Giławy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Ludzie związani z miejscowością) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Giławy | |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Giław |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Gilawy.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Giławy [http://www.wikimedia.org/ Wikimedia] [10.07.2014] |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = olsztyński | |powiat = olsztyński | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
''' Giławy ''' (niem. od 1939 r. ''Gillau'') – [[Wieś sołecka|wieś sołecka]] położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Purda (gmina wiejska)|gminie Purda]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. | ''' Giławy ''' (niem. od 1939 r. ''Gillau'') – [[Wieś sołecka|wieś sołecka]] położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Purda (gmina wiejska)|gminie Purda]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. | ||
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 178 mieszkańców | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 178 mieszkańców <ref>łącznie Giławy i Giławki</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krzysztof Świdroń]]<ref>[http://www.purda.pl/ Strona Gminy Purda] [10.07.2014]</ref>. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 80: | Linia 80: | ||
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013] | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/allenstein.html| Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 12.11.2013] | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/allenstein.html| Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
| + | #[http://www.wikimedia.org/ Wikimedia] [10.07.2014] | ||
| + | #[http://www.purda.pl/ Strona Gminy Purda] [10.07.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 14:29, 10 lip 2014
| Giławy | |
| | |
![Giławy Wikimedia [10.07.2014]](/index.php/Plik:Gilawy.jpg) Giławy Wikimedia [10.07.2014]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Purda |
| Liczba ludności (2010) | 178 (łącznie Giławy i Giławki) |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Giławy | |
| Położenie na mapie Polski  Giławy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Giławy (niem. od 1939 r. Gillau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Purda. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 178 mieszkańców [1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krzysztof Świdroń[2].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, 20 km na południe od Olsztyna i 16 km na południowy zachód od Purdy. Miejscowość jest położona nad Jeziorem Serwent.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona przez kapitułę warmińską w 1407 roku pod nazwą Sirwithen w lesie Gillaw. Lokację ponowiono w 1441 roku - prawdopodobnie pierwsza próba obsadzenia wsi nie powiodła się. Miejscowość położona była tuż przy granicy między Warmią i państwem krzyżackim. W roku 1479, w czasie interwencji wojsk królewskich, wywołanej konfliktem z biskupem Mikołajem Tungenem, Giławy zostały całkowicie zniszczone. Podjęto próbę ponownego skolonizowania opuszczonej miejscowości. Do 1519 roku obsadzono jedynie cztery łany. Do Giław zaczęli przybywać osadnicy z Mazowsza oraz ludność pruska.
Wieś leżała na szlaku wiodącym z południa na północ (od strony Pasymia w kierunku Barczewa), co w niemałym stopniu wpłynęło na rozwój miejscowości. W 1598 roku niejaki Jan Zientara otrzymał od kapituły warmińskiej przywilej na założenie karczmy. Po zaborze Warmii przez Prusy, miejscowość składała się z 22 chałup. W 1820 roku liczyła 109 mieszkańców i 25 domów.
Pojawiają się teorie, że w okolicy wsi pozostały ślady po wojskach francuskich, które w 1807 roku patrolowały tereny między Pasymiem i Dźwierzutami, aż po Biskupiec.
W 1898 roku z inicjatywy miejscowej ludności polskiej we wsi wybudowano kościół katolicki, konsekrowany w 1903 roku. W 1921 roku powołano w Giławach parafię. W 1928 roku miejscowość była dużą wsią, zamieszkałą przez 463 osoby. We wsi działała w tym czasie szkoła i poczta. W latach 1931-1939 istniała osobna polska szkoła, powołana przez Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię, a także polska biblioteka i drużyna Związku Harcerstwa Polskiego. 36 mieszkańców było członkami Związku Polaków w Niemczech.
Szkolnictwo
Zabytki
- Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Giławach
- Plebania
- Dwie kapliczki warmińskie
- Krzyż przydrożny
- Budynek dawnej polskiej szkoły
- Budynek dawnej niemieckiej szkoły
- Tradycyjne chałupy
Ludzie związani z miejscowością
- Jan Suwała (1933-2003) - ksiądz, proboszcz miejscowej parafii w latach 1983-1991, rzeźbiarz, twórca Galerii Rzeźby Sakralnej w Gąsiorowie
- Władysław Katarzyński (ur. 1949) – dziennikarz, poeta, satyryk, pisarz, krytyk, dyrektor szkoły w Giławach w latach 1978-1987
- Tomasz Setny (1890-1972) – nauczyciel szkół polskich w Niemczech, działacz społeczny, kierownik tutejszej Katolickiej Szkoły Polskiej w latach 1931-1932
- Paweł Trzciński (1915-?) – nauczyciel szkół polskich na Warmii, kierownik tutejszej Katolickiej Szkoły Polskiej
- Edward Turowski (1904-1972) – nauczyciel Katolickiej Szkoły Polskiej w latach 1932-1933, działacz społeczno-polityczny, poseł na Sejm PRL
- Franciszek Schnarbach (1905-1947) – nauczyciel miejscowej szkoły polskiej w latach 1936-1938
Bibliografia
- Przewodnik turystyczny po gminie Purda, Purda 2013.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Historia wsi na stronie gminy Purda [data dostępu: 12.11.2013]
- Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
- Wikimedia [10.07.2014]
- Strona Gminy Purda [10.07.2014]
Przypisy
- ↑ łącznie Giławy i Giławki
- ↑ Strona Gminy Purda [10.07.2014]
