Pierzchały: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Pierzchały ''' (niem. ''Pettelkau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat braniewski|powiecie braniewskim]], w [[Płoskinia (gmina wiejska)|gminie Płoskinia]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. Wieś w 2010 roku liczyła 255 mieszkańców<ref>łącznie Pierzchały i [[Trąby]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje | + | ''' Pierzchały ''' (niem. ''Pettelkau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat braniewski|powiecie braniewskim]], w [[Płoskinia (gmina wiejska)|gminie Płoskinia]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. Wieś w 2010 roku liczyła 255 mieszkańców<ref>łącznie Pierzchały i [[Trąby]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Marcin Grzegórski. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| Linia 65: | Linia 65: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | ''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://ploskinia-ug.bip-wm.pl/public/?id=54655| Strona Urzędu Gminy Płoskinia] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/braunsberg.html| Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013] | |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Aktualna wersja na dzień 08:52, 16 kwi 2020
| Pierzchały | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | braniewski |
| Gmina | Płoskinia |
| Liczba ludności (2010) | 255 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Pierzchały | |
| Położenie na mapie Polski  Pierzchały | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Pierzchały (niem. Pettelkau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Płoskinia. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 255 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Marcin Grzegórski.
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Warmińskiej, na wschód od Jeziora Pierzchalskiego i Pasłęki, 12 km na południe od Braniewa i 8 km na zachód od Płoskini; na zachód od wsi przebiega droga krajowa nr 22 oraz linia kolejowa na odcinku Braniewo – Młynary – Elbląg.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona jako majątek szlachecki. Pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1296 roku, gdy został wymieniony w przywileju lokacyjnym wsi Chruściel. Pierzchały otrzymały przywilej w 1311 roku, a niedługo potem przeszła w ręce biskupa warmińskiego, ten zaś nadał ją kapitule kolegiackiej. Wieś pozostała własnością kapituły do 1378 roku, nawet gdy jej siedzibę przeniesiono w połowie stulecia do Głotowa, a następnie do Dobrego Miasta. We wspomnianym 1378 roku wieś przeszła na własność biskupa Henryka Sorboma; już od kilkunastu lat działała tu wówczas karczma.
W XV wieku Pierzchały zostały spustoszone w wyniku wojen polsko–krzyżackich; zasiedlono ją ponownie staraniem biskupa Łukasza Watzenrode. W 1495 roku – roku odnowienia przywileju – wieś liczyła 44,5 łana; cztery łany należały do kościoła, a trzy do sołtysa. W XVI wieku wieś ponownie została zniszczona w wyniku działań wojennych i niemal zupełnie opuszczona; zagospodarowano ją znów dopiero w 1586 roku. W 1656 roku Pierzchały liczyły 29,5 łana, 15 łanów należało do jezuitów z Braniewa, a poza tym było tu zaledwie sześciu gospodarzy i karczmarz. Po wojnach szwedzkich raz jeszcze większość ziemi leżała odłogiem. W 1783 roku była to wieś królewska.
Kościół we wsi wybudowano prawdopodobnie już w połowie XIV wieku. Został on całkowicie zniszczony podczas II wojny światowej. Szkołę założono tu w 1798 roku, a uczęszczało do niej wówczas 19 dzieci. W 1910 roku miała ona dwie klasy i setkę dzieci z okolicznych mniejszych wsi.
W 1939 roku większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 78 osób pracowało w przemyśle i rzemiośle, 29 w handlu i komunikacji.
Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach:
- 1783 r. – 30 gospodarstw
- 1820 r. – 195 osób, 29 gospodarstw
- 1857 r. – 272 osoby
- 1905 r. – 354 osoby
- 1933 r. – 535 osób
- 1939 r. – 488 osób, 105 gospodarstw
Zabytki
Bibliografia
Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
Strona Urzędu Gminy Płoskinia [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Przypisy
