Lelkowo (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(→‎Historia gminy jako jednostki administracyjnej)
 
(Nie pokazano 26 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Gmina infobox
 
{{Gmina infobox
 
  |Gmina          = Lelkowo
 
  |Gmina          = Lelkowo
−
  |herb_gminy      =Plik:Herb_gminy_Lelkowo.png | Herb gminy Lelkowo     
+
  |herb_gminy      = Plik:Herb_gminy_Lelkowo.png | Herb gminy Lelkowo     
 
  |flaga_gminy    =  
 
  |flaga_gminy    =  
 
  |mapa_gminy      =  
 
  |mapa_gminy      =  
Linia 11: Linia 11:
 
  |rodzaj_gminy    = wiejska
 
  |rodzaj_gminy    = wiejska
 
  |zarządzający    = Wójt
 
  |zarządzający    = Wójt
−
  |wójt            = Stanisław Popiel
+
  |wójt            = Łukasz Skrzeszewski
 
  |adres_ug        = Lelkowo 21  
 
  |adres_ug        = Lelkowo 21  
 
  |kod_poczt_ug    = 14-521  Lelkowo
 
  |kod_poczt_ug    = 14-521  Lelkowo
Linia 25: Linia 25:
 
  |TERYT          = 2802042
 
  |TERYT          = 2802042
 
  |TERC10          =  
 
  |TERC10          =  
−
  |www            = http://wrota.warmia.mazury.pl/lelkowo_gmina_wiejska/
+
  |www            = https://lelkowo.warmia.mazury.pl/
−
  |bip            = http://bip.warmia.mazury.pl/lelkowo_gmina_wiejska/
+
  |bip            = https://biplelkowo.warmia.mazury.pl/
 
}}  
 
}}  
−
'''Gmina Lelkowo''' – gmina wiejska położona w północnej części [[województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]] w [[powiat braniewski| powiecie braniewskim]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Lelkowo| Lelkowie]].
+
'''Gmina Lelkowo''' – gmina wiejska położona w północnej części [[województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]] w [[powiat braniewski| powiecie braniewskim]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Lelkowo| Lelkowie]]. Jest to gmina typowo rolnicza, której walory przyrodnicze przyczyniają się do rozwoju turystyki oraz agroturystyki. Gmina Lelkowo jest gminą o największym udziale osób narodowości ukraińskiej w ogóle mieszkańców (18,52%) spośród wszystkich polskich gmin<ref>[http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_nsp2002_tabl4.xls GUS] [24.03.2014]</ref>.  
−
 
+
W Wyborach Samorządowych 2018 i 2024 mandat wójta uzyskał [[Łukasz Skrzeszewski]].<ref>https://www.portalsamorzadowy.pl/wybory-2018/gmina/lelkowo,2769.html</ref>
−
Gmina typowo rolnicza, której walory przyrodnicze przyczyniają się do rozwoju turystyki oraz agroturystyki.  
+
[[Plik: Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dębowcu.jpg|right|290px|thumb| Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dębowcu. Źródło: [http://www.genealogie-tagebuch.de/?p=4676 www.genealogie-tagebuch.de] ]]
−
Gmina Lelkowo jest gminą o największym udziale osób narodowości ukraińskiej w ogóle mieszkańców (18,52%) spośród wszystkich polskich gmin<ref>GUS[http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_nsp2002_tabl4.xls]</ref>.
+
[[Plik: Ołtarz główny Kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dębowcu.jpg|right|290px|thumb| Ołtarz główny Kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dębowcu. Fot. Krzysztof Kozłowski. Źródło: [http://gosc.pl/doc/1447845.Wspolnota-dwoch-wyznan www.gosc.pl] ]]  
−
+
[[Plik: Jezioro Głębockie.jpg|right|290px|thumb| Jezioro Głębockie.<br>Źródło: [http://www.polska.travel/pl/przyrodnicze/jezioro-glebockie/ www.polska.travel] ]]
−
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Stanisław Popiel]]<ref>Wrota Warmii i Mazur, Gmina Lelkowo [http://wrota.warmia.mazury.pl/lelkowo_gmina_wiejska/Wladze-powiatu.html] (data dostępu 24.03.2014)</ref>.
 
−
<br/><br/>
 
−
 
 
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
−
Gmina Lelkowo zajmuje powierzchnię 198,16 km<sup>2</sup><ref>UStat w Olsztynie [http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/braniewski/lelkowo.pdf] (data dostępu 24.03.2014)</ref>.
+
Gmina Lelkowo zajmuje powierzchnię 198,16 km<sup>2</sup><ref>[http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/braniewski/lelkowo.pdf Urząd Statystyczny w Olsztynie] [24.03.2014]</ref>.
 
W tym:
 
W tym:
−
 
+
*lasy: 27,7% (5493,2 ha);
−
*Lasy: 27,7% (5493,2 ha);
+
*użytki rolne: 67,1% (13279 ha)
−
*Użytki rolne: 67,1% (13279 ha).
+
Gmina stanowi 16,44% powierzchni powiatu braniewskiego.
−
 
 
−
Gmina stanowi 16,44% powierzchni [[powiat braniewski| powiatu braniewskiego]].
 
 
<br/>
 
<br/>
−
 
 
== Demografia ==
 
== Demografia ==
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref>Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.</ref>:
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref>Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.</ref>:
Linia 58: Linia 52:
 
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 15 || colspan=2| 7 || colspan=2| 7
 
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 15 || colspan=2| 7 || colspan=2| 7
 
|}
 
|}
−
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie wiejskiej Lelkowo wynosiło -19 osób<ref>Bank Danych Lokalnych GUS[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks] (data dostępu 24.03.2014)</ref>, co stanowi 5,2% migracji ludności w [[powiat braniewski| powiecie braniewskim]] oraz 0,7% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]].  
+
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie wiejskiej Lelkowo wynosiło -19 osób<ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych Lokalnych GUS] [24.03.2014]</ref>, co stanowi 5,2% migracji ludności w powiecie braniewskim oraz 0,7% w województwie warmińsko-mazurskim.  
 
<br/>
 
<br/>
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
−
W 1945 roku, po przejęciu władzy przez przedstawicieli polskiej administracji, został zaprojektowany podział [[powiat braniewski| powiatu braniewskiego]], który na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177]</ref> stał się częścią [[województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]]. Po ostatecznym ustaleniu granic państwa polskiego, powiat podzielono na 2 gminy miejskie i 9 gmin wiejskich, wśród nich gminę Lelkowo. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191]</ref>, istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady. W 1958 roku zlikwidowano gromadę [[Głębock]], a w 1968 roku gromadę [[Bieńkowo]], ich terytorium (z wyjątkiem PGR [[Mątyty]] i PGR [[Rogity]]) włączono do gromady Lelkowo.  
+
W 1945 roku po przejęciu władzy przez przedstawicieli polskiej administracji został zaprojektowany podział powiatu braniewskiego. Na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl]  [24.03.2014]</ref> stał się on częścią województwa olsztyńskiego. Po ostatecznym ustaleniu granic państwa polskiego powiat podzielono na 2 gminy miejskie i 9 gmin wiejskich, wśród nich gminę Lelkowo. W 1954 roku na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]</ref> istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady. W 1958 roku zlikwidowano gromadę Głębock, a w 1968 roku gromadę Bieńkowo, ich terytorium (z wyjątkiem Państwowego Gospodarstwa Rolnego [[Mątyty]] i [[Rogity]]) włączono do gromady Lelkowo.
 +
 
 +
W 1972 roku na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]</ref> zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W dniu 1 stycznia 1973 roku w wyniku wprowadzenia w życie ustawy istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Zlikwidowano istniejącą gromadę Lelkowo i na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref> powołano gminę Lelkowo z siedzibą w Lelkowie. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Bieńkowo, Dębowiec, Głębock, Jachowo, Jarzeń, Krzekoty, Kwiatkowo, Lelkowo, Lutkowo, Sówki, Wilknity, Wołowo.
 +
 
 +
1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]</ref> przestał istnieć powiat braniewski. Gmina Lelkowo stała się częścią województwa elbląskiego<ref>Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]</ref>.
  
−
W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312]</ref>, zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy, w dniu 1 stycznia 1973 roku, istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Zlikwidowano istniejącą gromadę [[Lelkowo]] i na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref> powołano gminę Lelkowo z siedzibą w [[Lelkowo| Lelkowie]]. W skład  nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: [[Bieńkowo]], [[Dębowiec]], [[Głębock]], [[Jachowo]], [[Jarzeń]], [[Krzekoty]], [[Kwiatkowo]], [[Lelkowo]], [[Lutkowo]], [[Sówki]], [[Wilknity]], [[Wołowo]].
+
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]</ref> umiejscowiły gminę Lelkowo w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim.
−
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]</ref>, przestał istnieć [[powiat braniewski]]. Gmina Lelkowo została bezpośrednio częścią [[wojewódzwo elbląskie| województwa elbląskiego]]<ref>Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092]</ref>.
 
−
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły gminę Lelkowo w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[wojewodzwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat braniewski| powiecie braniewskim]].
 
  
−
Gmina wiejska Lelkowo graniczy: od strony zachodniej z terenem gminy [[Braniewo]], południowej z gminą [[Pieniężno]], wschodniej gminą [[Górowo Iławieckie]], od północy zaś z obwodem kaliningradzkim.
+
Gmina wiejska Lelkowo graniczy: od strony zachodniej z terenem gminy [[Braniewo (gmina wiejska)|Braniewo]], południowej z gminą [[Pieniężno (gmina miejsko-wiejska)|Pieniężno]], wschodniej gminą [[Górowo Iławeckie (gmina wiejska)|Górowo Iławeckie]], od północy zaś z obwodem kaliningradzkim.
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 73: Linia 69:
 
Sołectwa: [[Bieńkowo]], [[Dębowiec]], [[Głębock]], [[Grabowiec]], [[Jachowo]], [[Jarzeń]], [[Krzekoty]], [[Kwiatkowo]], [[Lelkowo]], [[Lutkowo]], [[Sówki]], [[Wilknity]], [[Wołowo]], [[Wyszkowo]], [[Zagaje]].
 
Sołectwa: [[Bieńkowo]], [[Dębowiec]], [[Głębock]], [[Grabowiec]], [[Jachowo]], [[Jarzeń]], [[Krzekoty]], [[Kwiatkowo]], [[Lelkowo]], [[Lutkowo]], [[Sówki]], [[Wilknity]], [[Wołowo]], [[Wyszkowo]], [[Zagaje]].
  
−
Pozostałe miejscowości: [[Bartki]], [[Giedawy]], [[Jarzeński Młyn]], [[Mędrzyki]], [[Miłaki]], [[Młyniec]], [[Młynowo]], [[Nałaby]], [[Perwilty]], [[Piele]], [[Przebędowo]], [[Słup]], [[Szarki]], [[Wilknicki Młyn]], [[Wola Wilknicka]], [[Zdrój]].
+
Pozostałe miejscowości: [[Bartki (gmina Lelkowo)|Bartki]], [[Giedawy]], [[Jarzeński Młyn]], [[Mędrzyki]], [[Miłaki]], [[Młyniec]], [[Młynowo (gmina Lelkowo)|Młynowo]], [[Nałaby]], [[Perwilty]], [[Piele]], [[Przebędowo]], [[Słup (gmina Lelkowo)|Słup]], [[Szarki]], [[Wilknicki Młyn]], [[Wola Wilknicka]], [[Zdrój]].
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
−
Gmina wiejska Lelkowo to gmina typowo rolnicza. Użytki rolne zajmują 76,1% jej powierzchni. Są to użytki zaliczone do gleb o relatywnie wysokim potencjale agroekologicznym. Wyznacznikiem tego są dobre pod względem bonitacyjnym gleby występujące na terenie gminy oraz kompleksy rolniczej przydatności gleb. W gminie Lelkowo dominują gospodarstwa rolne o niedużej powierzchni - wiekszość z nich zajmuje od 1 do 2 ha.  
+
Gmina wiejska Lelkowo to gmina typowo rolnicza. Użytki rolne zajmują 76,1% jej powierzchni. Są to użytki zaliczone do gleb o relatywnie wysokim potencjale agroekologicznym. Wyznacznikiem tego są dobre pod względem bonitacyjnym gleby występujące na terenie gminy oraz kompleksy rolniczej przydatności gleb. W gminie Lelkowo dominują gospodarstwa rolne o niedużej powierzchni – większość z nich zajmuje od 1 do 2 ha.  
  
−
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Lelkowo wynosiła w 2012 roku 105. 9 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 96 tworzyło sektor prywatny i prowadziło w przeważajacej części działalność handlową<ref>Bank Danych Lokalnych GUS[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=18&p_nts=14&p_tery=3108] (data dostępu 24.03.20104)</ref>.  
+
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Lelkowo wynosiła w 2012 roku 105. 9 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 96 tworzyło sektor prywatny i prowadziło w przeważającej części działalność handlową<ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=18&p_nts=14&p_tery=3108 Bank Danych Lokalnych GUS] [24.03.20104]</ref>.  
  
 
W gminie brak dużych zakładów produkcyjnych i przemysłowych.
 
W gminie brak dużych zakładów produkcyjnych i przemysłowych.
  
−
Istnienie wielu walorów krajoznawczo-przyrodniczych takich jak: położenie w obszarze Zielonych Płuc Polski, obszary chronionego krajobrazu oraz główna baza wypoczynku nad [[Jezioro Głębock| Jeziorem Głębockim]] stwarzają dla gminy wiejskiej Lelkowo możliwość rozwoju turystyki, w tym agroturystyki.  
+
Wiele walorów krajoznawczo-przyrodniczych, takich jak: położenie w obszarze Zielonych Płuc Polski, obszary chronionego krajobrazu oraz główna baza wypoczynku nad [[Jezioro Głębockie| Jeziorem Głębockim]] stwarza dla gminy wiejskiej Lelkowo możliwość rozwoju turystyki, w tym agroturystyki.  
−
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: [[Głębock]], [[Młynowo]], [[Lelkowo]], [[Szarki]].
+
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Głębock, Młynowo, Lelkowo, Szarki.
 +
 
 +
W gminie od ponad 10 lat są podejmowane i realizowane liczne inwestycje mające na celu rozwój gminy i poprawę warunków życia jej mieszkańców. Są to m.in. budowa nowej szkoły podstawowej, gimnazjum i hali sportowej, remont budynku pałacu w [[Zagaje| Zagajach]], w którym obecnie mieści się szkoła podstawowa. Ponadto dokonano budowy, wymiany i modernizacji sieci wodociągowej w miejscowościach na terenie gminy, wybudowano kanalizację ściekową wraz z 2 oczyszczalniami ścieków, a w celu zagospodarowania przestrzeni i poprawy bezpieczeństwa mieszkańców położono klika tysięcy m<sup>2</sup> chodników w gminnych miejscowościach.
  
−
W gminie od ponad 10 lat są podejmowane i realizowane liczne inwestycje mające na celu rozwój gminy i poprawę warunków życia jej mieszkanców. Są to m.in. budowa nowej szkoły podstawowej, gimnazjum i hali sportowej, remont budynku pałacu w [[Zagaje| Zagajach]], w którym obecnie mieści się szkoła podstawowa. Ponadto dokonano budowy, wymiany i modernizacji sieci wodociągowej w miejscowościach na terenie gminy, wybudowano kanalizację ściekową wraz z 2 oczyszczalniami ścieków, a w celu zagospodarowania przestrzeni i poprawy bezpieczeństawa mieszkańców położono klika tysięcy m<sup>2</sup> chodników w gminnych miejscowościach.
+
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie wiejskiej Lelkowo wynosiła 473 osób <ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych Lokalnych GUS] [24.03.2014]</ref>, co stanowi 10,36% bezrobotnych w powiecie braniewskim.
  
−
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie wiejskiej Lelkowo wynosiła 473 osób <ref >Bank Danych Lokalnych GUS [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks] (data dostępu 24.03.2014)</ref>, co stanowi 10,36% bezrobotnych w [[powiat braniewski| powiecie braniewskim]].
+
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 27,3% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
  
−
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 27,3% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS (data dostępu 24.03.2014)</ref>.
+
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]] wymagających strategicznej interwencji.  
 
<br/>
 
<br/>
 
== Kultura i turystyka ==
 
== Kultura i turystyka ==
−
[[Plik: Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dębowcu.jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dębowcu]]
+
*Gminne Centrum Kultury w Lelkowie wraz z biblioteką – filie biblioteki znajdują się w Wyszkowie, Zagajach
−
*Gminne Centrum Kultury w Lelkowie wraz z biblioteką - filie biblioteki znajdują się w [[Wyszkowo| Wyszkowie]], [[Zagaje| Zagajach]].
 
  
−
[[Plik:Ołtarz główny Kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dębowcu.jpg|thumb|righ|300px|Ołtarz główny Kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dębowcu]]
 
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
−
*,,Spotkanie pogranicza”- impreza plenerowa organizowana nad jeziorem Głębock przez Związek Ukraińców w Polsce;
+
*"Spotkanie pogranicza" – impreza plenerowa organizowana nad jeziorem Głębock przez Związek Ukraińców w Polsce
−
*dożynki gminne.
+
*dożynki gminne
 +
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 +
 
 +
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Lelkowo należą<ref>[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [24.06.2014]</ref>:
 +
*[[lkwim: Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dębowcu|kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dębowcu]] wraz z plebanią i przykościelnym cmentarzem
 +
*[[lkwim: Dwór w Pielach| dwór w Pielach]] – zespół pałacowy wzniesiony w drugiej połowie XVIII wieku wraz z parkiem
 +
*zabytkowy park dworski w Wilknitach
 +
*zespół dworski w Zagajach – pałac z XIX w. (obecnie szkoła podstawowa) wraz z parkiem
  
−
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 
−
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Lelkowo należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
 
−
*[[lkwim: Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dębowcu| Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dębowcu]] wraz z plebanią i przykościelnym cmentarzem;
 
−
*[[lkwim: Dwór w Pielach| Dwór w Pielach]] - zespół pałacowy wzniesiony w drugiej połowie XVIII wieku wraz z parkiem;
 
−
*zabytkowy park dworski w [[Wilknity| Wilknitach]];
 
−
*zespół dworski w Zagajach - pałac z XIX w. (obecnie szkoła podstawowa) wraz z parkiem;
 
−
[[Plik:Jezioro Głębockie.jpg|thumb|righ|300px|Jezioro Głębockie]]
 
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
−
*dalekobieżny szlak pieszy "Napoleona" - nawiązuje do obecności cesarza na tych ziemiach; szlak rozpoczyna się w [[Braniewo| Braniewie]] i kończy się w [[Górowo Iławeckie| Górowie Iławeckim]];
+
*dalekobieżny szlak pieszy "Napoleona" – nawiązuje do obecności cesarza na tych ziemiach; szlak rozpoczyna się w Braniewie i kończy się w Górowie Iławeckim
−
*obszary chronionego krajobrazu i liczne pomniki przyrody;
+
*obszary chronionego krajobrazu i liczne pomniki przyrody
−
*[[Jezioro Głębockie]].
+
*Jezioro Głębockie
−
 
+
Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Punkcie Informacji Turystycznej w Braniewie, ul. Katedralna 7, 14-500 Braniewo oraz na stronie [http://www.it.braniewo.pl/ it.braniewo.pl].
−
Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Punkcie Informacji Turystycznej w Braniewie, ul. Katedralna 7, 14-500 Braniewo oraz na stronie http://www.it.braniewo.pl/  
 
 
<br/>
 
<br/>
 +
==Religia==
 +
*[[Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dębowcu]]
 +
*[[Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zagajach]]
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
−
W gminie wiejskiej Lelkowo istnieją nastepujące placówki edukacyjne:  
+
W gminie wiejskiej Lelkowo istnieją następujące placówki edukacyjne:  
−
*[[Zespół Szkół w Lelkowie]] - [[Szkoła Podstawowa w Lelkowie]] wraz z oddziałami przedszkolnymi, [[Gimnazjum im. Orła Białego w Zespole Szkół w Lelkowie]];
+
*[[Zespół Szkół w Lelkowie]] – [[Szkoła Podstawowa w Lelkowie]] wraz z oddziałami przedszkolnymi, [[Gimnazjum im. Orła Białego w Zespole Szkół w Lelkowie]]
−
*Punkt przedszkolny w [[Zagaje| Zagajach]];
+
*Punkt przedszkolny w Zagajach
−
*[[Szkoła Podstawowa w Zagajach]].
+
*[[Szkoła Podstawowa w Zagajach]]
−
<br/>
 
 
== Sport ==
 
== Sport ==
−
*[[LKS Granica Zagaje]].
+
*[[LKS Granica Zagaje]]
−
<br/>
 
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
 
Obszary chronionego krajobrazu obejmują najbardziej atrakcyjne pod względem przyrodniczym i krajobrazowym tereny gminy. Ich łączna powierzchnia wynosi 8446 ha (42,6% obszaru gminy). Są to:
 
Obszary chronionego krajobrazu obejmują najbardziej atrakcyjne pod względem przyrodniczym i krajobrazowym tereny gminy. Ich łączna powierzchnia wynosi 8446 ha (42,6% obszaru gminy). Są to:
−
 
+
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Wałszy]] – znajduje się on w południowej części gminy; obejmuje część dorzecza [[rzeka Wałsza| Wałszy]] znajdującego się na terenie gminy Lelkowo oraz cokół moreny czołowej na południe od [[Dębowiec Zdrój| Dębowca Zdroju]]
−
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Wałszy]] - znajduje się on w południowej części gminy; obejmuje część dorzecza [[Wałsza| Wałszy]] znajdujących się na terenie gminy Lelkowo oraz cokół moreny czołowej na południe od [[Dębowiec Zdrój| Dębowca Zdroju]];
+
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Wzniesień Górowskich]] – obejmuje on tereny w północnej, wschodniej i centralnej części gminy Lelkowo; jest to największy w gminie obszar chronionego krajobrazu o powierzchni około 5477 ha. Głównymi elementami krajobrazotwórczymi są tu niecka Jeziora Głębockiego, duże kompleksy leśne, szerokie i płaskie doliny rzek [[Rzeka Ławia| Ławii]] i [[rzeka Stradyk| Stradyka]], kompleksy łąk wilgotnych, liczne zadrzewienia i oczka śródpolne oraz zespół torfowiskowy Bieńkówko
−
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Wzniesień Górowskich]] - obejmuje on tereny w północnej, wschodniej i centralnej części gminy Lelkowo; jest to największy w gminie obszar chronionego krajobrazu o powierzchni około 5477 ha. Głównymi elementami krajobrazotwórczymi są tu niecka [[Jezioro Głębockie| Jeziora Głębockiego]], duże kompleksy leśne, szerokie i płaskie doliny rzek [[Ławia| Ławii]] i [[Stradyk| Stradyka]], kompleksy łąk wilgotnych, liczne zadrzewienia i oczka śródpolne oraz zespół torfowiskowy Bieńkówko;
+
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Banówki]] – stanowi on tereny przyległe do środkowego odcinka rzeki o powierzchni ogólnej 4828 ha, a w szczególności zespoły leśne. Głównymi elementami krajobrazotwórczymi tego obszaru jest wąska dolina [[rzeka Banówka|rzeki Banówki]] i obszary użytkowane rolniczo.
−
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Banówki]] - stanowi on tereny przyległe do środkowego odcinka rzeki o powierzchni ogólnej 4828 ha, a w szczególności zespoły leśne. Głównymi elementami krajobrazotwórczymi tego obszaru jest wąska dolina rzeki Banówki i obszary użytkowane rolniczo.
+
Na terenie gminy Lelkowo występują ponadto:
−
 
+
*obszary chronione [[Natura 2000]]:
−
Na terenie gminy Lelkowo wystepują ponadto:
+
**[[Ostoja Warmińska]] – obszar specjalnej ochrony ptaków (145342 ha)
−
 
+
*użytki ekologiczne:
−
Obszary chronione Natura 2000:
+
**bagna – pow. 3,71 ha
−
*[[Ostoja Warmińska]] - obszar specjalnej ochrony ptaków (145342 ha).
+
**bagna – pow. 3,16 ha
−
 
+
**nieużytki – pow. 0,87 ha
−
Użytki ekologiczne:
+
**nieużytki – pow. 3,75 ha
−
*Bagna - pow. 3,71 ha;
+
**nieużytki – pow. 0,58 ha
−
*Bagna - pow. 3,16 ha;
+
**torfy – pow. 5,03 ha
−
*Nieużytki - pow. 0,87 ha;
+
**torfy – pow. 86,83 ha
−
*Nieużytki - pow. 3,75 ha;
+
Wszystkie powyższe użytki ekologiczne znajdują się na trenie leśnictwa Borek<ref>Program ochrony środowiska dla gminy Lelkowo na lata 2009-2012 z perspektywą na lata 2013-2016.</ref>.
−
*Nieużytki - pow. 0,58 ha;
 
−
*Torfy - pow. 5,03 ha;
 
−
*Torfy - pow. 86,83 ha.
 
−
Wszystkie powyższe użytki ekologiczne znajdują się na trenie leśnictwa Borek<ref>Progran ochrony środowiska dla gminy Lelkowo na lata 2009-2012 z perspektywą na lata 2013-2016.</ref>.
 
  
 
Cennym walorem krajobrazu gminy Lelkowo są pomniki przyrody (24). Są to obiekty pojedyncze, w tym: głazy narzutowe, pojedyncze drzewa oraz grupy drzew i aleje.
 
Cennym walorem krajobrazu gminy Lelkowo są pomniki przyrody (24). Są to obiekty pojedyncze, w tym: głazy narzutowe, pojedyncze drzewa oraz grupy drzew i aleje.
−
<br/>
 
−
==Bibliografia==
 
−
#Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych.[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177]]
 
−
#Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191]]
 
−
#Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312]]
 
−
#Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]]
 
−
#Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092]]
 
−
#Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]]
 
−
#Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
 
−
#Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1973.
 
−
#Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
 
−
#Progran ochrony środowiska dla gminy Lelkowo na lata 2009-2012 z perspektywą na lata 2013-2016, 2009. 
 
−
#Bank Danych Lokalnych GUS [[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks]] (data dostępu 24.03.2014)
 
−
#BIP Urzędu Gminy Lelkowo [[http://bip.warmia.mazury.pl/lelkowo_gmina_wiejska/]] (data dostępu 24.03.2014)
 
−
#GUS [[http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_nsp2002_tabl4.xls]]
 
−
#Leksykon kultury Warmii i Mazur. [[http://leksykonkultury.ceik.eu/]]
 
−
#Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków. [[http://www.nid.pl/pl/]]
 
−
#Wrota Warmii i Mazur, Gmina Lelkowo [[http://wrota.warmia.mazury.pl/lelkowo_gmina_wiejska/]]
 
−
#UStat w Olsztynie [[http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/braniewski/lelkowo.pdf]] (data dostępu 24.03.2014)<br/>
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
−
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria:Powiat braniewski]][[Kategoria:Gmina Lelkowo]]
+
==Bibliografia==
 +
Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl][24.03.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]<br/>
 +
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/>
 +
''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1973.<br/>
 +
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.<br/>
 +
Program ochrony środowiska dla gminy Lelkowo na lata 2009-2012 z perspektywą na lata 2013-2016, 2009.  <br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych Lokalnych GUS] [24.03.2014]<br/>
 +
[http://bip.warmia.mazury.pl/lelkowo_gmina_wiejska/ BIP Urzędu Gminy Lelkowo] [24.03.2014]<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_nsp2002_tabl4.xls Główny Urząd Statystyczny] [24.03.2014]<br/>
 +
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [24.03.2014]<br/>
 +
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [24.03.2014]<br/>
 +
[http://wrota.warmia.mazury.pl/lelkowo_gmina_wiejska/ wrota.warmia.mazury.pl] [24.03.2014]<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/braniewski/lelkowo.pdf Urząd Statystyczny w Olsztynie] [24.03.2014]<br/>
 +
 
 +
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria:Powiat braniewski]][[Kategoria:Lelkowo (gmina wiejska)]]

Aktualna wersja na dzień 09:17, 17 cze 2024

Gmina Lelkowo
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat braniewski
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Łukasz Skrzeszewski
Powierzchnia 198,16 km²
Liczba sołectw 15
Liczba miejscowości 34
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		3054
15 osób/km²
Strefa numeracyjna 55
Tablice rejestracyjne NBR
TERYT 2802042
Urząd gminy
Lelkowo 21 14-521 Lelkowo
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Lelkowo – gmina wiejska położona w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego w powiecie braniewskim. Siedziba gminy znajduje się w Lelkowie. Jest to gmina typowo rolnicza, której walory przyrodnicze przyczyniają się do rozwoju turystyki oraz agroturystyki. Gmina Lelkowo jest gminą o największym udziale osób narodowości ukraińskiej w ogóle mieszkańców (18,52%) spośród wszystkich polskich gmin[1]. W Wyborach Samorządowych 2018 i 2024 mandat wójta uzyskał Łukasz Skrzeszewski.[2]

Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dębowcu. Źródło: www.genealogie-tagebuch.de
Ołtarz główny Kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dębowcu. Fot. Krzysztof Kozłowski. Źródło: www.gosc.pl
Jezioro Głębockie.
Źródło: www.polska.travel

Powierzchnia gminy

Gmina Lelkowo zajmuje powierzchnię 198,16 km2[3]. W tym:

  • lasy: 27,7% (5493,2 ha);
  • użytki rolne: 67,1% (13279 ha)

Gmina stanowi 16,44% powierzchni powiatu braniewskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[4]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób  % osób  % osób  %
liczba 3054 100 1549 50,72 1505 49,28
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		15 7 7

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie wiejskiej Lelkowo wynosiło -19 osób[5], co stanowi 5,2% migracji ludności w powiecie braniewskim oraz 0,7% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

W 1945 roku po przejęciu władzy przez przedstawicieli polskiej administracji został zaprojektowany podział powiatu braniewskiego. Na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku[6] stał się on częścią województwa olsztyńskiego. Po ostatecznym ustaleniu granic państwa polskiego powiat podzielono na 2 gminy miejskie i 9 gmin wiejskich, wśród nich gminę Lelkowo. W 1954 roku na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[7] istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady. W 1958 roku zlikwidowano gromadę Głębock, a w 1968 roku gromadę Bieńkowo, ich terytorium (z wyjątkiem Państwowego Gospodarstwa Rolnego Mątyty i Rogity) włączono do gromady Lelkowo.

W 1972 roku na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[8] zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W dniu 1 stycznia 1973 roku w wyniku wprowadzenia w życie ustawy istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Zlikwidowano istniejącą gromadę Lelkowo i na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[9] powołano gminę Lelkowo z siedzibą w Lelkowie. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Bieńkowo, Dębowiec, Głębock, Jachowo, Jarzeń, Krzekoty, Kwiatkowo, Lelkowo, Lutkowo, Sówki, Wilknity, Wołowo.

1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[10] przestał istnieć powiat braniewski. Gmina Lelkowo stała się częścią województwa elbląskiego[11].

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[12] umiejscowiły gminę Lelkowo w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim.

Gmina wiejska Lelkowo graniczy: od strony zachodniej z terenem gminy Braniewo, południowej z gminą Pieniężno, wschodniej gminą Górowo Iławeckie, od północy zaś z obwodem kaliningradzkim.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Bieńkowo, Dębowiec, Głębock, Grabowiec, Jachowo, Jarzeń, Krzekoty, Kwiatkowo, Lelkowo, Lutkowo, Sówki, Wilknity, Wołowo, Wyszkowo, Zagaje.

Pozostałe miejscowości: Bartki, Giedawy, Jarzeński Młyn, Mędrzyki, Miłaki, Młyniec, Młynowo, Nałaby, Perwilty, Piele, Przebędowo, Słup, Szarki, Wilknicki Młyn, Wola Wilknicka, Zdrój.

Gospodarka

Gmina wiejska Lelkowo to gmina typowo rolnicza. Użytki rolne zajmują 76,1% jej powierzchni. Są to użytki zaliczone do gleb o relatywnie wysokim potencjale agroekologicznym. Wyznacznikiem tego są dobre pod względem bonitacyjnym gleby występujące na terenie gminy oraz kompleksy rolniczej przydatności gleb. W gminie Lelkowo dominują gospodarstwa rolne o niedużej powierzchni – większość z nich zajmuje od 1 do 2 ha.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Lelkowo wynosiła w 2012 roku 105. 9 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 96 tworzyło sektor prywatny i prowadziło w przeważającej części działalność handlową[13].

W gminie brak dużych zakładów produkcyjnych i przemysłowych.

Wiele walorów krajoznawczo-przyrodniczych, takich jak: położenie w obszarze Zielonych Płuc Polski, obszary chronionego krajobrazu oraz główna baza wypoczynku nad Jeziorem Głębockim stwarza dla gminy wiejskiej Lelkowo możliwość rozwoju turystyki, w tym agroturystyki. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Głębock, Młynowo, Lelkowo, Szarki.

W gminie od ponad 10 lat są podejmowane i realizowane liczne inwestycje mające na celu rozwój gminy i poprawę warunków życia jej mieszkańców. Są to m.in. budowa nowej szkoły podstawowej, gimnazjum i hali sportowej, remont budynku pałacu w Zagajach, w którym obecnie mieści się szkoła podstawowa. Ponadto dokonano budowy, wymiany i modernizacji sieci wodociągowej w miejscowościach na terenie gminy, wybudowano kanalizację ściekową wraz z 2 oczyszczalniami ścieków, a w celu zagospodarowania przestrzeni i poprawy bezpieczeństwa mieszkańców położono klika tysięcy m2 chodników w gminnych miejscowościach.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie wiejskiej Lelkowo wynosiła 473 osób [14], co stanowi 10,36% bezrobotnych w powiecie braniewskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 27,3% ludności[15].

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych wymagających strategicznej interwencji.

Kultura i turystyka

  • Gminne Centrum Kultury w Lelkowie wraz z biblioteką – filie biblioteki znajdują się w Wyszkowie, Zagajach

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

  • "Spotkanie pogranicza" – impreza plenerowa organizowana nad jeziorem Głębock przez Związek Ukraińców w Polsce
  • dożynki gminne

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Lelkowo należą[16]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

  • dalekobieżny szlak pieszy "Napoleona" – nawiązuje do obecności cesarza na tych ziemiach; szlak rozpoczyna się w Braniewie i kończy się w Górowie Iławeckim
  • obszary chronionego krajobrazu i liczne pomniki przyrody
  • Jezioro Głębockie

Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Punkcie Informacji Turystycznej w Braniewie, ul. Katedralna 7, 14-500 Braniewo oraz na stronie it.braniewo.pl.

Religia

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Lelkowo istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

Obszary chronione i pomniki przyrody

Obszary chronionego krajobrazu obejmują najbardziej atrakcyjne pod względem przyrodniczym i krajobrazowym tereny gminy. Ich łączna powierzchnia wynosi 8446 ha (42,6% obszaru gminy). Są to:

  • Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Wałszy – znajduje się on w południowej części gminy; obejmuje część dorzecza Wałszy znajdującego się na terenie gminy Lelkowo oraz cokół moreny czołowej na południe od Dębowca Zdroju
  • Obszar Chronionego Krajobrazu Wzniesień Górowskich – obejmuje on tereny w północnej, wschodniej i centralnej części gminy Lelkowo; jest to największy w gminie obszar chronionego krajobrazu o powierzchni około 5477 ha. Głównymi elementami krajobrazotwórczymi są tu niecka Jeziora Głębockiego, duże kompleksy leśne, szerokie i płaskie doliny rzek Ławii i Stradyka, kompleksy łąk wilgotnych, liczne zadrzewienia i oczka śródpolne oraz zespół torfowiskowy Bieńkówko
  • Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Banówki – stanowi on tereny przyległe do środkowego odcinka rzeki o powierzchni ogólnej 4828 ha, a w szczególności zespoły leśne. Głównymi elementami krajobrazotwórczymi tego obszaru jest wąska dolina rzeki Banówki i obszary użytkowane rolniczo.

Na terenie gminy Lelkowo występują ponadto:

  • obszary chronione Natura 2000:
  • użytki ekologiczne:
    • bagna – pow. 3,71 ha
    • bagna – pow. 3,16 ha
    • nieużytki – pow. 0,87 ha
    • nieużytki – pow. 3,75 ha
    • nieużytki – pow. 0,58 ha
    • torfy – pow. 5,03 ha
    • torfy – pow. 86,83 ha

Wszystkie powyższe użytki ekologiczne znajdują się na trenie leśnictwa Borek[17].

Cennym walorem krajobrazu gminy Lelkowo są pomniki przyrody (24). Są to obiekty pojedyncze, w tym: głazy narzutowe, pojedyncze drzewa oraz grupy drzew i aleje.

Przypisy

  1. ↑ GUS [24.03.2014]
  2. ↑ https://www.portalsamorzadowy.pl/wybory-2018/gmina/lelkowo,2769.html
  3. ↑ Urząd Statystyczny w Olsztynie [24.03.2014]
  4. ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
  5. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS [24.03.2014]
  6. ↑ Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
  7. ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
  8. ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
  9. ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  10. ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
  11. ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
  12. ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
  13. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS [24.03.20104]
  14. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS [24.03.2014]
  15. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  16. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [24.06.2014]
  17. ↑ Program ochrony środowiska dla gminy Lelkowo na lata 2009-2012 z perspektywą na lata 2013-2016.

Bibliografia

Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[24.03.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1973.
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
Program ochrony środowiska dla gminy Lelkowo na lata 2009-2012 z perspektywą na lata 2013-2016, 2009.
Bank Danych Lokalnych GUS [24.03.2014]
BIP Urzędu Gminy Lelkowo [24.03.2014]
Główny Urząd Statystyczny [24.03.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [24.03.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [24.03.2014]
wrota.warmia.mazury.pl [24.03.2014]
Urząd Statystyczny w Olsztynie [24.03.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Lelkowo_(gmina_wiejska)&oldid=158225”