Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie: Różnice pomiędzy wersjami
(→Historia parafii) |
m (Zastępowanie tekstu - "Kler parafialny" na "Duchowni parafii") |
||
| (Nie pokazano 20 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
|nazwa = Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie | |nazwa = Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie | ||
|grafika = Kaplica-Ryn.jpg | |grafika = Kaplica-Ryn.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = Kaplica parafialna | + | |podpis grafiki = Kaplica parafialna.<br>Źródło: [http://ryn.info.pl/fotogalerie.php?view=thumbnailList&category=3&q=&ImageGalleryPage=2 www.ryn.info.pl], 20.12.2013. |
|siedziba = Ryn | |siedziba = Ryn | ||
|adres = ul. Partyzantów 1, 11-520 Ryn | |adres = ul. Partyzantów 1, 11-520 Ryn | ||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|data zamknięcia = | |data zamknięcia = | ||
|wyznanie = protestanckie | |wyznanie = protestanckie | ||
| − | |kościół = | + | |kościół = ewangelicko-augsburski |
|1. jednostka typ = Diecezja | |1. jednostka typ = Diecezja | ||
|1. jednostka nazwa = mazurska | |1. jednostka nazwa = mazurska | ||
|2. jednostka typ = | |2. jednostka typ = | ||
|2. jednostka nazwa = | |2. jednostka nazwa = | ||
| − | |obiekt sakralny funkcja = | + | |obiekt sakralny funkcja = Kaplica |
| − | |obiekt sakralny = | + | |obiekt sakralny = kaplica ewangelicko-augsburska w Rynie |
|dzień wspomnienia = | |dzień wspomnienia = | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie ''' – | + | ''' Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie ''' – ewangelicko-augsburska parafia, należąca do [[diecezja mazurska |diecezji mazurskiej]]. Erygowana w XVI w. Mieści się przy ul. Partyzantów 1 w [[Ryn|Rynie]]. Proboszczem parafii jest ks. [[Jan Neumann]]. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Historia parafii == | == Historia parafii == | ||
| − | Dzieje parafii ewangelickiej w Rynie sięgają schyłku XIV w. | + | Dzieje parafii ewangelickiej w [[Ryn|Rynie]] sięgają schyłku XIV w. Wówczas funkcjonowała pierwsza wspólnota ewangelicka na [[lkwim:Zamek w Rynie |zamku w Rynie]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | Do czasów wprowadzenia reformacji przez księcia Albrechta w 1525 r. [[Ryn]] należał do katolickiego [[ | + | Do czasów wprowadzenia reformacji przez księcia [[Albrecht Hohenzollern|Albrechta]] w 1525 r. [[Ryn]] należał do katolickiego [[diecezja warmińska |biskupstwa warmińskiego]]. Jednak w marcu 1528 r. znalazł się w ewangelickim [[diecezja pomezańska|biskupstwie pomezańskim]]. W 1531 r. [[Prusy]] podzielone zostały na parafie. |
<br/> | <br/> | ||
| − | Budowa kościoła parafialnego w [[Ryn|Rynie]] trwała 20 lat. | + | Budowa kościoła parafialnego w [[Ryn|Rynie]] trwała 20 lat. W XVII w. parafianie borykali ze skutkami najazdu tatarskiego, a na początku XVIII w. z zarazą. Region parafii opustoszał, ludność zubożała, wiele pól leżało odłogiem. W połowie XVIII w. członkowie parafii ryńskiej mogli korzystać także z polskiego śpiewnika. Od tego czasu odprawiano nabożeństwa również w języku polskim. |
<br/> | <br/> | ||
| − | W 1820 r. kolegium kościelne wystąpiło z wnioskiem o budowę nowej | + | W 1820 r. kolegium kościelne wystąpiło z wnioskiem o budowę nowej plebanii. Parafia liczyła już wtedy ponad 1500 wiernych. W latach 1890–1891 w tutejszej parafii występował silny ruch sekciarski, zapoczątkowany przez właściciela ziemskiego Sareyke ze [[Skop|Skopu]]. W 1897 r. parafię podzielono na dwa okręgi: proboszczowski z miastem Ryn i duszpasterski, do którego przypisano domenę i 13 wsi. |
| − | Zarządzanie sprawami odnoszącymi się do całej parafii pozostało nadal tylko w gestii proboszcza. | + | Zarządzanie sprawami odnoszącymi się do całej parafii pozostało nadal tylko w gestii proboszcza. Przedstawicielami gminy zostało 21 specjalnie wydelegowanych osób. |
<br/> | <br/> | ||
W 1903 r. w obydwu okręgach duszpasterskich odbyło się 207 chrztów, 150 konfirmacji, 45 ślubów, 155 pochówków. Na ich terenie działały także: miejska szkoła z siedmioma nauczycielami i 14 szkół wiejskich z pojedynczą obsadą nauczycielską. | W 1903 r. w obydwu okręgach duszpasterskich odbyło się 207 chrztów, 150 konfirmacji, 45 ślubów, 155 pochówków. Na ich terenie działały także: miejska szkoła z siedmioma nauczycielami i 14 szkół wiejskich z pojedynczą obsadą nauczycielską. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | Przed II wojną światową | + | Przed II wojną światową oraz po 1945 r. w życiu parafii doszło do szeregu zmian. Znacznie zmniejszyła się liczba wiernych, w wyniku braku tolerancji, kryzysu ewangelicyzmu na [[Mazury|Mazurach]] i ekspansji miejscowej ludności na Zachód. W 1940 r. spłonął kościół ewangelicki w Rynie. Obecnie ewangelicy ryńscy zbierają się w kaplicy – dawnej starej plebani, w której początkowo zamieszkiwał pastor [[Albert Sapatka]]. Ksiądz Albert był pastorem parafii. Napisał także kronikę parafii. |
<br/> | <br/> | ||
| − | Dziś parafia ryńska liczy około 200 osób i obejmuje miasto | + | Dziś parafia ryńska liczy około 200 osób i obejmuje miasto Ryn i [[Ryn (gmina miejsko-wiejska)|gminę Ryn]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Duchowni parafii == |
| − | |||
| − | ks. | + | '''Duszpasterze po 1945 r.:''' |
| − | + | ||
| + | * ks. Eugeniusz Sauter (1946–1957) | ||
| + | |||
| + | * ks. Maksymilian Cybula (1952–1957) | ||
| + | |||
| + | * ks. Paweł Kubiczek (1952–1991) | ||
| + | |||
| + | * ks. Antoni Komendera (1957–1958) | ||
| + | |||
| + | * ks. Fryderyk Tegler (1972–1976) | ||
| + | |||
| + | * ks. Jerzy Below (1985–1986) | ||
| + | * ks. Erwin Jurczok (1986–1997) | ||
== Filiały == | == Filiały == | ||
| − | Filiał w [[Sterławki Wielkie| Sterławkach Wielkich]] | + | Filiał w [[Sterławki Wielkie|Sterławkach Wielkich]] |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
[http://diec.mazurska.luteranie.pl/pl/default.html Diecezja mazurska] | [http://diec.mazurska.luteranie.pl/pl/default.html Diecezja mazurska] | ||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Sapatka Albert, ''Kronika parafii ewangelickiej w Rynie w Prusach Wschodnich'', przeł. Małgorzata Szymańska-Jasińska, opr. i wstęp Grzegorz Białuński i Grzegorz Jasiński, Warszawa–Dąbrówno 2003, s. 170. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Kościół]][[Kategoria: Parafie | + | |
| + | [[Kategoria: Kościół ewangelicko-augsburski]] | ||
| + | [[Kategoria: Parafie ewangelicko-augsburskie]] | ||
| + | [[Kategoria: Diecezja mazurska]] | ||
| + | [[Kategoria: Powiat giżycki]] | ||
| + | [[Kategoria: Ryn (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
| + | [[Kategoria: 1501-1600]] | ||
| + | [[Kategoria: 1990-]] | ||
Aktualna wersja na dzień 07:55, 28 lip 2015
| Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie | |
| | |
 Kaplica parafialna.
Źródło: www.ryn.info.pl, 20.12.2013. | |
| Siedziba | Ryn |
| Adres | ul. Partyzantów 1, 11-520 Ryn |
| Data powołania | XVI w. |
| Wyznanie | protestanckie |
| Kościół | ewangelicko-augsburski |
| Diecezja | mazurska |
| Kaplica | kaplica ewangelicko-augsburska w Rynie |
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rynie – ewangelicko-augsburska parafia, należąca do diecezji mazurskiej. Erygowana w XVI w. Mieści się przy ul. Partyzantów 1 w Rynie. Proboszczem parafii jest ks. Jan Neumann.
Historia parafii
Dzieje parafii ewangelickiej w Rynie sięgają schyłku XIV w. Wówczas funkcjonowała pierwsza wspólnota ewangelicka na zamku w Rynie.
Do czasów wprowadzenia reformacji przez księcia Albrechta w 1525 r. Ryn należał do katolickiego biskupstwa warmińskiego. Jednak w marcu 1528 r. znalazł się w ewangelickim biskupstwie pomezańskim. W 1531 r. Prusy podzielone zostały na parafie.
Budowa kościoła parafialnego w Rynie trwała 20 lat. W XVII w. parafianie borykali ze skutkami najazdu tatarskiego, a na początku XVIII w. z zarazą. Region parafii opustoszał, ludność zubożała, wiele pól leżało odłogiem. W połowie XVIII w. członkowie parafii ryńskiej mogli korzystać także z polskiego śpiewnika. Od tego czasu odprawiano nabożeństwa również w języku polskim.
W 1820 r. kolegium kościelne wystąpiło z wnioskiem o budowę nowej plebanii. Parafia liczyła już wtedy ponad 1500 wiernych. W latach 1890–1891 w tutejszej parafii występował silny ruch sekciarski, zapoczątkowany przez właściciela ziemskiego Sareyke ze Skopu. W 1897 r. parafię podzielono na dwa okręgi: proboszczowski z miastem Ryn i duszpasterski, do którego przypisano domenę i 13 wsi.
Zarządzanie sprawami odnoszącymi się do całej parafii pozostało nadal tylko w gestii proboszcza. Przedstawicielami gminy zostało 21 specjalnie wydelegowanych osób.
W 1903 r. w obydwu okręgach duszpasterskich odbyło się 207 chrztów, 150 konfirmacji, 45 ślubów, 155 pochówków. Na ich terenie działały także: miejska szkoła z siedmioma nauczycielami i 14 szkół wiejskich z pojedynczą obsadą nauczycielską.
Przed II wojną światową oraz po 1945 r. w życiu parafii doszło do szeregu zmian. Znacznie zmniejszyła się liczba wiernych, w wyniku braku tolerancji, kryzysu ewangelicyzmu na Mazurach i ekspansji miejscowej ludności na Zachód. W 1940 r. spłonął kościół ewangelicki w Rynie. Obecnie ewangelicy ryńscy zbierają się w kaplicy – dawnej starej plebani, w której początkowo zamieszkiwał pastor Albert Sapatka. Ksiądz Albert był pastorem parafii. Napisał także kronikę parafii.
Dziś parafia ryńska liczy około 200 osób i obejmuje miasto Ryn i gminę Ryn.
Duchowni parafii
Duszpasterze po 1945 r.:
- ks. Eugeniusz Sauter (1946–1957)
- ks. Maksymilian Cybula (1952–1957)
- ks. Paweł Kubiczek (1952–1991)
- ks. Antoni Komendera (1957–1958)
- ks. Fryderyk Tegler (1972–1976)
- ks. Jerzy Below (1985–1986)
- ks. Erwin Jurczok (1986–1997)
Filiały
Filiał w Sterławkach Wielkich
Zobacz też
Bibliografia
Sapatka Albert, Kronika parafii ewangelickiej w Rynie w Prusach Wschodnich, przeł. Małgorzata Szymańska-Jasińska, opr. i wstęp Grzegorz Białuński i Grzegorz Jasiński, Warszawa–Dąbrówno 2003, s. 170.
