Czerwony Dwór: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Czerwony Dwór | |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = Czerwonego Dworu | |dopełniacz wsi = Czerwonego Dworu | ||
|zdjęcie = Puszcza Borecka w okolicy Czerwonego Dworu.jpg | |zdjęcie = Puszcza Borecka w okolicy Czerwonego Dworu.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Puszcza Borecka w okolicy Czerwonego Dworu [http://www.olecko.wm.pl | + | |opis zdjęcia = Puszcza Borecka w okolicy Czerwonego Dworu.<br> Fot. Maciej Kupczyński. Źródło: [http://olecko.wm.pl/67905,Sukces-fotografa-z-Czerwonego-Dworu.html#axzz2pFjnh1UM www.olecko.wm.pl] [15.06.2014] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Czerwony Dwór ''' (niem. ''Rothebude'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[ | + | ''' Czerwony Dwór ''' (niem. ''Rothebude'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Kowale Oleckie (gmina wiejska)|gminie Kowale Oleckie]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład [[Powiat olecko-gołdapski|powiatu olecko–gołdapskiego]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 252 mieszkańców<ref>łącznie: Czerowny Dwór, [[Borki (gmina Kowale Oleckie)|Borki]], Dunajek–Osada Leśna, Główka, Koniszki, Leśny Zakątek, Rogojny i Wierzbianki</ref> . W skład sołectwa wchodzą wsie: Czerwony Dwór, [[Borki (gmina Kowale Oleckie)|Borki]], [[Dunajek–Osada Leśna]], [[Główka (gmina Kowale Oleckie)|Główka]], [[Koniszki]], [[Leśny Zakątek]], [[Rogojny (gmina Kowale Oleckie)|Rogojny]] i [[Wierzbianki]]. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Andrzej Stemplewski]]<ref>[http://bip.gmina.kowale.fr.pl/ Strona gminy Kowale] [05.12.2013]</ref>. |
| − | <br/>< | + | <br/><br/> |
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, we wschodniej części [[Puszcza Borecka|Puszczy Boreckiej]], nad strumieniem [[ Strumień Czarna Struga|Czarna Struga]], na północnym brzegu jeziora [[Jezioro Szwałk Wielki|Szwałk Wielki]] i na północny wschód od jeziora [[Jezioro Piłwąg|Piłwąg]], 25 km na północny zachód od [[Olecko|Olecka]] i 20 km na zachód od [[Kowale Oleckie|Kowali Oleckich]]. Rozciągający się na północ od jezior Szwałk Wielki i Piłwąg las zwany jest Czerwonym Borem. | Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, we wschodniej części [[Puszcza Borecka|Puszczy Boreckiej]], nad strumieniem [[ Strumień Czarna Struga|Czarna Struga]], na północnym brzegu jeziora [[Jezioro Szwałk Wielki|Szwałk Wielki]] i na północny wschód od jeziora [[Jezioro Piłwąg|Piłwąg]], 25 km na północny zachód od [[Olecko|Olecka]] i 20 km na zachód od [[Kowale Oleckie|Kowali Oleckich]]. Rozciągający się na północ od jezior Szwałk Wielki i Piłwąg las zwany jest Czerwonym Borem. | ||
| Linia 38: | Linia 38: | ||
W drugiej połowie lat 50. XX wieku - po utworzeniu [[Państwowe Gospodarstwo Rybackie Olecko|Państwowego Gospodarstwa Rybackiego]] - w Czerwonym Dworze znalazła się siedziba jednej z trzech w powiecie brygad jeziorowych. Brygada obejmowała swym zasięgiem 39 mniejszych i większych jezior (łącznie z brygadą [[Doliwy]]). | W drugiej połowie lat 50. XX wieku - po utworzeniu [[Państwowe Gospodarstwo Rybackie Olecko|Państwowego Gospodarstwa Rybackiego]] - w Czerwonym Dworze znalazła się siedziba jednej z trzech w powiecie brygad jeziorowych. Brygada obejmowała swym zasięgiem 39 mniejszych i większych jezior (łącznie z brygadą [[Doliwy]]). | ||
| − | Czerwony Dwór jest siedzibą [[Nadleśnictwo Czerwony Dwór|nadleśnictwa]]. Okoliczne lasy obfitują w zwierzynę łowną. Jak rezolutnie podkreślali autorzy opracowania z lat 70. XX wieku: ''Wielokrotnie urządzano tu udane polowania dewizowe'' | + | Czerwony Dwór jest siedzibą [[Nadleśnictwo Czerwony Dwór|nadleśnictwa]]. Okoliczne lasy obfitują w zwierzynę łowną. Jak rezolutnie podkreślali autorzy opracowania z lat 70. XX wieku: ''Wielokrotnie urządzano tu udane polowania dewizowe''. |
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat: | Liczba mieszkańców na przestrzeni lat: | ||
| Linia 52: | Linia 52: | ||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
*[[Maciej Kupczyński]] - mieszkaniec Czerwonego Dworu, fotograf, zwycięzca II Regionalnego Konkursu Fotograficznego w kategoriach "Bogactwo natury" i "Człowiek i przyroda". | *[[Maciej Kupczyński]] - mieszkaniec Czerwonego Dworu, fotograf, zwycięzca II Regionalnego Konkursu Fotograficznego w kategoriach "Bogactwo natury" i "Człowiek i przyroda". | ||
| + | |||
| + | == Religia == | ||
| + | We wsi znajduje się [[Kaplica pw. św. Huberta w Czerwonym Dworze |kaplica pw. św. Huberta]], należąca do [[Parafia pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Cichach |parafii pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Cichach]]. | ||
| + | |||
== Turystyka == | == Turystyka == | ||
| − | * | + | *Szlak wodny po jeziorach: Szwałk Wielki, Piłwąg, [[Jezioro Łaźno|Łaźno]], [[Jezioro Litygajny|Litygajny]]; z tego ostatniego wypływa rzeka [[Rzeka Ełk|Ełk]], którą można dopłynąć do jezior [[Jezioro Leśmiady|Leśmiady]], [[Jezioro Ełckie|Ełckiego]] i dalej aż do [[Rzeka Biebrza|Biebrzy]] i [[Rzeka Narew|Narwi]]. |
| − | * | + | *Szlak rowerowy "czerwony": [[Kowale Oleckie]] - [[Sokółki (gmina Kowale Oleckie)|Sokółki]] - [[Cichy]] - [[Jezioro Szwałk Mały]] - [[Jezioro Łaźno]] i [[Jezioro Litygajny |Litygajny]] - Czerwony Dwór - [[Jezioro Piłwąg]] - [[Jabłonowo]] - [[Stacze]] - [[Guzy]] - [[Kowale Oleckie]]. |
| + | *W pobliżu miejscowości znajdują się rezerwaty przyrody: [[Rezerwat Lipowy Jar|"Lipowy Jar"]] oraz [[Rezerwat Mazury|"Mazury"]]. | ||
| + | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
*[[Dwór w Czerwonym Dworze|zespół dworski]] z przełomu XIX i XX wieku: dwór, budynek gospodarczy (murowane) (własność państwowa) | *[[Dwór w Czerwonym Dworze|zespół dworski]] z przełomu XIX i XX wieku: dwór, budynek gospodarczy (murowane) (własność państwowa) | ||
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z aleją dojazdową z początku XX wieku |
*spichlerz | *spichlerz | ||
*obelisk ku czci [[Henryk Merecki|Henryka Mereckiego]] | *obelisk ku czci [[Henryk Merecki|Henryka Mereckiego]] | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | ''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br> | |
| − | + | ''Olecko. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.<br> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br> | |
| − | + | [http://bip.gmina.kowale.fr.pl/ Gminna Ewidencja Zabytków] [12.11.2013]<br> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Vervaltugsgeschichte] [12.11.2013]<br> | |
| + | [http://www.olecko.wm.pl/ Portal Informacyjny Olecka] [15.06.2014] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| Linia 72: | Linia 79: | ||
[[Kategoria: Powiat olecki]] | [[Kategoria: Powiat olecki]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Kowale Oleckie (gmina wiejska)]] |
[[Kategoria: Wsie sołeckie]] | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
[[Kategoria: 1501-1600]] | [[Kategoria: 1501-1600]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:06, 8 lut 2015
| Czerwony Dwór | |
| | |
![Puszcza Borecka w okolicy Czerwonego Dworu. Fot. Maciej Kupczyński. Źródło: www.olecko.wm.pl [15.06.2014]](/index.php/Plik:Puszcza_Borecka_w_okolicy_Czerwonego_Dworu.jpg) Puszcza Borecka w okolicy Czerwonego Dworu.
Fot. Maciej Kupczyński. Źródło: www.olecko.wm.pl [15.06.2014] | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olecki |
| Gmina | Kowale Oleckie |
| Liczba ludności (2010) | 252 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Czerwony Dwór | |
| Położenie na mapie Polski  Czerwony Dwór | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Czerwony Dwór (niem. Rothebude) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Kowale Oleckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 252 mieszkańców[1] . W skład sołectwa wchodzą wsie: Czerwony Dwór, Borki, Dunajek–Osada Leśna, Główka, Koniszki, Leśny Zakątek, Rogojny i Wierzbianki. Obecnie funkcję sołtysa pełni Andrzej Stemplewski[2].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, we wschodniej części Puszczy Boreckiej, nad strumieniem Czarna Struga, na północnym brzegu jeziora Szwałk Wielki i na północny wschód od jeziora Piłwąg, 25 km na północny zachód od Olecka i 20 km na zachód od Kowali Oleckich. Rozciągający się na północ od jezior Szwałk Wielki i Piłwąg las zwany jest Czerwonym Borem.
Dzieje miejscowości
Data założenia wsi nie jest znana. Odkryto tu natomiast ślady osadnictwa pochodzące zarówno z epoki kamienia, brązu, jak i z wczesnego średniowiecza oraz z czasów jaćwieskich. W XVI lub XVII wieku działała tu huta szkła. To prawdopodobnie wokół niej wykształciła się późniejsza wieś.
W drugiej połowie lat 50. XX wieku - po utworzeniu Państwowego Gospodarstwa Rybackiego - w Czerwonym Dworze znalazła się siedziba jednej z trzech w powiecie brygad jeziorowych. Brygada obejmowała swym zasięgiem 39 mniejszych i większych jezior (łącznie z brygadą Doliwy). Czerwony Dwór jest siedzibą nadleśnictwa. Okoliczne lasy obfitują w zwierzynę łowną. Jak rezolutnie podkreślali autorzy opracowania z lat 70. XX wieku: Wielokrotnie urządzano tu udane polowania dewizowe.
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
- 1857 r. - 55 osób
- 1933 r. - 124 osoby
- 1939 r. - 155 osób
- 1988 r. - 264 osoby
Ludzie związani z miejscowością
- Maciej Kupczyński - mieszkaniec Czerwonego Dworu, fotograf, zwycięzca II Regionalnego Konkursu Fotograficznego w kategoriach "Bogactwo natury" i "Człowiek i przyroda".
Religia
We wsi znajduje się kaplica pw. św. Huberta, należąca do parafii pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Cichach.
Turystyka
- Szlak wodny po jeziorach: Szwałk Wielki, Piłwąg, Łaźno, Litygajny; z tego ostatniego wypływa rzeka Ełk, którą można dopłynąć do jezior Leśmiady, Ełckiego i dalej aż do Biebrzy i Narwi.
- Szlak rowerowy "czerwony": Kowale Oleckie - Sokółki - Cichy - Jezioro Szwałk Mały - Jezioro Łaźno i Litygajny - Czerwony Dwór - Jezioro Piłwąg - Jabłonowo - Stacze - Guzy - Kowale Oleckie.
- W pobliżu miejscowości znajdują się rezerwaty przyrody: "Lipowy Jar" oraz "Mazury".
Zabytki
- zespół dworski z przełomu XIX i XX wieku: dwór, budynek gospodarczy (murowane) (własność państwowa)
- cmentarz ewangelicki z aleją dojazdową z początku XX wieku
- spichlerz
- obelisk ku czci Henryka Mereckiego
Bibliografia
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Gminna Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Vervaltugsgeschichte [12.11.2013]
Portal Informacyjny Olecka [15.06.2014]
Przypisy
- ↑ łącznie: Czerowny Dwór, Borki, Dunajek–Osada Leśna, Główka, Koniszki, Leśny Zakątek, Rogojny i Wierzbianki
- ↑ Strona gminy Kowale [05.12.2013]
