Archiwum Państwowe w Olsztynie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia) |
|||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|Rok_zalozenia = 1948 r. | |Rok_zalozenia = 1948 r. | ||
}} | }} | ||
| + | [[Image:ap.jpg|thumb|right|290px|Źródło: [http://olsztyn.ap.gov.pl/dni-rodziny olsztyn.ap.gov.pl]]] | ||
''' Archiwum Państwowe w Olsztynie ''' – urząd administracji rządowej powołany w celu kształtowania państwowego zasobu archiwalnego, działający na terenie pokrywającym się z obszarem województwa olsztyńskiego w granicach administracyjnych z lat 1975–1998. | ''' Archiwum Państwowe w Olsztynie ''' – urząd administracji rządowej powołany w celu kształtowania państwowego zasobu archiwalnego, działający na terenie pokrywającym się z obszarem województwa olsztyńskiego w granicach administracyjnych z lat 1975–1998. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Historia == | == Historia == | ||
Utworzone decyzją Ministra Oświaty Stanisława Skrzeszewskiego (zarządzenie z dnia 15 listopada 1948 r., MP nr A-81, poz. 754) jako Archiwum Państwowe w Olsztynie, w latach 1952-1983 działało pod nazwą Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Olsztynie. Od 1983 r. do dziś ponownie jako Archiwum Państwowe w Olsztynie.<br/> | Utworzone decyzją Ministra Oświaty Stanisława Skrzeszewskiego (zarządzenie z dnia 15 listopada 1948 r., MP nr A-81, poz. 754) jako Archiwum Państwowe w Olsztynie, w latach 1952-1983 działało pod nazwą Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Olsztynie. Od 1983 r. do dziś ponownie jako Archiwum Państwowe w Olsztynie.<br/> | ||
| − | Terenowe struktury APO zmieniały się w czasie, w latach ’50-tych XX w. działały one pod nazwą Powiatowych Archiwów Państwowych [PAP]: w [[Morąg|Morągu]] (od 1 grudnia 1954 r.), w [[Mrągowo|Mrągowie]] (od 1 sierpnia 1952 r.) i [[Szczytno|Szczytnie]] (od 1 września 1953 r.) | + | |
| − | W 1961 r. PAP [[Morąg]] przekształcono w Oddział Terenowy APO. PAP [[Morąg|Mrągowo]] i [[Szczytno]] po roku 1975 przekształcono w ekspozytury, a od 1982 r. funkcjonowały jako oddziały APO. | + | |
| + | Terenowe struktury APO zmieniały się w czasie, w latach ’50-tych XX w. działały one pod nazwą Powiatowych Archiwów Państwowych [PAP]: w [[Morąg|Morągu]] (od 1 grudnia 1954 r.), w [[Mrągowo|Mrągowie]] (od 1 sierpnia 1952 r.) i [[Szczytno|Szczytnie]] (od 1 września 1953 r.). W 1961 r. PAP [[Morąg]] przekształcono w Oddział Terenowy APO. PAP [[Morąg|Mrągowo]] i [[Szczytno]] po roku 1975 przekształcono w ekspozytury, a od 1982 r. funkcjonowały jako oddziały APO. | ||
| + | |||
| + | |||
W 1989 r. zlikwidowano placówkę w [[Morąg|Morągu]], w 1991 r. w [[Szczytno|Szczytnie]], a w 2004 r. w Mrągowie.<br/> | W 1989 r. zlikwidowano placówkę w [[Morąg|Morągu]], w 1991 r. w [[Szczytno|Szczytnie]], a w 2004 r. w Mrągowie.<br/> | ||
Powstały w 1988 r. Oddział w [[Nidzica|Nidzicy]] stanowi obecnie jedyną placówkę terenową APO, stanowiąc jednocześnie ekspozyturę Archiwum Państwowego w Warszawie.<br/> | Powstały w 1988 r. Oddział w [[Nidzica|Nidzicy]] stanowi obecnie jedyną placówkę terenową APO, stanowiąc jednocześnie ekspozyturę Archiwum Państwowego w Warszawie.<br/> | ||
| − | Pierwszą siedzibę APO stanowiły pomieszczenia olsztyńskiego zamku, użyczone przez [[lkwim:Muzeum Mazurskie w Olsztynie|Muzeum Mazurskie]] (późniejsze [[lkwim:Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie|Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie]]). Przez lata Archiwum pozbawione było własnej siedziby: jej zasób rozproszony był w różnorodnych lokalizacjach (m.in.: były skład solny na podzamczu, dom przedpogrzebowy olsztyńskiej gminy żydowskiej, pomieszczenia byłego [[Komitet Wojewódzki PZPR w Olsztynie|KW PZPR Olsztyn]]). | + | Pierwszą siedzibę APO stanowiły pomieszczenia olsztyńskiego zamku, użyczone przez [[lkwim:Muzeum Mazurskie w Olsztynie|Muzeum Mazurskie]] (późniejsze [[lkwim:Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie|Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie]]). Przez lata Archiwum pozbawione było własnej siedziby: jej zasób rozproszony był w różnorodnych lokalizacjach (m.in.: były skład solny na podzamczu, dom przedpogrzebowy olsztyńskiej gminy żydowskiej, pomieszczenia byłego [[Komitet Wojewódzki PZPR w Olsztynie|KW PZPR Olsztyn]]). |
Własnym budynkiem APO dysponuje od 1996 r. Jest nim były magazyn WPHW. Powierzchnia magazynowa siedziby przy ul. Partyzantów 18 stanowi ponad 3 tys. m2; rezerwa wolnych półek wynosi ok. 2300 mb. | Własnym budynkiem APO dysponuje od 1996 r. Jest nim były magazyn WPHW. Powierzchnia magazynowa siedziby przy ul. Partyzantów 18 stanowi ponad 3 tys. m2; rezerwa wolnych półek wynosi ok. 2300 mb. | ||
| − | + | ||
| + | |||
| + | Archiwum było jedną z instytucji, która zaangażowała się w powołanie Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie. Archiwum reprezentowali [[lkwim:Tadeusz Grygier|Tadeusz Grygier]] i [[lkwim:Antoni Łukaszewski|Antoni Łukaszewski]]. | ||
== Zadania i struktura wewnętrzna Archiwum == | == Zadania i struktura wewnętrzna Archiwum == | ||
| Linia 23: | Linia 29: | ||
<br/> | <br/> | ||
APO posiada jedną placówkę terenową: Oddział w [[lkwim:Archiwum Państwowe w Olsztynie, Oddział w Nidzicy|Nidzicy]]. | APO posiada jedną placówkę terenową: Oddział w [[lkwim:Archiwum Państwowe w Olsztynie, Oddział w Nidzicy|Nidzicy]]. | ||
| − | + | ||
| + | |||
Zasięgiem działania Archiwum jest na terenie [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]] obszar obejmujący:<br/> | Zasięgiem działania Archiwum jest na terenie [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]] obszar obejmujący:<br/> | ||
| − | 1)miasto na prawach powiatu [[Olsztyn]],<br/> | + | 1) miasto na prawach powiatu [[Olsztyn]],<br/> |
| − | 2)wszystkie gminy wchodzące w skład powiatów: [[powiat bartoszycki|bartoszyckiego]], [[powiat kętrzyński|kętrzyńskiego]], [[powiat nidzicki|nidzickiego]], [[powiat olsztyński|olsztyńskiego]] i [[powiat ostródzki|ostródzkiego]],<br/> | + | 2) wszystkie gminy wchodzące w skład powiatów: [[powiat bartoszycki|bartoszyckiego]], [[powiat kętrzyński|kętrzyńskiego]], [[powiat nidzicki|nidzickiego]], [[powiat olsztyński|olsztyńskiego]] i [[powiat ostródzki|ostródzkiego]],<br/> |
| − | 3)miasta [[Iława]] i [[Lubawa]] oraz gminy: [[Iława]], [[Lubawa]] i [[Zalewo]] [[powiat iławski|powiatu iławskiego]],<br/> | + | 3) miasta [[Iława]] i [[Lubawa]] oraz gminy: [[Iława]], [[Lubawa]] i [[Zalewo]] [[powiat iławski|powiatu iławskiego]],<br/> |
| − | 4)miasto [[Lidzbark Warmiński]] oraz gminy: [[Kiwity]], [[Lidzbark Warmiński]] i [[Lubomino]] [[Powiat lidzbarski|powiatu lidzbarskiego]],<br/> | + | 4) miasto [[Lidzbark Warmiński]] oraz gminy: [[Kiwity]], [[Lidzbark Warmiński]] i [[Lubomino]] [[Powiat lidzbarski|powiatu lidzbarskiego]],<br/> |
| − | 5)miasto [[Mrągowo]] oraz gminy: [[Dźwierzuty]], [[Jedwabno]], [[Pasym]], [[Szczytno]], [[Świętajno]] i [[Wielbark]] [[powiat szczycieński|powiatu szczycieńskiego]].<br/> | + | 5) miasto [[Mrągowo]] oraz gminy: [[Dźwierzuty]], [[Jedwabno]], [[Pasym]], [[Szczytno]], [[Świętajno]] i [[Wielbark]] [[powiat szczycieński|powiatu szczycieńskiego]].<br/> |
| + | |||
| + | |||
Do podstawowych zadań APO należy: kształtowanie i nadzór nad państwowym zasobem archiwalnym; przejmowanie, przechowywanie i zabezpieczanie materiałów archiwalnych, ich opracowywanie oraz udostępnianie; prowadzenie działalności naukowej wydawniczej, informacyjnej i popularyzacyjnej o materiałach archiwalnych i archiwach. Ponadto: wydawanie uwierzytelnionych wypisów, odpisów, wyciągów, kopii oraz zaświadczeń z przechowywanych materiałów archiwalnych. | Do podstawowych zadań APO należy: kształtowanie i nadzór nad państwowym zasobem archiwalnym; przejmowanie, przechowywanie i zabezpieczanie materiałów archiwalnych, ich opracowywanie oraz udostępnianie; prowadzenie działalności naukowej wydawniczej, informacyjnej i popularyzacyjnej o materiałach archiwalnych i archiwach. Ponadto: wydawanie uwierzytelnionych wypisów, odpisów, wyciągów, kopii oraz zaświadczeń z przechowywanych materiałów archiwalnych. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 36: | Linia 45: | ||
== Zasób == | == Zasób == | ||
| + | Zręby zasobu powstały dzięki działalności historyków prof. Karola Górskiego oraz [[lkwim:Emilia Sukertowa-Biedrawina|Emilii Sukertowej-Biedrawiny]], którzy w 1946 roku odzyskali akta podworskie i akta sejmiku prowincjonalnego [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. Pozyskano materiały z województwa olsztyńskiego. Część zbiorów trafiła w wyniku windykacji materiałów wywiezionych do Niemiec. Pozyskano częściowo zbiory niemieckiego Archiwum Państwowego w Królewcu. W 1953 roku nadano Archiwum prawa do przechowywania zasobu historycznego. Pozyskano z Gdańska recesy sejmików stanów pruskich z XVI-XVII wieku, akta magistratu olsztyńskiego (zwrócone przez NRD) oraz księgi miast warmińskich (XV-XVII w.). Po 1990 roku przejęto akta PZPR. Zasób archiwalny składa się 2 676 zespołów archiwalnych stanowiących 505 773 j.a. Zakres chronologiczny zasobu obejmuje XIV w. do czasów współczesnych. 1032 zespoły archiwalne zawierają akta sprzed 1945 roku. | ||
| + | |||
| + | Do wyjątkowo cennych zasobów należą: | ||
| + | *Dokument komtura Ostródy Kuno von Lebensteina z 1379 roku (najstarszy dokument w Archiwum) | ||
| + | *Zespół archiwalny Urzędu Konserwatora Zabytków Sztuki i Historii Prowincji Prus wschodnich z lat 1650-1944 | ||
| + | *Zespół Uniwersytetu im. Albrechta w Królewcu z lat 1544-1932 oraz Kuratorium Uniwersytetu Królewieckiego | ||
| + | *Akta wielu wybitnych rodów z terenu Prus Wschodnich (Dohna, Dönhoff, Lehndorf, Finckenstein, Schwerin) | ||
| + | |||
Wg stanu na ostatni dzień 2012 r. stan zasobu Archiwum Państwowego w Olsztynie wraz z oddziałem nidzickim, wynosił 5511,08 mb akt w 3063 zespołach, stanowiących 567 557 j.a., w tym, m.in.: 30 545 map, 2840 fotografii oraz 32 filmy. | Wg stanu na ostatni dzień 2012 r. stan zasobu Archiwum Państwowego w Olsztynie wraz z oddziałem nidzickim, wynosił 5511,08 mb akt w 3063 zespołach, stanowiących 567 557 j.a., w tym, m.in.: 30 545 map, 2840 fotografii oraz 32 filmy. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Osoby związane z organizacją == | == Osoby związane z organizacją == | ||
Od 1948 r. funkcję dyrektora APO pełnili kolejno: [[Władysław Adamczyk]] | Od 1948 r. funkcję dyrektora APO pełnili kolejno: [[Władysław Adamczyk]] | ||
| − | (1948–1950), [[Tadeusz Grygier]] (1950-1966), [[Zygmunt Lietz]] (1966 – 1971), [[Józef Judziński]] (1971 - 2004), [[Marlena Koter]] (2004 – 2012), [[Anna Karpińska]] (p.o.: 2009-2012, dyrektor: 2012-2014). | + | (1948–1950), [[lkwim:Tadeusz Grygier|Tadeusz Grygier]] (1950-1966), [[Zygmunt Lietz]] (1966 – 1971), [[Józef Judziński]] (1971 - 2004), [[Marlena Koter]] (2004 – 2012), [[Anna Karpińska]] (p.o.: 2009-2012, dyrektor: 2012-2014). |
<br/> | <br/> | ||
| − | Od | + | Od 1 października 2014 r. dyrektorem APO jest prof. [[lkwim:Norbert Kasparek|Norbert Kasparek]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 52: | Linia 70: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | ''Archiwum Państwowe w Olsztynie. Informator o zasobie archiwalnym'', opr. M.T. Korejwo, Warszawa 2007.<br/> | + | *''Archiwum Państwowe w Olsztynie. Informator o zasobie archiwalnym'', opr. M.T. Korejwo, Warszawa 2007.<br/> |
| − | ''Olsztyńskie archiwa. Informator'', pod red. D. Kasparek, Olsztyn 2009. | + | *Koter, Marlena: Archiwum Państwowe w Olsztynie / Marlena Koter // W : Olsztyńskie archiwa : informator / pod red. Danuty Kasparek. – Olsztyn : Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Olsztynie ; Wydawnictwo Littera, 2009. – S. 9-33. |
| + | *''Olsztyńskie archiwa. Informator'', pod red. D. Kasparek, Olsztyn 2009. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | [http://olsztyn.ap.gov.pl/ olsztyn.ap.gov.pl] | + | [http://olsztyn.ap.gov.pl/ olsztyn.ap.gov.pl] [22.10.2014] |
<br/> | <br/> | ||
| − | [http://www.archiwa.gov.pl/ archiwa.gov.pl] | + | [http://www.archiwa.gov.pl/ archiwa.gov.pl] [22.10.2014] |
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria:Administracja i polityka]] [[Kategoria: administracja państwowa]]<br/> | + | [[Kategoria:Administracja i polityka]] [[Kategoria: administracja państwowa]][[Kategoria:Urzędy i instytucje rządowe]]<br/> |
Aktualna wersja na dzień 07:50, 31 mar 2015
| Archiwum Państwowe w Olsztynie | |
| | |
 Logo Archiwum Państwowego w Olsztynie
| |
| Rodzaj organizacji | administracja rządowa |
| Rok założenia | 1948 r. |
Archiwum Państwowe w Olsztynie – urząd administracji rządowej powołany w celu kształtowania państwowego zasobu archiwalnego, działający na terenie pokrywającym się z obszarem województwa olsztyńskiego w granicach administracyjnych z lat 1975–1998.
Spis treści
Historia
Utworzone decyzją Ministra Oświaty Stanisława Skrzeszewskiego (zarządzenie z dnia 15 listopada 1948 r., MP nr A-81, poz. 754) jako Archiwum Państwowe w Olsztynie, w latach 1952-1983 działało pod nazwą Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Olsztynie. Od 1983 r. do dziś ponownie jako Archiwum Państwowe w Olsztynie.
Terenowe struktury APO zmieniały się w czasie, w latach ’50-tych XX w. działały one pod nazwą Powiatowych Archiwów Państwowych [PAP]: w Morągu (od 1 grudnia 1954 r.), w Mrągowie (od 1 sierpnia 1952 r.) i Szczytnie (od 1 września 1953 r.). W 1961 r. PAP Morąg przekształcono w Oddział Terenowy APO. PAP Mrągowo i Szczytno po roku 1975 przekształcono w ekspozytury, a od 1982 r. funkcjonowały jako oddziały APO.
W 1989 r. zlikwidowano placówkę w Morągu, w 1991 r. w Szczytnie, a w 2004 r. w Mrągowie.
Powstały w 1988 r. Oddział w Nidzicy stanowi obecnie jedyną placówkę terenową APO, stanowiąc jednocześnie ekspozyturę Archiwum Państwowego w Warszawie.
Pierwszą siedzibę APO stanowiły pomieszczenia olsztyńskiego zamku, użyczone przez Muzeum Mazurskie (późniejsze Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie). Przez lata Archiwum pozbawione było własnej siedziby: jej zasób rozproszony był w różnorodnych lokalizacjach (m.in.: były skład solny na podzamczu, dom przedpogrzebowy olsztyńskiej gminy żydowskiej, pomieszczenia byłego KW PZPR Olsztyn).
Własnym budynkiem APO dysponuje od 1996 r. Jest nim były magazyn WPHW. Powierzchnia magazynowa siedziby przy ul. Partyzantów 18 stanowi ponad 3 tys. m2; rezerwa wolnych półek wynosi ok. 2300 mb.
Archiwum było jedną z instytucji, która zaangażowała się w powołanie Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie. Archiwum reprezentowali Tadeusz Grygier i Antoni Łukaszewski.
Zadania i struktura wewnętrzna Archiwum
W ramach APO działa sześć oddziałów merytorycznych (I – nadzoru archiwalnego, II – opracowania zasobu, III – ewidencji, informacji i udostępniania, IV – przechowywania i zabezpieczania zasobu, V – konserwacji archiwaliów, VI - informatyzacji i digitalizacji) oraz dwa działy administracyjne (księgowości i administracyjno - gospodarczy).
APO posiada jedną placówkę terenową: Oddział w Nidzicy.
Zasięgiem działania Archiwum jest na terenie województwa warmińsko-mazurskiego obszar obejmujący:
1) miasto na prawach powiatu Olsztyn,
2) wszystkie gminy wchodzące w skład powiatów: bartoszyckiego, kętrzyńskiego, nidzickiego, olsztyńskiego i ostródzkiego,
3) miasta Iława i Lubawa oraz gminy: Iława, Lubawa i Zalewo powiatu iławskiego,
4) miasto Lidzbark Warmiński oraz gminy: Kiwity, Lidzbark Warmiński i Lubomino powiatu lidzbarskiego,
5) miasto Mrągowo oraz gminy: Dźwierzuty, Jedwabno, Pasym, Szczytno, Świętajno i Wielbark powiatu szczycieńskiego.
Do podstawowych zadań APO należy: kształtowanie i nadzór nad państwowym zasobem archiwalnym; przejmowanie, przechowywanie i zabezpieczanie materiałów archiwalnych, ich opracowywanie oraz udostępnianie; prowadzenie działalności naukowej wydawniczej, informacyjnej i popularyzacyjnej o materiałach archiwalnych i archiwach. Ponadto: wydawanie uwierzytelnionych wypisów, odpisów, wyciągów, kopii oraz zaświadczeń z przechowywanych materiałów archiwalnych.
W 2003 roku do zadań Archiwum włączono prowadzenie spraw w zakresie przechowywania dokumentacji o czasowym okresie przechowywania zlikwidowanych przedsiębiorców i pracodawców.
Zasób
Zręby zasobu powstały dzięki działalności historyków prof. Karola Górskiego oraz Emilii Sukertowej-Biedrawiny, którzy w 1946 roku odzyskali akta podworskie i akta sejmiku prowincjonalnego Prus Książęcych. Pozyskano materiały z województwa olsztyńskiego. Część zbiorów trafiła w wyniku windykacji materiałów wywiezionych do Niemiec. Pozyskano częściowo zbiory niemieckiego Archiwum Państwowego w Królewcu. W 1953 roku nadano Archiwum prawa do przechowywania zasobu historycznego. Pozyskano z Gdańska recesy sejmików stanów pruskich z XVI-XVII wieku, akta magistratu olsztyńskiego (zwrócone przez NRD) oraz księgi miast warmińskich (XV-XVII w.). Po 1990 roku przejęto akta PZPR. Zasób archiwalny składa się 2 676 zespołów archiwalnych stanowiących 505 773 j.a. Zakres chronologiczny zasobu obejmuje XIV w. do czasów współczesnych. 1032 zespoły archiwalne zawierają akta sprzed 1945 roku.
Do wyjątkowo cennych zasobów należą:
- Dokument komtura Ostródy Kuno von Lebensteina z 1379 roku (najstarszy dokument w Archiwum)
- Zespół archiwalny Urzędu Konserwatora Zabytków Sztuki i Historii Prowincji Prus wschodnich z lat 1650-1944
- Zespół Uniwersytetu im. Albrechta w Królewcu z lat 1544-1932 oraz Kuratorium Uniwersytetu Królewieckiego
- Akta wielu wybitnych rodów z terenu Prus Wschodnich (Dohna, Dönhoff, Lehndorf, Finckenstein, Schwerin)
Wg stanu na ostatni dzień 2012 r. stan zasobu Archiwum Państwowego w Olsztynie wraz z oddziałem nidzickim, wynosił 5511,08 mb akt w 3063 zespołach, stanowiących 567 557 j.a., w tym, m.in.: 30 545 map, 2840 fotografii oraz 32 filmy.
Osoby związane z organizacją
Od 1948 r. funkcję dyrektora APO pełnili kolejno: Władysław Adamczyk
(1948–1950), Tadeusz Grygier (1950-1966), Zygmunt Lietz (1966 – 1971), Józef Judziński (1971 - 2004), Marlena Koter (2004 – 2012), Anna Karpińska (p.o.: 2009-2012, dyrektor: 2012-2014).
Od 1 października 2014 r. dyrektorem APO jest prof. Norbert Kasparek.
Siedziba
10-521 Olsztyn, ul. Partyzantów 18
Nagrody
2009 – „Wawrzyn” - Literacka Nagroda Warmii i Mazur – wyróżnienie dla Archiwum Państwowego w Olsztynie za „szczególne walory edytorskie i poznawcze” książki „Archeologiczne Księgi Inwentarzowe Dawnego Prussia-Museum. Aestorium Hereditas I”
Bibliografia
- Archiwum Państwowe w Olsztynie. Informator o zasobie archiwalnym, opr. M.T. Korejwo, Warszawa 2007.
- Koter, Marlena: Archiwum Państwowe w Olsztynie / Marlena Koter // W : Olsztyńskie archiwa : informator / pod red. Danuty Kasparek. – Olsztyn : Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Olsztynie ; Wydawnictwo Littera, 2009. – S. 9-33.
- Olsztyńskie archiwa. Informator, pod red. D. Kasparek, Olsztyn 2009.
Zobacz też
olsztyn.ap.gov.pl [22.10.2014]
archiwa.gov.pl [22.10.2014]
