Probark: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(Dzieje miejscowości)
Linia 39: Linia 39:
  
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
=== Dzieje miejscowości ===
Wieś Probark została założona ok. 1471 r. z inicjatywy ziemian polskich – stanowiła do poł. XVII w. dobra służebne.  Nabyli oni drogą kupna, od Fritza Lockwinna, 50 włók ziemi na [[prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]]. Nad ziemią Jana Kutyłowskiego, Stanisława (syna Jana), Andrzeja i Marcina Smolińskich (bratanków Jana), Mikołaja i Tomasza (siostrzeńców Jana) ciążył obowiązek trzech służb zbrojnych. Nazwa wsi ma pochodzenie pruskie, od jeziora Probarskiego zwanego „Proborg”. W tym samym okresie klika dóbr służebnych otrzymali tutaj Prusowie, a po 1482 r. osiedlili się bartnicy. Na początku XVI w. Probark był ośrodkiem dóbr służebnych i tworzył osadę złożoną z siedlisk dworskich. Kolejne nadania ziemskie w okolicy wsi odnotowano w 1558 r. kiedy to Tomaszowi Richterowi książę Albrecht przyznał 12 włók nad granicą wierzbowską. W latach 1651-1652 mówi się już o wsi szlacheckiej, zasiedlonej przez 24 gospodarstwa chłopskie. W poł. XVIII w. rozpoczęła funkcjonowanie szkoła, w której w języku polskim nauczał [[Johann Fridriszik]]. W 1785 r. było tu 45 dymów,a w 1815 r. – 47. W 1823 Probark łączył się z Ostrowiem. W 1825 r. powstała kolonia Nowy Probark, która odseparowała się od Probarka. Z tego powodu w ciągu stulecia 1825-1925 Probark nazywano Starym Probarkiem . W 1913 r. oddano do użytku szosę [[Kosewo]]- Probark -Bronikowo. W 1939 r. wieś liczyła 312 mieszkańców i 70 gospodarstw domowych, w tym 40 rolniczych. Zabudowa wsi ma kształt ulicówki nad przyległym jeziorem Probarskim. W latach 70 XX w. do sołectwa Probark należało: Nikutowo, Nowy Probark i Porębiska.  
+
Wieś Probark założono ok. 1471 r. z inicjatywy ziemian polskich. Nabyli oni od Fritza Lockwinna 50 [[włóka |włók]] na [[prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]]. Wśród ziemian polskich byli: Jan Kutyłowski, Stanisław (syna Jana), Andrzej i Marcin Smolińscy (bratankowie Jana), Mikołaj i Tomasz (siostrzeńcy Jana). Nazwa wsi pochodzi od [[Jezioro Probarskie| Jeziora Probarskiego]] zwanego "Proborg”. W tym samym okresie klika dóbr służebnych we wsi otrzymali Prusowie, a po 1482 r. osiedlili się tu bartnicy.  
  
 
<br/>
 
<br/>
 +
 +
Na początku XVI w. Probark był osadą złożoną z siedlisk dworskich. W 1558 r. książę Albrecht przyznał Tomaszowi Richterowi 12 [[włóka| włók]] nad granicą wierzbowską. W latach 1651-1652 we wsi były 24 gospodarstwa chłopskie. W poł. XVIII w. rozpoczęła funkcjonowanie szkoła, w której w języku polskim nauczał [[Johann Fridriszik]]. W 1823 r. Probark połączył się z [[Ostrów |Ostrowiem]]. W 1825 r. powstała kolonia Nowy Probark, która odseparowała się od Probarka. W latach 1825-1925 wieś Probark, zaś nazywano Starym Probarkiem. W 1913 r. oddano do użytku szosę [[Kosewo]]- Probark -Bronikowo.
 +
 +
<br/>
 +
 +
W latach 70. XX w. do sołectwa Probark należało: Nikutowo, Nowy Probark i Porębiska. Zabudowa wsi ma kształt ulicówki nad przyległym [[Jezioro Probarskie |Jeziorem Probarskim.
 +
 +
<br/>
 +
 +
Liczba ludności i gospodarstw domowych w kolejnych latach:
 +
 +
 +
1785 r. - 45 gospodarstw
 +
 +
1815 r. – 47 gospodarstw
 +
 +
1939 r. - 70 gospodarstw, 312 mieszkańców
  
 
===Gospodarka===
 
===Gospodarka===

Wersja z 22:09, 12 lis 2013

Probark

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Mrągowo
Sołectwo Probark
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Probark
Probark
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Probark
Probark
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Probark (niem. Proberg) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Janina Kłos.


Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).

Dzieje miejscowości

Wieś Probark założono ok. 1471 r. z inicjatywy ziemian polskich. Nabyli oni od Fritza Lockwinna 50 włók na prawie chełmińskim. Wśród ziemian polskich byli: Jan Kutyłowski, Stanisław (syna Jana), Andrzej i Marcin Smolińscy (bratankowie Jana), Mikołaj i Tomasz (siostrzeńcy Jana). Nazwa wsi pochodzi od Jeziora Probarskiego zwanego "Proborg”. W tym samym okresie klika dóbr służebnych we wsi otrzymali Prusowie, a po 1482 r. osiedlili się tu bartnicy.


Na początku XVI w. Probark był osadą złożoną z siedlisk dworskich. W 1558 r. książę Albrecht przyznał Tomaszowi Richterowi 12 włók nad granicą wierzbowską. W latach 1651-1652 we wsi były 24 gospodarstwa chłopskie. W poł. XVIII w. rozpoczęła funkcjonowanie szkoła, w której w języku polskim nauczał Johann Fridriszik. W 1823 r. Probark połączył się z Ostrowiem. W 1825 r. powstała kolonia Nowy Probark, która odseparowała się od Probarka. W latach 1825-1925 wieś Probark, zaś nazywano Starym Probarkiem. W 1913 r. oddano do użytku szosę Kosewo- Probark -Bronikowo.


W latach 70. XX w. do sołectwa Probark należało: Nikutowo, Nowy Probark i Porębiska. Zabudowa wsi ma kształt ulicówki nad przyległym [[Jezioro Probarskie |Jeziorem Probarskim.


Liczba ludności i gospodarstw domowych w kolejnych latach:


1785 r. - 45 gospodarstw

1815 r. – 47 gospodarstw

1939 r. - 70 gospodarstw, 312 mieszkańców

Gospodarka

We wsi działają gospodarstwa agroturystyczne, pensjonaty i campingi. Wieś ma charakter turystyczny.


Ludzie związani z miejscowością

Na kartach historii wsi zapisał się Johann Fridriszik - nauczyciel.



Bibliografia

Chojnacki Władysław,Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska, Poznań 1946, 183 ss.

Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.

http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf., 12.09.2013.



Zobacz też

http://www.mragowo.wm.pl


Kinlis (dyskusja) 12:00, 21 wrz 2013 (CEST)