Rydwągi: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Rydwągi   
 
  |nazwa                = Rydwągi   
Linia 6: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Rydwąg   
 
  |dopełniacz wsi        = Rydwąg   
  |zdjęcie              = [[File:Rydwągi.jpg|thumb|Rydwągi na starej pocztówce, źródło: www.fotopolska.eu, 12.09.2013.]
+
  |zdjęcie              = Rydwągi.jpg  
|opis zdjęcia          = Rydwągi na starej pocztówce 
+
|opis zdjęcia          = Rydwągi na starej pocztówce. Źródło: [http://warminsko-mazurskie.fotopolska.eu/405969,foto.html www.warminsko-mazurskie.fotopolska.eu] [12.09.2013]  
  |rodzaj miejscowości  = wieś
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = warmińsko - mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = mrągowski
 
  |powiat                = mrągowski
 
  |gmina                = Mrągowo  
 
  |gmina                = Mrągowo  
Linia 15: Linia 14:
 
  |sołectwo              = Rydwągi
 
  |sołectwo              = Rydwągi
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 362
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 29: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Rydwągi'''</big> (niem. Rudwangen) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
+
'''Rydwągi''' (niem. ''Rudwangen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[Mrągowo (gmina wiejska)|gminie Mrągowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Adam Łowicki]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/mragowo_gmina_wiejska/101/Jednostki_pomocnicze/ Wrota Warmii i Mazur] </ref>.
 +
<br/><br/>
  
 +
==Położenie==
 +
Wieś leży nad jeziorem [[Jezioro Rydwągi |Rydwągi]], przy drodze wojewódzkiej nr 591, w odległości ok. 12 km od [[Mrągowo| Mrągowa]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Wieś znajduje się nad Jeziorem Rydwągi. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).  
+
Wieś lokowano ok. 1367 r. [[Winrich von Kniprode]] nadał Heinzowi Gropemu (karczmarzowi) oraz Jankowi (bratankowi Gilera) po 11 [[Włóka|włóki]] na [[Prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]]. Nowi osadnicy zostali zobowiązani do jednej służby w ciężkiej zbroi oraz otrzymali 15 lat [[Wolnizna |wolnizny]]. Nazwa wsi ma pochodzenie pruskie i pierwotnie brzmiała: ''Rauwewange'', ''Rawewang'', ''Ruwewange''. Nazwa została zapożyczona od imienia pruskiego „Rawine”, z sufiksem „wangus” – „dąbrowa”, czyli „Dąbrowa Rawinego”. Świadczy to o pruskiej tradycji osadniczej tego miejsca.  
<br/>
 
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
W 1437 r. w Rydwągach istniały w 4 dobra służebne. W 1482 r. wójt von Drauschwitz nadał przywilej bartnikom zamieszkującym Rydwągi. W XVII w. teren wsi zajmował 44 włóki z 18 gospodarstwami. Mieszkańcy wsi uprawiali rolę i hodowali bydło. Wieś obejmowała wówczas 872 ha. Ok. 1870 r. połączono drogą z Mrągowem i [[Kętrzyn |Kętrzynem]].  
Wieś została założona z dóbr służebnych lokowanych na prawie chełmińskim ok. 1367 r. Wówczas to Wielki mistrz Winryk von Kniprode nadał Heinzowi Gropemu (karczmarzowi) oraz Jankowi (bratankowi Gilera)po 11 włóki zobowiązał każdego z nich do jednej służby w ciężkiej zbroi . Zagwarantował im także 15 lat wolnizny. Nazwa wsi ma pochodzenie pruskie i pierwotnie brzmiała: Rauwewange, Rawewang, Ruwewange. Nazwa została zapożyczona od imienia pruskiego „Rawine”, z sufiksem „wangus” – „dąbrowa”, czyli „Dąbrowa Rawinego”, świadczy to o wcześniejszej, pruskiej tradycji osadniczej tego miejsca. W 1437 r. w Rydwągach istniały w 4 dobra służebne. W 1482 r. przywileje od wójta von Drauschwitza uzyskali bartnicy zamieszkujący Rydwągi. Wówczas to zapewne dobra służebne przekształciły się w wieś czynszową . Wieś rozwijała się ze stulecia na stulecie. W XVII w. Rydwągi miały 44 włóki i 18 gospodarstw. W 1785 r. było to 27 dymów, w 1815 r. – 33 dymy i 192 osoby, a w 1838 r. – 36 dymów i 280 mieszkańców . Pod koniec XIX w. we wsi było 86 domów i 400 mieszkańców . Większy odsetek stanowili katolicy. Mieszkańcy zajmowali się uprawą roli i hodowlą bydła. Wieś obejmowała wówczas 872 ha . Ok 1870 r. wieś połączono drogą z Mrągowem i Kętrzynie. W 1740 r. założono tutaj szkołę jednoklasową, w której w 1818 r. uczył po polsku Andrzej Bierfreud .  W 1907 r. pojawiła się informacje o istniejącym już zapewne wcześniej gospodarstwie folwarcznym, które należało do Jakubowskiego . Gospodarstwo specjalizowało się w hodowli bydła i koni rasowych. Na początku XX w. we wsi istniała stara karczma . Rydwągi należały do parafii w Szestnie. W 1939r. wieś liczyła 327 mieszkańców  - były tu 73 gospodarstwa domowe, w tym 16 gospodarstw chłopskich . II wojna światowa doprowadziła do wyludnienia wsi. Po zakończeniu zmagań wojennych Rydwągi podzielono na dwie części: południową z Państwowym Gospodarstwem Rolnym i północną z gospodarstwami indywidualnymi. Obecna nazwa wsi została nadana po 1948 r. przez Komisję Ustalania Nazw Miejscowości. Zabudowa wsi przedstawia kształt nieregularnego skupiska przy szosie z Mrągowa do Kętrzyna.  
 
  
<br/>
+
W 1740 r. założono tutaj szkołę jednoklasową, w której w 1818 r. uczył po polsku [[Andrzej Bierfreud]]. Na terenie wsi istniało także gospodarstwo Jakubowskiego, które specjalizowało się w hodowli bydła i koni rasowych. Na początku XX w. we wsi istniała stara karczma. Rydwągi należały do parafii w [[Szestno| Szestnie]]. [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojna światowa]] doprowadziła do wyludnienia wsi. Po zakończeniu zmagań wojennych Rydwągi podzielono na dwie części: południową z [[Państwowe Gospodarstwo Rolne |Państwowym Gospodarstwem Rolnym]] i północną z gospodarstwami indywidualnymi. Obecna nazwa wsi została nadana po 1948 r. przez [[Komisja Ustaleń Nazw Miejscowości| Komisję Ustalania Nazw Miejscowości]]. Zabudowa wsi przedstawia kształt nieregularnego skupiska przy szosie z Mrągowa do Kętrzyna.
  
===Gospodarka===
 
  
We wsi znajdują się gospodarstwa agroturystyczne i pensjonaty.
+
Liczba mieszkańców i gospodarstw w kolejnych latach:
  
<br/>
+
*1785 r. – 27 gospodarstw
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
*1815 r. – 33 gospodarstwa, 192 mieszkańców
Z miejscowością związana jest postać Hansa Paula – hodowcy bydła zarodowego i wysokiej klasy koni wyścigowych; z jego koni zdobył złoty medal na Olimpiadzie berlińskiej w 1936 r.  
 
<br/>
 
  
=== Bibliografia: ===
+
*1838 r. – 36 gospodarstw, 280 mieszkańców
''Mrągowo z dziejów miasta i powiatu'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
 
  
http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf, 12.09.2013.
+
*1939 r. – 73 gospodarstwa, 327 mieszkańców
  
 +
==Gospodarka==
 +
We wsi znajdują się gospodarstwa [[Agroturystyka |agroturystyczne]] i pensjonaty.
 +
<br/>
  
<br/>
+
==Ludzie związani z miejscowością==
 +
*[[Hans Paul]] – hodowca bydła zarodowego i wysokiej klasy koni wyścigowych; jeden z jego koni zdobył złoty medal na Olimpiadzie berlińskiej w 1936 r.
  
== Zobacz też ==
+
== Bibliografia ==
www.mragowo.wm.pl
+
''Mrągowo z dziejów miasta i powiatu'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.<br/>
 +
[http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf/ Portal Informacji Turystycznej Mrągowa] [12.09.2013]<br/>
 +
[http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [10.11.2014]
  
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 12:11, 21 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Mrągowo (gmina wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1301-1400]]

Aktualna wersja na dzień 11:52, 3 cze 2016

Rydwągi

Rydwągi na starej pocztówce. Źródło: www.warminsko-mazurskie.fotopolska.eu [12.09.2013]
Rydwągi na starej pocztówce. Źródło: www.warminsko-mazurskie.fotopolska.eu [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Mrągowo
Sołectwo Rydwągi
Liczba ludności (2010) 362
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Rydwągi
Rydwągi
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Rydwągi
Rydwągi
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Rydwągi (niem. Rudwangen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Obecnie funkcję sołtysa pełni Adam Łowicki[1].

Położenie

Wieś leży nad jeziorem Rydwągi, przy drodze wojewódzkiej nr 591, w odległości ok. 12 km od Mrągowa.

Dzieje miejscowości

Wieś lokowano ok. 1367 r. Winrich von Kniprode nadał Heinzowi Gropemu (karczmarzowi) oraz Jankowi (bratankowi Gilera) po 11 włóki na prawie chełmińskim. Nowi osadnicy zostali zobowiązani do jednej służby w ciężkiej zbroi oraz otrzymali 15 lat wolnizny. Nazwa wsi ma pochodzenie pruskie i pierwotnie brzmiała: Rauwewange, Rawewang, Ruwewange. Nazwa została zapożyczona od imienia pruskiego „Rawine”, z sufiksem „wangus” – „dąbrowa”, czyli „Dąbrowa Rawinego”. Świadczy to o pruskiej tradycji osadniczej tego miejsca.

W 1437 r. w Rydwągach istniały w 4 dobra służebne. W 1482 r. wójt von Drauschwitz nadał przywilej bartnikom zamieszkującym Rydwągi. W XVII w. teren wsi zajmował 44 włóki z 18 gospodarstwami. Mieszkańcy wsi uprawiali rolę i hodowali bydło. Wieś obejmowała wówczas 872 ha. Ok. 1870 r. połączono ją drogą z Mrągowem i Kętrzynem.

W 1740 r. założono tutaj szkołę jednoklasową, w której w 1818 r. uczył po polsku Andrzej Bierfreud. Na terenie wsi istniało także gospodarstwo Jakubowskiego, które specjalizowało się w hodowli bydła i koni rasowych. Na początku XX w. we wsi istniała stara karczma. Rydwągi należały do parafii w Szestnie. II wojna światowa doprowadziła do wyludnienia wsi. Po zakończeniu zmagań wojennych Rydwągi podzielono na dwie części: południową z Państwowym Gospodarstwem Rolnym i północną z gospodarstwami indywidualnymi. Obecna nazwa wsi została nadana po 1948 r. przez Komisję Ustalania Nazw Miejscowości. Zabudowa wsi przedstawia kształt nieregularnego skupiska przy szosie z Mrągowa do Kętrzyna.


Liczba mieszkańców i gospodarstw w kolejnych latach:

  • 1785 r. – 27 gospodarstw
  • 1815 r. – 33 gospodarstwa, 192 mieszkańców
  • 1838 r. – 36 gospodarstw, 280 mieszkańców
  • 1939 r. – 73 gospodarstwa, 327 mieszkańców

Gospodarka

We wsi znajdują się gospodarstwa agroturystyczne i pensjonaty.

Ludzie związani z miejscowością

  • Hans Paul – hodowca bydła zarodowego i wysokiej klasy koni wyścigowych; jeden z jego koni zdobył złoty medal na Olimpiadzie berlińskiej w 1936 r.

Bibliografia

Mrągowo z dziejów miasta i powiatu, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
Portal Informacji Turystycznej Mrągowa [12.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [10.11.2014]

Przypisy