KP PZPR Mrągowo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Źródła archiwalne)
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria:Organizacje nieistniejące" na "")
 
(Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 8: Linia 8:
 
  |Rok_likwidacji = 1975 r.
 
  |Rok_likwidacji = 1975 r.
 
}}
 
}}
'''KP PZPR Mrągowo''' - właść.: Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Mrągowie. Jednostka organizacji partyjnej na szczeblu powiatowym, funkcjonująca od grudnia 1948 r. do czerwca 1975 r.
+
'''Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Mrągowie''' – jednostka organizacji partyjnej na szczeblu powiatowym funkcjonująca od grudnia 1948 r. do czerwca 1975 r.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
==Początek działalności==  
 
==Początek działalności==  
W dniu 27 grudnia 1948 r. odbyło się wspólne posiedzenie powiatowych władz PPR i PPS [[powiatu mrągowskiego]], na którym powołano KP PZPR Mrągowo w 25-cio osobowym składzie (10 z tych osób tworzyło jednocześnie egzekutywę KP). <br/>
+
W dniu 27 grudnia 1948 r. odbyło się wspólne posiedzenie powiatowych władz PPR i PPS [[Powiat mrągowski|powiatu mrągowskiego]], na którym powołano KP PZPR Mrągowo w 25-osobowym składzie (10 z tych osób tworzyło jednocześnie egzekutywę KP).
I sekretarzem został [[Józef Zgódka]]; II-gim [[Artur Nasiński]]. Poza nimi do egzekutywy KP weszli: Bolesław Drożdż , [[Władysław Kapuścik]], Józef Kosiński, Bolesław Kowalik, Eugeniusz Przedworski, [[Franciszek Sikora]], Bronisław Zarzycki Stefan Stoczyński.  
+
 
<br/>
+
Pierwszym sekretarzem został [[Józef Zgódka]], drugim [[Artur Nasiński]]. Poza nimi do egzekutywy KP weszli: Bolesław Drożdż, [[Władysław Kapuścik]], Józef Kosiński, Bolesław Kowalik, Eugeniusz Przedworski, [[Franciszek Sikora]], Bronisław Zarzycki Stefan Stoczyński.  
 +
 
 
Powołany w grudniu 1948 r. skład KP powstał w procedurze pozawyborczej i miał charakter tymczasowy. Postawiono przed nim dwa zadania: doprowadzenie akcji scaleniowej do końca (tj. połączenie ogniw PPR i PPS aż do poziomu kół) oraz uporządkowanie spraw związanych z członkostwem Partii.  
 
Powołany w grudniu 1948 r. skład KP powstał w procedurze pozawyborczej i miał charakter tymczasowy. Postawiono przed nim dwa zadania: doprowadzenie akcji scaleniowej do końca (tj. połączenie ogniw PPR i PPS aż do poziomu kół) oraz uporządkowanie spraw związanych z członkostwem Partii.  
<br/>
+
   
I konferencja sprawozdawczo – wyborcza (27 II 1949 r.) zakończyła okres tymczasowości władz partyjnych. Obrano 25-cio osobowy Komitet Powiatowy w składzie nieznacznie tylko różniącym się od ustępującego. Po raz pierwszy wybrano 10 zastępców członka KP i 6-cio osobową Komisję Rewizyjną (w tym 3 zastępców członka). W tym samym dniu KP wybrał spośród siebie egzekutywę. Józef Zgódka pozostał na stanowisku I sekretarza.
+
I konferencja sprawozdawczo–wyborcza (27 II 1949 r.) zakończyła okres tymczasowości władz partyjnych. Obrano 25-osobowy Komitet Powiatowy w składzie nieznacznie tylko różniącym się od ustępującego. Po raz pierwszy wybrano 10 zastępców członka KP i 6-cio osobową Komisję Rewizyjną (w tym 3 zastępców członka). W tym samym dniu KP wybrał spośród siebie egzekutywę. Józef Zgódka pozostał na stanowisku I sekretarza.
<br/>
+
 
 
==Struktura terenowa==
 
==Struktura terenowa==
 
KP zarządzał siecią ogniw która obejmowała:
 
KP zarządzał siecią ogniw która obejmowała:
<br/>
 
 
*podstawowe organizacje partyjne [POP]<br/>
 
*podstawowe organizacje partyjne [POP]<br/>
 
w 1950 r. funkcjonowało w powiecie 110 POP; w 1970 r. było ich 169 (oraz 1 grupa kandydacka), a w chwili likwidacji powiatu, PZPR miała na jego obszarze 165 POP/OOP.
 
w 1950 r. funkcjonowało w powiecie 110 POP; w 1970 r. było ich 169 (oraz 1 grupa kandydacka), a w chwili likwidacji powiatu, PZPR miała na jego obszarze 165 POP/OOP.
*ogniwa I-szej instancji, w tym:  
+
*ogniwa I instancji, w tym:
 
+
**komitety miejskie w Mrągowie i [[Mikołajki|Mikołajkach]]
- komitety miejskie w Mrągowie i Mikołajkach;
+
**komitety gminne (I) -  w latach 1949-1954 w pow. mrągowskim funkcjonowały KG PZPR w: [[Baranowo|Baranowie]], [[Marcinkowo|Marcinkowie]], [[Nawiady|Nawiadach]], [[Piecki|Pieckach]], [[Rybno|Rybnie]], [[Sorkwity|Sorkwitach]], [[Ukta|Ukcie]], [[Woźnice|Woźnicach]] i [[Wyszembork|Wyszemborku]]
 
+
**komitety gminne (II) - w latach 1973-1990 w pow. mrągowskim funkcjonowały KG PZPR w: Mrągowie, Pieckach, Sorkwitach. W Mikołajkach powołano Komitet Miejsko – Gminny PZPR.
- komitety gminne (I) -  w latach 1949-1954 w pow. mrągowskim funkcjonowały KG PZPR w: Baranowie, Marcinkowie, Nawiadach, Pieckach, Rybnie, Sorkwitach, Ukcie, Woźnicach i Wyszemborku
+
W latach 1955-1972 rolę komitetów gminnych przejęły komitety gromadzkie, które nie zawsze odpowiadały gromadom administracyjnym; ich struktura była płynna, budowana mozolnie, długo i niekonsekwentnie; w 1971 r. w pow. mrągowskim funkcjonowały komitety gromadzkie PZPR w: Baranowie, Marcinkowie, Nawiadach, Pieckach, Rybnie, Sorkwitach, Ukcie, [[Uźranki|Uźrankach]], [[Warpuny|Warpunach]], Woźnicach, Wyszęborku.
 +
==Struktura wewnętrzna ==
 +
Najważniejszym organem powiatowej organizacji partyjnej była konferencja sprawozdawczo – wyborcza. Początkowo (do 1956 r.) zwoływano ją corocznie, później co 2-3 lata. Do podstawowych zadań konferencji należał wybór organów władzy partyjnej:
 +
*komitetu powiatowego
 +
* komisji rewizyjnej
 +
Ponadto, na konferencji dokonywano przeglądu dokonań mijającej kadencji oraz programowano działalność KP na kadencję nadchodzącą.
  
- komitety gminne (II) - w latach 1973-1990 w pow. mrągowskim funkcjonowały KG PZPR w: Mrągowie, Pieckach, Sorkwitach. W Mikołajkach powołano Komitet Miejsko – Gminny PZPR.
 
 
- w latach 1955-1972 rolę komitetów gminnych przejęły komitety gromadzkie, które nie zawsze odpowiadały gromadom administracyjnym; ich struktura była płynna, budowana mozolnie, długo i niekonsekwentnie; w 1971 r. w pow. mrągowskim funkcjonowały komitety gromadzkie PZPR w: Baranowie, Marcinkowie, Nawiadach, Pieckach, Rybnie, Sorkwitach, Ukcie, Uźrankach, Warpunach, Woźnicach, Wyszęborku.
 
==Struktura wewnętrzna ==
 
Najważniejszym organem powiatowej organizacji partyjnej była '''konferencja sprawozdawczo – wyborcza'''.
 
<br/>
 
Początkowo (do 1956 r.) zwoływano je corocznie, później co 2-3 lata. Do podstawowych zadań konferencji należał wybór organów władzy partyjnej: komitetu powiatowego i komisji rewizyjnej. Ponadto, na konferencji dokonywano przeglądu dokonań mijającej kadencji oraz programowano działalność KP na kadencję nadchodzącą.
 
<br/>
 
 
W latach 1949-1975 organ ten zbierał się 16 razy:
 
W latach 1949-1975 organ ten zbierał się 16 razy:
 
*I konferencja (27.02.1949 r.)
 
*I konferencja (27.02.1949 r.)
Linia 92: Linia 89:
 
<br/>
 
<br/>
 
Najpóźniej od 1963 r.  przy KP funkcjonowały '''komisje problemowe''', które powoływano tradycyjnie na drugim plenarnym posiedzeniu w każdej kadencji. W skład komisji wchodzili członkowie KP, jak też ludzie spoza organizacji. Zadaniem komisji (i ich odpowiedników) było merytoryczne opracowanie  materiałów, które stanowiły przedmiot obrad plenarnych.  
 
Najpóźniej od 1963 r.  przy KP funkcjonowały '''komisje problemowe''', które powoływano tradycyjnie na drugim plenarnym posiedzeniu w każdej kadencji. W skład komisji wchodzili członkowie KP, jak też ludzie spoza organizacji. Zadaniem komisji (i ich odpowiedników) było merytoryczne opracowanie  materiałów, które stanowiły przedmiot obrad plenarnych.  
<br/>
+
 
 
Ilość i nazwy komisji zmieniały się w czasie, lecz nie były to różnice zasadnicze. Trzon stanowiły komisje: organizacyjna, propagandowa (ideologiczna), młodzieżowa oraz funkcjonujące na prawach komisji zespoły (ds. skarg i wniosków; administracyjny). Specjalną pozycję posiadał Komitet ds. Rolnictwa – najliczniejszy z organów pomocniczych KP.  
 
Ilość i nazwy komisji zmieniały się w czasie, lecz nie były to różnice zasadnicze. Trzon stanowiły komisje: organizacyjna, propagandowa (ideologiczna), młodzieżowa oraz funkcjonujące na prawach komisji zespoły (ds. skarg i wniosków; administracyjny). Specjalną pozycję posiadał Komitet ds. Rolnictwa – najliczniejszy z organów pomocniczych KP.  
<br/>
 
  
 
==Aparat wykonawczy==
 
==Aparat wykonawczy==
W latach 1948 – 1975 przez Komitet Powiatowy w Mrągowie przewinęło się co najmniej 355 osób, a przez jego egzekutywę co najmniej 106 osób . W tym samym okresie w mrągowskim KP 33 osoby zajmowały stanowisko sekretarza, z czego 11 sprawowało funkcję I sekretarza.
+
W latach 1948–1975 przez Komitet Powiatowy w Mrągowie przewinęło się co najmniej 355 osób, a przez jego egzekutywę co najmniej 106 osób . W tym samym okresie w mrągowskim KP 33 osoby zajmowały stanowisko sekretarza, z czego 11 sprawowało funkcję I sekretarza.
<br/>
+
 
 
W sekretariacie KP do roku 1956 istniało stanowisko II sekretarza, później zastąpiono je funkcją sekretarza organizacyjnego. Ponadto istniały stanowiska sekretarza rolnego i propagandowego. Na ostatniej z powiatowych konferencji wyborczych (styczeń 1975 r.) odstąpiono od określania "branż" sekretarzy.
 
W sekretariacie KP do roku 1956 istniało stanowisko II sekretarza, później zastąpiono je funkcją sekretarza organizacyjnego. Ponadto istniały stanowiska sekretarza rolnego i propagandowego. Na ostatniej z powiatowych konferencji wyborczych (styczeń 1975 r.) odstąpiono od określania "branż" sekretarzy.
<br/>
+
 
 
Do najważniejszych kompetencji KP należało dokonywanie wyboru składu egzekutywy (w tym sekretarzy), co odbywało się zazwyczaj na pierwszym posiedzeniu w kadencji, zwoływanym na ogół jeszcze w trakcie konferencji sprawozdawczo – wyborczej. Do zadań „plenum” należało też dokonywanie zmian personalnych w egzekutywie (powoływanie i odwoływanie członków) oraz programowanie i nadzorowanie działalności egzekutywy i sekretarzy. „Plenum” posiadało również własne uprawnienia w zakresie nomenklatury.
 
Do najważniejszych kompetencji KP należało dokonywanie wyboru składu egzekutywy (w tym sekretarzy), co odbywało się zazwyczaj na pierwszym posiedzeniu w kadencji, zwoływanym na ogół jeszcze w trakcie konferencji sprawozdawczo – wyborczej. Do zadań „plenum” należało też dokonywanie zmian personalnych w egzekutywie (powoływanie i odwoływanie członków) oraz programowanie i nadzorowanie działalności egzekutywy i sekretarzy. „Plenum” posiadało również własne uprawnienia w zakresie nomenklatury.
 
<br/>
 
<br/>
Linia 121: Linia 117:
 
   
 
   
 
==Członkowie i kandydaci==
 
==Członkowie i kandydaci==
W momencie scalenia PPR i PPS szeregi powiatowej organizacji partyjnej liczyły ok. 1,5 tys. członków i kandydatów. Słabe tempo wzrostu w kilku kolejnych latach (bazowej kwoty 1,5 tys. członków nie udało się osiągnąć aż po lata ’60-te) wynikały głównie z powtarzanych akcji „oczyszczania” szeregów.  
+
W momencie scalenia PPR i PPS szeregi powiatowej organizacji partyjnej liczyły ok. 1,5 tys. członków i kandydatów. Słabe tempo wzrostu w kilku kolejnych latach (bazowej kwoty 1,5 tys. członków nie udało się osiągnąć aż po lata 60.) wynikały głównie z powtarzanych akcji "oczyszczania" szeregów.  
<br/>
+
 
Poważny, blisko 30 % spadek w szeregach powiatowej PZPR odnotowano w okresie popaździernikowym. Spadek ten udało się wyhamować dopiero w 1959 r. W następnych latach Partia w pow. mrągowskim systematycznie rosła, osiągając apogeum w 1970 r. (2 872 członków i kandydatów). W momencie likwidacji KP skupiał 2 682 członków i kandydatów.
+
Poważny, blisko 30 % spadek w szeregach powiatowej PZPR odnotowano w okresie popaździernikowym. Spadek ten udało się wyhamować dopiero w 1959 r. W następnych latach Partia w pow. mrągowskim systematycznie rosła, osiągając apogeum w 1970 r. (2 872 członków i kandydatów). W momencie likwidacji KP skupiał 2682 członków i kandydatów.
 
<br/>
 
<br/>
 
== Osoby związane z organizacją ==
 
== Osoby związane z organizacją ==
 
W KP PZPR Mrągowo funkcję I sekretarza sprawowali kolejno:  
 
W KP PZPR Mrągowo funkcję I sekretarza sprawowali kolejno:  
<br/>
 
 
Józef Zgódka (28 grudnia 1948 r. ~ maj 1949 r.)
 
Józef Zgódka (28 grudnia 1948 r. ~ maj 1949 r.)
<br/>
+
Jan Olzak (maj 1949 r. - 26 marca 1950 r.)
Jan Olzak (~maj 1949 r. - 26 marca 1950 r.)
 
<br/>
 
 
[[Kazimierz Rokoszewski]]  (26 marca 1950 r. ~wrzesień 1951 r.)  
 
[[Kazimierz Rokoszewski]]  (26 marca 1950 r. ~wrzesień 1951 r.)  
<br/>
+
Marian Machel  (wrzesień - październik 1951 r.)
Marian Machel  (~ wrzesień październik 1951 r.)
+
Stanisław Zabłocki (październik 1951 r. - 30 stycznia 1954 r.)
<br/>
 
Stanisław Zabłocki (~październik 1951 r. - 30 stycznia 1954 r.)
 
<br/>
 
 
Henryk Kiełbik (30 stycznia 1954 r. - 04 kwietnia 1955 r.)
 
Henryk Kiełbik (30 stycznia 1954 r. - 04 kwietnia 1955 r.)
<br/>
 
 
Robert Kramkowski (04 kwietnia 1955 r. - 25 listopada 1956 r.)
 
Robert Kramkowski (04 kwietnia 1955 r. - 25 listopada 1956 r.)
<br/>
 
 
Henryk Kluf  (25 listopada 1956 r. - 16 listopada 1957 r.)
 
Henryk Kluf  (25 listopada 1956 r. - 16 listopada 1957 r.)
<br/>
 
 
Jerzy Kubicki (16 listopada 1957 r. - 02 września 1961 r.)
 
Jerzy Kubicki (16 listopada 1957 r. - 02 września 1961 r.)
<br/>
 
 
Witold Słowikow (02 września 1961 r. - 11 kwietnia 1968 r.)
 
Witold Słowikow (02 września 1961 r. - 11 kwietnia 1968 r.)
<br/>
 
 
Kazimierz Grynis (11 kwietnia 1968 r. - 02 czerwca 1975 r.)
 
Kazimierz Grynis (11 kwietnia 1968 r. - 02 czerwca 1975 r.)
<br/>
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
M.Korejwo, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza na ziemi mrągowskiej 1948-1989 (tekst niepublikowany).
+
M.Korejwo, ''Polska Zjednoczona Partia Robotnicza na ziemi mrągowskiej 1948-1989'' (tekst niepublikowany).
 
<br/>
 
<br/>
 
==Źródła archiwalne==
 
==Źródła archiwalne==
 
[[Archiwum Państwowe w Olsztynie]], zespół archiwalny nr 1083.
 
[[Archiwum Państwowe w Olsztynie]], zespół archiwalny nr 1083.
[[Kategoria:Dzieje]] [[Kategoria: Organizacje polskie]] [[Kategoria: 1945-1989]] <br />
+
 
 +
[[Kategoria: PZPR]] [[Kategoria: Mrągowo]] [[Kategoria: Powiat mrągowski]][[Kategoria: 1945-1989]] <br />

Aktualna wersja na dzień 22:11, 18 mar 2015

KP PZPR Mrągowo

Rodzaj organizacji partia polityczna
Rok założenia 1948 r.

Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Mrągowie – jednostka organizacji partyjnej na szczeblu powiatowym funkcjonująca od grudnia 1948 r. do czerwca 1975 r.

Początek działalności

W dniu 27 grudnia 1948 r. odbyło się wspólne posiedzenie powiatowych władz PPR i PPS powiatu mrągowskiego, na którym powołano KP PZPR Mrągowo w 25-osobowym składzie (10 z tych osób tworzyło jednocześnie egzekutywę KP).

Pierwszym sekretarzem został Józef Zgódka, drugim Artur Nasiński. Poza nimi do egzekutywy KP weszli: Bolesław Drożdż, Władysław Kapuścik, Józef Kosiński, Bolesław Kowalik, Eugeniusz Przedworski, Franciszek Sikora, Bronisław Zarzycki Stefan Stoczyński.

Powołany w grudniu 1948 r. skład KP powstał w procedurze pozawyborczej i miał charakter tymczasowy. Postawiono przed nim dwa zadania: doprowadzenie akcji scaleniowej do końca (tj. połączenie ogniw PPR i PPS aż do poziomu kół) oraz uporządkowanie spraw związanych z członkostwem Partii.

I konferencja sprawozdawczo–wyborcza (27 II 1949 r.) zakończyła okres tymczasowości władz partyjnych. Obrano 25-osobowy Komitet Powiatowy w składzie nieznacznie tylko różniącym się od ustępującego. Po raz pierwszy wybrano 10 zastępców członka KP i 6-cio osobową Komisję Rewizyjną (w tym 3 zastępców członka). W tym samym dniu KP wybrał spośród siebie egzekutywę. Józef Zgódka pozostał na stanowisku I sekretarza.

Struktura terenowa

KP zarządzał siecią ogniw która obejmowała:

  • podstawowe organizacje partyjne [POP]

w 1950 r. funkcjonowało w powiecie 110 POP; w 1970 r. było ich 169 (oraz 1 grupa kandydacka), a w chwili likwidacji powiatu, PZPR miała na jego obszarze 165 POP/OOP.

W latach 1955-1972 rolę komitetów gminnych przejęły komitety gromadzkie, które nie zawsze odpowiadały gromadom administracyjnym; ich struktura była płynna, budowana mozolnie, długo i niekonsekwentnie; w 1971 r. w pow. mrągowskim funkcjonowały komitety gromadzkie PZPR w: Baranowie, Marcinkowie, Nawiadach, Pieckach, Rybnie, Sorkwitach, Ukcie, Uźrankach, Warpunach, Woźnicach, Wyszęborku.

Struktura wewnętrzna

Najważniejszym organem powiatowej organizacji partyjnej była konferencja sprawozdawczo – wyborcza. Początkowo (do 1956 r.) zwoływano ją corocznie, później co 2-3 lata. Do podstawowych zadań konferencji należał wybór organów władzy partyjnej:

  • komitetu powiatowego
  • komisji rewizyjnej

Ponadto, na konferencji dokonywano przeglądu dokonań mijającej kadencji oraz programowano działalność KP na kadencję nadchodzącą.

W latach 1949-1975 organ ten zbierał się 16 razy:

  • I konferencja (27.02.1949 r.)
  • II konferencja (26.03.1950 r.)
  • III konferencja (09.12.1951 r.)
  • IV konferencja (17/18.01.1953 r.)
  • V konferencja (30.05.1954 r.)
  • VII [VI] konferencja (21.08.1955 r.)
  • [VII] konferencja (24/25.11.1956 r.)
  • IX [VIII] konferencja (10.01.1959 r.)
  • IX konferencja (09.01.1960 r.)
  • X konferencja (03.02.1962 r.)
  • XII [XI] konferencja (11.11.1964 r.)
  • XIII [XII] konferencja (12.11.1966 r.)
  • XIV [XIII] konferencja (01.03.1969 r.)
  • XV [XIV] konferencja (19.12.1970 r.)
  • XVI [XV] konferencja (20.01.1973 r.)
  • XVII [XVI] konferencja (18.01.1975 r.)

Uczestnikami konferencji byli przedstawiciele poszczególnych POP – delegaci. Liczba tych ostatnich uzależniona była od wielkości ogniwa delegującego oraz tzw. klucza

Liczba delegatów na powiatową konferencję sprawozdawczo - wyborczą w Mrągowie (przykładowe lata)
rok konferencji liczba delegatów
1949 127
1956 147
1975 150


W przerwach pomiędzy posiedzeniami konferencji sprawozdawczo–wyborczych najważniejszym organem powiatowej organizacji partyjnej był komitet powiatowy, przy czym zdecydowanie rozróżnić należy dwa pojęcia:

  • KP jako urząd powołany do administrowania „masami członkowskimi”


  • KP jako najważniejszy w powiecie organ władzy partyjnej, potocznie określany mianem „plenum”.


Komitet powiatowy jako organ statutowy („plenum”) funkcjonował poprzez zebrania plenarne, zwoływane średnio co 2-3 miesiące. Przez pierwszych kilka lat w jego skład wchodziło 23 do 25 osób (i 10 zastępców członka KP), od 1955 r. liczby te rosły: plenum skupiało na ogół ponad 40 osób.

Liczba członków KP wybranych na konferencjach sprawozdawczo - wyborczych w Mrągowie (przykładowe lata)
rok konferencji Członkowie + zastępcy członka KP
1950 23
1960 37+11
1970 43+10
1975 43+13


Najpóźniej od 1963 r. przy KP funkcjonowały komisje problemowe, które powoływano tradycyjnie na drugim plenarnym posiedzeniu w każdej kadencji. W skład komisji wchodzili członkowie KP, jak też ludzie spoza organizacji. Zadaniem komisji (i ich odpowiedników) było merytoryczne opracowanie materiałów, które stanowiły przedmiot obrad plenarnych.

Ilość i nazwy komisji zmieniały się w czasie, lecz nie były to różnice zasadnicze. Trzon stanowiły komisje: organizacyjna, propagandowa (ideologiczna), młodzieżowa oraz funkcjonujące na prawach komisji zespoły (ds. skarg i wniosków; administracyjny). Specjalną pozycję posiadał Komitet ds. Rolnictwa – najliczniejszy z organów pomocniczych KP.

Aparat wykonawczy

W latach 1948–1975 przez Komitet Powiatowy w Mrągowie przewinęło się co najmniej 355 osób, a przez jego egzekutywę co najmniej 106 osób . W tym samym okresie w mrągowskim KP 33 osoby zajmowały stanowisko sekretarza, z czego 11 sprawowało funkcję I sekretarza.

W sekretariacie KP do roku 1956 istniało stanowisko II sekretarza, później zastąpiono je funkcją sekretarza organizacyjnego. Ponadto istniały stanowiska sekretarza rolnego i propagandowego. Na ostatniej z powiatowych konferencji wyborczych (styczeń 1975 r.) odstąpiono od określania "branż" sekretarzy.

Do najważniejszych kompetencji KP należało dokonywanie wyboru składu egzekutywy (w tym sekretarzy), co odbywało się zazwyczaj na pierwszym posiedzeniu w kadencji, zwoływanym na ogół jeszcze w trakcie konferencji sprawozdawczo – wyborczej. Do zadań „plenum” należało też dokonywanie zmian personalnych w egzekutywie (powoływanie i odwoływanie członków) oraz programowanie i nadzorowanie działalności egzekutywy i sekretarzy. „Plenum” posiadało również własne uprawnienia w zakresie nomenklatury.

Liczba członków egzekutywy KP wybranych na konferencjach sprawozdawczo - wyborczych (wybrane lata)
rok konferencji członkowie egzekutywy KP
1950 9
1960 8
1970 10
1975 13


Organami KP były również: egzekutywa oraz Komisja Rewizyjna, natomiast Komisja Kontroli Partyjnej stanowiła organ powiatowej organizacji partyjnej.

Członkowie i kandydaci

W momencie scalenia PPR i PPS szeregi powiatowej organizacji partyjnej liczyły ok. 1,5 tys. członków i kandydatów. Słabe tempo wzrostu w kilku kolejnych latach (bazowej kwoty 1,5 tys. członków nie udało się osiągnąć aż po lata 60.) wynikały głównie z powtarzanych akcji "oczyszczania" szeregów.

Poważny, blisko 30 % spadek w szeregach powiatowej PZPR odnotowano w okresie popaździernikowym. Spadek ten udało się wyhamować dopiero w 1959 r. W następnych latach Partia w pow. mrągowskim systematycznie rosła, osiągając apogeum w 1970 r. (2 872 członków i kandydatów). W momencie likwidacji KP skupiał 2682 członków i kandydatów.

Osoby związane z organizacją

W KP PZPR Mrągowo funkcję I sekretarza sprawowali kolejno: Józef Zgódka (28 grudnia 1948 r. ~ maj 1949 r.) Jan Olzak (maj 1949 r. - 26 marca 1950 r.) Kazimierz Rokoszewski (26 marca 1950 r. ~wrzesień 1951 r.) Marian Machel (wrzesień - październik 1951 r.) Stanisław Zabłocki (październik 1951 r. - 30 stycznia 1954 r.) Henryk Kiełbik (30 stycznia 1954 r. - 04 kwietnia 1955 r.) Robert Kramkowski (04 kwietnia 1955 r. - 25 listopada 1956 r.) Henryk Kluf (25 listopada 1956 r. - 16 listopada 1957 r.) Jerzy Kubicki (16 listopada 1957 r. - 02 września 1961 r.) Witold Słowikow (02 września 1961 r. - 11 kwietnia 1968 r.) Kazimierz Grynis (11 kwietnia 1968 r. - 02 czerwca 1975 r.)

Bibliografia

M.Korejwo, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza na ziemi mrągowskiej 1948-1989 (tekst niepublikowany).

Źródła archiwalne

Archiwum Państwowe w Olsztynie, zespół archiwalny nr 1083.