Związek Samopomocy Chłopskiej Zarząd Wojewódzki w Olsztynie

Związek Samopomocy Chłopskiej Zarząd Wojewódzki w Olsztynie
Michał Sokołowski, prezes ZW ZSCh Olsztyn
Rodzaj organizacji	zrzeszenie
Profil działalności	organizacja zawodowa rolników
Rok założenia	1945

Związek Samopomocy Chłopskiej Zarząd Wojewódzki w Olsztynie [ZW ZSCh Olsztyn] – regionalne ogniwo masowej, pozapartyjnej organizacji zawodowej oraz społeczno-gospodarczej zrzeszającej rolników.

Historia

W dniach 30/31 grudnia 1944 r. obradujący w Lublinie Kongres Chłopski Ziem Wyzwolonych powołał do życia ZSCh. W 1946 r. Związek przejął aktywa i zadania izb rolniczych, dotychczasowego samorządu rolników.

W województwie olsztyńskim (Okręgu Mazurskim) ZSCh zaistniał w lipcu 1945 r., kiedy to powołano w Olsztynie komisaryczny Zarząd Wojewódzki ZSCh. Jego prezesem został Jerzy Burski, a wiceprezesem Michał Sokołowski.

Do końca 1945 r. ZW ZSCh zorganizował 16 zarządów powiatowych, 41 zarządów gminnych oraz 163 kółek Związku skupiających w sumie 5362 członków (rok później Związek zrzeszał ok. 23 tys. rolników). Na przełomie 1945/46 r. w całym województwie odbyły się zjazdy powiatowe ZSCh, na których dotychczasowe zarządy komisaryczne zastąpione zostały nowymi, powołanymi w trybie wyborów. W dniu 3 lutego 1946 r. odbył się zjazd wojewódzki ZSCh z udziałem 144 delegatów wyłonionych w powiatach. Prezesem struktur wojewódzkich wybrano M. Sokołowskiego. Kolejny zjazd wojewódzki odbył się 17/18 listopada 1946 r., M. Sokołowski utrzymał wówczas swoje stanowisko.

O likwidacji Związku zadecydowały uchwały podjęte przez Zarząd Głównych ZSCh w dniach 9/10 listopada 1956 r. Aktywa olsztyńskiego ZW przejął powołany do życia 5 stycznia 1957 r. Wojewódzki Związek Kółek Rolniczych w Olsztynie. W chwili likwidacji ZW SCh Olsztyn skupiał ponad 72 tys. rolników.

Cele i zadania organizacji

Celem ZSCh było zrzeszenie chłopów mało- i średniorolnych w ramach jednolitej organizacji zawodowej, opieka nad gospodarstwami rolnymi powstałymi w wyniku przeprowadzonej reformy rolnej, propagowanie i udostępnianie producentom rolnym zdobyczy nowoczesnej techniki agronomicznej, odbudowa wsi, zagospodarowanie tzw. resztówek, popieranie spółdzielni produkcyjnych (chłopskich), wspomaganie akcji osiedleńczej na tzw. Ziemiach Odzyskanych, podnoszenie poziomu kultury, oświaty i stanu zdrowotnego wsi.

Działalność

ZW SCh Olsztyn swoim działaniem obejmował:

• w zakresie rolnictwa – nadzór nad terminowością wykonywania prac polowych; zaopatrywanie wsi w materiał siewny, środki produkcji, maszyny; organizowanie, koordynowanie, inspirowanie tzw. zobowiązań z okazji istotnych wydarzeń politycznych, świąt państwowych, itp.; współudział w organizacji ośrodków maszynowych; likwidację odłogów; zalesianie; meliorację; popieranie rozwoju hodowli (m.in. poprzez konkursy hodowlane); organizowanie branżowych związków producenckich (hodowcy bydła, hodowcy drobiu, pszczelarze, itd.)
• w zakresie działalności społeczno-kulturalnej – m.in.: współudział w akcji repatriacyjnej i osadniczej; współudział w akcjach wyborczych do rad narodowych i uroczystościach państwowych; organizacja kół gospodyń wiejskich, świetlic, bibliotek, zespołów artystycznych.

Siedziba

Pierwsza siedziba ZW SCh Olsztyn znajdowała się w Olsztynie przy ul. Kajki 6. Od października 1947 r. Władze związku znajdowały się na ul. Artyleryjskiej 3 w Olsztynie.

Bibliografia

A. Karpińska, Wstęp do inwentarza zespołu Związek Samopomocy Chłopskiej Zarząd Wojewódzki w Olsztynie nr 42/901.
M. Porzuczek, Udział Związku Samopomocy Chłopskiej w zagospodarowaniu Warmii i Mazur, Komunikaty Warmińsko-Mazurskie, 1967 r., nr 3(97).

Źródła archiwalne

Archiwum Państwowe w Olsztynie, zespół archiwalny nr 901