Wierzbowo (gmina Iłowo-Osada): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia) |
|||
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Wierzbowa |
|zdjęcie = | |zdjęcie = | ||
|opis zdjęcia = | |opis zdjęcia = | ||
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = działdowski | |powiat = działdowski | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Wierzbowo ''' (niem. ''Wiersbau'', ''Wiersbau bei Soldau'') – | + | ''' Wierzbowo ''' (niem. ''Wiersbau'', ''Wiersbau bei Soldau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat działdowski|powiecie działdowskim]], w [[Iłowo-Osada (gmina wiejska)|gminie Iłowo–Osada]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do województwa ciechanowskiego. |
| − | + | W 2010 roku liczyła 281 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Elżbieta Stenkel]]<ref>[http://ugilowo-osada.bip.org.pl/?tree=35/ Strona Urzędu Gminy Iłowo] [05.12.2013]</ref>. | |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w południowej części województwa | + | Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] i Niziny Mazowieckiej, 10 km na południowy wschód od [[Działdowo|Działdowa]] i 6 km na zachód od [[Iłowo-Osada|Iłowo–Osady]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. W 1351 roku komtur ostródzki [[Gunter von Hohenstein]] nadał Marcinowi z Wierzbowa (prawdopodobnie na ziemi chełmińskiej) 27 łanów na [[ | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. W 1351 roku [[Komturstwo ostródzkie| komtur ostródzki]] [[Gunter von Hohenstein]] nadał Marcinowi z Wierzbowa (prawdopodobnie na ziemi chełmińskiej) 27 łanów na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] między [[Bursz|Burszem]] a [[Narzym|Narzymiem]], zaś Marcin w zamian zobowiązał się do jednej służby zbrojnej. Niedługo później, w 1371 roku Staśko z Wierzbowa otrzymał od komtura ostródzkiego [[Zygfryd Walpot von Passenheim|Zygfryda Walpota von Passenheima]] trzy łany położone między Wierzbowem, Narzymiem i [[Kisiny|Kisinami]]. W rezultacie obszar majątku wzrósł do 30 łanów. |
| + | |||
| + | Jeden z jego późniejszych właścicieli, Mikołaj, należał do [[Związek Pruski|Związku Pruskiego]]. W 1454 roku zaatakował on Działdowo i wyparł stamtąd Krzyżaków, ale już w następnym roku przeszedł na ich stronę i zwrócił miasto. Kilka lat później Mikołaj ponownie zmienił stronę, za co jego dobra zostały skonfiskowane przez Zakon. W 1460 roku wielki mistrz [[Ludwik von Erlichshausen]] nadał je Janowi i Kacprowi Schoeneich oraz Krzysztofowi, Zygmuntowi i Kacprowi Lesławiczom - prawdopodobnie jako nagrodę za zasługi wojenne. Od XVII wieku wśród właścicieli dóbr w Wierzbowie było wielu przedstawicieli polskiej szlachty: Burscy, Kraszewscy, Radzymińscy, Krzykowscy, Żabokliccy, Rybińscy, Szymańscy. Wierzbowo należało do [[Parafia ewangelicka w Narzymiu |parafii ewangelickiej w Narzymiu]]. | ||
| − | |||
Szkołę we wsi założono w połowie XVIII wieku (przed 1763 rokiem). W połowie XIX wieku Wierzbowo liczyło 116 mieszkańców. | Szkołę we wsi założono w połowie XVIII wieku (przed 1763 rokiem). W połowie XIX wieku Wierzbowo liczyło 116 mieszkańców. | ||
W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. | W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Religia== | |
| − | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Narzymiu |parafii rzymskokatolickiej | + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Narzymiu |parafii rzymskokatolickiej w Narzymiu]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
| − | *[[lkwim: Adolf Edward Szymański|Adolf Edward Szymański]] - działacz mazurski, społecznik; w okresie międzywojennym mieszkał w Wierzbowie | + | *[[lkwim: Adolf Edward Szymański|Adolf Edward Szymański]] - działacz mazurski, społecznik; w okresie międzywojennym mieszkał w Wierzbowie |
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[Dwór w Wierzbowie (gmina Iłowo-Osada) | | + | *[[Dwór w Wierzbowie (gmina Iłowo-Osada) |zespół dworsko–folwarczny]]: dwór z okresu międzywojennego, pozostałości parku dworskiego, brama z kamiennym ogrodzeniem z początku XX wieku |
| − | * | + | *budynek szkoły z początku XX wieku, murowany |
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | ''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.<br> | |
| − | + | ''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [12.11.2013]<br> | |
| − | + | [http://ugilowo-osada.bip.org.pl/pliki/ugilowoosada/ilowo_-_zmiana_studium_2009.pdf| Strona Urzędu Gminy Iłowo–Osada] [12.11.2013]<br> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html| Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013] | |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Aktualna wersja na dzień 01:49, 19 sty 2015
| Wierzbowo | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | działdowski |
| Gmina | Iłowo-Osada |
| Liczba ludności (2010) | 281 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Wierzbowo | |
| Położenie na mapie Polski  Wierzbowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Wierzbowo (niem. Wiersbau, Wiersbau bei Soldau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Iłowo–Osada. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego.
W 2010 roku liczyła 281 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Elżbieta Stenkel[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, 10 km na południowy wschód od Działdowa i 6 km na zachód od Iłowo–Osady.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. W 1351 roku komtur ostródzki Gunter von Hohenstein nadał Marcinowi z Wierzbowa (prawdopodobnie na ziemi chełmińskiej) 27 łanów na prawie chełmińskim między Burszem a Narzymiem, zaś Marcin w zamian zobowiązał się do jednej służby zbrojnej. Niedługo później, w 1371 roku Staśko z Wierzbowa otrzymał od komtura ostródzkiego Zygfryda Walpota von Passenheima trzy łany położone między Wierzbowem, Narzymiem i Kisinami. W rezultacie obszar majątku wzrósł do 30 łanów.
Jeden z jego późniejszych właścicieli, Mikołaj, należał do Związku Pruskiego. W 1454 roku zaatakował on Działdowo i wyparł stamtąd Krzyżaków, ale już w następnym roku przeszedł na ich stronę i zwrócił miasto. Kilka lat później Mikołaj ponownie zmienił stronę, za co jego dobra zostały skonfiskowane przez Zakon. W 1460 roku wielki mistrz Ludwik von Erlichshausen nadał je Janowi i Kacprowi Schoeneich oraz Krzysztofowi, Zygmuntowi i Kacprowi Lesławiczom - prawdopodobnie jako nagrodę za zasługi wojenne. Od XVII wieku wśród właścicieli dóbr w Wierzbowie było wielu przedstawicieli polskiej szlachty: Burscy, Kraszewscy, Radzymińscy, Krzykowscy, Żabokliccy, Rybińscy, Szymańscy. Wierzbowo należało do parafii ewangelickiej w Narzymiu.
Szkołę we wsi założono w połowie XVIII wieku (przed 1763 rokiem). W połowie XIX wieku Wierzbowo liczyło 116 mieszkańców.
W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką.
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Narzymiu.
Ludzie związani z miejscowością
- Adolf Edward Szymański - działacz mazurski, społecznik; w okresie międzywojennym mieszkał w Wierzbowie
Zabytki
- zespół dworsko–folwarczny: dwór z okresu międzywojennego, pozostałości parku dworskiego, brama z kamiennym ogrodzeniem z początku XX wieku
- budynek szkoły z początku XX wieku, murowany
Bibliografia
Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
Strona Urzędu Gminy Iłowo–Osada [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Gminy Iłowo [05.12.2013]
