Gizewo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Gospodarka) |
|||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|dopełniacz wsi = Gizewa | |dopełniacz wsi = Gizewa | ||
|zdjęcie = Gizewo.jpg | |zdjęcie = Gizewo.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Siedlisko w Gizewie,źródło: www.siedliskogizewo.123.pl, 12.09.2013. | + | |opis zdjęcia = Siedlisko w Gizewie,źródło: http://www.siedliskogizewo.123.pl, 12.09.2013. |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
| − | |województwo = warmińsko - mazurskie | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
|powiat = mrągowski | |powiat = mrągowski | ||
|gmina = Sorkwity | |gmina = Sorkwity | ||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Gizewo'''</big> (niem. Giesoewen)– wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[gmina Sorkwity |gminie Sorkwity]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie | + | <big>'''Gizewo'''</big> (niem. Giesoewen) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[gmina Sorkwity |gminie Sorkwity]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: | + | Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii [[Lipowo]] - [[Kosewo]] - [[Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Miejscowość położona jest na terenie [[gmina Sorkwity| gminy Sorkwity]], gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują się zasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna). Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów). Do rynien zaliczymy jeziora: [[Stromek]], [[Warpuńskie]], [[Zyndackie]], [[Gielądzkie]], [[Lampasz]]. Wzdłuż [[Jezioro Gielądzkie |Jeziora Gielądzkiego]] i [[Lampackie| Lampackiego]] występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od [[Jezioro Gielądzkie |Jeziora Gielądzkiego]], koło [[Surmówka |Surmówki]] ma wysokość 208 m n.p.m. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Wieś założona została w 1573 r. [[Jan von Hoyten]] – dawny starosta sześcieński sprzedał Wojtkowi Gize ze [[Stamka| Stamki]], 4 włóki sołeckie za 160 grzywien. W 1573 r. starosta sześcieński – [[Andrzej Jonasz]] sprzedał Janowi, Jakubowi i Wawrzyńcowi – synom Gizy 2 włóki. 21, 5 włóki | + | Wieś założona została w 1573 r. [[Jan von Hoyten]] – dawny starosta sześcieński sprzedał Wojtkowi Gize ze [[Stamka| Stamki]], 4 [[włóka| włóki]] sołeckie za 160 grzywien. W 1573 r. starosta sześcieński – [[Andrzej Jonasz]] sprzedał Janowi, Jakubowi i Wawrzyńcowi – synom Gizy 2 [[włóka | włóki]]. 21,5 [[włóka| włóki]] obsadzono czynszownikami. Cały obszar wsi wynosił 60 [[włóka | włók]]. Nazwa miejscowości pochodzi od rodziny Gizów. Ok. 1760 r. powstała szkoła, w której nauczał [[Ludwik Monkowius]]. Gizewo przyjęło kształt ulicówki. W 1785 r. było tu 38 [[dym | dymów]], w 1815 r. – 44, w 1838 r. – 37. W 1815 r. mieszkały tu 274 osoby, w 1838 r. – 473, w 1939 – 440. W XIX w. wieś zamieszkiwała ludność polska wyznania ewangelickiego. Gizewo należała początkowo do [[parafia w Szestnie |parafii w Szestnie]], a potem do [[Warpuny |Warpun]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 53: | Linia 52: | ||
===Kultura=== | ===Kultura=== | ||
| − | We wsi odbywają się dożynki i festyny. Działa tutaj | + | We wsi odbywają się dożynki i festyny. Działa tutaj świetlica. |
<br/> | <br/> | ||
| − | === Ludzie związani z miejscowością | + | === Ludzie związani z miejscowością=== |
Na kartach historii wsi zapisał się nauczyciel [[Ludwik Monkowius]]. Obecnie (2013 r.) sołtysem we wsi jest [[Krzysztof Woźniel]]. | Na kartach historii wsi zapisał się nauczyciel [[Ludwik Monkowius]]. Obecnie (2013 r.) sołtysem we wsi jest [[Krzysztof Woźniel]]. | ||
| + | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | === Bibliografia | + | === Bibliografia=== |
''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss. | ''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss. | ||
Wersja z 22:00, 8 lis 2013
| Gizewo | |
| | |
| Siedlisko w Gizewie,źródło: http://www.siedliskogizewo.123.pl, 12.09.2013. Siedlisko w Gizewie,źródło: http://www.siedliskogizewo.123.pl, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Sorkwity |
| Sołectwo | Gizewo |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Gizewo | |
| Położenie na mapie Polski  Gizewo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Gizewo (niem. Giesoewen) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Miejscowość położona jest na terenie gminy Sorkwity, gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują się zasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna). Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów). Do rynien zaliczymy jeziora: Stromek, Warpuńskie, Zyndackie, Gielądzkie, Lampasz. Wzdłuż Jeziora Gielądzkiego i Lampackiego występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od Jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m.
Dzieje miejscowości
Wieś założona została w 1573 r. Jan von Hoyten – dawny starosta sześcieński sprzedał Wojtkowi Gize ze Stamki, 4 włóki sołeckie za 160 grzywien. W 1573 r. starosta sześcieński – Andrzej Jonasz sprzedał Janowi, Jakubowi i Wawrzyńcowi – synom Gizy 2 włóki. 21,5 włóki obsadzono czynszownikami. Cały obszar wsi wynosił 60 włók. Nazwa miejscowości pochodzi od rodziny Gizów. Ok. 1760 r. powstała szkoła, w której nauczał Ludwik Monkowius. Gizewo przyjęło kształt ulicówki. W 1785 r. było tu 38 dymów, w 1815 r. – 44, w 1838 r. – 37. W 1815 r. mieszkały tu 274 osoby, w 1838 r. – 473, w 1939 – 440. W XIX w. wieś zamieszkiwała ludność polska wyznania ewangelickiego. Gizewo należała początkowo do parafii w Szestnie, a potem do Warpun.
Gospodarka
W miejscowości działa agroturystyka.
Kultura
We wsi odbywają się dożynki i festyny. Działa tutaj świetlica.
Ludzie związani z miejscowością
Na kartach historii wsi zapisał się nauczyciel Ludwik Monkowius. Obecnie (2013 r.) sołtysem we wsi jest Krzysztof Woźniel.
Bibliografia
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. II, Warszawa 1881, 927 ss.
