Skurpie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Skurpie ''' (niem. ''Skurpien'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat działdowski|powiecie działdowskim]], w [[gmina | + | ''' Skurpie ''' (niem. ''Skurpien'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat działdowski|powiecie działdowskim]], w [[Płośnica (gmina wiejska)|gminie Płośnica]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo ciechanowskie|województwa ciechanowskiego]]. |
Miejscowość w 2010 roku liczyła 355 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Iwona Motyka]]<ref>http://www.bip.plosnica.pl/?c=92 [data dostępu: 5.12.2013]</ref>. | Miejscowość w 2010 roku liczyła 355 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Iwona Motyka]]<ref>http://www.bip.plosnica.pl/?c=92 [data dostępu: 5.12.2013]</ref>. | ||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] i [[Nizina Mazowiecka|Niziny Mazowieckiej]], 7 km na północny zachód od [[Działdowo|Działdowa]] i 19 km na wschód od [[Lidzbark|Lidzbarka]], na zachód od drogi wojewódzkiej nr 542. | Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] i [[Nizina Mazowiecka|Niziny Mazowieckiej]], 7 km na północny zachód od [[Działdowo|Działdowa]] i 19 km na wschód od [[Lidzbark|Lidzbarka]], na zachód od drogi wojewódzkiej nr 542. | ||
| − | |||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. W 1480 roku Ludwik ze Słupu otrzymał od Zakonu 10 łanów w Skurpiach na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]. W 1550 roku książę [[Albrecht Hohenzollern]] nadał tu dziedziczne sołectwo braciom Maćkowi, Hanuszowi i Andrzejowi Wilamowskim - dokument ten zachował się w rodzinie Wilamowskich w Skurpiu aż do 1945 roku. Skurpie należały do [[ | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. W 1480 roku Ludwik ze Słupu otrzymał od Zakonu 10 łanów w Skurpiach na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]. W 1550 roku książę [[Albrecht Hohenzollern]] nadał tu dziedziczne sołectwo braciom Maćkowi, Hanuszowi i Andrzejowi Wilamowskim - dokument ten zachował się w rodzinie Wilamowskich w Skurpiu aż do 1945 roku. Skurpie należały do [[Parafia ewangelicka w Burkacie|parafii ewangelickiej w Burkacie]]. |
Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1717-1742). Obejmowała długo jedną klasę, ale gdy pod koniec następnego stulecia liczba uczniów przekroczyła setkę, wynajęto dodatkowy lokal u jednego z gospodarzy oraz ściągnięto do wsi drugiego nauczyciela. W 1899 roku wzniesiono przybudówkę, do której przeniesiono drugą klasę. Gdy liczba dzieci ponownie wzrosła, po raz kolejny wynajęto prywatne pomieszczenie na trzecią klasę oraz sprowadzono trzeciego nauczyciela. W Skurpiach istniała ponadto na przełomie XIX i XX wieku szkoła dokształcająca dla dziewcząt, a w 1912 roku otwarto szkołę dokształcającą dla chłopców. | Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1717-1742). Obejmowała długo jedną klasę, ale gdy pod koniec następnego stulecia liczba uczniów przekroczyła setkę, wynajęto dodatkowy lokal u jednego z gospodarzy oraz ściągnięto do wsi drugiego nauczyciela. W 1899 roku wzniesiono przybudówkę, do której przeniesiono drugą klasę. Gdy liczba dzieci ponownie wzrosła, po raz kolejny wynajęto prywatne pomieszczenie na trzecią klasę oraz sprowadzono trzeciego nauczyciela. W Skurpiach istniała ponadto na przełomie XIX i XX wieku szkoła dokształcająca dla dziewcząt, a w 1912 roku otwarto szkołę dokształcającą dla chłopców. | ||
| − | Wieś została poważnie zniszczona podczas działań wojennych latem 1914 roku, ale odbudowano ją jeszcze przed końcem [[I wojna światowa|wojny]]. W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. | + | Wieś została poważnie zniszczona podczas działań wojennych latem 1914 roku, ale odbudowano ją jeszcze przed końcem [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|wojny]]. W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. |
| Linia 64: | Linia 60: | ||
We wsi działa zakład budowlano-remontowy, firma świadcząca usługi geodezyjne, zakład instalacji elektrycznej, sklep spożywczo-przemysłowy oraz zakład handlowy zajmujący się hurtową sprzedażą maszyn i urządzeń rolniczych, paliw stałych, ciekłych, gazowych i produktów pochodnych<ref>Dane z roku 2011: Plan odnowy miejscowości Skurpie, http://www.bip.plosnica.pl/?c=797</ref>. | We wsi działa zakład budowlano-remontowy, firma świadcząca usługi geodezyjne, zakład instalacji elektrycznej, sklep spożywczo-przemysłowy oraz zakład handlowy zajmujący się hurtową sprzedażą maszyn i urządzeń rolniczych, paliw stałych, ciekłych, gazowych i produktów pochodnych<ref>Dane z roku 2011: Plan odnowy miejscowości Skurpie, http://www.bip.plosnica.pl/?c=797</ref>. | ||
| − | + | == Religia == | |
| + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Matki Bożej Różańcowej w Turzy Wielkiej |parafii rzymskokatolickiej pw. Matki Bożej Różańcowej w Turzy Wielkiej]]. | ||
| + | |||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
*[[lkwim:Hieronim Skurpski|Hieronim Skurpski]] (1914-2006) - malarz, rysownik, historyk sztuki, działacz kulturalny; urodził się w Skurpiach | *[[lkwim:Hieronim Skurpski|Hieronim Skurpski]] (1914-2006) - malarz, rysownik, historyk sztuki, działacz kulturalny; urodził się w Skurpiach | ||
*[[lkwim:Bohdan Wilamowski|Bohdan Wilamowski]] (1914-1985) - działacz społeczny i polityczny, historyk zajmujący się dziejami Warmii i Mazur, rodem ze Skurp | *[[lkwim:Bohdan Wilamowski|Bohdan Wilamowski]] (1914-1985) - działacz społeczny i polityczny, historyk zajmujący się dziejami Warmii i Mazur, rodem ze Skurp | ||
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| Linia 92: | Linia 88: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat działdowski]] | |
| − | + | [[Kategoria: Płośnica (gmina wiejska)]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] |
| + | [[Kategoria: 1401-1500]] | ||
Wersja z 12:25, 23 sie 2014
| Skurpie | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | działdowski |
| Gmina | Płośnica |
| Liczba ludności (2010) | 355 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Skurpie | |
| Położenie na mapie Polski  Skurpie | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Skurpie (niem. Skurpien) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Płośnica. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 355 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Iwona Motyka[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, 7 km na północny zachód od Działdowa i 19 km na wschód od Lidzbarka, na zachód od drogi wojewódzkiej nr 542.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. W 1480 roku Ludwik ze Słupu otrzymał od Zakonu 10 łanów w Skurpiach na prawie magdeburskim. W 1550 roku książę Albrecht Hohenzollern nadał tu dziedziczne sołectwo braciom Maćkowi, Hanuszowi i Andrzejowi Wilamowskim - dokument ten zachował się w rodzinie Wilamowskich w Skurpiu aż do 1945 roku. Skurpie należały do parafii ewangelickiej w Burkacie.
Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1717-1742). Obejmowała długo jedną klasę, ale gdy pod koniec następnego stulecia liczba uczniów przekroczyła setkę, wynajęto dodatkowy lokal u jednego z gospodarzy oraz ściągnięto do wsi drugiego nauczyciela. W 1899 roku wzniesiono przybudówkę, do której przeniesiono drugą klasę. Gdy liczba dzieci ponownie wzrosła, po raz kolejny wynajęto prywatne pomieszczenie na trzecią klasę oraz sprowadzono trzeciego nauczyciela. W Skurpiach istniała ponadto na przełomie XIX i XX wieku szkoła dokształcająca dla dziewcząt, a w 1912 roku otwarto szkołę dokształcającą dla chłopców.
Wieś została poważnie zniszczona podczas działań wojennych latem 1914 roku, ale odbudowano ją jeszcze przed końcem wojny. W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką.
Liczba mieszkańców
1857 - 346 osób
1889 - 495 osób
1921 - 598 osób (łącznie wieś i folwark)
1931 - 543 osoby
1936 - 550 osób
Gospodarka
We wsi działa zakład budowlano-remontowy, firma świadcząca usługi geodezyjne, zakład instalacji elektrycznej, sklep spożywczo-przemysłowy oraz zakład handlowy zajmujący się hurtową sprzedażą maszyn i urządzeń rolniczych, paliw stałych, ciekłych, gazowych i produktów pochodnych[2].
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Matki Bożej Różańcowej w Turzy Wielkiej.
Ludzie związani z miejscowością
- Hieronim Skurpski (1914-2006) - malarz, rysownik, historyk sztuki, działacz kulturalny; urodził się w Skurpiach
- Bohdan Wilamowski (1914-1985) - działacz społeczny i polityczny, historyk zajmujący się dziejami Warmii i Mazur, rodem ze Skurp
Zabytki
- Przykłady budownictwa z końca XIX i początku XX wieku (domy nr 4, 5, 10, 13, 21, 22, 23, 25, 28, 46, 48, 51, 62, 63, 64, 66, 67)
- Cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, na wschodnim skraju wsi
Bibliografia
- Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
- Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Gminna ewidencja zabytków w: Gmina Płośnica. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, część I [data dostępu: 12.11.2013]]
- Plan odnowy miejscowości Skurpie [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
- ↑ http://www.bip.plosnica.pl/?c=92 [data dostępu: 5.12.2013]
- ↑ Dane z roku 2011: Plan odnowy miejscowości Skurpie, http://www.bip.plosnica.pl/?c=797
