprowadzane były manewry wojsk cesarskich. W 1939 roku wieś liczyła 787 mieszkańców - 746 ewangelików i 22 katolików. Naprzeciwko budynku dworcowego działała mleczarnia, druga natomiast była usytuowana w centrum wsi. Została jednak zamknięta w 1934 roku. W Zielonce działały również dwie gospody i stacje benzynowe. We wsi funkcjonowała także trzyklasowa szkoła. Przed 1945 rokiem w miejscowości żyło i pracowało 6 stolarzy, 2 cieśli, 2 piekarzy, 4 krawców, 2 kowali, rzeźnik oraz zegarmistrz. Eveline Wichmann była tutejszą położną i pielęgniarką. Przed miejscowym kościołem ustawiono pomnik ku czci poległych w czasie [[I Wojna Światowa|I wojnie światowej]] mieszkańców parafii, który rozebrano w 1949 roku. W Zielonce Pasłęckiej działała także szkoła rolnicza oraz księgarnia. Ostatnim wójtem wsi był Otto Penner. | ||
W czasie [[II Wojna Światowa|II wojny światowej]] znajdował się tutaj obóz zbiorowego zakwaterowania robotników przymusowych, w którym przebywali głównie Polacy. Między czerwcem a sierpniem 1945 roku do Zielonki Pasłęckiej przybyli Polacy wysiedleni z Wołynia. Pierwszym powojennym wójtem został [[Maksymilian Malik]]. Miejscową szkołę uruchomiono w dawnej niemieckiej placówce. W jednej z gospód urządzono prywatny sklep, druga natomiast została przekształcona w pierwszą siedzibę posterunku Milicji Obywatelskiej. W Zielonce uruchomiono również restaurację. Budynek został później zaadaptowany na potrzeby Spółdzielni Samopomoc Chłopska. We wsi działa jednostka straży pożarnej. W 1966 roku oddano do użytku nowy szkolny budynek. Obecnie w miejscowości funkcjonuje ośrodek zdrowia, poczta i gospoda. | W czasie [[II Wojna Światowa|II wojny światowej]] znajdował się tutaj obóz zbiorowego zakwaterowania robotników przymusowych, w którym przebywali głównie Polacy. Między czerwcem a sierpniem 1945 roku do Zielonki Pasłęckiej przybyli Polacy wysiedleni z Wołynia. Pierwszym powojennym wójtem został [[Maksymilian Malik]]. Miejscową szkołę uruchomiono w dawnej niemieckiej placówce. W jednej z gospód urządzono prywatny sklep, druga natomiast została przekształcona w pierwszą siedzibę posterunku Milicji Obywatelskiej. W Zielonce uruchomiono również restaurację. Budynek został później zaadaptowany na potrzeby Spółdzielni Samopomoc Chłopska. We wsi działa jednostka straży pożarnej. W 1966 roku oddano do użytku nowy szkolny budynek. Obecnie w miejscowości funkcjonuje ośrodek zdrowia, poczta i gospoda. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Edukacja == | == Edukacja == | ||
*[[Szkoła Podstawowa w Zielonce Pasłęckiej]] | *[[Szkoła Podstawowa w Zielonce Pasłęckiej]] | ||
| − | |||
| − | |||
==Kultura== | ==Kultura== | ||
W miejscowości działa [[Dom Kultury w Zielonce Pasłęckiej| Dom Kultury]]. | W miejscowości działa [[Dom Kultury w Zielonce Pasłęckiej| Dom Kultury]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
*[[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej|Barokowy kościół]] z 1792 roku z wieżą, wzniesioną w 1778 roku. | *[[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej|Barokowy kościół]] z 1792 roku z wieżą, wzniesioną w 1778 roku. | ||
| Linia 61: | Linia 56: | ||
*Dwa drewniane domy (nr 43 i 69) z początku XIX wieku | *Dwa drewniane domy (nr 43 i 69) z początku XIX wieku | ||
*Budynek dawnej szkoły | *Budynek dawnej szkoły | ||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, ''Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych'', Elbląg 2012.<br/> | |
| − | + | ''Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997'', red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.<br/> | |
| − | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.06.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.glospasleka.pl/index.php?id=news&idd=16447| Lech Słodownik, Zielonka Pasłęcka] [05.06.2014]<br/> | |
| − | + | [http://spzielonka.edupage.org/| Szkoła Podstawowa w Zielonce Pasłęckiej]] [05.06.2014] | |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: Zabytki]] [[Kategoria: Kościoły]] | |
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: | ||
Wersja z 19:29, 10 wrz 2014
| Zielonka Pasłęcka | |
| | |
 Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | elbląski |
| Gmina | Pasłęk |
| Liczba ludności (2010) | 596[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Zielonka Pasłęcka | |
| Położenie na mapie Polski  Zielonka Pasłęcka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Zielonka Pasłęcka (niem. Grünhagen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 596 mieszkańców (łącznie z Kielminkiem i Wójtowizną). W skład sołectwa wchodzą wsie: Zielonka Pasłęcka, Kielminek, Wójtowizna, Gajówka, Kudyński Bór i Stacja PKP Zielonka Pasłęcka. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krystyna Krasińska[2].
Przedwojenny budynek dawnej szkoły w Zielonce Pasłęckiej
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 8 km na południe od Pasłęka, przy drodze krajowej nr 7, w pobliżu granicy z powiatem ostródzkim.
Dzieje miejscowości
Przed 1945 rokiem była to jedna z największych wsi dawnego powiatu. Miejscowość została założona około roku 1483. Pierwsza wzmianka na jej temat pochodzi z lat 1402-1408. Występowała wówczas pod nazwą Grunehayn. Wieś obejmowała obszar 64 łanów, działała w niej również karczma. We wspomnianym 1483 roku komtur pasłęcki Filip von Angelbach wystawił przywilej lokacyjny dla Zielonki. W 1543 roku Zielonka Pasłęcka była wsią kościelną zamieszkaną przez 28 chłopów, karczmarza i 2 zagrodników. W czasie przemarszu wojsk szwedzkich w 1659 roku miejscowość została doszczętnie zniszczona. Jednak w 1774 roku miała już liczyć 358 mieszkańców. Wśród nich byli również Polacy.
W 1839 roku wybudowano szosę, która połączyła wieś z Pasłękiem. W 1849 roku w miejscowości uruchomiono placówkę pomocnic duszpasterskich - diakonis, która funkcjonowała do 1945 roku. W 1875 roku Zielonka Pasłęcka była zamieszkana przez 961 osób. W 1882 roku uruchomiona została linia kolejowa, a w miejscowości wybudowano dworzec. Od 1905 roku w Zielonce Pasłęckiej działała agentura pocztowa. Pięć lat później w okolicy przeprowadzane były manewry wojsk cesarskich. W 1939 roku wieś liczyła 787 mieszkańców - 746 ewangelików i 22 katolików. Naprzeciwko budynku dworcowego działała mleczarnia, druga natomiast była usytuowana w centrum wsi. Została jednak zamknięta w 1934 roku. W Zielonce działały również dwie gospody i stacje benzynowe. We wsi funkcjonowała także trzyklasowa szkoła. Przed 1945 rokiem w miejscowości żyło i pracowało 6 stolarzy, 2 cieśli, 2 piekarzy, 4 krawców, 2 kowali, rzeźnik oraz zegarmistrz. Eveline Wichmann była tutejszą położną i pielęgniarką. Przed miejscowym kościołem ustawiono pomnik ku czci poległych w czasie I wojnie światowej mieszkańców parafii, który rozebrano w 1949 roku. W Zielonce Pasłęckiej działała także szkoła rolnicza oraz księgarnia. Ostatnim wójtem wsi był Otto Penner.
W czasie II wojny światowej znajdował się tutaj obóz zbiorowego zakwaterowania robotników przymusowych, w którym przebywali głównie Polacy. Między czerwcem a sierpniem 1945 roku do Zielonki Pasłęckiej przybyli Polacy wysiedleni z Wołynia. Pierwszym powojennym wójtem został Maksymilian Malik. Miejscową szkołę uruchomiono w dawnej niemieckiej placówce. W jednej z gospód urządzono prywatny sklep, druga natomiast została przekształcona w pierwszą siedzibę posterunku Milicji Obywatelskiej. W Zielonce uruchomiono również restaurację. Budynek został później zaadaptowany na potrzeby Spółdzielni Samopomoc Chłopska. We wsi działa jednostka straży pożarnej. W 1966 roku oddano do użytku nowy szkolny budynek. Obecnie w miejscowości funkcjonuje ośrodek zdrowia, poczta i gospoda.
Edukacja
Kultura
W miejscowości działa Dom Kultury.
Zabytki
- Barokowy kościół z 1792 roku z wieżą, wzniesioną w 1778 roku.
- Drewniano-murowany wiatrak holenderski z początku XIX stulecia
- Dwa drewniane domy (nr 43 i 69) z początku XIX wieku
- Budynek dawnej szkoły
Bibliografia
Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.06.2014]
Lech Słodownik, Zielonka Pasłęcka [05.06.2014]
Szkoła Podstawowa w Zielonce Pasłęckiej] [05.06.2014]
Przypisy
- ↑ Łącznie: Zielonka Pasłęcka, Kielminek, Wójtowizna.
- ↑ paslek.pl [05.03.2014]
