Unikowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zabytki) |
|||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Unikowo''' (niem. ''Glockstein'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[ | + | ''' Unikowo''' (niem. ''Glockstein'') – [[wieś sołecka]] w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)| gminie Bisztynek]]. |
| − | W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do [[ | + | W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. |
Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 228 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Grzegorz Moskalik]]<ref> http://bip.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_-_wiejska/101/132/WYKAZ__SOLTYSOW__SOLECTW__GMINY__BISZTYNEK/ [data dostępu: 17.12.2013]</ref>. | Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 228 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Grzegorz Moskalik]]<ref> http://bip.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_-_wiejska/101/132/WYKAZ__SOLTYSOW__SOLECTW__GMINY__BISZTYNEK/ [data dostępu: 17.12.2013]</ref>. | ||
| Linia 41: | Linia 41: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
Niemiecka nazwa miejscowości była przekształconą formą pruskiej nazwy odosobowej Kniukst. | Niemiecka nazwa miejscowości była przekształconą formą pruskiej nazwy odosobowej Kniukst. | ||
| − | Pierwszy dokument lokacyjny Unikowa zaginął. Wieś została założona w 1340 roku na [[prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]]. Zasadźcą był Prus o imieniu Thaysot, a mieszkańcami wyłącznie ludność pruska. Wieś w początkowym okresie zapożyczyła swą nazwę o jeziora Knogstin, na którym była położona. Prawo chełmińskie zostało potwierdzone 11 listopada 1357 roku. Odnowiony dokument lokacyjny przeznaczał 4 włóki ziemi na uposażenie kościoła. Do jego budowy przystąpiono w okresie sprawowania posługi biskupiej przez [[ | + | Pierwszy dokument lokacyjny Unikowa zaginął. Wieś została założona w 1340 roku na [[prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]]. Zasadźcą był Prus o imieniu Thaysot, a mieszkańcami wyłącznie ludność pruska. Wieś w początkowym okresie zapożyczyła swą nazwę o jeziora Knogstin, na którym była położona. Prawo chełmińskie zostało potwierdzone 11 listopada 1357 roku. Odnowiony dokument lokacyjny przeznaczał 4 włóki ziemi na uposażenie kościoła. Do jego budowy przystąpiono w okresie sprawowania posługi biskupiej przez [[Henryk III Sorbom| Henryka Sorboma]]. Świątynia w Unikowie widnieje w wykazie parafii sporządzonym pod koniec XV wieku. Na początku XIX wieku do miejscowej parafii należały wsie: [[Dąbrowa]], [[Ryn Reszelski]] oraz [[Wysoka Dąbrowa]]. |
[[Wojny polsko-krzyżackie|Wojnę polsko-krzyżacką]] z lat 1519-1521 udało się miejscowości przetrwać bez większego szwanku. Z 50 włók czynszowych należących do Unikowa, jedynie 9 leżało odłogiem. Do 1533 roku udało się ponownie obsadzić 3 włóki. W 1586 wieś była już całkowicie zagospodarowana. W 1783 roku miejscowość składała się z 53 domów. | [[Wojny polsko-krzyżackie|Wojnę polsko-krzyżacką]] z lat 1519-1521 udało się miejscowości przetrwać bez większego szwanku. Z 50 włók czynszowych należących do Unikowa, jedynie 9 leżało odłogiem. Do 1533 roku udało się ponownie obsadzić 3 włóki. W 1586 wieś była już całkowicie zagospodarowana. W 1783 roku miejscowość składała się z 53 domów. | ||
| Linia 56: | Linia 56: | ||
2007 - 620 | 2007 - 620 | ||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | == Religia == | ||
| + | We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Unikowie|parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jana Chrzciciela]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[lkwim:Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Unikowie|Kościół pw. św. Jana Chrzciciela]] z lat 1370-1380; świątynię odnowiono w 1850 roku - z tego okresu pochodzą neogotyckie szczyty wieży. Wystrój wnętrza barokowy, ołtarz główny pochodzi z 1712 roku | + | *[[lkwim:Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Unikowie|Kościół pw. św. Jana Chrzciciela]] z lat 1370-1380; świątynię odnowiono w 1850 roku - z tego okresu pochodzą neogotyckie szczyty wieży. Wystrój wnętrza barokowy, ołtarz główny pochodzi z 1712 roku. Cennym zabytkiem jest przechowywana w świątyni [[lkwim:Monstrancja z kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Unikowie |monstrancja]] z XVII wieku. [[lkwim:Dzwony z kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Unikowie|Dzwony z tego kościoła]] zostały odnalezione w latach 90-tych XX wieku na terenie Niemiec. |
| − | *4 zabytkowe kapliczki warmińskie | + | *4 zabytkowe kapliczki warmińskie. |
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | == Ludzie związani miejscowością== | ||
| + | *[[Florian Franciszek Białkowski]] (1677-1723) - polski duchowny katolicki, doktor teologii, kanonik kapituł we Fromborku i kolegiackiej w Dobrym Mieście, proboszcz miejscowej parafii. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 72: | Linia 80: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Przypisy== | |
| − | + | <references/> | |
| − | < | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] |
| + | [[Kategoria: Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
| + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1301-1400]] | ||
Wersja z 12:49, 27 sie 2014
| Unikowo | |
| | |
 Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Unikowie
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Bisztynek |
| Liczba ludności (2010) | 228 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Unikowo | |
| Położenie na mapie Polski  Unikowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Unikowo (niem. Glockstein) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bisztynek. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 228 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Grzegorz Moskalik[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość jest położona na Warmii, w odległości ok. 12 km od Bisztynka.
Dzieje miejscowości
Niemiecka nazwa miejscowości była przekształconą formą pruskiej nazwy odosobowej Kniukst. Pierwszy dokument lokacyjny Unikowa zaginął. Wieś została założona w 1340 roku na prawie chełmińskim. Zasadźcą był Prus o imieniu Thaysot, a mieszkańcami wyłącznie ludność pruska. Wieś w początkowym okresie zapożyczyła swą nazwę o jeziora Knogstin, na którym była położona. Prawo chełmińskie zostało potwierdzone 11 listopada 1357 roku. Odnowiony dokument lokacyjny przeznaczał 4 włóki ziemi na uposażenie kościoła. Do jego budowy przystąpiono w okresie sprawowania posługi biskupiej przez Henryka Sorboma. Świątynia w Unikowie widnieje w wykazie parafii sporządzonym pod koniec XV wieku. Na początku XIX wieku do miejscowej parafii należały wsie: Dąbrowa, Ryn Reszelski oraz Wysoka Dąbrowa.
Wojnę polsko-krzyżacką z lat 1519-1521 udało się miejscowości przetrwać bez większego szwanku. Z 50 włók czynszowych należących do Unikowa, jedynie 9 leżało odłogiem. Do 1533 roku udało się ponownie obsadzić 3 włóki. W 1586 wieś była już całkowicie zagospodarowana. W 1783 roku miejscowość składała się z 53 domów.
Szkoła istniała we wsi od momentu założenia parafii. W 1935 roku w placówce pracowało 2 nauczycieli a uczyło się 87 dzieci.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
1820 - 334 osoby
1848 - 453 osoby
1939 - 501 osób
2007 - 620
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jana Chrzciciela.
Zabytki
- Kościół pw. św. Jana Chrzciciela z lat 1370-1380; świątynię odnowiono w 1850 roku - z tego okresu pochodzą neogotyckie szczyty wieży. Wystrój wnętrza barokowy, ołtarz główny pochodzi z 1712 roku. Cennym zabytkiem jest przechowywana w świątyni monstrancja z XVII wieku. Dzwony z tego kościoła zostały odnalezione w latach 90-tych XX wieku na terenie Niemiec.
- 4 zabytkowe kapliczki warmińskie.
Ludzie związani miejscowością
- Florian Franciszek Białkowski (1677-1723) - polski duchowny katolicki, doktor teologii, kanonik kapituł we Fromborku i kolegiackiej w Dobrym Mieście, proboszcz miejscowej parafii.
Bibliografia
- Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
- Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 17.12.2013]
- Bisztynek24.pl [data dostępu: 17.12.2013]
- Ciekawe Mazury.pl [data dostępu: 17.12.2013]
- Genealogy.net [data dostępu: 17.12.2013]
Przypisy
