Sułowo (gmina Bisztynek)

Sułowo
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Bisztynek
Liczba ludności (2010)	164
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Sułowo
Położenie na mapie Polski Sułowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Sułowo (niem. Schulen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bisztynek. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 164 mieszkańców (łącznie z Wińcem). W skład sołectwa wchodzą wsie Sułowo i Winiec. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bożena Dąbrowska.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, między Niziną Sępopolską a Pojezierzem Olsztyńskim, 23 km na południe od Bartoszyc i 5,5 km na zachód od Bisztynka, na południe od drogi wojewódzkiej nr 513, w pobliżu granicy z powiatem lidzbarskim. Wieś zachowała dawny układ ulicówki.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w 1335 roku. W pierwszej połowie XVII wieku jej właścicielem był Stefan Sadorski, fundator drugiej kaplicy w Świętej Lipce. Przez kolejne stulecia był to niewielki majątek ziemski. Otoczony parkiem dwór wybudowano tu na początku XX wieku. W drugiej połowie XX wieku budynek zaczął niszczeć, ale w ostatnich latach prywatny właściciel zlecił w nim gruntowny remont. Zachowała się również część zabudowań podwórza gospodarczo-inwentarskiego, ale z parku pozostały jedynie pojedyncze drzewa.

Kościół w Sułowie wzniesiono w latach 1380–1400, a w 1700 roku dobudowano do niego drewnianą wieżę, którą Mieczysław Orłowicz, autor przedwojennego przewodnika po Mazurach i Warmii, określił na początku XX wieku jako "brzydką".

We wsi funkcjonuje pensjonat (w ofercie korty tenisowe, jazda konna, wypożyczalnia rowerów).

Zabytki

• kościół pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego
• cmentarz rzymskokatolicki parafialny z XVII wieku, przy kościele, nieczynny
• cmentarz rzymskokatolicki parafialny z końca XIX wieku, w południowej części wsi, 300 m od kościoła, czynny
• dwór w Sułowie z początków XX wieku
• trzy kapliczki przydrożne
• liczne przykłady budownictwa wiejskiego z końca XIX i początku XX wieku (domy mieszkalne i zabudowania gospodarcze)
• budynek dawnej szkoły (nr 25)
• budynek remizy strażackiej (nr 30)

Ciekawostki

Pozostałości kół młyńskich dawnego młyna zostały wykorzystane jako elementy schodów kościelnych i schodów na prywatnej posesji we wsi Sułowo.

Galeria zdjęć

• 

  Widok na Sułowo.
  Fot. Hubert Maibaum. Źródło: www.ostpreussen.net/
• 

  Sułowo. Budynek dawnej szkoły.
  Źródło: www.ostpreussen.net/

Bibliografia

Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bisztynek [05.03.2014]
bisztynek24.pl [09.02.2015]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014] verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]