Tylice: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Tylice   
 
  |nazwa                = Tylice   
Linia 8: Linia 6:
 
  |dopełniacz wsi        = Tylic   
 
  |dopełniacz wsi        = Tylic   
 
  |zdjęcie              = Figura Tylice.jpg   
 
  |zdjęcie              = Figura Tylice.jpg   
  |opis zdjęcia          = Figura św. Michała Archanioła, źródło: www.gwizdziny.bil - wm.pl, 12.09.2013.    
+
  |opis zdjęcia          = Figura św. Michała Archanioła. Fot. Andrzej Urbański. Źródło: [http://www.gwizdziny.bil-wm.pl/index.php?inf=1&idsl=2&id=20 www.gwizdziny.bil-wm.pl] [12.09.2013]    
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = warmińsko - mazurskie  
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |powiat                = nowomiejski
 
  |powiat                = nowomiejski
 
  |gmina                = Nowe Miasto Lubawskie  
 
  |gmina                = Nowe Miasto Lubawskie  
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              = Tylce
 
  |sołectwo              = Tylce
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 629
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 56
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 56
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Tylice'''</big> (niem. Tillitz) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[gmina Nowe Miasto Lubawskie |gminie Nowe Miasto Lubawskie]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa toruńskiego.
+
'''Tylice'''  (niem. ''Tillitz'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[Nowe Miasto Lubawskie (gmina wiejska)|gminie Nowe Miasto Lubawskie]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do województwa toruńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 629 mieszkańców. Obecnie funkcje sołtysa pełni [[Ewa Makowska]]<ref>[http://gminanml.pl/soectwa/soectwo-tylice.html/ Strona Gminy Nowe Miasto Lubawskie] [12.09.2013]</ref>.
 +
<br/><br/>
  
 +
==Położenie==
 +
Miejscowość położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 538, w odległości ok. 5 km od [[Nowe Miasto Lubawskie| Nowego Miasta Lubawskiego]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Miejscowość położona jest na terenie [[gmina Nowe Miasto Lubawskie|gminy Nowe Miasto Lubawskie]], która posiada niezwykle urozmaiconą rzeźbę. Obszar gminy obejmuje [[Pojezierze Brodnickie]], [[Garb Lubawski]] i głęboko wciętą dolinę[[Drwęca |Drwęcy]]. Na terenie gminy występują takie formy jak ozy i kemy, powstałe podczas zlodowacenia w zagłębieniach i szczelinach martwego lodu. Na południe od [[Nowy Dwór Bratiański |Nowego Dworu Bratiańskiego]] znajduje się oz (eksploatowany jako żwirownia), natomiast na północ od wsi [[Chrośle]] i na południe od [[Jamielnik |Jamielnika]] występują kemy. Oś hydrograficzną gminy stanowi [[rzeka Drwęca]]. Znaczną powierzchnię zaś zajmują mokradła i bagna, występujące głównie w dnach rynien i innych obniżeniach terenu. Stosunkowo niewielką powierzchnię zajmują lasy (14% powierzchni gminy). Ponadto 65% powierzchni gminy stanowi obszar chronionego krajobrazu.
+
W 1319 r. w Tylicach funkcjonował już kościół. Nieznana jest dokładna data lokacji wsi. W 1326 r. Tylice były własnością biskupów chełmińskich. W 1488 r. biskup chełmiński Stefan z [[Nidzica |Nidzicy]] nadał rodzinie Kostków z Tylic prawo patronatu nad kościołem. Jeszcze w XVIII w. Tylice były własnością biskupa chełmińskiego.
 +
 
 +
W 1731 r. we wsi były 43 [[Dym |dymy]]. Pod koniec XIX w. wieś obejmowała 1275 ha: 1048 gruntów ornych, 20 łąk, 3 lasu. W 1885 r. było tu 125 dymów oraz istniały 64 domy. We wsi mieszkało 645 osób: 633 katolików i 12 ewangelików. Od tego samego roku przy kościele funkcjonowało bractwo trzeźwości.  
 +
We wsi była dwuklasowa szkoła.  
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
==Gospodarka==
Pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1319. W tym roku istniał już w Tylicach kościół. Nie znana jest dokładna data lokacji. W 1326 r. Tylice były własnością biskupów chełmińskich a wasalem na tym terenie był Mikołaj. W 1488 r. biskup chełmiński Stefan z [[Nidzica |Nidzicy]] nadaje rodzinie Kostków z Tyliczek prawo patronatu nad kościołem. Jeszcze  w XVIII w. Tylice były własnością biskupa chełmińskiego. W 1731 r. wieś miała 43 dymy. Pod koniec XIX w. wieś obejmowała 1275 ha: 1048 gruntów ornych, 20 łąk, 3 lasu. W 1885 r. było 125 dymów oraz istniały 64 domy. We wsi mieszkało 645 osób: 633 katolików i 12 ewangelików. Od tego samego roku przy kościele funkcjonowało bractwo trzeźwości. We wsi była szkoła 2 – klasowa. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowań wiejskich.
+
Jest tutaj siedziba [[Leśnictwo Tylice |leśnictwa]], należącego do [[Nadleśnictwo Iława|Nadleśnictwa Iława]].
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
===Kultura===
+
==Szkolnictwo==
 
+
Na terenie wsi znajduje się [[Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Tylicach| Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka]].
Na terenie wsi znajduje się kościół parafialny, [[Szkoła Podstawowa]], świetlica wiejska, [[Ochotnicza Straż Pożarna]].
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
==Kultura==
 
+
W Tylicach działa [[Punkt Biblioteczny w Tylicach|Punkt Biblioteczny]], należący do [[lkwim:Gminna Biblioteka Publiczna w Gwiździnach |Gminnej Biblioteki Publicznej w Gwiździnach]].
Sołtysem w kadencji 2011 - 2015 jest [[Ewa Makowska]].
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Zabytki: ===
+
==Religia==
 
+
We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Michała Archanioła w Tylicach |parafii rzymskokatolickiej]].
We wsi napotkamy na pozostałości po zabudowaniach dworskich, na [[kościół p.w. św. Michała Archanioła]], krzyże przydrożne oraz zabudowania gospodarcze z XIX i XX w.
 
[[File:Kościół w Tylicach.jpg|300 px |thumb|Kościół p.w. św. Michała Archanioła, źródło: www.polska.regiopedia.pl, 12.09.2013.]]
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Bibliografia: ===
+
==Zabytki==
 
+
*pozostałości po zabudowaniach dworskich
''Gmina Nowe Miasto Lubawskie. Przewodnik krajoznawczy'', Toruń 1997, 82 ss.  
+
*krzyże przydrożne oraz zabudowania gospodarcze z XIX w. i XX w.
 
+
*[[Kościół pw. św. Michała Archanioła w Tylicach | kościół]]
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XII, Warszawa 1892, 960 ss.  
 
  
<br/>
+
== Ludzie związani z miejscowością ==
 +
*[[lkwim:Bernard Krajnik |Bernard Krajnik]] (1908–1976) – pedagog, społecznik, zbieracz zabytków kultury, autor opracowań etnograficznych
  
== Zobacz też ==
+
== Bibliografia==
http://gminanml.pl
+
''Gmina Nowe Miasto Lubawskie. Przewodnik krajoznawczy'', Toruń 1997. <br/>
 +
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XII, Warszawa 1892.<br/>
 +
[http://www.gwizdziny.bil-wm.pl/  Strona Nowego Miasta Lubawskiego] [12.09.2013] <br/>
 +
[http://www.polska.regiopedia.pl/ Regiopedia] [12.09.2013]<br/>
 +
[http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]
  
<br/>
+
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat nowomiejski]][[Kategoria:Gmina Nowe Miasto Lubawskie]][[Kategoria:Wieś sołecka]]
+
[[Kategoria: Powiat nowomiejski]]
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 13:29, 20 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Nowe Miasto Lubawskie (gmina wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1301-1400]]

Aktualna wersja na dzień 08:01, 2 mar 2016

Tylice

Figura św. Michała Archanioła. Fot. Andrzej Urbański. Źródło: www.gwizdziny.bil-wm.pl [12.09.2013]
Figura św. Michała Archanioła. Fot. Andrzej Urbański. Źródło: www.gwizdziny.bil-wm.pl [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat nowomiejski
Gmina Nowe Miasto Lubawskie
Sołectwo Tylce
Liczba ludności (2010) 629
Strefa numeracyjna (+48) 56
Tablice rejestracyjne NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Tylice
Tylice
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Tylice
Tylice
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Tylice (niem. Tillitz) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Nowe Miasto Lubawskie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 629 mieszkańców. Obecnie funkcje sołtysa pełni Ewa Makowska[1].

Położenie

Miejscowość położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 538, w odległości ok. 5 km od Nowego Miasta Lubawskiego.

Dzieje miejscowości

W 1319 r. w Tylicach funkcjonował już kościół. Nieznana jest dokładna data lokacji wsi. W 1326 r. Tylice były własnością biskupów chełmińskich. W 1488 r. biskup chełmiński Stefan z Nidzicy nadał rodzinie Kostków z Tylic prawo patronatu nad kościołem. Jeszcze w XVIII w. Tylice były własnością biskupa chełmińskiego.

W 1731 r. we wsi były 43 dymy. Pod koniec XIX w. wieś obejmowała 1275 ha: 1048 gruntów ornych, 20 łąk, 3 lasu. W 1885 r. było tu 125 dymów oraz istniały 64 domy. We wsi mieszkało 645 osób: 633 katolików i 12 ewangelików. Od tego samego roku przy kościele funkcjonowało bractwo trzeźwości. We wsi była dwuklasowa szkoła.

Gospodarka

Jest tutaj siedziba leśnictwa, należącego do Nadleśnictwa Iława.

Szkolnictwo

Na terenie wsi znajduje się Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka.

Kultura

W Tylicach działa Punkt Biblioteczny, należący do Gminnej Biblioteki Publicznej w Gwiździnach.

Religia

We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.

Zabytki

  • pozostałości po zabudowaniach dworskich
  • krzyże przydrożne oraz zabudowania gospodarcze z XIX w. i XX w.
  • kościół

Ludzie związani z miejscowością

  • Bernard Krajnik (1908–1976) – pedagog, społecznik, zbieracz zabytków kultury, autor opracowań etnograficznych

Bibliografia

Gmina Nowe Miasto Lubawskie. Przewodnik krajoznawczy, Toruń 1997.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XII, Warszawa 1892.
Strona Nowego Miasta Lubawskiego [12.09.2013]
Regiopedia [12.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]

Przypisy