Łęgajny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "{{Wieś infobox |nazwa = Łęgajny |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = |...") |
(→Zabytki) |
||
| (Nie pokazano 6 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 32: | Linia 32: | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
==Położenie== | ==Położenie== | ||
| − | Miejscowość położona | + | Miejscowość położona w centralnej części województwa warmińsko-mazurskiego, około 4 km na południowy-wschód od [[Barczewo|Barczewa]], przy drodze krajowej nr 16. |
==Dzieje miejscowości== | ==Dzieje miejscowości== | ||
| + | Wieś lokowana w roku 1364 roku przez [[Kapitułą Warmińska|kapitułę warmińską]] na 60 włókach ziemi. Zasadźcami wsi byli dwaj Prusowie bracia Gedeke i Hannike. W ogólnej powierzchni wsi mieściła się działka sołtysa o powierzchni 6 wolnych włók na prawie chełmińskim. Osadnicy mieli zapewnione 15 lat wolnizny. W akcie lokacyjnym wsi przewidziano założenie we wsi karczmy. | ||
| + | Według zapisów z lustracji Łęgajn w 1658 roku wieś miała powierzchnię 60 włók. W tym czasie były tam 23 gospodarstwa chłopskie, dwóch dziedzicznych sołtysów oraz jeden wolny właściciel włók z obowiązkiem służby rycerskiej, a także karczma. Chłopi odprowadzali czynsz z 50 włók w wysokości: 241 florenów, 17 groszy i 9 fenigów oraz w naturze 96 kur i 24 gęsi.<br/> | ||
| + | Od 1796 roku właścicielami niewielkiego majątku ziemskiego, funkcjonującego obok gospodarstw chłopskich, była rodzina von Saß. W XIX wieku majątek był w posiadaniu kolejnych rodzin: Jagodyńskich, Goeldelów i Binder. W 1861 roku we wsi mieszkali wyłącznie katolicy, wszyscy mówili w języku polskim. W 1876 roku poświęcono kaplicę pw. św. Bonawentury i Floriana. Ostatnią właścicielką majątku o powierzchni prawie 300 ha w Łęgajnach, przed 1945 rokiem, była Marga von Teubern.<br/> | ||
| + | Po II wojnie światowej we wsi funkcjonowała szkoła podstawowa oraz kombinat ogrodniczo-warzywny. W 1989 roku rozbudowano istniejącą kaplicę, która stała się kościołem [[Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Łęgajnach| parafialnym]] pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego.<br/> | ||
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim. | W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim. | ||
| + | |||
| + | Liczba mieszkańców wsi w poszczególnych latach: | ||
| + | *1818 - 208 osób | ||
| + | *1939 - 731 osób | ||
| + | *1998 - 1072 osoby | ||
| + | |||
| + | We wsi działa m. in.: Gospodarstwo Ogrodnicze Łęgajny Sp. z o.o., hurtownia mrożonek "JUMAR". | ||
| + | |||
| + | ==Ludzie związani z miejscowością== | ||
| + | *[[Franciszek Gollan]] (1884-1957) - ludowy gawędziarz warmiński, rolnik. | ||
| + | |||
| + | ==Edukacja== | ||
| + | *[[Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Łęgajnach]] | ||
| + | |||
| + | ==Zabytki== | ||
| + | *zabytkowa [[Kaplica pw. św. Bonawentury i św. Floriana w Łęgajnach|kaplica pw. św. Bonawentury i św. Floriana w Łęgajnach]] | ||
| + | *dwór z przełomu XIX i XX wieku | ||
| + | *[[Kapliczki|kapliczka]] przydrożna z XIX wieku usytuowana przy drodze w kierunku [[Olsztyn|Olsztyna]] | ||
| + | |||
| + | ==Turystyka== | ||
| + | *zielony szlak rowerowy o długości 27 km - przebieg trasy: [[Barczewo]] – [[Mokiny]] – [[Bogdany]] – [[Kaplityny]] – Łęgajny – [[Barczewko]] – [[Barczewo]] | ||
| + | |||
| + | ==Zobacz też:== | ||
| + | *[[Wały podłużne]] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| Linia 42: | Linia 70: | ||
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]<br/> | Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]<br/> | ||
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]<br/> | Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]<br/> | ||
| + | J. Chłosta, ''Słownik Warmii'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [10.02.2015]<br/> | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [10.02.2015]<br/> | ||
[http://barczewo.bip.net.pl/?a=972 BIP Urzędu Gminy Barczewo] [10.02.2015]<br/> | [http://barczewo.bip.net.pl/?a=972 BIP Urzędu Gminy Barczewo] [10.02.2015]<br/> | ||
[https://www.google.pl/maps Mapy Google Maps] [10.02.2015]<br/> | [https://www.google.pl/maps Mapy Google Maps] [10.02.2015]<br/> | ||
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Barczewo (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Barczewo (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1301-1400]] |
Aktualna wersja na dzień 15:27, 4 kwi 2015
| Łęgajny | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Barczewo |
| Liczba ludności (2010) | 1298 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Łęgajny | |
| Położenie na mapie Polski  Łęgajny | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Łęgajny (niem. Lengeinen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Barczewo. Miejscowość w 2010 roku liczyła 1298 mieszkańców. Funkcję sołtysa sprawuje Andrzej Turek[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona w centralnej części województwa warmińsko-mazurskiego, około 4 km na południowy-wschód od Barczewa, przy drodze krajowej nr 16.
Dzieje miejscowości
Wieś lokowana w roku 1364 roku przez kapitułę warmińską na 60 włókach ziemi. Zasadźcami wsi byli dwaj Prusowie bracia Gedeke i Hannike. W ogólnej powierzchni wsi mieściła się działka sołtysa o powierzchni 6 wolnych włók na prawie chełmińskim. Osadnicy mieli zapewnione 15 lat wolnizny. W akcie lokacyjnym wsi przewidziano założenie we wsi karczmy.
Według zapisów z lustracji Łęgajn w 1658 roku wieś miała powierzchnię 60 włók. W tym czasie były tam 23 gospodarstwa chłopskie, dwóch dziedzicznych sołtysów oraz jeden wolny właściciel włók z obowiązkiem służby rycerskiej, a także karczma. Chłopi odprowadzali czynsz z 50 włók w wysokości: 241 florenów, 17 groszy i 9 fenigów oraz w naturze 96 kur i 24 gęsi.
Od 1796 roku właścicielami niewielkiego majątku ziemskiego, funkcjonującego obok gospodarstw chłopskich, była rodzina von Saß. W XIX wieku majątek był w posiadaniu kolejnych rodzin: Jagodyńskich, Goeldelów i Binder. W 1861 roku we wsi mieszkali wyłącznie katolicy, wszyscy mówili w języku polskim. W 1876 roku poświęcono kaplicę pw. św. Bonawentury i Floriana. Ostatnią właścicielką majątku o powierzchni prawie 300 ha w Łęgajnach, przed 1945 rokiem, była Marga von Teubern.
Po II wojnie światowej we wsi funkcjonowała szkoła podstawowa oraz kombinat ogrodniczo-warzywny. W 1989 roku rozbudowano istniejącą kaplicę, która stała się kościołem parafialnym pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego.
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego[2]. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[3] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim.
Liczba mieszkańców wsi w poszczególnych latach:
- 1818 - 208 osób
- 1939 - 731 osób
- 1998 - 1072 osoby
We wsi działa m. in.: Gospodarstwo Ogrodnicze Łęgajny Sp. z o.o., hurtownia mrożonek "JUMAR".
Ludzie związani z miejscowością
- Franciszek Gollan (1884-1957) - ludowy gawędziarz warmiński, rolnik.
Edukacja
Zabytki
- zabytkowa kaplica pw. św. Bonawentury i św. Floriana w Łęgajnach
- dwór z przełomu XIX i XX wieku
- kapliczka przydrożna z XIX wieku usytuowana przy drodze w kierunku Olsztyna
Turystyka
- zielony szlak rowerowy o długości 27 km - przebieg trasy: Barczewo – Mokiny – Bogdany – Kaplityny – Łęgajny – Barczewko – Barczewo
Zobacz też:
Przypisy
- ↑ BIP Urzędu Gminy Barczewo
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Bibliografia
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
J. Chłosta, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.02.2015]
BIP Urzędu Gminy Barczewo [10.02.2015]
Mapy Google Maps [10.02.2015]
