Gronowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Bibliografia:) |
(→Dzieje miejscowości) |
||
| Linia 39: | Linia 39: | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Gronowo jest najstarszą [[wieś szlachecka| wsią szlachecką]] w byłym [[powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]]. Wieś została założona przed 1329 r. Wiadomo, że w 1329 r. komtur [[Bałga |Bałgi]] [[Konrad Kyburg]] poświadczył, iż dotychczasowi posiadacze majątku koło [[Boże| Bożego]], wielkości 40 [[łan| łanów]], Józef, Otto i Gabriel, odstąpili go Hermanowi Barschau na [[prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]]. Ponadto 10 łanów sołeckich | + | Gronowo jest najstarszą [[wieś szlachecka| wsią szlachecką]] w byłym [[powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]]. Wieś została założona przed 1329 r. Wiadomo, że w 1329 r. komtur [[Bałga |Bałgi]] [[Konrad Kyburg]] poświadczył, iż dotychczasowi posiadacze majątku koło [[Boże| Bożego]], wielkości 40 [[łan| łanów]], Józef, Otto i Gabriel, odstąpili go Hermanowi Barschau na [[prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]]. Ponadto 10 [[łan |łanów]] sołeckich pozostało wolnych od czynszu, a 30 obsadzono jako wieś czynszową. Mieszkańcy otrzymali prawo połowu ryb w [[Jezioro Gronowskie |Jeziorze Gronowskim]]. W 1414 r. Gronowo wchodziło w skład dóbr rycerskimi. |
| + | |||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | W 1467 r. [[Erazm Konopacki]] (Compaschke) nabył 5,5 [[łan| łana]] w Gronowie. Pod koniec XVII w. właścicielami wsi byli: rodzina von Polentzów i von Brunsertów. Wówczas sołtysi Gronowa, posiadający duże uposażenie byli zobowiązani do konnej służby w zbroi. Pod koniec XVIII w. założono tutaj szkołę pod patronatem szlacheckim, w której nauczano w języku polskim. W XIX w. liczba mieszkańców sukcesywnie rosła. W II poł. XIX w. dobrami senioralnymi władał Fresin, który oddał majątek innemu krewnemu o tym samym nazwisku. W majątku hodowano owce. W 1907 r. właścicielem Gronowa i Niewkowa był rotmistrz Georg von Fresin. W tym okresie funkcjonował tutaj mleczarnia. W 1939 r. we wsi znajdowały się 83 gospodarstwa domowe, w tym 44 rolnicze, a las na obszarze wiejskim był własnością starostwa powiatowego. | ||
| + | |||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 22:24, 8 lis 2013
| Gronowo | |
| | |
 Dwór z początku XIX w., źródło: http://www.wikipedia.pl, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Mrągowo |
| Sołectwo | Gronowo |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Gronowo | |
| Położenie na mapie Polski  Gronowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Gronowo (niem. Gronowen, Grunau) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).
Dzieje miejscowości
Gronowo jest najstarszą wsią szlachecką w byłym powiecie mrągowskim. Wieś została założona przed 1329 r. Wiadomo, że w 1329 r. komtur Bałgi Konrad Kyburg poświadczył, iż dotychczasowi posiadacze majątku koło Bożego, wielkości 40 łanów, Józef, Otto i Gabriel, odstąpili go Hermanowi Barschau na prawie chełmińskim. Ponadto 10 łanów sołeckich pozostało wolnych od czynszu, a 30 obsadzono jako wieś czynszową. Mieszkańcy otrzymali prawo połowu ryb w Jeziorze Gronowskim. W 1414 r. Gronowo wchodziło w skład dóbr rycerskimi.
W 1467 r. Erazm Konopacki (Compaschke) nabył 5,5 łana w Gronowie. Pod koniec XVII w. właścicielami wsi byli: rodzina von Polentzów i von Brunsertów. Wówczas sołtysi Gronowa, posiadający duże uposażenie byli zobowiązani do konnej służby w zbroi. Pod koniec XVIII w. założono tutaj szkołę pod patronatem szlacheckim, w której nauczano w języku polskim. W XIX w. liczba mieszkańców sukcesywnie rosła. W II poł. XIX w. dobrami senioralnymi władał Fresin, który oddał majątek innemu krewnemu o tym samym nazwisku. W majątku hodowano owce. W 1907 r. właścicielem Gronowa i Niewkowa był rotmistrz Georg von Fresin. W tym okresie funkcjonował tutaj mleczarnia. W 1939 r. we wsi znajdowały się 83 gospodarstwa domowe, w tym 44 rolnicze, a las na obszarze wiejskim był własnością starostwa powiatowego.
Kultura
We wsi działa świetlica. Organizowane są tutaj także festyny i pikniki.
Ludzie związani z miejscowością
Na kartach historii wsi zapisał się komtur Bałgi Konrad Kyburg.
Zabytki
We wsi zachowała się pozostałość dworku z początku XIX w.
Bibliografia
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. II, Warszawa 1881, 927 ss.
http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf, 12.09.2013.
