Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Historia parafii)
m (Zastępowanie tekstu - "Kler parafialny" na "Duchowni parafii")
 
(Nie pokazano 20 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 3: Linia 3:
 
  |nazwa                  = Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie
 
  |nazwa                  = Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie
 
  |grafika                = Kaplica-Ryn.jpg
 
  |grafika                = Kaplica-Ryn.jpg
  |podpis grafiki          = Kaplica parafialna, źródło: [http://ryn.info.pl Ryn], 20.12.2013.
+
  |podpis grafiki          = Kaplica parafialna.<br>Źródło: [http://ryn.info.pl/fotogalerie.php?view=thumbnailList&category=3&q=&ImageGalleryPage=2 www.ryn.info.pl], 20.12.2013.
 
  |siedziba                = Ryn
 
  |siedziba                = Ryn
 
  |adres                  = ul. Partyzantów 1, 11-520 Ryn
 
  |adres                  = ul. Partyzantów 1, 11-520 Ryn
Linia 9: Linia 9:
 
  |data zamknięcia        =  
 
  |data zamknięcia        =  
 
  |wyznanie                = protestanckie
 
  |wyznanie                = protestanckie
  |kościół                = Ewangelicko-Augsburski
+
  |kościół                = ewangelicko-augsburski
 
  |1. jednostka typ        = Diecezja
 
  |1. jednostka typ        = Diecezja
 
  |1. jednostka nazwa      = mazurska
 
  |1. jednostka nazwa      = mazurska
 
  |2. jednostka typ        =  
 
  |2. jednostka typ        =  
 
  |2. jednostka nazwa      =  
 
  |2. jednostka nazwa      =  
  |obiekt sakralny funkcja = Kapolica
+
  |obiekt sakralny funkcja = Kaplica
  |obiekt sakralny        = Kaplica Ewangelicko-Augsburski w Rynie
+
  |obiekt sakralny        = kaplica ewangelicko-augsburska w Rynie
 
  |dzień wspomnienia      =  
 
  |dzień wspomnienia      =  
 
  |www                    =  
 
  |www                    =  
 
}}<br/>
 
}}<br/>
  
''' Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie ''' – [[Ewangelicko-Augsburska]] parafia, należąca do [[diecezja mazurska | diecezji mazurskiej]]. Erygowana w XVI w. Mieści się przy ul. Partyzantów 1 w [[Ryn|Rynie]].  
+
''' Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie ''' – ewangelicko-augsburska parafia, należąca do [[diecezja mazurska |diecezji mazurskiej]]. Erygowana w XVI w. Mieści się przy ul. Partyzantów 1 w [[Ryn|Rynie]]. Proboszczem parafii jest ks. [[Jan Neumann]].  
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
  
 
== Historia parafii ==
 
== Historia parafii ==
Dzieje parafii ewangelickiej w Rynie sięgają schyłku XIV w. Jej korzenie tkwią w katolickiej wspólnocie należącej do [[lkwim: Zamek w Rynie |zamku w Rynie]].
+
Dzieje parafii ewangelickiej w [[Ryn|Rynie]] sięgają schyłku XIV w. Wówczas funkcjonowała pierwsza wspólnota ewangelicka na [[lkwim:Zamek w Rynie |zamku w Rynie]].
 
<br/>
 
<br/>
Do czasów wprowadzenia reformacji przez księcia Albrechta w 1525 r. [[Ryn]] należał do katolickiego [[biskupstwo warmińskie |biskupstwa warmińskiego]]. Jednak już w marcu 1528 r. znalazł się w ewangelickim [[biskupstwo pomezańskie|biskupstwie pomezańskim]]. W 1531 r. [[Prusy]] podzielone zostały na parafie.  
+
Do czasów wprowadzenia reformacji przez księcia [[Albrecht Hohenzollern|Albrechta]] w 1525 r. [[Ryn]] należał do katolickiego [[diecezja warmińska |biskupstwa warmińskiego]]. Jednak w marcu 1528 r. znalazł się w ewangelickim [[diecezja pomezańska|biskupstwie pomezańskim]]. W 1531 r. [[Prusy]] podzielone zostały na parafie.  
 
<br/>
 
<br/>
Budowa kościoła parafialnego w [[Ryn|Rynie]] trwała 20 lat. Parafianie borykali się w XVII w. ze skutkami najazdu tatarskiego, a na początku XVIII w. z zarazą. Region parafii opustoszał, ludność zubożała, wiele pól leżało odłogiem. W połowie XVIII w. członkowie parafii ryńskiej mogli korzystać także z polskiego śpiewnika. Od tego czasu odprawiano nabożeństwa również w języku polskim.  
+
Budowa kościoła parafialnego w [[Ryn|Rynie]] trwała 20 lat. W XVII w. parafianie borykali ze skutkami najazdu tatarskiego, a na początku XVIII w. z zarazą. Region parafii opustoszał, ludność zubożała, wiele pól leżało odłogiem. W połowie XVIII w. członkowie parafii ryńskiej mogli korzystać także z polskiego śpiewnika. Od tego czasu odprawiano nabożeństwa również w języku polskim.  
 
<br/>
 
<br/>
W 1820 r. kolegium kościelne wystąpiło z wnioskiem o budowę nowej plebani. Parafia liczyła już wtedy ponad 1500 wiernych. W latach 1890-1891 w tutejszej parafii występował silny ruch sekciarski, zapoczątkowany przez właściciela ziemskiego Sareyke ze [[Skop| Skopu]]. W 1897 r. parafię podzielono na dwa okręgi: proboszczowski z miastem [[Ryn]] i duszpasterski, do którego przypisano domenę i 13 wsi.  
+
W 1820 r. kolegium kościelne wystąpiło z wnioskiem o budowę nowej plebanii. Parafia liczyła już wtedy ponad 1500 wiernych. W latach 1890–1891 w tutejszej parafii występował silny ruch sekciarski, zapoczątkowany przez właściciela ziemskiego Sareyke ze [[Skop|Skopu]]. W 1897 r. parafię podzielono na dwa okręgi: proboszczowski z miastem Ryn i duszpasterski, do którego przypisano domenę i 13 wsi.  
Zarządzanie sprawami odnoszącymi się do całej parafii pozostało nadal tylko w gestii proboszcza. Natomiast przedstawicielstwo gminy składało się z 21 członków.  
+
Zarządzanie sprawami odnoszącymi się do całej parafii pozostało nadal tylko w gestii proboszcza. Przedstawicielami gminy zostało 21 specjalnie wydelegowanych osób.  
 
<br/>
 
<br/>
 
W 1903 r. w obydwu okręgach duszpasterskich odbyło się 207 chrztów, 150 konfirmacji, 45 ślubów, 155 pochówków. Na ich terenie działały także: miejska szkoła z siedmioma nauczycielami i 14 szkół wiejskich z pojedynczą obsadą nauczycielską.
 
W 1903 r. w obydwu okręgach duszpasterskich odbyło się 207 chrztów, 150 konfirmacji, 45 ślubów, 155 pochówków. Na ich terenie działały także: miejska szkoła z siedmioma nauczycielami i 14 szkół wiejskich z pojedynczą obsadą nauczycielską.
 
<br/>
 
<br/>
Przed II wojną światową jak i po 1945 r. w życiu parafii doszło do szeregu zmian. Znacznie zmniejszyła się liczba wiernych, w wyniku braku tolerancji, kryzysu ewangelicyzmu na Mazurach i ekspansji miejscowej ludności na Zachód. W 1940 r. spłoną kościół ewangelicki w [[Ryn|Rynie]]. Obecnie ewangelicy ryńscy zbierają się w kaplicy - dawnej starej plebani, w której początkowo zamieszkiwał pastor [[Albert Sapatka]]. Ks. Albert był pastorem parafii. Napisał także kronikę parafii.  
+
Przed II wojną światową oraz po 1945 r. w życiu parafii doszło do szeregu zmian. Znacznie zmniejszyła się liczba wiernych, w wyniku braku tolerancji, kryzysu ewangelicyzmu na [[Mazury|Mazurach]] i ekspansji miejscowej ludności na Zachód. W 1940 r. spłonął kościół ewangelicki w Rynie. Obecnie ewangelicy ryńscy zbierają się w kaplicy dawnej starej plebani, w której początkowo zamieszkiwał pastor [[Albert Sapatka]]. Ksiądz Albert był pastorem parafii. Napisał także kronikę parafii.  
 
<br/>
 
<br/>
Dziś parafia ryńska liczy około 200 osób i obejmuje miasto [[Ryn]] i [[Gmina Ryn |Gminę Ryn]].  
+
Dziś parafia ryńska liczy około 200 osób i obejmuje miasto Ryn i [[Ryn (gmina miejsko-wiejska)|gminę Ryn]].  
 
<br/>
 
<br/>
  
== Kler parafialny ==
+
== Duchowni parafii ==
'''Proboszcz:'''
 
  
ks. Jan Neumann
+
'''Duszpasterze po 1945 r.:'''
<br/>
+
 
 +
* ks. Eugeniusz Sauter (1946–1957)
 +
 
 +
* ks. Maksymilian Cybula (1952–1957)
 +
 
 +
* ks. Paweł Kubiczek (1952–1991)
 +
 
 +
* ks. Antoni Komendera (1957–1958)
 +
 
 +
* ks. Fryderyk Tegler (1972–1976)
 +
 
 +
* ks. Jerzy Below (1985–1986)
  
 +
* ks. Erwin Jurczok (1986–1997)
 
== Filiały ==
 
== Filiały ==
Filiał w [[Sterławki Wielkie| Sterławkach Wielkich]]
+
Filiał w [[Sterławki Wielkie|Sterławkach Wielkich]]
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
 
[http://diec.mazurska.luteranie.pl/pl/default.html Diecezja mazurska]
 
[http://diec.mazurska.luteranie.pl/pl/default.html Diecezja mazurska]
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
http://old.luteranie.pl/pl/files/Ryn.pdf, 20.12.2013.  
+
Sapatka Albert, ''Kronika parafii ewangelickiej w Rynie w Prusach Wschodnich'', przeł. Małgorzata Szymańska-Jasińska, opr. i wstęp Grzegorz Białuński i Grzegorz Jasiński, Warszawa–Dąbrówno 2003, s. 170.
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Kościół]][[Kategoria: Parafie Ewangelicko-Augsburskie]][[Kategoria: Kościół Ewangelicko-Augsburski]][[Kategoria: Diecezja mazurska]][[Kategoria: Powiat giżycki]][[Kategoria: Gmina Ryn]]
+
 +
[[Kategoria: Kościół ewangelicko-augsburski]]
 +
[[Kategoria: Parafie ewangelicko-augsburskie]]
 +
[[Kategoria: Diecezja mazurska]]
 +
[[Kategoria: Powiat giżycki]]
 +
[[Kategoria: Ryn (gmina miejsko-wiejska)]]
 +
[[Kategoria: 1501-1600]]
 +
[[Kategoria: 1990-]]

Aktualna wersja na dzień 07:55, 28 lip 2015

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie

Kaplica parafialna.Źródło: www.ryn.info.pl, 20.12.2013.
Kaplica parafialna.
Źródło: www.ryn.info.pl, 20.12.2013.
Siedziba Ryn
Adres ul. Partyzantów 1, 11-520 Ryn
Data powołania XVI w.
Wyznanie protestanckie
Kościół ewangelicko-augsburski
Diecezja mazurska
Kaplica kaplica ewangelicko-augsburska w Rynie


Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie – ewangelicko-augsburska parafia, należąca do diecezji mazurskiej. Erygowana w XVI w. Mieści się przy ul. Partyzantów 1 w Rynie. Proboszczem parafii jest ks. Jan Neumann.

Historia parafii

Dzieje parafii ewangelickiej w Rynie sięgają schyłku XIV w. Wówczas funkcjonowała pierwsza wspólnota ewangelicka na zamku w Rynie.
Do czasów wprowadzenia reformacji przez księcia Albrechta w 1525 r. Ryn należał do katolickiego biskupstwa warmińskiego. Jednak w marcu 1528 r. znalazł się w ewangelickim biskupstwie pomezańskim. W 1531 r. Prusy podzielone zostały na parafie.
Budowa kościoła parafialnego w Rynie trwała 20 lat. W XVII w. parafianie borykali ze skutkami najazdu tatarskiego, a na początku XVIII w. z zarazą. Region parafii opustoszał, ludność zubożała, wiele pól leżało odłogiem. W połowie XVIII w. członkowie parafii ryńskiej mogli korzystać także z polskiego śpiewnika. Od tego czasu odprawiano nabożeństwa również w języku polskim.
W 1820 r. kolegium kościelne wystąpiło z wnioskiem o budowę nowej plebanii. Parafia liczyła już wtedy ponad 1500 wiernych. W latach 1890–1891 w tutejszej parafii występował silny ruch sekciarski, zapoczątkowany przez właściciela ziemskiego Sareyke ze Skopu. W 1897 r. parafię podzielono na dwa okręgi: proboszczowski z miastem Ryn i duszpasterski, do którego przypisano domenę i 13 wsi. Zarządzanie sprawami odnoszącymi się do całej parafii pozostało nadal tylko w gestii proboszcza. Przedstawicielami gminy zostało 21 specjalnie wydelegowanych osób.
W 1903 r. w obydwu okręgach duszpasterskich odbyło się 207 chrztów, 150 konfirmacji, 45 ślubów, 155 pochówków. Na ich terenie działały także: miejska szkoła z siedmioma nauczycielami i 14 szkół wiejskich z pojedynczą obsadą nauczycielską.
Przed II wojną światową oraz po 1945 r. w życiu parafii doszło do szeregu zmian. Znacznie zmniejszyła się liczba wiernych, w wyniku braku tolerancji, kryzysu ewangelicyzmu na Mazurach i ekspansji miejscowej ludności na Zachód. W 1940 r. spłonął kościół ewangelicki w Rynie. Obecnie ewangelicy ryńscy zbierają się w kaplicy – dawnej starej plebani, w której początkowo zamieszkiwał pastor Albert Sapatka. Ksiądz Albert był pastorem parafii. Napisał także kronikę parafii.
Dziś parafia ryńska liczy około 200 osób i obejmuje miasto Ryn i gminę Ryn.

Duchowni parafii

Duszpasterze po 1945 r.:

  • ks. Eugeniusz Sauter (1946–1957)
  • ks. Maksymilian Cybula (1952–1957)
  • ks. Paweł Kubiczek (1952–1991)
  • ks. Antoni Komendera (1957–1958)
  • ks. Fryderyk Tegler (1972–1976)
  • ks. Jerzy Below (1985–1986)
  • ks. Erwin Jurczok (1986–1997)

Filiały

Filiał w Sterławkach Wielkich

Zobacz też

Diecezja mazurska

Bibliografia

Sapatka Albert, Kronika parafii ewangelickiej w Rynie w Prusach Wschodnich, przeł. Małgorzata Szymańska-Jasińska, opr. i wstęp Grzegorz Białuński i Grzegorz Jasiński, Warszawa–Dąbrówno 2003, s. 170.