Ohar: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę "{{Zwierzę infobox |nazwa zwyczajowa = Błotniak stawowy |nazwa łacińska = ''Circus aeruginosus'' |TSN = |zoolog ...")
 
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Zwierzę infobox
 
{{Zwierzę infobox
  |nazwa zwyczajowa      = Błotniak stawowy
+
  |nazwa zwyczajowa      = Ohar
  |nazwa łacińska        = ''Circus aeruginosus''
+
  |nazwa łacińska        = ''Tadorna tadorna''
 
  |TSN                    =  
 
  |TSN                    =  
 
  |zoolog                = Linnaeus, 1758
 
  |zoolog                = Linnaeus, 1758
 
  |okres istnienia        =  
 
  |okres istnienia        =  
  |grafika                = lubus.jpg
+
  |grafika                = ohar.jpg
  |opis grafiki          = Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:B%C5%82otniak_stawowy_%28_Circus_aeruginosus_%29.jpg]
+
  |opis grafiki          = '''Samica'''.<br>Fot. André Karwath. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Tadorna_tadorna_%28aka%29.jpg Commons Wikimedia]
 
  |typ                    = strunowce
 
  |typ                    = strunowce
 
  |podtyp                = kręgowce
 
  |podtyp                = kręgowce
 
  |gromada                = ptaki
 
  |gromada                = ptaki
  |rząd                  = szponiaste
+
  |rząd                  = blaszkodziobe
  |rodzina                = jastrzębiowate
+
  |rodzina                = kaczkowate
  |rodzaj                = ''Circus''
+
  |rodzaj                = ''Tadorna''
  |gatunek                = błotniak stawowy
+
  |gatunek                = ohar
  |synonimy              = ''Falco aeruginosus'' Linnaeus, 1758
+
  |synonimy              = ''Anas Tadorna'' Linnaeus, 1758; podgorzelec, kaczka norowa
 
  |wikispecies            =  
 
  |wikispecies            =  
 
  |commons                =  
 
  |commons                =  
}}<br/>
+
}}
 
+
'''Ohar''' (''Tadorna tadorna'') – gatunek wędrownego (poza skrajnie zachodnimi i południowymi populacjami) ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (''Anatidae''). Osiąga długość ciała ok. 58-70 cm.
 
+
<br/><br/>
 
+
[[Plik: tador.jpg|thumb|290px|right| Samiec ohara.<br>Fot. Dick Daniels. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Common_Shelduck_%28Tadorna_tadorna%29_RWD2.jpg Commons Wikimedia]]]
'''Błotniak stawowy''' (''Circus aeruginosus'') - duży ptak z rodziny jastrzębiowatych (''Accipitridae''), rzędu ptaków drapieżnych (''Falconiformes''). Długość ciała – do 55 cm.
 
<br/>
 
 
 
 
== Charakterystyka ==
 
== Charakterystyka ==
Największy i najcięższy błotniak o długich skrzydłach (rozpiętość - do 130 cm) oraz wąskim i lekko zaokrąglonym ogonie. Wyraźny dymorfizm płciowy; samica jest nieco większa od samca, ciemnobrązowa z kremowo-żółtym wierzchem głowy, gardłem i przednimi brzegami skrzydeł. Ma częściowo jasne nadgarstki i plamę na piersi. Samiec ma brązowy grzbiet, trójbarwny wierzch skrzydeł - które są popielatoszare z czarnymi ostro odgraniczającymi się końcami i jasną częścią środkową - oraz niebieskawo-popielaty ogon, żółto-białą głowę i pierś. Nogi żółte, wokół oczu wyraźna szlara. Wielkością dorównuje myszołowowi, choć ma smuklejsze ciało, węższe skrzydła i dłuższy ogon.
+
Kaczka większa od krzyżówki, o bardzo skontrastowanym ubarwieniu ułatwiającym jej identyfikację. Ubarwienie w większości białe, z głową i górną częścią szyi czarną o zielonym połysku (u samicy bardziej czarno-brązową), rdzawobrązową przepaską na piersi, skrzydła i pasy na grzbiecie czarne. Dziób czerwony, u samca ozdobiony guzem na czole. Dymorfizm płciowy jest słabo zaznaczony, samiec jest tylko nieco większy, a samica ma brunatną plamę na brzuchu i białe obrzeżenie rudego pasa na piersi.
<br/>
 
  
Gatunek ten jest związany ze środowiskiem wodnym. Pokarm zdobywa na polach, łąkach i bagnach – unika lasów. Odżywia się głównie drobnymi ssakami, zwłaszcza gryzoniami (np. piżmakami), płazami (w tym żabami), rybami i owadami, a także jajami i pisklętami innych ptaków. Poluje nad polami, wydmami i łąkami, posługując się słuchem, podobnie jak sowy. Gniazdo, zbudowane z roślin wodnych, zakłada na ziemi lub wśród gęstych trzcin jezior, bagien i stawów.
+
Gatunek występuje na wybrzeżach morskich, gdzie gniazduje nad zatokami i jeziorami przymorskimi, a w okresie przelotów widuje się go w głębi lądu na stawach, dużych rzekach, jeziorach i zbiornikach zaporowych. Żywi się głównie drobnymi bezkręgowcami, żerując na lądzie lub w płytkiej wodzie, ale również roślinami, szczególnie wodorostami.  
<br/>
 
 
 
 
 
[[Plik: aeruprey.jpg]]
 
<br/>
 
'''Błotniak stawowy ze zdobyczą''' Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Circus_aeruginosus_with_prey.JPG]
 
<br/>
 
  
 +
Gniazdo zakłada zwykle w jamie wykopanej przez samicę lub w króliczej, borsuczej czy lisiej norze o głębokości do 4 m. W przypadku braku nory zakłada lęg na powierzchni ziemi, dość często w rozbitych bunkrach, opuszczonych chatach, szczelinach skalnych lub między kamieniami. Rzadziej gniazduje w dziuplach drzew i gęstych krzewach. Gniazdo może znajdować się do 3 km od brzegu. Ohar wraca na tereny lęgowe parami w marcu, kwietniu.
  
 
== Występowanie==
 
== Występowanie==
Zamieszkuje strefę umiarkowaną i subtropikalną - Europę poza [[Półwysep Skandynawski|Półwyspem Skandynawskim]] oraz środkową Azję. Najbardziej wysunięte lęgowiska znajdują się w północnej Afryce i na środkowym Wschodzie. Ptak wędrowny, północne populacje pokonują 5000 km. Przyloty od połowy marca i w kwietniu, a odloty od lipca do połowy października. Populacja europejska zimuje w Afryce, a częściowo także na europejskich wybrzeżach [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]].  
+
Zamieszkuje wybrzeża Morza Północnego, Bałtyku i Morza Śródziemnego oraz pas od Morza Czarnego do północno-wschodnich Chin. Zimuje w zachodniej i południowej Europie nad Morzem Śródziemnym, w północnej Afryce, Azji Środkowej oraz na subkontynencie indyjskim. Latem, podczas pierzenia, największe stada spotyka się na wybrzeżu Morza Północnego między ujściami Łaby i Wezery. Przyloty w marcu i kwietniu, odloty w październiku, listopadzie.
<br/>
 
 
 
W Polsce nieliczny ptak lęgowy niżu, lokalnie średnio liczny, występujący tu od marca do października. Wyraźnie liczniejszy jest na zachodzie i północnym wschodzie kraju. Najczęściej widuje się go nad trzcinowiskami, jak co pewien czas zapada w gąszcz roślinności.
 
<br/>
 
  
Na Warmii i Mazurach ohar występuje m.in. na obszarze [[Natura 2000 Wysoczyzna Elbląska]] należącym do sieci [[Natura 2000]] oraz w [[Rezerwat Zatoka Elbląska|Rezerwacie Zatoka Elbląska]].
+
W Polsce występuje bardzo nielicznie (łącznie 30–50 par), głównie na Wybrzeżu Bałtyku – skupiska lęgowe odkryto w rejonie Zatoki Puckiej, u ujścia Wisły, nad jeziorami Łebsko, Gardno, Jamno i Lubiatowskie, a najstarsze lęgowiska znajdują się na Helu. W głębi kraju pojawia się sporadycznie i nieregularnie.
<br/>
 
  
W Polsce gatunek objęty całkowitą ochroną gatunkową (rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r.), wymieniony w Dyrektywie Ptasiej, zagrożony przez wykaszanie i wypalanie szuwarów na stawach i innych zbiornikach wodnych, osuszanie niewielkich mokradeł oraz regulowanie małych cieków wodnych.
+
Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] ohara odnotowano m.in. na obszarze [[Natura 2000 Wysoczyzna Elbląska]] należącym do sieci [[Natura 2000]] oraz w [[Rezerwat Zatoka Elbląska|Rezerwacie Zatoki Elbląskiej]].
 
<br/>
 
<br/>
  
== Ciekawostki ==
+
W Polsce objęty całkowitą ochroną gatunkową, wymieniony w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt, potencjalnie zagrożony z powodu niewielkiej populacji i presji człowieka w miejscach gniazdowania.
Łacińska nazwa rodzajowa ''Circus'' odnosi się do krążenia w powietrzu, mimo że błotniaki nie mają tego w zwyczaju.
 
 
<br/>
 
<br/>
Błotniak jest jedynym ptakiem drapieżnym zakładającym gniazda w trzcinach.
+
== Zobacz też ==
<br/>
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Ohar#cite_note-pwn-4 Ohar, pl.wikipedia.pl] [23.07.2014]<br/>
Błotniaki, mylone przez ludzi ze szkodliwymi jastrzębiami, z tego powodu od wieków były na wsi tępione i odławiane w różnego rodzaju pułapki.
+
[http://www.ptaki-polski.com/aa_ohar/ ptaki-polski.pl] [23.07.2014]<br/>  
<br/>
+
[http://ptaki.info/ohar ptaki.info] [23.07.2014]<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
Richarz Klaus, ''Ptaki - przewodnik'', Warszawa, Wydawnictwo Muza, 2009.
+
Richarz Klaus, ''Ptaki przewodnik'', Warszawa 2009.<br/>
<br/>
+
Stastny Karel, ''Ptaki wodne'', Warszawa 1993.<br/>
 
+
Sterry P., Cleave A., Clements A., Goodfellow P., ''Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany'', Warszawa 2002.<br/>
== Zobacz też ==
 
Dziennik Ustaw 2004, nr 220, poz. 2237 [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20042202237]
 
<br/>
 
[http://pl.wikipedia.org/wiki/B%C5%82otniak_stawowy]
 
<br/>
 
[http://www.ptakipolski.pl/blotniak-stawowy/]
 
<br/>
 
[http://ptaki.info/b%C5%82otniak_stawowy]
 
<br/>
 
  
  
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Zwierzęta Warmii i Mazur]] [[Kategoria: Ptaki Polski]] [[Kategoria: Natura 2000]]
+
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Zwierzęta Warmii i Mazur]] [[Kategoria: Powiat elbląski]]

Aktualna wersja na dzień 23:43, 3 mar 2015

Ohar

Tadorna tadorna`
Linnaeus, 1758
Tadorna tadorna Linnaeus, 1758
Samica.Fot. André Karwath. Źródło: Commons Wikimedia
Samica.
Fot. André Karwath. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Domena eukarionty
Królestwo zwierzęta
Typ strunowce
Podtyp kręgowce
Gromada ptaki
Rząd blaszkodziobe
Rodzina kaczkowate
Rodzaj Tadorna
Gatunek ohar
Synonimy

Anas Tadorna Linnaeus, 1758; podgorzelec, kaczka norowa

Ohar (Tadorna tadorna) – gatunek wędrownego (poza skrajnie zachodnimi i południowymi populacjami) ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Osiąga długość ciała ok. 58-70 cm.

Samiec ohara.
Fot. Dick Daniels. Źródło: Commons Wikimedia

Charakterystyka

Kaczka większa od krzyżówki, o bardzo skontrastowanym ubarwieniu ułatwiającym jej identyfikację. Ubarwienie w większości białe, z głową i górną częścią szyi czarną o zielonym połysku (u samicy bardziej czarno-brązową), rdzawobrązową przepaską na piersi, skrzydła i pasy na grzbiecie czarne. Dziób czerwony, u samca ozdobiony guzem na czole. Dymorfizm płciowy jest słabo zaznaczony, samiec jest tylko nieco większy, a samica ma brunatną plamę na brzuchu i białe obrzeżenie rudego pasa na piersi.

Gatunek występuje na wybrzeżach morskich, gdzie gniazduje nad zatokami i jeziorami przymorskimi, a w okresie przelotów widuje się go w głębi lądu na stawach, dużych rzekach, jeziorach i zbiornikach zaporowych. Żywi się głównie drobnymi bezkręgowcami, żerując na lądzie lub w płytkiej wodzie, ale również roślinami, szczególnie wodorostami.

Gniazdo zakłada zwykle w jamie wykopanej przez samicę lub w króliczej, borsuczej czy lisiej norze o głębokości do 4 m. W przypadku braku nory zakłada lęg na powierzchni ziemi, dość często w rozbitych bunkrach, opuszczonych chatach, szczelinach skalnych lub między kamieniami. Rzadziej gniazduje w dziuplach drzew i gęstych krzewach. Gniazdo może znajdować się do 3 km od brzegu. Ohar wraca na tereny lęgowe parami w marcu, kwietniu.

Występowanie

Zamieszkuje wybrzeża Morza Północnego, Bałtyku i Morza Śródziemnego oraz pas od Morza Czarnego do północno-wschodnich Chin. Zimuje w zachodniej i południowej Europie nad Morzem Śródziemnym, w północnej Afryce, Azji Środkowej oraz na subkontynencie indyjskim. Latem, podczas pierzenia, największe stada spotyka się na wybrzeżu Morza Północnego między ujściami Łaby i Wezery. Przyloty w marcu i kwietniu, odloty w październiku, listopadzie.

W Polsce występuje bardzo nielicznie (łącznie 30–50 par), głównie na Wybrzeżu Bałtyku – skupiska lęgowe odkryto w rejonie Zatoki Puckiej, u ujścia Wisły, nad jeziorami Łebsko, Gardno, Jamno i Lubiatowskie, a najstarsze lęgowiska znajdują się na Helu. W głębi kraju pojawia się sporadycznie i nieregularnie.

Na Warmii i Mazurach ohara odnotowano m.in. na obszarze Natura 2000 Wysoczyzna Elbląska należącym do sieci Natura 2000 oraz w Rezerwacie Zatoki Elbląskiej.

W Polsce objęty całkowitą ochroną gatunkową, wymieniony w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt, potencjalnie zagrożony z powodu niewielkiej populacji i presji człowieka w miejscach gniazdowania.

Zobacz też

Ohar, pl.wikipedia.pl [23.07.2014]
ptaki-polski.pl [23.07.2014]
ptaki.info [23.07.2014]

Bibliografia

Richarz Klaus, Ptaki – przewodnik, Warszawa 2009.
Stastny Karel, Ptaki wodne, Warszawa 1993.
Sterry P., Cleave A., Clements A., Goodfellow P., Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany, Warszawa 2002.