Bogatyńskie: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zabytki) |
|||
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Bogatyńskie | |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Bogatyńskiego |
|zdjęcie = Bogatyńskie. Pałac.jpg | |zdjęcie = Bogatyńskie. Pałac.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Bogatyńskie. Pałac | + | |opis zdjęcia = Bogatyńskie. Pałac.<br>Fot. Lotek70. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bogaty%C5%84skie.JPG Commons Wikimedia] [02.07.2014] |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś niesołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = lidzbarski | |powiat = lidzbarski | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Bogatyńskie ''' (niem. ''Tüngen'') – | + | ''' Bogatyńskie ''' (niem. ''Tüngen'') – wieś niesołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[Orneta (gmina miejsko-wiejska)|gminie Orneta]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 57 mieszkańców. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 57 mieszkańców. | ||
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w północnej części województwa | + | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równinie Orneckiej|Równinie Orneckiej]], na wschodnim brzegu [[Rzeka Pasłęka|Pasłęki]], 8 km na południowy zachód od [[Orneta|Ornety]], przy granicy z powiatami [[Powiat elbląski|elbląskim]] i [[Powiat ostródzki|ostródzkim]], między drogami wojewódzkimi nr 513 i 528. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach historycznych z 1282 roku jako własność szlachecka. Nazwa miejscowości wywodzi się od pierwszych właścicieli, rodziny Bogatyńskich, której przedstawiciele w XV wieku wsławili się zaciętym oporem wobec [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. Przez następne stulecia współistniały tu obok siebie majątek szlachecki i wieś. Bogatyńskie ucierpiały podczas | + | Wieś po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach historycznych z 1282 roku jako własność szlachecka. Nazwa miejscowości wywodzi się od pierwszych właścicieli, rodziny [[Rodzina Bogatyńskich |Bogatyńskich]], której przedstawiciele w XV wieku wsławili się zaciętym oporem wobec [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. Przez następne stulecia współistniały tu obok siebie majątek szlachecki i wieś. Bogatyńskie ucierpiały podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII wieku. Od końca XVI wieku we wsi znajdowała się kaplica, która została rozebrana w 1830 roku. Obecny neogotycki [[Kościół pw. Świętej Trójcy i św. Michała w Bogatyńskich|kościół]] został wybudowany w XIX wieku na miejscu kaplicy i z pochodzącym z niej i z innych kościołów wyposażeniem. |
| − | Po I rozbiorze Polski tutejszy majątek należał początkowo do rodziny Ratkowskich. W tym czasie majątek obejmował 29 łanów. W XVIII wieku na miejscu dawnego dworu wybudowano pałac w stylu barokowym. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] na bazie majątku utworzono we wsi [[Państwowe Gospodarstwo Rolne | + | Po I rozbiorze Polski tutejszy majątek należał początkowo do rodziny [[Rodzina Ratkowskich|Ratkowskich]]. W tym czasie majątek obejmował 29 łanów. W XVIII wieku na miejscu dawnego dworu wybudowano [[lkwim:Pałac w Bogatyńskich|pałac]] w stylu barokowym. Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] na bazie majątku utworzono we wsi [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]]. |
| + | Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach: | ||
| − | + | *1783 r. – 17 gospodarstw rolnych | |
| − | + | *1820 r. – 141 osób, 14 gospodarstw rolnych | |
| − | + | *1857 r. – 251 osób | |
| − | + | *1933 r. – 440 osób | |
| − | + | *1939 r. – 422 osoby, 81 gospodarstw domowych | |
| − | + | == Zabytki == | |
| + | *zespół pałacowo–parkowy z XVIII wieku: pałac, park, układ dworski, zabudowa czworaków, cmentarz rodzinny | ||
| + | *kościół neogotycki z XIX wieku | ||
| + | *[[Krzyż w Bogatyńskich|krzyż przydrożny]] datowany na XV–XVII wiek | ||
| − | + | ==Ciekawostki== | |
| − | + | *We wsi realizowany jest projekt [[lkwim:Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie|Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie]] pod nazwą [http://archipelag.ceik.eu/ "Archipelag - atlas miejsc niezwykłych Warmii i Mazur"]. | |
| − | == | + | *We wsi znajduje się dąb - pomnik przyrody, przy którym znajdują się mogiły żołnierzy niemieckich z II wojny światowej.<ref>http://archipelag.ceik.eu/miejscowosci.html?tx_places_pi1%5Bplace%5D=33&tx_places_pi1%5Baction%5D=show&tx_places_pi1%5Bcontroller%5D=Place&cHash=13a33ac473d8e1c106246bbaa25e974a</ref> |
| − | *[[ | ||
| − | |||
| − | * | ||
| − | < | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | ''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://orneta-umig.bip-wm.pl/ Strona Urzędu Miasta i Gminy Orneta. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Część I] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013]<br/> | |
| + | [http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [02.07.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | ==Przypisy== | ||
| + | <references/> | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Powiat lidzbarski]] |
| + | [[Kategoria: Orneta (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
| + | [[Kategoria: Wsie niesołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1201-1300]] | ||
Aktualna wersja na dzień 11:40, 22 gru 2016
| Bogatyńskie | |
| | |
![Bogatyńskie. Pałac.Fot. Lotek70. Źródło: Commons Wikimedia [02.07.2014]](/index.php/Plik:Bogaty%C5%84skie._Pa%C5%82ac.jpg) Bogatyńskie. Pałac.
Fot. Lotek70. Źródło: Commons Wikimedia [02.07.2014] | |
| Rodzaj miejscowości | wieś niesołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | lidzbarski |
| Gmina | Orneta |
| Liczba ludności (2010) | 57 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Bogatyńskie | |
| Położenie na mapie Polski  Bogatyńskie | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Bogatyńskie (niem. Tüngen) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Orneta. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 57 mieszkańców.
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Orneckiej, na wschodnim brzegu Pasłęki, 8 km na południowy zachód od Ornety, przy granicy z powiatami elbląskim i ostródzkim, między drogami wojewódzkimi nr 513 i 528.
Dzieje miejscowości
Wieś po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach historycznych z 1282 roku jako własność szlachecka. Nazwa miejscowości wywodzi się od pierwszych właścicieli, rodziny Bogatyńskich, której przedstawiciele w XV wieku wsławili się zaciętym oporem wobec Zakonu Krzyżackiego. Przez następne stulecia współistniały tu obok siebie majątek szlachecki i wieś. Bogatyńskie ucierpiały podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII wieku. Od końca XVI wieku we wsi znajdowała się kaplica, która została rozebrana w 1830 roku. Obecny neogotycki kościół został wybudowany w XIX wieku na miejscu kaplicy i z pochodzącym z niej i z innych kościołów wyposażeniem.
Po I rozbiorze Polski tutejszy majątek należał początkowo do rodziny Ratkowskich. W tym czasie majątek obejmował 29 łanów. W XVIII wieku na miejscu dawnego dworu wybudowano pałac w stylu barokowym. Po II wojnie światowej na bazie majątku utworzono we wsi Państwowe Gospodarstwo Rolne.
Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach:
- 1783 r. – 17 gospodarstw rolnych
- 1820 r. – 141 osób, 14 gospodarstw rolnych
- 1857 r. – 251 osób
- 1933 r. – 440 osób
- 1939 r. – 422 osoby, 81 gospodarstw domowych
Zabytki
- zespół pałacowo–parkowy z XVIII wieku: pałac, park, układ dworski, zabudowa czworaków, cmentarz rodzinny
- kościół neogotycki z XIX wieku
- krzyż przydrożny datowany na XV–XVII wiek
Ciekawostki
- We wsi realizowany jest projekt Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie pod nazwą "Archipelag - atlas miejsc niezwykłych Warmii i Mazur".
- We wsi znajduje się dąb - pomnik przyrody, przy którym znajdują się mogiły żołnierzy niemieckich z II wojny światowej.[1]
Bibliografia
Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
Strona Urzędu Miasta i Gminy Orneta. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Część I [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Wikipedia [02.07.2014]
