Kosewo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(Kultua)
Linia 7: Linia 7:
 
  |dopełniacz wsi        = Kosewa  
 
  |dopełniacz wsi        = Kosewa  
 
  |zdjęcie              = Panorama Kosewa1.jpg  
 
  |zdjęcie              = Panorama Kosewa1.jpg  
  |opis zdjęcia          = Panorama Kosewa, źródło: www.wikipedia.pl, 12.09.2013.     
+
  |opis zdjęcia          = Panorama Kosewa, źródło: http://www.wikipedia.pl, 12.09.2013.     
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko - mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko - mazurskie  
Linia 30: Linia 30:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
<big>'''Kosewo'''</big> (niem. Kossewen, Rechenberg, Koschouen) – wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]], w [[gmina Mrągowo| gminie Mrągowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie przynależała do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]].
+
<big>'''Kosewo'''</big> (niem. Kossewen, Rechenberg, Koschouen) – wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]], w [[gmina Mrągowo| gminie Mrągowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]].
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
Wieś znajduje się pomiędzy trzema jeziorami: [[Probarskie |Probarskim]], [[Kuc]] i [[Juksty]]. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: cześć zachodnia do linii [[Lipowo]] - Kosewo - [[Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).  
+
Wieś znajduje się pomiędzy trzema jeziorami: [[Jezioro Probarskie |Probarskim]], [[Jezioro Kuc|Kuc]] i [[Jezioro Juksty|Juksty]]. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii [[Lipowo]] - Kosewo - [[Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
=== Dzieje miejscowości ===
Wieś lokowana na 40 włókach jako miejscowość czynszowa. Nazwa jej pochodzi od nazwiska zasadźcy, Grzegorza Kosa z [[Góra | Góry]] w Piskiem, który nabył w 1546 r. 4 łany sołeckie za 88 grzywien. Ziemia Kosewa była przez 10 lat wolna od czynszu. Jednak po upływie 5 lat zobowiązano mieszkańców do tłoki ręcznej na rzecz folwarku w [[Szestno |Szestnie]]. Od 1651 r. funkcjonował tu posterunek leśny podległy rejonowi w [[Krutyń |Krutyni]]. W 1693r. mieszkańcami wsi byli sami Polacy.  W 1739 r. zbudowano szkołę, do której uczęszczały też dzieci z [[Czerwonki |Czerwonek]], [[Śniadowo| Śniodowa]] i [[Zawady]]. W 1818 r. Michał Zalewski uczył w języku polskim. W XIX w. liczba mieszkańców sukcesywnie zwiększała się. W 1785 r. we wsi było 27 domów, w 1815 r. - 33 domy ze 195 mieszkańcami . W 1838 r. 39 domów zamieszkałych przez 239 osób, w 1849 r. 36 budynków mieszkalnych i 224 mieszkańców. W wyniku separacji gruntów, wieś rozbudowała się wzdłuż traktu wiodącego w stronę Mrągowa, tak że w 1866 r. tę część wsi nazywano Kosewem Górnym (Ober Kossewen). Na terenie wsi była gleba o niskiej urodzajności. Dlatego w XIX w. ludność trudniła się także wypalaniem wapna, eksploatacją zasobnych złóż kruszywa - zwłaszcza kamienia polnego i żwiru. Zabudowa wsi ukształtowała się w owym czasie w formie nieregularnego skupiska zagród chłopskich przy [[Jezioro Probarskie |Jeziorze Probarskim]], jako centralna część wsi. W latach 1887-89 zbudowano szosę do [[Baranowo |Baranowa]] i [[Mikołajki| Mikołajek]] a w 1911 r. przekazano do użytku przystanek kolejowy linii [[Mrągowo]] – [[Orzysz]]. Natomiast w 1913 r. położono szosę dojazdową Kosewo - [[Probark]] - [[Bronikowo]]. W 1935 r. we wsi funkcjonowała szkoła dwuklasowa, w której uczyło się 111 dzieci. W Kosewie Górnym wybudowano szkołę jednoklasową, do której uczęszczało 47 dzieci. W 1939 r. łącznie Kosewo liczyło 608 mieszkańców z 158 gospodarstwami domowymi - 101 gospodarstwami rolniczymi.
+
Wieś lokowana na 40 [[włóka| włókach]]. Nazwa wsi pochodzi od nazwiska zasadźcy - Grzegorza Kosa z [[Góra | Góry]] w Piskiem, który nabył w 1546 r. 4 [[łan| łany]] sołeckie za 88 grzywien. Ziemia Kosewa była przez 10 lat wolna od czynszu. Jednak po upływie 5 lat zobowiązano mieszkańców do świadczenia [[tłoka ręczna| tłoki ręcznej]] na rzecz folwarku w [[Szestno |Szestnie]]. Od 1651 r. funkcjonował tu posterunek leśny podległy rejonowi w [[Krutyń |Krutyni]]. W 1693 r. mieszkańcami wsi byli sami Polacy.   
 +
 
 +
<br/>
 +
 
 +
W 1739 r. zbudowano szkołę, do której uczęszczały też dzieci z [[Czerwonki |Czerwonek]], [[Śniadowo| Śniodowa]] i [[Zawady]]. W 1818 r. Michał Zalewski uczył w języku polskim. W XIX w. liczba mieszkańców sukcesywnie zwiększała się. W 1785 r. we wsi było 27 domów, w 1815 r. - 33 domy ze 195 mieszkańcami . W 1838 r. 39 domów zamieszkałych przez 239 osób, w 1849 r. 36 budynków mieszkalnych i 224 mieszkańców. W wyniku separacji gruntów, wieś rozbudowała się wzdłuż traktu wiodącego w stronę Mrągowa, tak że w 1866 r. tę część wsi nazywano Kosewem Górnym (Ober Kossewen). Na terenie wsi była gleba o niskiej urodzajności. Dlatego w XIX w. ludność trudniła się także wypalaniem wapna, eksploatacją zasobnych złóż kruszywa - zwłaszcza kamienia polnego i żwiru. Zabudowa wsi ukształtowała się w owym czasie w formie nieregularnego skupiska zagród chłopskich przy [[Jezioro Probarskie |Jeziorze Probarskim]], jako centralna część wsi. W latach 1887-89 zbudowano szosę do [[Baranowo |Baranowa]] i [[Mikołajki| Mikołajek]] a w 1911 r. przekazano do użytku przystanek kolejowy linii [[Mrągowo]] – [[Orzysz]]. Natomiast w 1913 r. położono szosę dojazdową Kosewo - [[Probark]] - [[Bronikowo]]. W 1935 r. we wsi funkcjonowała szkoła dwuklasowa, w której uczyło się 111 dzieci. W Kosewie Górnym wybudowano szkołę jednoklasową, do której uczęszczało 47 dzieci. W 1939 r. łącznie Kosewo liczyło 608 mieszkańców z 158 gospodarstwami domowymi - 101 gospodarstwami rolniczymi.
  
 
<br/>
 
<br/>

Wersja z 20:42, 12 lis 2013

Kosewo

Panorama Kosewa, źródło: http://www.wikipedia.pl, 12.09.2013.
Panorama Kosewa, źródło: http://www.wikipedia.pl, 12.09.2013.
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko - mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Mrągowo
Sołectwo Kosewo
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Kosewo
Kosewo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Kosewo
Kosewo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kosewo (niem. Kossewen, Rechenberg, Koschouen) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.


Charakterystyka fizjograficzna

Wieś znajduje się pomiędzy trzema jeziorami: Probarskim, Kuc i Juksty. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).

Dzieje miejscowości

Wieś lokowana na 40 włókach. Nazwa wsi pochodzi od nazwiska zasadźcy - Grzegorza Kosa z Góry w Piskiem, który nabył w 1546 r. 4 łany sołeckie za 88 grzywien. Ziemia Kosewa była przez 10 lat wolna od czynszu. Jednak po upływie 5 lat zobowiązano mieszkańców do świadczenia tłoki ręcznej na rzecz folwarku w Szestnie. Od 1651 r. funkcjonował tu posterunek leśny podległy rejonowi w Krutyni. W 1693 r. mieszkańcami wsi byli sami Polacy.


W 1739 r. zbudowano szkołę, do której uczęszczały też dzieci z Czerwonek, Śniodowa i Zawady. W 1818 r. Michał Zalewski uczył w języku polskim. W XIX w. liczba mieszkańców sukcesywnie zwiększała się. W 1785 r. we wsi było 27 domów, w 1815 r. - 33 domy ze 195 mieszkańcami . W 1838 r. 39 domów zamieszkałych przez 239 osób, w 1849 r. 36 budynków mieszkalnych i 224 mieszkańców. W wyniku separacji gruntów, wieś rozbudowała się wzdłuż traktu wiodącego w stronę Mrągowa, tak że w 1866 r. tę część wsi nazywano Kosewem Górnym (Ober Kossewen). Na terenie wsi była gleba o niskiej urodzajności. Dlatego w XIX w. ludność trudniła się także wypalaniem wapna, eksploatacją zasobnych złóż kruszywa - zwłaszcza kamienia polnego i żwiru. Zabudowa wsi ukształtowała się w owym czasie w formie nieregularnego skupiska zagród chłopskich przy Jeziorze Probarskim, jako centralna część wsi. W latach 1887-89 zbudowano szosę do Baranowa i Mikołajek a w 1911 r. przekazano do użytku przystanek kolejowy linii MrągowoOrzysz. Natomiast w 1913 r. położono szosę dojazdową Kosewo - Probark - Bronikowo. W 1935 r. we wsi funkcjonowała szkoła dwuklasowa, w której uczyło się 111 dzieci. W Kosewie Górnym wybudowano szkołę jednoklasową, do której uczęszczało 47 dzieci. W 1939 r. łącznie Kosewo liczyło 608 mieszkańców z 158 gospodarstwami domowymi - 101 gospodarstwami rolniczymi.


Gospodarka

W miejscowości znajduje się 5 pensjonatów, dwa pola kempingowe oraz kilka gospodarstw agroturystycznych i kwater prywatnych do wynajęcia. Wieś ma charakter typowo turystyczny.


Kultura

Obecnie w pobliżu znajduje się Stacja Badawcza Instytutu Parazytologii PAN, która na powierzchni 330 ha prowadzi hodowlę jeleni, danieli, łosi, muflonów, koników polskich oraz koni Przewalskiego. Mieści się tu także Szkoła Podstawowa. W okolicach Kosewa zostało przygotowanych 160 kilometrów ścieżek rowerowo-pieszych. W roku 1999 przez Kosewo biegła trasa odcinka specjalnego BaranowoUżranki 25. Rajdu Kormoran.


Ludzie związani z miejscowością:

W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest Roman Rapkowski.


Zabytki:

We wsi ostał się zabytkowy cmentarz.

Plik:Cmentarz w Kosewie.jpg
Zabytkowy cmentarz, źródło: www.it.mragowo.pl, 12.09.2013.


Bibliografia:

Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IV, Warszawa 1883, 960 ss.


Zobacz też

http://www.mragowotm.pl
Kinlis (dyskusja) 11:05, 21 wrz 2013 (CEST)