Katolicka Szkoła Polska w Pluskach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Historia) |
|||
| (Nie pokazano 20 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
|Nazwa_instytucji = '''Katolicka Szkoła Polska w Pluskach''' | |Nazwa_instytucji = '''Katolicka Szkoła Polska w Pluskach''' | ||
|Grafika = gransicki r.jpg | |Grafika = gransicki r.jpg | ||
| − | |Opis_grafiki = | + | |Opis_grafiki = Robert Gransicki.<br>Źródło: [http://www.glomsk.toowo.pl/pedagodzy/dyrektor_gransicki.html www.glomsk.toowo.pl] [29.03.2014] |
|Data_założenia = 13 stycznia 1930 r. | |Data_założenia = 13 stycznia 1930 r. | ||
|Poziom_szkoły = podstawowy | |Poziom_szkoły = podstawowy | ||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|Adres = Pluski | |Adres = Pluski | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Katolicka Szkoła Polska w Pluskach''' – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w byłych [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]]. Powstała w 1930 r. i działała do 1937 r. Kierownikiem szkoły był | + | ''' Katolicka Szkoła Polska w Pluskach''' – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w byłych [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]]. Powstała w 1930 r. i działała do 1937 r. Kierownikiem szkoły był [[Robert Gransicki]].<br/><br/> |
== Historia == | == Historia == | ||
| − | Początki | + | Początki nauczania w języku polskim w [[Pluski|Pluskach]] sięgają lipca 1920 r., kiedy to decyzją Komisji Międzysojuszniczej powołana została polska szkoła. Uczyło się w niej 15 uczniów, jednak ich liczba rosła, osiągając nawet wskaźnik 55 osób. Nauczycielem szkoły był [[Marian Karasiewicz]]. Po przegranym [[Plebiscyt na Warmii i Mazurach|plebiscycie na Warmii i Mazurach]] w 1920 r. szkołę zamknięto, pozostała tylko polska biblioteka. |
| − | + | 13 stycznia 1930 r. otwarto ponownie polską szkołę w Pluskach. Zajęcia lekcyjne odbywały się w izbie wynajętej u gospodarza Franciszka Weicherta. Kierownikiem szkoły został nauczyciel przybyły z Kartuz – [[Robert Gransicki]]. | |
| − | Gransicki | + | |
| + | W 1932 r. wybudowano budynek szkolny, przy którym zorganizowano boisko sportowe i ogródek. W budynku działała szkoła, przedszkole oraz świetlica. | ||
| + | Gransicki zajmował się ogrodnictwem i pszczelarstwem, założył małą elektrownię oraz uczył dzieci budować kajaki. | ||
| + | |||
| + | 26 maja 1937 r. w wyniku sprzeciwu Niemców wobec działalności polskiej szkoły zamknięto szkołę w Pluskach, a Gransickiego przeniesiono do pracy w szkole polskiej w Głomsku. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 21: | Linia 25: | ||
<br/> | <br/> | ||
== Kadra pedagogiczna == | == Kadra pedagogiczna == | ||
| − | Jedynym kierownikiem i jednocześnie nauczycielem szkoły był | + | Jedynym kierownikiem i jednocześnie nauczycielem szkoły był Robert Gransicki |
| − | + | ||
== Osiągnięcia == | == Osiągnięcia == | ||
| − | + | 22 września 1935 r. przy szkole w Pluskach zorganizowano pierwsze mistrzostwa Polaków z Warmii w siatkówce. Udział w nich wzięły drużyny żeńskie: z [[Nowa Kaletka| Nowej Kaletki]], [[Olsztyn |Olsztyna]], [[Unieszewo |Unieszewa]] oraz drużyny męskie z: [[Jaroty |Jarot]], Nowej Kaletki, Olsztyna i Plusk. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | == Uczniowie | + | |
| − | Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w Prusach Wschodnich. Do szkoły w Pluskach uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach | + | == Uczniowie i absolwenci == |
| + | Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w Prusach Wschodnich. Do szkoły w Pluskach uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1930–1937 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco: | ||
* 1930 – 19 osób | * 1930 – 19 osób | ||
* 1931 – 21 osób | * 1931 – 21 osób | ||
| Linia 36: | Linia 41: | ||
* 1936 – 7 osób | * 1936 – 7 osób | ||
* 1937 – 7 osób | * 1937 – 7 osób | ||
| − | |||
Absolwentami Szkoły Polskiej w Pluskach są: Franciszek Baca, Anna i Franciszek Danich, Franciszka, Marta i Jan Frank, Adalbert i Paweł Jaschinscy, Franciszek Juszczak, Maria i Paweł Kensbok, Franciszka, Konrad i Paweł Lilienthal, Marta, Urszula, Bruno i Jan Małaszewscy, Franciszek Moczyński, Adelheit i Leokadia Popławskie, Franz i Paweł Rogala, Jan i Paweł Ryszyccy, August, Jan, Marta i Paweł Wieczorkowie. | Absolwentami Szkoły Polskiej w Pluskach są: Franciszek Baca, Anna i Franciszek Danich, Franciszka, Marta i Jan Frank, Adalbert i Paweł Jaschinscy, Franciszek Juszczak, Maria i Paweł Kensbok, Franciszka, Konrad i Paweł Lilienthal, Marta, Urszula, Bruno i Jan Małaszewscy, Franciszek Moczyński, Adelheit i Leokadia Popławskie, Franz i Paweł Rogala, Jan i Paweł Ryszyccy, August, Jan, Marta i Paweł Wieczorkowie. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Tablica pamiątkowa == | == Tablica pamiątkowa == | ||
| − | W 2004 r. na budynku byłej szkoły polskiej w Pluskach umieszczono pamiątkową | + | W 2004 r. na budynku byłej szkoły polskiej w Pluskach umieszczono tablicę pamiątkową z napisem: |
| + | |||
"W tym budynku | "W tym budynku | ||
| − | W latach | + | W latach 1930–1937 |
Mieściła się polska szkoła | Mieściła się polska szkoła | ||
| Linia 53: | Linia 55: | ||
Ziemi Warmińskiej". | Ziemi Warmińskiej". | ||
| + | |||
| + | == Ciekawostki == | ||
| + | W 1939 r. [[Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię]] przekazało budynek szkoły polskiej parafii w [[Orzechowo (gmina Olsztynek)|Orzechowie]] na kaplicę. Obecnie budynek szkoły polskiej stanowi jeden z zachowanych zabytków wsi [[Pluski]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Filipkowski Tadeusz, ''Oświata na Warmii i Mazurach w latach | + | Filipkowski Tadeusz, ''Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945–1960'', Warszawa 1978. |
| − | Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, ''Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach | + | Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, ''Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919–1939'', Olsztyn 1980. |
| − | Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, ''Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach | + | Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, ''Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929–1939. W 80-lecie ich utworzenia'', Olsztyn 2010. |
[http://www.pluski.com.pl/o-nas/o-pluskach/ pluski.com.pl] [20.04.2014] | [http://www.pluski.com.pl/o-nas/o-pluskach/ pluski.com.pl] [20.04.2014] | ||
| − | Radziszewska Maria, ''"Święto Dziecka" w polskich szkołach na Warmii ( | + | Radziszewska Maria, ''"Święto Dziecka" w polskich szkołach na Warmii (1929–1939)'', [w:] ''Dziecko w historii – wątek korczakowski'', red. Elwira Jolanta Kryńska, Agnieszka Suplicka, Urszula Wróblewska, Białystok 2013. |
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Szkolnictwo]] [[Kategoria: Szkoły | + | [[Kategoria: Szkolnictwo]] |
| + | |||
| + | [[Kategoria: Szkoły podstawowe]] | ||
| + | [[Kategoria: Powiat olsztyński]] | ||
| + | [[Kategoria: Stawiguda (gmina wiejska)]] | ||
| + | [[Kategoria: 1919-1944]] | ||
Aktualna wersja na dzień 12:01, 15 lut 2015
| Katolicka Szkoła Polska w Pluskach | |
| | |
![Robert Gransicki.Źródło: www.glomsk.toowo.pl [29.03.2014]](/index.php/Plik:Gransicki_r.jpg) Robert Gransicki.
Źródło: www.glomsk.toowo.pl [29.03.2014] | |
| Data założenia: | 13 stycznia 1930 r. |
| Poziom szkoły: | podstawowy |
| Adres: | Pluski |
Katolicka Szkoła Polska w Pluskach – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w byłych Prusach Wschodnich. Powstała w 1930 r. i działała do 1937 r. Kierownikiem szkoły był Robert Gransicki.
Spis treści
Historia
Początki nauczania w języku polskim w Pluskach sięgają lipca 1920 r., kiedy to decyzją Komisji Międzysojuszniczej powołana została polska szkoła. Uczyło się w niej 15 uczniów, jednak ich liczba rosła, osiągając nawet wskaźnik 55 osób. Nauczycielem szkoły był Marian Karasiewicz. Po przegranym plebiscycie na Warmii i Mazurach w 1920 r. szkołę zamknięto, pozostała tylko polska biblioteka.
13 stycznia 1930 r. otwarto ponownie polską szkołę w Pluskach. Zajęcia lekcyjne odbywały się w izbie wynajętej u gospodarza Franciszka Weicherta. Kierownikiem szkoły został nauczyciel przybyły z Kartuz – Robert Gransicki.
W 1932 r. wybudowano budynek szkolny, przy którym zorganizowano boisko sportowe i ogródek. W budynku działała szkoła, przedszkole oraz świetlica. Gransicki zajmował się ogrodnictwem i pszczelarstwem, założył małą elektrownię oraz uczył dzieci budować kajaki.
26 maja 1937 r. w wyniku sprzeciwu Niemców wobec działalności polskiej szkoły zamknięto szkołę w Pluskach, a Gransickiego przeniesiono do pracy w szkole polskiej w Głomsku.
Cele i zadania
Szkoła działała na podstawie Ordynacji dotyczącej uregulowania szkolnictwa dla mniejszości polskiej w państwie pruskim, która weszła w życie 21 lutego 1929 r.
Kadra pedagogiczna
Jedynym kierownikiem i jednocześnie nauczycielem szkoły był Robert Gransicki
Osiągnięcia
22 września 1935 r. przy szkole w Pluskach zorganizowano pierwsze mistrzostwa Polaków z Warmii w siatkówce. Udział w nich wzięły drużyny żeńskie: z Nowej Kaletki, Olsztyna, Unieszewa oraz drużyny męskie z: Jarot, Nowej Kaletki, Olsztyna i Plusk.
Uczniowie i absolwenci
Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w Prusach Wschodnich. Do szkoły w Pluskach uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1930–1937 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco:
- 1930 – 19 osób
- 1931 – 21 osób
- 1932 – 19 osób
- 1933 – 20 osób
- 1934 – 13 osób
- 1935 – 12 osób
- 1936 – 7 osób
- 1937 – 7 osób
Absolwentami Szkoły Polskiej w Pluskach są: Franciszek Baca, Anna i Franciszek Danich, Franciszka, Marta i Jan Frank, Adalbert i Paweł Jaschinscy, Franciszek Juszczak, Maria i Paweł Kensbok, Franciszka, Konrad i Paweł Lilienthal, Marta, Urszula, Bruno i Jan Małaszewscy, Franciszek Moczyński, Adelheit i Leokadia Popławskie, Franz i Paweł Rogala, Jan i Paweł Ryszyccy, August, Jan, Marta i Paweł Wieczorkowie.
Tablica pamiątkowa
W 2004 r. na budynku byłej szkoły polskiej w Pluskach umieszczono tablicę pamiątkową z napisem:
"W tym budynku
W latach 1930–1937
Mieściła się polska szkoła
Świadectwo polskości
Ziemi Warmińskiej".
Ciekawostki
W 1939 r. Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię przekazało budynek szkoły polskiej parafii w Orzechowie na kaplicę. Obecnie budynek szkoły polskiej stanowi jeden z zachowanych zabytków wsi Pluski.
Bibliografia
Filipkowski Tadeusz, Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945–1960, Warszawa 1978.
Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919–1939, Olsztyn 1980.
Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929–1939. W 80-lecie ich utworzenia, Olsztyn 2010.
pluski.com.pl [20.04.2014]
Radziszewska Maria, "Święto Dziecka" w polskich szkołach na Warmii (1929–1939), [w:] Dziecko w historii – wątek korczakowski, red. Elwira Jolanta Kryńska, Agnieszka Suplicka, Urszula Wróblewska, Białystok 2013.
