Leginy

Leginy
Leginy Źródło: http://mojemazury.pl/o-miejscowosci/82877/Leginy, dostęp 26 września 2013
Rodzaj miejscowości	Wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	Warmińsko-Mazurskie
Powiat	Kętrzyński
Gmina	Reszel
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Tablice rejestracyjne	NKE
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Leginy
Położenie na mapie Polski Leginy
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Leginy (niem. Legienen) – wieś sołecka położona w Polsce, w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie kętrzyńskim w gminie Reszel. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna:

Falisty krajobraz ziemi kętrzyńskiej powstał w wyniku wzmożonej działalności erozyjnej ostatniego zlodowacenia. Lodowiec powracał, poczym zatrzymywał się, a następnie cofał na północ. Pozostawiał wały moren czołowych, które obecnie tworzą spore wzgórza. Główne pasmo moren czołowych biegnie w kierunku z południowego zachodu na północny wschód. Rozciąga się od Świętej Lipki, którą od północy otacza łukiem na Bezławki, Wilknowo, Pręgowo. Z topniejących lodów powstały wielkie jeziora zastoiskowe, od których liczne strumienie znosiły drobny materiał skalny, wymyty z moren. Osadzał na dnie jezior grube, warstwy iłów. O istnieniu tych jezior na terenie powiatu świadczą nieckowate zagłębienia. Występują w nich iły piaszczyste. Wypełniają środek dawnego jeziora, oraz gliny margliste, które osadzały się na brzegach zbiornika.

Dzieje miejscowości:

Wieś istniała już w pierwszej połowie XIV wieku. Jej lokację odnowił 16 czerwca 1359 roku biskup warmiński Jan Stryprock. Majątek chełmiński w Leginach, na początku XV wieku należał do rodziny von Oelsenów. Właścicielem majątku w Leginach był Stefan Sadorski. Od sierpnia 1854 roku Leginy były w posiadaniu Augusta Caspara (konwertyta pochodzenia żydowskiego). Erich Kaspar syn Augusta w 1930 roku sprzedał majątek lokalnej spółce. W pierwszej połowie XX wieku majątek w Leginach został rozparcelowany. Po parcelacji majątku gospodarstwa chłopskie miały ujednolicone architektonicznie budynki. Leginy są siedzibą parafii do której należą między innymi Łężany. Pierwsza wzmianka o szkole w Leginach pochodzi z 1622 roku. Z tego roku pochodzi informacja, że wynagrodzenie nauczyciela wynosiło 18 grzywien.

Ludzie związani z miejscowością:

• Stefan Sadorski
• August Caspar
• Erich Kaspar

Zabytki:

Kościół w Leginach z XIX wieku
Źródło: http://mojemazury.pl/11931-0,Kosciol-i-cmentarz-w-Leginach,284876.html?, dostęp 27 października 2013

Pierwsza wzmianka o kościele w Leginach pochodzi z 1404 roku. Kościół w istniejącej obecnie formie architektonicznej wybudowano w 1824 roku. Świątynia była konsekrowana 4 września 1825 roku przez biskupa warmińskiego Józefa von Hohenzollerna. Jest to budowla murowana, salowa, z kruchtą od strony północnej i zakrystią od wschodniej. Ołtarz główny w stylu barokowym wykonany został w 1745 roku. W wyposażeniu świątyni znalazła się puszka z napisem „DOM comites Załuscy in emigratione anno 1833 offerunt”. Jest to pamiątka po internowanych na terenie Prus uczestnikach powstania listopadowego.

Gospodarka:

Dawniej na terenie miejscowości znajdowały się krochmalnia oraz młyn parowy. W Leginach powstają również gospodarstwa agroturystyczne. Ma to związek z położeniem wsi w pobliżu jezior.

Turystyka

• Szlak rowerowy o długości 65 km - przebieg trasy: Biskupiec - Stanclewo - Stary Gieląd - Zyndaki - Burszewo - Widryny - Leginy - Samławki - Kabiny - Kolno - Górowo - Kruzy - Labuchy - Biskupiec

Bibliografia:

Leginy, w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 5, red. F. Sulimierski, Warszawa 1884.
Licharewa Zofia, ‘’Kętrzyn z dziejów miasta i powiatu’’, Olsztyn 1962.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.