Księży Lasek: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
(Położenie)
 
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        =     
 
  |dopełniacz wsi        =     
  |zdjęcie              =  
+
  |zdjęcie              = ksiezy lasek.jpg
  |opis zdjęcia          =  
+
  |opis zdjęcia          = Kościół w Księżym Lasku (wybudowany w 1928 r.)<br>Fot. Mieczysław Kalski
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka  
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
'''Księży Lasek''' (dawniej ''Fürstenwalde'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]], w [[Rozogi (gmina wiejska)|gminie Rozogi]]. Miejscowość w 2013 roku liczyła 223 mieszkańców. Funkcję sołtysa sprawuje [[Zdzisław Zęgota]]<ref>[http://www.rozogi.pl/ug_rozogi/index.php?option=com_content&view=article&id=16&Itemid=11 Urząd Gminy Rozogi]</ref>.
+
'''Księży Lasek''' (dawniej ''Fürstenwalde'', Nowa Wieś) – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]], w [[Rozogi (gmina wiejska)|gminie Rozogi]]. Miejscowość w 2013 roku liczyła 223 mieszkańców. Funkcję sołtysa sprawuje [[Zdzisław Zęgota]]<ref>[http://www.rozogi.pl/ug_rozogi/index.php?option=com_content&view=article&id=16&Itemid=11 Urząd Gminy Rozogi]</ref>.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
==Położenie==
 
==Położenie==
Miejscowość położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, około 18 km na południowy-zachód od [[Rozogi|Rozóg]], przy granicy z województwem mazowieckim.
+
Miejscowość położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, około 18 km na południowy-zachód od [[Rozogi (gmina Rozogi)|Rozóg]], przy granicy z województwem mazowieckim.
  
 
==Dzieje miejscowości==
 
==Dzieje miejscowości==
 +
Wieś założona w ramach osadnictwa szkatułowego w 1775 r. pod nazwą Nowa Wieś, (osada wzmiankowana już w 1766 r.) przy dawnej granicy Prus. W 1782 r. we wsi było 21 domów, natomiast w 1939 r. we wsi było 500 mieszkańców.
 +
 +
W 1816 została założona nowa parafia luterańska w celu przeciwdziałania sekcie "świętych". Najprwdopodobniej sekta ta w 1811 r. wystepowała w Wawrochach, Lipowcu, Klonie, Wilamowie. Jej wyznawcy sekty nie uznawali instytucji Kościoła. Pastor luterański z Berlina F.S. Oldenberg w 1865 pisał o sekcie "świętych", że pochodzi z dawno minionych czasów. Można sądzić, że byli to potomkowie braci polskich w Prusach. Wraz z założeniem parafii wybudowano drewniany kościół. W 1928 r. wybudowano nowy, murowany, z wieżą. Barokowe wyposażenie pochodzi z kościoła w [[Parafia pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach|Rozogach]].
 +
 +
W kościele znajdują się tablice poświecone poległym w wojnach 1866 i 1870-71 roku oraz  z danymi mieszkańców parafii poległych w czasie I wojny światowej, pochodzących z miejscowości: Księży Lasek (Fürstenwalde), Łuka (Lucka), Suchorowiec (Suchorowitz), Lesiny Wielkie (Groß Leschienen), Lesiny Małe (Klein Leschienen), Zieleniec (Groß Radzienen), Radostowo (Radostowen), Orzeski (Zielonygrund), Nowy Suchoros (Neu-Suchoroß).
 +
 
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ostrołęckiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]  [10.02.2015]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]  [10.02.2015]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim.
 
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ostrołęckiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]  [10.02.2015]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]  [10.02.2015]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim.
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 +
Max Toeppen, ''Historia Mazur'', Olsztyn, 1995. <br/>
 +
Iwona Liżewska, Wiktor Knercer: ''Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej''. Olsztyn, 1998.<br/>
 +
E. Sadlowski, ''Denkmäler und Gedenktafeln im Kreis Ortelsburg, Ostpreussen'', Leer 2008, s. 19.<br>
 
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]<br/>
 
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]<br/>
 
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]  [10.02.2015]<br/>
 
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]  [10.02.2015]<br/>

Aktualna wersja na dzień 12:02, 27 lis 2015

Księży Lasek

Kościół w Księżym Lasku (wybudowany w 1928 r.)Fot. Mieczysław Kalski
Kościół w Księżym Lasku (wybudowany w 1928 r.)
Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat szczycieński
Gmina Rozogi
Liczba ludności (2013) 223
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Księży Lasek
Księży Lasek
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Księży Lasek
Księży Lasek
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Księży Lasek (dawniej Fürstenwalde, Nowa Wieś) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Rozogi. Miejscowość w 2013 roku liczyła 223 mieszkańców. Funkcję sołtysa sprawuje Zdzisław Zęgota[1].

Położenie

Miejscowość położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, około 18 km na południowy-zachód od Rozóg, przy granicy z województwem mazowieckim.

Dzieje miejscowości

Wieś założona w ramach osadnictwa szkatułowego w 1775 r. pod nazwą Nowa Wieś, (osada wzmiankowana już w 1766 r.) przy dawnej granicy Prus. W 1782 r. we wsi było 21 domów, natomiast w 1939 r. we wsi było 500 mieszkańców.

W 1816 została założona nowa parafia luterańska w celu przeciwdziałania sekcie "świętych". Najprwdopodobniej sekta ta w 1811 r. wystepowała w Wawrochach, Lipowcu, Klonie, Wilamowie. Jej wyznawcy sekty nie uznawali instytucji Kościoła. Pastor luterański z Berlina F.S. Oldenberg w 1865 pisał o sekcie "świętych", że pochodzi z dawno minionych czasów. Można sądzić, że byli to potomkowie braci polskich w Prusach. Wraz z założeniem parafii wybudowano drewniany kościół. W 1928 r. wybudowano nowy, murowany, z wieżą. Barokowe wyposażenie pochodzi z kościoła w Rozogach.

W kościele znajdują się tablice poświecone poległym w wojnach 1866 i 1870-71 roku oraz z danymi mieszkańców parafii poległych w czasie I wojny światowej, pochodzących z miejscowości: Księży Lasek (Fürstenwalde), Łuka (Lucka), Suchorowiec (Suchorowitz), Lesiny Wielkie (Groß Leschienen), Lesiny Małe (Klein Leschienen), Zieleniec (Groß Radzienen), Radostowo (Radostowen), Orzeski (Zielonygrund), Nowy Suchoros (Neu-Suchoroß).

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ostrołęckiego[2]. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[3] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim.

Przypisy

  1. Urząd Gminy Rozogi
  2. Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
  3. Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]

Bibliografia

Max Toeppen, Historia Mazur, Olsztyn, 1995.
Iwona Liżewska, Wiktor Knercer: Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej. Olsztyn, 1998.
E. Sadlowski, Denkmäler und Gedenktafeln im Kreis Ortelsburg, Ostpreussen, Leer 2008, s. 19.
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Bank Danych Lokalnych GUS [10.02.2015]
Urząd Gminy Rozogi [10.02.2015]
Mapy Google Maps [10.02.2015]