Stękiny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        =     
 
  |dopełniacz wsi        =     
  |zdjęcie              = Stękiny. Jedna z kilku przydrożnych kapliczek.jpg
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Stękiny. Jedna z kilku przydrożnych kapliczek
+
  |opis zdjęcia          =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 28: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Stękiny ''' (niem. ''Stenkienen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[gmina Jonkowo|gminie Jonkowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
+
''' Stękiny ''' (niem. ''Stenkienen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Jonkowo (gmina wiejska)|gminie Jonkowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
  
 
Miejscowość w 2010 roku liczyła 235 mieszkańców.
 
Miejscowość w 2010 roku liczyła 235 mieszkańców.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olszyńskim]], 8 km na południowy zachód od [[Jonkowo|Jonkowa]] i 11 km na zachód od [[Olsztyn|Olsztyna]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 527.
+
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olszyńskim]], 8 km na południowy zachód od [[Jonkowo|Jonkowa]] i 11 km na zachód od [[Olsztyn|Olsztyna]]. Przebiega przez nią droga wojewódzka nr 527.
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Jest to najstarsza wieś na terenie obecnej gminy. W 1343 roku biskup [[Herman z Pragi]] powierzył [[Prusowie|Prusowi]] Santopowi założenie wsi na 30 łanach na dawnym pruskim polu osadniczym zwanym ''Sculpain''. Wieś poważnie ucierpiała podczas wojen polsko-krzyżackich w XV i w początkach XVI wieku; po ostatniej z nich odłogiem leżało tu pięć łanów ziemi. Po ponownym zagospodarowaniu wieś ciągle liczyła 30 łanów, z których trzy należały do sołtysa, a pozostałe uprawiali chłopi czynszowi; we wsi działała karczma. Obszar wsi nie zmienił się do XVIII wieku; przed 1772 rokiem sołtys w dalszym ciągu posiadał trzy łany, zaś karczmarz – pół łanu; we wsi był kowal i kołodziej.  
+
Jest to najstarsza wieś na terenie obecnej gminy. W 1343 roku biskup [[Herman z Pragi]] powierzył [[Prusowie|Prusowi]] Santopowi założenie wsi na 30 łanach na dawnym pruskim polu osadniczym zwanym ''Sculpain''. Wieś poważnie ucierpiała podczas wojen polsko-krzyżackich w XV i w początkach XVI wieku; po ostatniej z nich odłogiem leżało tu pięć łanów ziemi. Po ponownym zagospodarowaniu wieś nadal liczyła 30 łanów, z których trzy należały do sołtysa, a pozostałe uprawiali chłopi czynszowi. We wsi działała karczma. Obszar Stękin nie zmienił się do XVIII wieku; przed 1772 rokiem sołtys w dalszym ciągu posiadał trzy łany, zaś karczmarz – pół łanu. We wsi działał kowal i kołodziej.  
  
 
Na początku XIX wieku w ramach reform uwłaszczeniowych tutejsi chłopi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez nich ziemię; w 1820 roku wieś posiadała 22 budynków mieszkalnych. W tym samym czasie uruchomiono w Stękinach szkołę elementarną, jednak bardzo szybko została ona zamknięta, a dzieci wysłano do szkoły w [[Wołowno|Wołownie]]. W 1861 roku wieś obejmowała powierzchnię 633 ha, z czego około 12% stanowiły lasy. Szkołę we wsi założono ponownie po I wojnie światowej.
 
Na początku XIX wieku w ramach reform uwłaszczeniowych tutejsi chłopi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez nich ziemię; w 1820 roku wieś posiadała 22 budynków mieszkalnych. W tym samym czasie uruchomiono w Stękinach szkołę elementarną, jednak bardzo szybko została ona zamknięta, a dzieci wysłano do szkoły w [[Wołowno|Wołownie]]. W 1861 roku wieś obejmowała powierzchnię 633 ha, z czego około 12% stanowiły lasy. Szkołę we wsi założono ponownie po I wojnie światowej.
Linia 43: Linia 44:
 
Obecnie we wsi działa sklep spożywczo-przemysłowy oraz trzy gospodarstwa rolne nastawione głównie na produkcję mleka; w 2007 roku założono tu świetlicę.
 
Obecnie we wsi działa sklep spożywczo-przemysłowy oraz trzy gospodarstwa rolne nastawione głównie na produkcję mleka; w 2007 roku założono tu świetlicę.
  
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
+
Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:
 
*1820 – 117 osób
 
*1820 – 117 osób
 
*1857 – 218 osób
 
*1857 – 218 osób
Linia 65: Linia 66:
 
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
 
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
 
Syrwid Robert, ''Warmińska gmina Jonkowo: historia i współczesność'', Jonkowo 2010.<br/>
 
Syrwid Robert, ''Warmińska gmina Jonkowo: historia i współczesność'', Jonkowo 2010.<br/>
[http://www.jonkowo.pl/index.php?option=com_content&view=category&id=9&Itemid=137| Historia wsi na stronie gminy Jonkowo] [05.03.2014]<br/>
+
[http://www.jonkowo.pl/index.php?option=com_content&view=category&id=9&Itemid=137| jonkowo.pl] [05.03.2014]<br/>
[http://bip.warmia.mazury.pl/jonkowo_gmina_wiejska/161/Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego/| Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jonkowo] [05.03.2014]<br/>
+
[http://bip.warmia.mazury.pl/jonkowo_gmina_wiejska/161/Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego/| bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jonkowo] [05.03.2014]<br/>
 
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/>
 
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/>
 
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
 
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/allenstein.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/>
+
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/allenstein.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]<br/>
[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#357/pl/i/stekiny_-_zabytkowe_kapliczki_przydrozne| Ciekawe Mazury.pl] [05.03.2014]<br/>
+
[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#357/pl/i/stekiny_-_zabytkowe_kapliczki_przydrozne| ciekawemazury.pl] [05.03.2014]<br/>
[http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/31687,stekiny-przydrozne-kapliczki-i-krzyze.html| Polska Niezwykła] [05.03.2014]<br/>
+
[http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/31687,stekiny-przydrozne-kapliczki-i-krzyze.html| polskaniezwykla.pl] [05.03.2014]<br/>
 
[http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=172:gmina-jonkowo-stekiny&catid=27:wies-warminska&Itemid=125| Dom Warmiński] [05.03.2014]
 
[http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=172:gmina-jonkowo-stekiny&catid=27:wies-warminska&Itemid=125| Dom Warmiński] [05.03.2014]
 
<br/>
 
<br/>
 
<br/>
 
<br/>
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Jonkowo (gmina wiejska)]] [[Kategoria: wsie sołeckie]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Jonkowo (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]]

Aktualna wersja na dzień 23:03, 27 mar 2015

Stękiny

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Jonkowo
Liczba ludności (2010) 235
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Stękiny
Stękiny
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Stękiny
Stękiny
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Stękiny (niem. Stenkienen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 235 mieszkańców.

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Olszyńskim, 8 km na południowy zachód od Jonkowa i 11 km na zachód od Olsztyna. Przebiega przez nią droga wojewódzka nr 527.

Dzieje miejscowości

Jest to najstarsza wieś na terenie obecnej gminy. W 1343 roku biskup Herman z Pragi powierzył Prusowi Santopowi założenie wsi na 30 łanach na dawnym pruskim polu osadniczym zwanym Sculpain. Wieś poważnie ucierpiała podczas wojen polsko-krzyżackich w XV i w początkach XVI wieku; po ostatniej z nich odłogiem leżało tu pięć łanów ziemi. Po ponownym zagospodarowaniu wieś nadal liczyła 30 łanów, z których trzy należały do sołtysa, a pozostałe uprawiali chłopi czynszowi. We wsi działała karczma. Obszar Stękin nie zmienił się do XVIII wieku; przed 1772 rokiem sołtys w dalszym ciągu posiadał trzy łany, zaś karczmarz – pół łanu. We wsi działał kowal i kołodziej.

Na początku XIX wieku w ramach reform uwłaszczeniowych tutejsi chłopi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez nich ziemię; w 1820 roku wieś posiadała 22 budynków mieszkalnych. W tym samym czasie uruchomiono w Stękinach szkołę elementarną, jednak bardzo szybko została ona zamknięta, a dzieci wysłano do szkoły w Wołownie. W 1861 roku wieś obejmowała powierzchnię 633 ha, z czego około 12% stanowiły lasy. Szkołę we wsi założono ponownie po I wojnie światowej.

Obecnie we wsi działa sklep spożywczo-przemysłowy oraz trzy gospodarstwa rolne nastawione głównie na produkcję mleka; w 2007 roku założono tu świetlicę.

Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:

  • 1820 – 117 osób
  • 1857 – 218 osób
  • 1861 – 241 osób
  • 1933 – 314 osób
  • 1939 – 280 osób

Turystyka

W miejscowości funkcjonuje gospodarstwo agroturystyczne "Domek w lesie" W. J. Piesiak.

Zabytki

  • dzwonnica
  • kapliczka z dzwonniczką
  • kapliczka przydrożna
  • kapliczka domkowa z połowy XVIII wieku
  • kapliczka z dzwonniczką z początku XIX wieku (szerzej zob. Kapliczki w Stękinach)
  • dwa przydrożne krzyże z połowy i z końca XIX wieku
  • dom nr 12 z drugiej połowy XIX wieku oraz chałupa nr 7 z przełomu XIX i XX wieku

Przypisy

Bibliografia

Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Syrwid Robert, Warmińska gmina Jonkowo: historia i współczesność, Jonkowo 2010.
jonkowo.pl [05.03.2014]
bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jonkowo [05.03.2014]
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
ciekawemazury.pl [05.03.2014]
polskaniezwykla.pl [05.03.2014]
Dom Warmiński [05.03.2014]