Pływacz średni: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Natura 2000" na "Kategoria:Natura 2000 Kategoria:Ochrona przyrody") |
|||
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|L = Hayne | |L = Hayne | ||
|Pusta linia = <br/> | |Pusta linia = <br/> | ||
| − | |grafika = | + | |grafika = Utricularia_sp_Sturm64.jpg |
| − | |podpis grafiki = | + | |podpis grafiki = Pływacz średni. Autor: Johann Georg Sturm: ''Deutschlands Flora in Abbildungen''. Źródło: [http://pl.wikipedia.org/wiki/P%C5%82ywacz_%C5%9Bredni#mediaviewer/Plik:Utricularia_sp_Sturm64.jpg Wikipedia] |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 18: | Linia 18: | ||
|Synonimy = Synonimy | |Synonimy = Synonimy | ||
|Lista synonimów = pływacz pośredni | |Lista synonimów = pływacz pośredni | ||
| − | ''Lentibularia intermedia'' (Hayne) Nieuwl. Lunell | + | ''Lentibularia intermedia'' (Hayne) Nieuwl. Lunell; ''Utricularia alpina'' Georgi; ''U. grafiana'' Koch; ''U. media'' Schum.; ''U. millefolium'' Nutt. ex Tuck. |
| − | |||
| − | ''Utricularia alpina'' Georgi | ||
| − | |||
| − | ''U. grafiana'' Koch | ||
| − | |||
| − | ''U. media'' Schum. | ||
| − | |||
| − | ''U. millefolium'' Nutt. ex Tuck. | ||
}} | }} | ||
| − | + | '''Pływacz średni''' (''Utricularia intermedia'' Hayne) – gatunek rośliny należący do rodziny pływaczowatych (''Lentibulariaceae''). | |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | '''Pływacz średni''' (''Utricularia intermedia'' Hayne) – gatunek rośliny należący do rodziny pływaczowatych (Lentibulariaceae). | ||
| − | |||
| − | |||
=== Morfologia === | === Morfologia === | ||
| + | Łodyga długości (10-)15-20 cm, zróżnicowana na część pływającą, zieloną, oraz ziemną (zakorzeniającą się) – bezbarwną, o długości 3-20 cm. Liście łodygi pływającej długości 4-20 mm, szerokości 7-32 mm, nerkowate, kilkakrotnie widlasto podzielone na 7-16 szczeciniastych łatek, bez pęcherzyków. Liście części bezbarwnej z łatkami bocznymi przekształconymi w 1-5 pęcherzyków długich do 5 mm. | ||
| − | + | Kwiaty obupłciowe, o symetrii grzbiecistej, umieszczone na szypułkach długich na 1-1,5 mm, w kątach jajowatotrójkątnych przysadek o falistym brzegu. Pręciki dwa, słupek jeden. Działki kielicha i korony dwuwargowe. Kielich o łatkach jajowatych. Korona długości 10-15 mm, cytrynowożółta, o górnej wardze niepodzielnej, purpurowo prążkowanej z przylegającą, tępą ostrogą, dolnej wardze okrągławej, płaskiej bądź o brzegach podwiniętych, średnicy 10-15 mm. Kwiaty zebrane w grona. Kwitną w Polsce od czerwca do sierpnia. Owocem jest kulista torebka o średnicy 3-4 mm. Przy niekorzystnych warunkach roślina wytwarza dość duże, jajowate turiony (pąki przetrwalne). | |
<br/> | <br/> | ||
=== Rozmieszczenie i ekologia === | === Rozmieszczenie i ekologia === | ||
| − | |||
Roślina o cyrkumborealnym zasięgu, występująca w Ameryce Północnej, Azji oraz Europie. W Polsce gatunek rodzimy, występuje rzadko na niżu, głównie na północy kraju. | Roślina o cyrkumborealnym zasięgu, występująca w Ameryce Północnej, Azji oraz Europie. W Polsce gatunek rodzimy, występuje rzadko na niżu, głównie na północy kraju. | ||
Występuje głównie w wodach torfowisk przejściowych, w dolinkach torfowisk wysokich i zagłębieniach torfowisk niskich. | Występuje głównie w wodach torfowisk przejściowych, w dolinkach torfowisk wysokich i zagłębieniach torfowisk niskich. | ||
| − | + | ||
| + | W [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]] gatunek ten występuje m.in w [[Mazurski Park Krajobrazowy|Mazurskim Parku Krajobrazowym]] oraz w [[Natura 2000 Torfowisko Zocie|obszarze Natura 2000 Torfowisko Zocie]]. | ||
=== Wartość użytkowa === | === Wartość użytkowa === | ||
| − | + | Roślina umieszczona na "Czerwonej liście" Polski w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia V). Wszystkie gatunki z rodzaju pływacz objęte są w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. | |
| − | Roślina umieszczona na Czerwonej | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Ciekawostki === | === Ciekawostki === | ||
| − | + | W Polsce spotkać można 5 gatunków pływaczy. Są to: ([[pływacz drobny]] ''Utricularia minor'', [[pływacz krótkoostrogowy]] ''U. ochroleuca'', pływacz średni ''U. intermedia'', [[pływacz zachodni]] ''U. australis'', [[pływacz zwyczajny]] ''U. vulgaris''). Przedstawiciele tego rodzaju to rośliny owadożerne. Niektóre części liści są u nich przekształcone w pęcherzyki chwytne. Pułapki pływaczy to niewielkie (1-2 mm) pęcherzyki z klapką otwieraną do wnętrza. Roślina wypompowuje płyn z pułapki, wskutek czego w środku pułapki jest niższe ciśnienie niż ciśnienie wody na zewnątrz. Przy podrażnieniu klapki lub specjalnych włosków pułapka otwiera się, w ułamku sekundy zasysając do środka wodę wraz z ofiarą. Pułapka uwalnia enzymy trawienne i rozkłada ofiarę. W zależności od wielkości owada trawienie trwa od kilku godzin do kilku dni. | |
| − | W [[ | ||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew: ''Red list of the vascular plants in Poland'', [w:] Mirek Zbigniew, Zarzycki Kazimierz, Wojewoda Władysław, Szelag Zbigniew (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland'', W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków 2006.<br/> | |
| − | Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew: ''Red list of the vascular plants in Poland'' | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/P%C5%82ywacz_%C5%9Bredni pl.wikipedia.org, Pływacz średni] [27.06.2014]<br/> |
| − | <br/> | + | [http://roslinyowadozerne.eu/art/rosliny/utricularia.php roslinyowadozerne.eu] [27.06.2014]<br/> |
| − | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_gatunk%C3%B3w_ro%C5%9Blin_obj%C4%99tych_%C5%9Bcis%C5%82%C4%85_ochron%C4%85 pl.wikipedia.org, Lista gatunków roślin objętych ścisłą ochroną w Polsce] [27.06.2014] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Przyroda]][[Kategoria: | + | [[Kategoria: Przyroda]][[Kategoria:Natura 2000]] [[Kategoria:Ochrona przyrody]] [[Kategoria: Parki krajobrazowe]] [[Kategoria: Rośliny chronione]] [[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] |
Aktualna wersja na dzień 11:05, 18 mar 2015
| Pływacz średni | |
| | |
| Utricularia intermedia | |
| Hayne | |
 Pływacz średni. Autor: Johann Georg Sturm: Deutschlands Flora in Abbildungen. Źródło: Wikipedia | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Gromada | rośliny naczyniowe |
| Klasa | okrytonasienne |
| Rząd | jasnotowce |
| Rodzina | pływaczowate |
| Rodzaj | pływacz |
| Gatunek | pływacz średni |
| Synonimy | |
| pływacz pośredni
Lentibularia intermedia (Hayne) Nieuwl. Lunell; Utricularia alpina Georgi; U. grafiana Koch; U. media Schum.; U. millefolium Nutt. ex Tuck. | |
Pływacz średni (Utricularia intermedia Hayne) – gatunek rośliny należący do rodziny pływaczowatych (Lentibulariaceae).
Spis treści
Morfologia
Łodyga długości (10-)15-20 cm, zróżnicowana na część pływającą, zieloną, oraz ziemną (zakorzeniającą się) – bezbarwną, o długości 3-20 cm. Liście łodygi pływającej długości 4-20 mm, szerokości 7-32 mm, nerkowate, kilkakrotnie widlasto podzielone na 7-16 szczeciniastych łatek, bez pęcherzyków. Liście części bezbarwnej z łatkami bocznymi przekształconymi w 1-5 pęcherzyków długich do 5 mm.
Kwiaty obupłciowe, o symetrii grzbiecistej, umieszczone na szypułkach długich na 1-1,5 mm, w kątach jajowatotrójkątnych przysadek o falistym brzegu. Pręciki dwa, słupek jeden. Działki kielicha i korony dwuwargowe. Kielich o łatkach jajowatych. Korona długości 10-15 mm, cytrynowożółta, o górnej wardze niepodzielnej, purpurowo prążkowanej z przylegającą, tępą ostrogą, dolnej wardze okrągławej, płaskiej bądź o brzegach podwiniętych, średnicy 10-15 mm. Kwiaty zebrane w grona. Kwitną w Polsce od czerwca do sierpnia. Owocem jest kulista torebka o średnicy 3-4 mm. Przy niekorzystnych warunkach roślina wytwarza dość duże, jajowate turiony (pąki przetrwalne).
Rozmieszczenie i ekologia
Roślina o cyrkumborealnym zasięgu, występująca w Ameryce Północnej, Azji oraz Europie. W Polsce gatunek rodzimy, występuje rzadko na niżu, głównie na północy kraju.
Występuje głównie w wodach torfowisk przejściowych, w dolinkach torfowisk wysokich i zagłębieniach torfowisk niskich.
W województwie warmińsko-mazurskim gatunek ten występuje m.in w Mazurskim Parku Krajobrazowym oraz w obszarze Natura 2000 Torfowisko Zocie.
Wartość użytkowa
Roślina umieszczona na "Czerwonej liście" Polski w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia V). Wszystkie gatunki z rodzaju pływacz objęte są w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.
Ciekawostki
W Polsce spotkać można 5 gatunków pływaczy. Są to: (pływacz drobny Utricularia minor, pływacz krótkoostrogowy U. ochroleuca, pływacz średni U. intermedia, pływacz zachodni U. australis, pływacz zwyczajny U. vulgaris). Przedstawiciele tego rodzaju to rośliny owadożerne. Niektóre części liści są u nich przekształcone w pęcherzyki chwytne. Pułapki pływaczy to niewielkie (1-2 mm) pęcherzyki z klapką otwieraną do wnętrza. Roślina wypompowuje płyn z pułapki, wskutek czego w środku pułapki jest niższe ciśnienie niż ciśnienie wody na zewnątrz. Przy podrażnieniu klapki lub specjalnych włosków pułapka otwiera się, w ułamku sekundy zasysając do środka wodę wraz z ofiarą. Pułapka uwalnia enzymy trawienne i rozkłada ofiarę. W zależności od wielkości owada trawienie trwa od kilku godzin do kilku dni.
Bibliografia
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew: Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Mirek Zbigniew, Zarzycki Kazimierz, Wojewoda Władysław, Szelag Zbigniew (red.), Red lists of plants and fungi in Poland, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków 2006.
pl.wikipedia.org, Pływacz średni [27.06.2014]
roslinyowadozerne.eu [27.06.2014]
pl.wikipedia.org, Lista gatunków roślin objętych ścisłą ochroną w Polsce [27.06.2014]
